ប្រជាពលរដ្ឋ និងអ្នកវិភាគរិះគន់រដ្ឋាភិបាលដែលអនុញ្ញាតឱ្យជនជាតិ ឬទេសចរចិនចូលកម្ពុជាអាចចាយវាយប្រាក់យ័នចិនបាន។ ការរិះគន់នេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីធនាគារជាតិកម្ពុជាអនុញ្ញាតឱ្យជនជាតិចិនមកលេងកម្ពុជាចាយប្រាក់យ័នចិនតាមប្រព័ន្ធឌីជីថល (Digital) ដោយពុំចាំបាច់ប្ដូរប្រាក់រៀល ឬប្រាក់ដុល្លារឡើយ។
ពលរដ្ឋមួយចំនួន និងអ្នកវិភាគនយោបាយមើលឃើញថា ការដែលជនជាតិចិន ឬទេសចរចិនមកលេងកម្សាន្តកម្ពុជាអាចចាយវាយប្រាក់យ័នចិន គឺជាការពង្រីកឥទ្ធិពលនយោបាយចិនមួយកម្រិតទៀតលើទឹកដីខ្មែរ និងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ច្រើនជាងការផ្ដល់ផលសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា។
ពលរដ្ឋម្នាក់រស់នៅខេត្តសៀមរាប លោក សៀម វ៉ាន់ ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីនៅថ្ងៃទី១៣ ខែកក្កដា ថា កម្ពុជានឹងប្រឈមផលប៉ះពាល់សង្គម និងភាពស្មុគស្មាញក្នុងការទូទាត់ប្រាក់ជាមួយជនជាតិចិន ប្រសិនបើកម្ពុជាគ្មានការត្រួតពិនិត្យលំហូរសាច់ប្រាក់លើប្រព័ន្ធឌីជីថលរបស់ភ្ញៀវទេសចរចិនឱ្យបានច្បាស់លាស់ទេនោះ។
លោកជឿជាក់ថា ការដែលរដ្ឋាភិបាលឯកបក្សអនុញ្ញាតឱ្យជនជាតិចិនចាយប្រាក់យ័ននៅកម្ពុជានៅលើប្រព័ន្ធឌីជីថល គឺជាការបង្កភាពងាយស្រួលមួយកម្រិតទៀត សម្រាប់ជនជាតិចិនមួយចំនួនដែលពួកគេយកលុយខុសច្បាប់មកចរាចរនៅស្រុកខ្មែរ។
លោក សៀម វ៉ាន់៖ «មិនគួរណាយកលុយចិនមកវាយទេ យើងនៅស្រុកខ្មែរត្រូវតែចិនចាយប្រាក់ខ្មែរ។ ដូចថាច្បាប់រដ្ឋាភិបាលធូររលុង បើកកាស៊ីណូ បើកល្បែងពាលា ជនជាតិគេមកលេងនៅលើទឹកដីខ្មែរ អ៊ីចឹងឯងប្រទេសខ្មែរយើងអាចនឹងមានគ្រោះថ្នាក់ អត់មានសណ្ដាប់ធ្នាប់ កាលណាអត់មានសណ្ដាប់ធ្នាប់ធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ខ្មែរយើង វាអុកឡុកខ្មែរយើងមិនបានសុខ វាធ្វើឱ្យយើងបែកបាក់គ្នា ដណ្ដើមមុខរបរខ្មែរអស់ប៉ះពាល់ធំណាស់ វាមិនឱ្យយើងសុខទេ វាមកបង្កើតទុក្ខឱ្យយើង»។
អាជីវករម្នាក់ទៀតរស់នៅខេត្តកណ្ដាលលោកស្រី ចាន់ សុខរី ថ្លែងថា ពលរដ្ឋនឹងជួបការលំបាកក្នុងការប្រើប្រាស់ លុយយ័នចិន។ លោកស្រីព្រួយបារម្ភថា សេដ្ឋកិច្ចពលរដ្ឋអាចមិនរីកចម្រើននោះទេ ប្រសិនបើឥទ្ធិពលប្រាក់យ័នចិនកាន់តែរីកសាយភាយទូលំទូលាយ។
លោកស្រី ចាន់ សុខរី៖ «ពិបាកដែរសម្រាប់ខ្ញុំ ណាមួយលុយប្រទេសខុសគ្នា យើងធ្លាប់ចាយលុយរៀល បើចាយលុយចិនពិបាកដែរ»។
ប្រតិកម្មរបស់ពលរដ្ឋនេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីកម្ពុជាអនុញ្ញាតឱ្យទេសចរចិន ឬអ្នកវិនិយោគចិនដែលមកលេងកម្សាន្តនៅកម្ពុជាអាចចាយប្រាក់យ័នតាមប្រព័ន្ធឌីជីថល ឬតាមរយៈប្រព័ន្ធធនាគារនានារបស់ជនជាតិចិនដែលនិយមប្រើប្រាស់ ដោយពុំចាំបាច់យកប្តូរប្រាក់រៀល ឬប្រាក់ដុល្លារពីធនាគារជាតិកម្ពុជាឡើយ។
