អ្នកឃ្លាំមើលពីការអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា លើកឡើងថា ការរាតត្បាតជំងឺកូវីត១៩ ធ្វើឲ្យប៉ះពាល់សេដ្ឋកិច្ចនៅលើពិភពលោក ក៏ប៉ុន្តែសម្រាប់នៅកម្ពុជាវិញ ដែលជាប្រទេសរំលោភសិទ្ធិមនុស្សស្រាប់នោះ កាន់តែធ្វើឲ្យប្រទេសអ្នកបញ្ជាទិញ មានលេសគ្រប់គ្រាន់ឈប់បញ្ជាទិញ ទំនិញរបស់កម្ពុជា។ បញ្ហានេះបានក្លាយជាបន្ទុកមួយបន្ថែមទៀត លើវិស័យសំខាន់ៗ ដែលជួយលើកស្ទួយសេដ្ឋកិច្ចជាតិ។
អ្នកជំនាញខាងឃ្លាំមើលផ្នែកអភិវឌ្ឍន៍សង្គម មើលឃើញថា វិស័យធំៗ មួយចំនួន ដែលជាសសរទ្រូងសេដ្ឋកិច្ចដ៏នោះ កំពុងរងផលប៉ះពាល់ជាបន្តបន្ទាប់ ហើយផលប៉ះពាល់នេះមានសន្ទុះលឿនជាងជំងឺកូវីត១៩ ទៅទៀត។
វិស័យដែលប៉ះពាល់ទាំងនោះ រួមមាន វិស័យទេសចរណ៍ វិស័យកសិកម្ម វិស័យអប់រំ វិស័យសេវាកម្មកែកម្សាន្ត និងវិស័យវាយនភណ្ឌកាត់ដេរជាដើម។
អ្នកខាងឃ្លាំមើលផ្នែកអភិវឌ្ឍន៍សង្គម លោក បណ្ឌិត សេង សារី មានប្រសាសន៍ថា វិស័យប៉ះពាល់មុនគេនោះ គឺវិស័យទេសចរណ៍ និងសណ្ឋាគារ។ លោក បន្ថែមថា ការប្រកាសសម្ដែងពីការព្រួយបារម្ភរបស់សមាគមរោងចក្រកាត់ដេរថា អ្នកបញ្ជាទិញនឹងឈប់ទិញផលិតផលវាយនភណ្ឌកាត់ដេរកម្ពុជានេះ គឺជាបន្ទុកមួយបន្ថែមទៀត ដែលកម្ពុជាមិនមែនជាប្រទេសនៅក្នុងសហភាពអឺរ៉ុបត្រូវអនុគ្រោះជូន ពិសេសចាប់តាំងពីគណៈកម្មការអឺរ៉ុបបានដកប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA ២០% ពីកម្ពុជាដោយសារតែការមិនគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងមានលក្ខខណ្ឌការងារមិនល្អ នោះ៖ «យើងទទួលស្គាល់ថា កូវីត១៩ វាប៉ះពាល់ តែការបាត់បង់ EBA 20% នោះក៏ប៉ះពាល់ដែរ ដល់រោងចក្រដែរ តែរដ្ឋាភិបាលហាក់បីដូចជាកាយកប់រឿង អ៊ីប៊ីអេ នេះ ដែលយករឿងកូវីតនេះ មកលុប»។
តំណាងសមាគមរោងចក្រកាត់ដេរនៅកម្ពុជា (GMAC) ឲ្យដឹងថា ក្រុមហ៊ុនបញ្ជាទិញបានផ្អាកទិញទំនិញកម្ពុជា ហើយពួកគេបានប្រាប់ឱ្យរោងចក្រត្រូវផ្អាកផលិតជាបណ្ដោះអាសន្នសិន ដោយសារតែផលប៉ះពាល់ពីជំងឺកូវីត១៩នេះ។ អគ្គលេខាធិការសមាគមរោងចក្រកាត់ដេរ លោក ខេន លូ បញ្ជាក់ថា ខាងថៅកែរោងចក្រមិនមានលទ្ធភាពបើកប្រាក់ឈ្នួល៤០% ឱ្យកម្មករដែលត្រូវព្យួរពីការងារ តាមការកំណត់របស់រដ្ឋាភិបាលនោះទេ។
