ពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា-ចិន មានការកើនឡើង ៨% ក្នុងពេលមានវិបត្តិកូវីដ១៩
2021.02.24
ពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីកម្ពុជា និងចិន មិនមានអ្វីប៉ះពាល់ទេ បើទោះបីជាកម្ពុជា និងពិភពលោកកំពុងប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងជំងឺកូវីដ១៩ ក៏ដោយ។
របាយការណ៍ក្រសួងពាណិជ្ជកម្មបង្ហាញថា ការនាំចេញសរុបរបស់កម្ពុជាទៅប្រទេសចិន កាលពីឆ្នាំ ២០២០ កន្លងទៅនេះ បានកើនឡើងជាង ៨ភាគរយ ដែលមានចំនួនទឹកប្រាក់សរុប ១.០៨៦លានដុល្លារ បើធៀបនឹងរយៈពេលដូចគ្នាកាលពីឆ្នាំ២០១៩ ដែលមានចំនួនតែ ១.០០៤លានដុល្លារប៉ុណ្ណោះ។ ចំណែកការនាំចូលសរុបពីប្រទេសចិនមកកម្ពុជាវិញ បានធ្លាក់ចុះប្រហែល ១០ភាគរយ គឺជាង ៧ពាន់លានដុល្លារ។
អនុរដ្ឋលេខាធិការក្រសួងពាណិជ្ជកម្មលោក ប៉ែន សុវិជាតិ ប្រាប់អាស៊ីសេរីថា ចំពោះលំហូរពាណិជ្ជកម្មរវាងប្រទេសកម្ពុជា-ចិន បើទោះបីជាកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីពុំទាន់ចូលជាធរមាន និងមានការរាំងស្ទះខ្លះៗ ដោយសារផលប៉ះពាល់ជំងឺកូវីត-១៩ ក៏ដោយ។ ប៉ុន្តែការនាំចេញនាំចូលនៅមានចរន្តសកម្មនៅឡើយ។
លោកថា ការនាំចូលនេះធ្វើឡើងក្រោមក្របខ័ណ្ឌនៃកិច្ចព្រមព្រៀងនានា ដែលបានចូលជាធរមានរួចហើយ ដូចជា កិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីអាស៊ាន-ចិន ក្របខ័ណ្ឌនៃការផ្តល់ភាពអនុគ្រោះរបស់ចិន ចំពោះបណ្ដាប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍តិចតួចជាដើម។
លោកបន្ថែមថា អាស្រ័យដោយតម្រូវការទីផ្សាររបស់ប្រទេសទាំងពីរ និងប្រភេទទំនិញ ដែលប្រទេសទាំងពីរកំពុងផលិតសមស្របនឹងតម្រូវការទីផ្សារ ជាពិសេសតម្រូវការកសិផលកម្ពុជានៅទីផ្សារចិននៅតែមាន។ ដូច្នេះ ការបញ្ជាទិញនៅតែបន្តកើនឡើង ចំពោះផលិតផលអង្ករ ដំឡូងមី ផ្លែឈើ ដូចជា ស្វាយ មៀនប៉ៃលិន ចេក និងគ្រាប់ធញ្ញជាតិផ្សេងទៀត ម្សៅធញ្ញជាតិកែច្នៃរួច ប្រេងធញ្ញជាតិ ខ្លាញ់ ប្រេងដែលចំហៀវរួច សាច់ គ្រឿងសមុទ្រកែច្នៃ ស្បែកដែលសម្លាប់រួច ហើយក្រៅពីនោះ មានទំនិញប្រើប្រាស់ផ្សេងទៀត វត្ថុធាតុដើមកែច្នៃ ថ្មម៉ាប វត្ថុធ្វើពីស្បែក ផលិតផលវាយនភណ្ឌ និងសំលៀកបំពាក់ គ្រឿងបង្គំពីឧស្សាហកម្មធន់ ស្រាល ក៏នៅបន្តនាំចេញទៅកាន់ប្រទេសចិនផងដែរ។
