ប្រជានេសាទចិញ្ចឹមត្រីលក្ខណៈគ្រួសារនៅឃុំពាមបាង ខេត្តកំពង់ធំ ត្អូញត្អែរពីបញ្ហាត្រីងាប់ជាបន្តបន្ទាប់
2018.03.29
ប្រជាពលរដ្ឋនៅឃុំពាមបាង ស្រុកស្ទោង ខេត្តកំពង់ធំ បារម្ភបញ្ហាប្រឈម ក្នុងជីវភាពគ្រួសារ ពិសេសពិបាករកប្រាក់ចំណូលដើម្បីដោះបំណុលគេតែម្តង។ ក្តីបារម្ភនេះ ដោយសារមុខរបរចិញ្ចឹមត្រីជាលក្ខណៈគ្រួសាររបស់ពួកគាត់ជួបបញ្ហា ត្រីងាប់ជាបន្តបន្ទាប់។ មន្ត្រីជលផលខេត្តកំពង់ធំ ទទួលស្គាល់ថាពលរដ្ឋនៅឃុំពាមបាង ពិតជាជួបបញ្ហាប្រឈមក្នុងការចិញ្ចឹមត្រីប្រាកដមែន។
ពលរដ្ឋ ដែលប្រកបរបរនេសាទផង និងចិញ្ចឹមត្រីលក្ខណៈគ្រួសារផង នៅឃុំពាមបាង ខ្លះលើកឡើងថាពួកគាត់នឹងងាកទៅប្របកមុខរបរផ្សេងឬ ត្រូវរកការងារនៅតំបន់ផ្សេងជំនួសឱ្យការចិញ្ចឹមត្រីនិងនេសាទវិញ។ ការលើកឡើងនេះ ដោយពួកគាត់អះអាងថាមុខរបរចិញ្ចឹមត្រី កាន់តែជួបបញ្ហាប្រឈម ដូចជាករណីត្រីងាប់ជាហូរហែ ហើយឆ្នាំខ្លះតម្លៃត្រីចុះថោកខ្លះ មិនអាចទប់ទល់ការចំណាយបាន រីឯផលនេសាទវិញកាន់តែថយចុះពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំ។ ចំណែកពលរដ្ឋខ្លះទៀត និយាយថា ពួកគាត់នឹងនៅតែចិញ្ចឹមត្រីបន្តទៀត បើទោះបីជាប្រឈមការខាតបង់ក៏ដោយ ព្រោះតែគ្មានជម្រើសផ្សេង។
ពលរដ្ឋនៅឃុំពាមបាងមួយរូប កញ្ញា យ៉េត ពុត មានប្រសាសន៍ថាប្រជានេសាទដែលចិញ្ចឹមត្រីនៅឆ្នាំនេះ ជួបបញ្ហាត្រីងាប់ស្ទើរគ្រប់គ្នា ដោយគ្រាន់តែអ្នកខ្លះមានត្រីងាប់តិច ឬច្រើនតែប៉ុណ្ណោះ។ កញ្ញាបញ្ជាក់ថា ត្រីរបស់គាត់ ដែលបានដាក់ចិញ្ចឹមចំនួន ២ម៉ឺនក្បាល ប្រភេទត្រីរ៉ស់វៀតណាម ឬត្រីដៀបគឺ ងាប់ជិតអស់ហើយ។ កញ្ញានៅមិនទាន់ដឹងពីមូលហេតុបណ្តាលឱ្យត្រីងាប់ប្រាកដទេ ប៉ុន្តែពួកគាត់យល់ថាអាចដោយសារបញ្ហាទឹកបឹងមិនស្អាតតែម្តង៖ «វាល្អក់រាល់តែថ្ងៃ រាល់តែខែ។ ប៉ុន្តែវាមានទឹកល្អ និងមិនល្អដែលល្អក់នោះ។ បើល្អក់ ទឹកអត់ល្អ ឈឺ ប្រកាច់ងាប់។ ចាស៎! ងាប់អស់មួយតោន ហើយរាល់ថ្ងៃនេះ នៅតែងាប់។ មួយថ្ងៃ ជិត ៨០ក្បាល ៥០ ឬ៦០ក្បាល។ ជួនកាល ១០០ក្បាល វាមិនទាន់ដាច់ទៀត»។
ប្រភពដដែល បន្តថា ប្រភេទត្រីដែលពួកគាត់ចិញ្ចឹម អាចផ្តល់ផលក្នុងរយៈពេល ៥ ឬ ៦ខែ។ កញ្ញា ឱ្យដឹងថាគាត់ចាប់ផ្តើមចិញ្ចឹមតាំងពីខែតុលា ហើយងាប់កាលពីត្រីនៅតូចៗ អស់ប្រមាណ ៥.០០០ក្បាល ក្រោយមកនៅពេលត្រីធំៗ បន្តិច ពោលគឺមានទំហំប៉ុនកដៃក្មេង ងាប់អស់ប្រមាណប្រាំពាន់ក្បាលទៀត។ បច្ចុប្បន្ននៅពេលត្រីធំៗ ល្មមលក់ចេញ ដោយត្រីមួយមានទម្ងន់ជាង ៣ខាំ បែរជាងាប់ឥតឈប់ឈរ គឺងាប់អស់ប្រហែលមួយតោនទៅហើយ។