អ្នកឃ្លាំមើលផ្នែកអភិវឌ្ឍន៍សង្គមមួយរួបទៀត លោក បណ្ឌិត មាស នី លើកឡើងថា កម្ពុជាជួបទ្វេគ្រោះ បើសិនជារោងចក្រនៅកម្ពុជានឹងបិទទ្វារកាន់តែច្រើនថែមទៀតនោះ ពីព្រោះថា អ្នកធ្វើការខាងវិស័យទេសចរណ៍ និងសេវាកម្សាន្តកំពុងតែឥតការងារធ្វើ ស្រាប់ទៅហើយនោះ៖ «ចំនួនបាត់បង់ អ៊ីប៊ីអេ នៅពេលមុនរដ្ឋាភិបាលថា មិនប៉ះពាល់ទេ តែស្ថានភាពពេលនេះវិញ កូវីតមករីករាលដាល ទោះជាយើងមើលឃើញថា ការប៉ពាល់ជាង១០០នាក់ មិនទាន់ធំធេងបើប្រៀបធៀប និងប្រទេសជិតខាងក្ដី តែផលប៉ះពាល់សេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជាវិញ គឺលឿនជាងកូវីតទៅទៀត » ។
វិស័យវាយនភណ្ឌកាត់ដេរបានចូលរួម ចំណែកអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចជាតិជាង ១ទសវត្សរ៍មកហើយ ដែលផ្ដល់ការងារឲ្យកម្មករជាង ៧សែននាក់។ របាយការណ៍ពីសមាគមរោងចក្រកាត់ដេរបង្ហាញថា ទំនិញពីវិស័យឧស្សាហកម្មរោងចក្រកាត់ដេរ នាំចេញទៅក្រៅប្រទេសប្រមាណ ៧៥% នៃទំនិញនាំចេញសរុបរបស់កម្ពុជា ប្រមាណ ៩០% គឺនាំចេញទៅទីផ្សារអឺរ៉ុប។ ហើយចំណូលពីវិស័យនេះមានទំហំទឹកប្រាក់ជាង ៥ពាន់ដុល្លារអាមេរិកក្នុងមួយឆ្នាំៗ។
របាយការណ៍របស់ក្រសួងទេសចរណ៍ ប្រាក់ចំណូលប្រាក់ចំណូល វិស័យទេសចរណ៍ បានជាងជិត ៥ពាន់លានដុល្លារ (៤,៩១) ក្នុងឆ្នាំ២០១៨។ ក៏ប៉ុន្តែវិស័យទេសចរណ៍នេះ ប៉ះពាល់មុនគេនៅឆ្នាំ២០២០ ចាប់តាំងពីជំងឺកូវីត១៩ បានរាតត្បាតនៅកម្ពុជាមក គឺតំបន់ទេសចរណ៍សំខាន់ៗ ដូចនៅខែត្រព្រះសីហនុ និងខែត្រសៀមរាបស្ងាត់ជ្រងំ។ មកទល់ពេលនេះ សណ្ឋាគារនិងផ្ទះសំណាក់បានបិទទ្វារជាង ១៥០កន្លែង។
ចំពោះវិស័យកសិកម្ម ដែលជាវិស័យតែបន្តដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសកម្ពុជា ដែលប្រជាពលរដ្ឋប្រមាណ ៤០% នៅប្រកបរបរកសិកម្មនោះ ក៏រងផលប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរដែរ ពិសេសនៅពេលប្រទេសជិតខាងបានបិទព្រំដែនរៀងៗ ខ្លួន ហើយកម្ពុជាពឹងផ្អែកសំខាន់ ទៅលើវត្ថុធាតុដើមនាំចូលពីខាងក្រៅ ហើយផលិតផលពឹងលើទីផ្សារខាងក្រៅនោះ។
លោក បណ្ឌិត មាស នី មានប្រសាសន៍ថា កម្ពុជានឹងជួបវិបត្តិធ្ងន់ធ្ងរជាងពេលណាៗ ទាំងអស់ ពីព្រោះថា កាលពីមុននៅពេលរោងចក្របិទទ្វារ ឬពលរដ្ឋអត់ការងារធ្វើ នាំគ្នាសម្រុកចេញក្រៅ ឬធ្វើចំណាកស្រុក តែបច្ចុប្បន្ននេះខុសពីមិនអាចធ្វើចំណាកស្រុកបានទេ បើសិនជាជំងឺកូវីត១៩ នៅតែបន្តឆ្លងនេះ៖ «ទំនាក់ទំនងសេដ្ឋកិច្ចនេះ នៅក្នុងប្រទេសមួយ មិនថាកម្ពុជាតែមួយនោះទេ បើយើងមើលពីវិស័យកាត់ដេរនេះ បើមើលពីដើមមក បើបិទរោងចក្រកម្មករអាចរត់ទៅក្រៅ តែឥឡូវនេះ គ្មានជម្រើសទៀតទេ ដោយការបិទព្រំដែននេះ»។