ចំណែកទំនិញនាំចូលពីប្រទេសចិនវិញ គឺមានផលិតផលអេឡិចត្រូនិក រថយន្ត គ្រឿងបន្លាស់ សម្ភារៈសំណង់គ្រឿងយន្តកសិកម្ម គ្រឿងចក្រសម្រាប់ការងារសំណង់ និងគ្រឿងសង្ហារិមជាដើម។
អនុប្រធានសភាពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជាលោក លឹម ហេង មានប្រសាសន៍ថា ការនាំទំនិញកម្ពុជាទៅកាន់ប្រទេសចិន កាលពីឆ្នាំ២០២០ កន្លងទៅនេះ បានល្អប្រសើរដោយសារប្រទេសចិនបានទិញផលិតផលកសិកម្មច្រើនពីកម្ពុជា ដែលធ្វើឱ្យកម្ពុជាជាប្រទេសផលិតវត្ថុធាតុដើមមានលទ្ធភាពគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការនាំចេញទៅក្រៅប្រទេស។
លោកថា នៅពេលដែលកម្ពុជាចាប់ផ្ដើមអនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីជាមួយចិន នោះនឹងធ្វើឱ្យកម្ពុជាមានឱកាសដល់អ្នកវិនិយោគផ្សេងៗ ដែលអាចមានលទ្ធភាពមកបណ្ដាក់ទុននៅកម្ពុជា ដើម្បីនាំចេញទៅកាន់ប្រទេសចិនកាន់តែច្រើនបន្ថែមទៀត៖ «ដូច្នេះខ្ញុំគិតថា ការធ្វើពាណិជ្ជកម្មជាមួយចិននេះ វាជាឱកាសមួយដែរ ដែលយើងមានកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីជាមួយចិននេះ ដែលអាចឱ្យបណ្ដាសហគ្រាស មកពីបណ្ដាប្រទេសផ្សេងៗ ទៀត មកវិនិយោគនៅកម្ពុជា ដើម្បីកែច្នៃផលិតផលកសិកម្មយើងនាំចេញទៅចិនឱ្យកាន់តែច្រើនផងដែរ»។
ប្រទេសកម្ពុជា និងប្រទេសចិនកាលពីថ្ងៃទី១២ តុលា ឆ្នាំ២០២០ បានចុះកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរី ដែលអនុញ្ញាតឱ្យកម្ពុជានាំចេញទំនិញចំនួន ៥០មុខ ទៅកាន់ប្រទេសចិន ដែលរួមមានទំនិញផលិតផលត្រីសាច់គ្រប់ប្រភេទ កសិផល បន្លែផ្លែឈើ ផលិតផលកែច្នៃសិប្បកម្ម និងផលិតផលជាច្រើនទៀត ដែលកម្ពុជាអាចផលិតបានស្របតាមលក្ខខណ្ឌអនាម័យរបស់ប្រទេសចិន។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងពាណិជ្ជកម្មលោក សៀង ថៃ ប្រាប់អាស៊ីសេរីថា កិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីរវាងកម្ពុជា ចិន មិនទាន់បានចូលជាធរមាននៅឡើយទេ គឺដោយសារតាមនីតិវិធីដែលភាគីទាំងពីរបានឯកភាពគ្នានោះ គឺបន្ទាប់ពីចុះហត្ថលេខាហើយ ភាគីនីមួយៗ ត្រូវបំពេញនីតិវិធីផ្ទៃក្នុងរបស់ខ្លួន។ លោកបន្តថា សម្រាប់កម្ពុជា រាជរដ្ឋាភិបាលនឹងបញ្ជូនកិច្ចព្រមព្រៀងជាមួយនឹងឧបសម្ពន្ធទៅស្នើសុំពីរដ្ឋសភា ពីព្រឹទ្ធសភា និងឡាយព្រះ ហត្ថលេខាដោយព្រះមហាក្សត្របន្ទាប់មកក្រសួងការបរទេសនឹងបញ្ជូនលិខិតជូនដំណឹងមួយទៅភាគីចិន ដើម្បីបញ្ជាក់ថា កម្ពុជាបានបញ្ចប់នីតិវិធីផ្ទៃក្នុងរបស់ខ្លួនហើយ ចំណែកភាគីចិន ក៏ធ្វើដូចគ្នានេះដែរ។
បើទោះបីជាមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលអះអាងពីកំណើនពាណិជ្ជកម្មរវាងប្រទេសកម្ពុជា ចិន ក៏ដោយ ក៏អ្នកតាមដានសង្គមមើលឃើញថា ដើម្បីឱ្យការប្ដូរពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា កាន់តែល្អប្រសើរ បន្ថែមទៀតរដ្ឋាភិបាលគួរតែគិតគូរធ្វើពាណិជ្ជកម្មជាមួយសហគមន៍អឺរ៉ុប ឬប្រទេសលោកខាងលិច ដើម្បីចៀសវាងវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ច។
អ្នកវិភាគនយោបាយ និងសង្គមលោក បណ្ឌិត សេង សារី មានប្រសាសន៍ថា តួលេខនៃការនាំទំនិញទៅកាន់ប្រទេសចិនកន្លងទៅនេះ គឺជាសញ្ញាល្អមួយ។ ប៉ុន្តែ បើរដ្ឋាភិបាលអាចសម្របសម្រួល លក្ខខណ្ឌរបស់សហគមន៍អឺរ៉ុប ដើម្បីទទួលបានលក្ខខណ្ឌប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធបន្ថែមទៀត និងបង្កើនការនាំចេញទៅប្រទេសលោកខាងលិច ដូចជា សហរដ្ឋអាមេរិក និងប្រទេសអង់គ្លេសកាន់តែច្រើនទៀត នោះកាន់តែល្អសម្រាប់សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា ជាពិសេស ក្នុងដំណាក់កាលដែលកម្ពុជាកំពុងប្រយុទ្ធនឹងជំងឺកូវីដ១៩៖ «សម្រាប់ខ្ញុំនៅតែមើលឃើញថា កម្ពុជានៅតែមានសមត្ថភាពតិចតួចនៅក្នុងការផលិតផលនាំចេញទៅក្រៅប្រទេស ជាពិសេស ផលិតផលកសិកម្ម ដោយសារតែទំហំដីធ្លីធ្វើកសិកម្មនៅកម្ពុជា មានការថយចុះដែលជាកម្មសិទ្ធិរបស់ពលរដ្ឋ។ ទីពីរជំនាញខាងកសិកម្មហ្នឹង នៅធ្វើរបៀបបុរាណក្នុងការធ្វើកសិកម្មនោះឡើយ។ ទីបី សមត្ថភាពនៅក្នុងការកែច្នៃ ហើយនឹងសមត្ថភាពនៅក្នុងការយល់ដឹងពីការនាំចេញ ឬក៏ទីផ្សារ គឺនៅមានកម្រិតដែរបាទ»។
តែទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយលោក បណ្ឌិត សេង សារី ថ្លែងថា ពាណិជ្ជកម្មរវាងកម្ពុជាចិន គឺភាគីចិនមានប្រៀបជាងកម្ពុជា ដោយសារតែបើពិនិត្យទៅលើចំនួនតួលេខនៃការផ្លាស់ប្ដូរពាណិជ្ជកម្មរវាងប្រទេសទាំងពីរ គឺមានទំហំខុសគ្នាឆ្ងាយណាស់។ ទោះទៅជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏កម្ពុជាមិនមែនមានតែការធ្វើពាណិជ្ជកម្មជាមួយតែប្រទេសចិននោះទេ គឺកម្ពុជាក៏បានបញ្ចប់ការចរចាជាមួយប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង ហើយនឹងត្រៀមចុះហត្ថលេខានៅពាក់កណ្ដាលឆ្នាំ២០២១ នេះ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។