កាលពីថ្ងៃទី១០ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៣ ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាអះអាងថា អនុស្សរណៈយោគយល់គ្នា ស្ដីពី កិច្ចសហប្រតិបត្តិការទូទាត់សងប្រាក់ឆ្លងដែនតាមឃ្យូអរកូដ (QR Code) ជាមួយក្រុមហ៊ុនចិន UnionPay International គឺដើម្បីលើកកម្ពស់ដល់ប្រតិបត្តិការទូទាត់ឆ្លងប្រទេសរវាងប្រព័ន្ធបាគងជាមួយនឹងបណ្ដាញទូទាត់ QR Code របស់ក្រុមហ៊ុន UnionPay International របស់ក្រុមហ៊ុនចិន។
ទាក់ទងនឹងរឿងនេះ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងទេសចរណ៍ លោក តុប សុភ័គ ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីថា កម្ពុជាលើកទឹកចិត្តឱ្យជនជាតិចិនចាយវាយប្រាក់យ័នចិនតាមប្រព័ន្ធឌីជីថល ដោយពុំអនុញ្ញាតឱ្យចរាចរប្រាក់យ័នចិនដោយផ្ទាល់ឡើយ។ លោកបញ្ជាក់ថា ការសម្រួលឱ្យទេសចរចិនចាយប្រាក់យ័នគឺជាការទាក់ទាញ ឱ្យទេសចរចិនចូលមកកម្ពុជាកាន់តែច្រើន។ លោកអះអាងទៀតថា ការទូទាត់ប្រាក់យ័នតាមប្រព័ន្ធអនឡាញ ដោយមិនប្រើប្រាស់សាច់ប្រាក់ផ្ទាល់ ក៏កាត់បន្ថយហានិភ័យការឆបោកក្រដាសប្រាក់ក្លែងក្លាយផងដែរ។
លោក តុប សុភ័គ៖ «អ្វីដែលជាចំណុចសំខាន់ ជាអត្ថប្រយោជន៍កាលណាយើងទូទាត់ប្រព័ន្ធកាតធនាគារ ឬតាមទូរស័ព្ទដែលយើងប្រើ(QR Code)ហ្នឹងទោះបីទំនិញ ឬសេវាកម្មនោះជារូបិយប័ណ្ណប្រាក់រៀល ឬប្រាក់ដុល្លារក៏អាចទូទាត់បានដែរ។ ទេសចរចិនដែលគាត់មក គាត់ទូទាត់ទៅទោះបីថា ចាយប្រាក់រៀល ដុល្លារអីទូទាត់បានដូចគ្នាទៅតាមប្រព័ន្ធឌីជីថល»។
ទោះជាបែបនេះក្ដី អ្នកវិភាគនយោបាយ លោក គឹម សុខ លើកឡើងថា មូលហេតុដែលលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន លើកតម្កើងប្រាក់យ័នចិននៅពេលនេះ គឺដើម្បីទប់ទល់នឹងទណ្ឌកម្មប្រទេសលោកសេរីក្រោយការបោះឆ្នោតថ្នាក់ជាតិ ខណៈសហភាពអឺរ៉ុបបានព្រមានដកប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ (EBA) ពីកម្ពុជាបន្ថែម ប្រសិនបើរកឃើញថា ការបោះឆ្នោតថ្នាក់ជាតិនៅចុងខែកក្កដាខាងមុខនេះ ប្រព្រឹត្តទៅមិនត្រឹមត្រូវ សេរី និងយុត្តិធម៌នោះ។
លោក គឹម សុខ៖ «រឿងមួយទៀតនៅពីក្រោយរឿងហ្នឹងវាអាចជាផែនការមួយដែរ ព្រោះយើងអត់ទាន់ដឹងនៅឡើយថា ការប្រើ(QR Code)ហ្នឹងអាចផ្ទេរលុយបានបរិមាណប៉ុន្មាន?មួយថ្ងៃបានត្រឹម ១ពាន់យ័ន ឬ១ម៉ឺនយ័ន ឬ១លានយ័ន។ ចុះឧបមាថា គេដាក់ក្នុងបរិមាណច្រើន ១លានយ័ន អ៊ីចឹងមានន័យថា ចិនអាចជួយ ហ៊ុន ម៉ាណែត ជួយរដ្ឋាភិបាល លោក ហ៊ុន សែន បានយ៉ាងងាយតាមរយៈ(QR Code)ហ្នឹងរុញលុយមកយ៉ាងលឿន»។
អ្នកឃ្លាំមើលលើកឡើងថា មូលហេតុដែលកម្ពុជាទទួលរងឥទ្ធិពលចិនស្ទើរគ្រប់វិស័យដោយសារតែរដ្ឋាភិបាលលម្អៀងនយោបាយការបរទេសទៅរកប្រទេសចិនដើម្បីឱ្យជួយការពារអំណាច ខណៈលោក ហ៊ុន សែន ក៏ហាក់ដឹងខ្លួនឯងថា កម្ពុជាក្រោមការដឹកនាំរបស់លោកទំនងរស់នៅខ្វះចិនពុំបាននោះទេ ដោយសារតែបញ្ហារំលោភសិទ្ធិមនុស្សធ្ងន់ធ្ងរ និងការបំផ្លាញប្រជាធិបតេយ្យ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។