លោក បណ្ឌិត សេងសារី លើកឡើងថា ដោយសារតែកម្ពុជា បាត់បង់ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ ២០% ផង និងផលប៉ះពាល់ជំងឺកូវីត១៩ ផងនោះ គឺធ្វើឲ្យប៉ះពាល់សេដ្ឋកិច្ចជាប្រព័ន្ធ ដែលនឹងធ្វើឲ្យសង្គមជាតិមានវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមធ្ងន់ធ្ងរ។ ចំពោះយុទ្ធសាស្ត្រទប់ស្កាត់ និងដោះស្រាយវិញ លោក បណ្ឌិត សេង សារី អះអាងថា រដ្ឋាភិបាលមិនមានយុទ្ធសាស្ត្រ ឬវិធានការទប់ស្កាត់មុនច្បាស់លាស់ទេ គឺវិធានការរបស់រដ្ឋាភិបាល គឺប្រៀបដូចជាវិធានការព្យាបាល មិនមានវិធានការការពារមុននោះទេ៖ «គេព្យាយាមប្រើយុទ្ធសាស្ត្រការពារប្រើជាងព្យាបាល តែយើងគ្មានយុទ្ធសាស្ត្រទេ គឺយើងជួបអីដោះហ្នឹង រដ្ឋាភិបាលអត់ទាន់ឃើញច្បាស់ពីយុទ្ធសាស្ត្រក្នុងការទប់ស្កាត់ និងដោះស្រាយពីករណីកូវីត១៩ នេះ»។
ក្រុមវិភាគព្រួយបារម្ភថា អ្វីកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរទៅទៀតនោះ ក្រុមគ្រួសាររបស់កម្មករពលករ ជំពាក់បំណុលធនាគារនៅស្របពេលកម្មករ និងពលរដ្ឋអត់ការងារធ្វើទៀតនោះ។ បន្ថែមពីនេះ ពលរដ្ឋកម្ពុជានៅតាមបណ្ដាភូមិនីមួយៗ ប្រមាណ ៨០% ជំពាក់បំណុលធនាគារ។
របាយការណ៍ស្រាវជ្រាវរបស់អង្គការលីកាដូ និងសមាគមធាងត្នោត កាលពីឆ្នាំ២០១៩ រកឃើញថា ពលរដ្ឋខ្មែរជិត ២លាន ៤សែនគ្រួសារ កំពុងជំពាក់បំណុលមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ ដែលគិតជាប្រាក់សរុបស្មើនឹងប្រមាណជាង ៨ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក គិតត្រឹមឆ្នាំ២០១៨។
ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី (ADB) បានព្យាករកាលពីពេលថ្មីៗ នេះថា ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា រងផលប៉ះពាល់ខ្លាំងបំផុតផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច ធៀបនឹងបណ្ដាប្រជាពលរដ្ឋជាសមាជិកអាស៊ានដូចគ្នា។ ADB បានប៉ាន់ប្រមាណថា កម្ពុជានឹងខាតបង់ជាង ៣៩០ លានដុល្លារ ពីការរីករាលដាលកូវីដ១៩ ដែលកំណើនសេដ្ឋកិច្ចនឹងធ្លាក់ចុះជិត ១,៦% (១,៥៩%) នៃផលិតផលក្នុងស្រុកសរុប (GDP) នៅឆ្នាំ២០២០៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។