ប្រជានេសាទរូបនេះ អះអាងថាដើមទុនសម្រាប់ចិញ្ចឹមត្រី ចំនួន ២ម៉ឺនក្បាល គឺចំណាយអស់ជាង២០លានរៀន ឬស្មើនឹងប្រមាណ ៥ពាន់ដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក ហើយប្រាក់ទាំងនោះភាគច្រើនខ្ចីបុលគេតែប៉ុណ្ណោះ។ និយាយដល់ចំណុចនេះ កញ្ញាហាក់អស់សង្ឃឹម ដកដង្ហើមធំ អួលដើមកព្រោះមិនដឹងបានប្រាក់ឯណា ដើម្បីដោះបំណុលគេ។ ម្យ៉ាងកញ្ញាមានបន្ទុកធ្ងន់ក្នុងគ្រួសារផង៖ «អ្នកខ្លះគេមានកូនច្រើនអីចឹង គេទៅរោងចក្រទៅ ស៊ីឈ្នួលគេឯណាឯណីអស់ទៅ។ អ្នកខ្លះគេមិនទៅ គេនៅរកស៊ីនេះទៅ រកដោះគេទៅមុខទៀត»។
កញ្ញាយ៉េត ពុធ គិតថានឹងឡើងទៅរស់នៅលើដីគោក ដើម្បីរកប្រាក់ចំណូលផ្គត់ផ្គង់គ្រួសារវិញ និងគ្រាន់បានប្រាក់ខ្លះសម្រាប់ដោះបំណុលគេផង។ ការគិតបែបនេះ ព្រោះរបបចិញ្ចឹមត្រីកាន់តែពិបាក ម្យ៉ាងទិន្នផលត្រីសម្រាប់នេសាទ កាន់តែខ្សត់ខ្សោយពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំ។
ឃុំពាមបាង ជាឃុំដាច់ស្រយាលដែលមានចម្ងាយជាង ៥០គីឡូម៉ែត្រពីទីរួមស្រុកស្ទោង។ ដើម្បីធ្វើដំណើរទៅដល់ឃុំនេះនៅរដូវប្រាំង គឺគេត្រូវជិះរថយន្តឈ្នួល និងគោយន្តច្នៃ ដែលមានសរុបចំនួន ៤ ឬ ៥គ្រឿងប៉ុណ្ណោះ និងត្រូវធ្វើដំណើរតាមទូកបន្តទៀត។
ឃុំពាមបាង មានភូមិចំនួន៥ និងមានប្រជាជនសរុបជិត ៧០០គ្រួសារ (៦៨៧គ្រួសារ) ហើយពលរដ្ឋប្រមាណ ៩០ភាគរយ គឺរស់ពឹងផ្អែកទៅលើមុខរបរនេសាទ ព្រោះគ្មានដីធ្លីសម្រាប់ធ្វើស្រែ និងចម្ការទេ។ ក្នុងនោះ ពលរដ្ឋប្រហែល ៧០ភាគរយនាំគ្នាប្រកបរបរចិញ្ចឹមត្រីលក្ខណៈគ្រួសារ ហើយត្រីដែលពួកគាត់ចិញ្ចឹម ដូចជាត្រីរ៉ស់វៀតណាម ឬត្រីឆ្ដោ ត្រីអណ្ដែង ត្រីប្រាជាដើម។ ពលរដ្ឋនៅឃុំពាមបាងមួយចំនួនមានផ្ទះទឹក ឬផែសមរម្យ ប៉ុន្តែអ្នកខ្លះមិនមានផ្ទះសម្រាប់រស់នៅសមរម្យទេ គឺមានតែបង្គោលឈើ និងរនាបគ្រែខ្លះ ដោយបាំងតង់ រួមនឹងផួយចាស់ៗ ដើម្បីធ្វើជាជញ្ជាំង រួមនឹងទូកសម្រាប់រស់នៅប៉ុណ្ណោះ។
ប្រជានេសាទមួយរូបទៀត លោក ណាក់ ប៊ុន្នី ឱ្យដឹងថា លោកចិញ្ចឹមត្រីឆ្តោចំនួន មួយម៉ឺនក្បាល(១០.០០០) គឺងាប់ជាងពាក់កណ្តាល។ លោកសន្និដ្ឋានថា មូលហេតុបណ្តាលឱ្យត្រីងាប់ គឺដោយសារទឹកល្អក់ ស្អុយ ម្យ៉ាងដោយសារកត្តាភ្លើងឆេះព្រៃលិចទឹកនៅតំបន់នោះ ធ្វើឱ្យកម្ទេចកម្ទី ដូចជាផេះ រសាត់អណ្តែតចូលទីតាំងត្រីចិញ្ចឹមរបស់ពួកគាត់បណ្តាលឱ្យវាឈឺ និងងាប់តែម្តង។ កសិករបានរកវិធីសាស្ត្រ និងដាក់ថ្នាំផ្សេងៗ ប៉ុន្តែមិនសូវមានប្រសិទ្ធភាពទេ៖ «ឥលូវនេះដូចប្រាក់សន្សំហើយបង។ ពេលយើងលក់ ហើយក៏ទិញនុយឱ្យវាស៊ីទៅ។ អាខ្លះមានបរដាក់ ក៏គេដាក់បរខ្លះទៅ បើយើងទិញនុយគេវាខាតហើយ»។
លោក ណាក់ ប៊ុន្នី បញ្ជាក់ថាកាលពីមុនត្រីចិញ្ចឹមពួកគាត់មិនសូវងាប់ច្រើនដូចពេលនេះទេ ហើយពលរដ្ឋនៅក្នុងឃុំស្ទើរតែទាំងអស់ជួបបញ្ហានេះ។ លោកបន្ថែមថា នៅពេលពលរដ្ឋចិញ្ចឹមត្រីបានផលច្រើន បែរជាតម្លៃថោក។ ជាក់ស្តែងកាលពីដើមឆ្នាំ២០១៧ ពួកគាត់លក់ត្រីចិញ្ចឹមរបស់ខ្លួនបានមួយគីឡូក្រាម តម្លៃ ៣ពាន់រៀល (៣.០០០) ប៉ុណ្ណោះ។ ចំណែកឆ្នាំនេះ ការចិញ្ចឹមត្រីមិនបានផលច្រើន ដោយសារត្រីងាប់ និងមានជំងឺផង ប៉ុន្តែតម្លៃត្រីហក់ឡើងបាន ៦ពាន់ រៀលក្នុងមួយគីឡូក្រាម(៦.០០០)។
ទាក់ទងបញ្ហានេះ នាយ ខណ្ឌរដ្ឋបាលជលផលកំពង់ធំ លោក ប៉ែន វណ្ណរិទ្ធ មានប្រសាសន៍ទទួលស្គាល់ថាការចិញ្ចឹមត្រីរបស់ពលរដ្ឋនៅឃុំពាមបាង ពិតជាជួបបញ្ហាប្រឈមប្រាកដមែន។ លោកបន្ថែមថា មានកត្តាច្រើនដែលធ្វើឱ្យការចិញ្ចឹមត្រីរបស់ពួកគាត់មានបញ្ហា ដូចជាកត្តាបរិស្ថាននៅទីនោះ ពោលគឺទឹកដែលចិញ្ចឹមត្រីកង្វក់ ឬស្អុយ និងក្តៅជាដើម។ លើសពីនេះ ការឱ្យចំណី និងវិធីសាស្ត្រថែទាំ ព្រមទាំងការជ្រើសរើសពូជ យកមកចិញ្ចឹមមិនបានល្អ គឺជាកត្តានាំឱ្យការចិញ្ចឹមត្រីត្រូវជួបឧបសគ្គផងដែរ៖ «យើងក៏បានជួយណែនាំគាត់ ប្រាប់ពីបច្ចេកទេស ប្រាប់ពីវិធីសាស្ត្រក្នុងការកែដែរ។ យើងបានប្រាប់គាត់ ប៉ុន្តែខ្ញុំគិតថា ពេលដែលមានបញ្ហាហើយ បានយើងកែនេះ គឺមិនងាយទេ។ ទាល់តែយើងមានវិធានការការពារជាមុន»។
មន្ត្រីជំនាញដដែលអះអាងថា ទិន្នផលត្រីក្នុងបឹងវិញ គឺមិនបានថយចុះដូចការលើកឡើងរបស់ពលរដ្ឋឡើយ។ ជាក់ស្តែងទិន្នន័យប្រមូលផលត្រីក្នុងរដូវបើកនេសាទនៅខេត្តកំពង់ធំ ព្រមទាំងទូទាំងប្រទេសកាលពីឆ្នាំ២០១៧ គឺកើនឡើងពី ៦ ទៅ ៧ភាគរយ បើប្រៀបធៀបទៅនឹងឆ្នាំ២០១៦។ លោក ប៉ែន វណ្ណរិទ្ធ លើកឡើងថា ដើម្បីកាត់បន្ថយបញ្ហាប្រឈមក្នុងការចិញ្ចឹមត្រី កសិករគប្បីស្វែងរកទីតាំងចិញ្ចឹមឱ្យបានល្អ។ កសិករត្រូវផ្តល់ចំណី និងថែទាំ ព្រមទាំងជ្រើសរើសពូជត្រីយកមកចិញ្ចឹមឱ្យបានត្រឹមត្រូវ។
ប្រធានសមាគមសម្ព័ន្ធសហគមន៍កសិករកម្ពុជា លោក ថេង សាវឿន យល់ថា នៅពេលពលរដ្ឋជួបបញ្ហាប្រឈមបែបនេះ មន្ត្រីផ្នែកកសិកម្ម និងរដ្ឋបាលជលផល គប្បីចុះស្រាវជ្រាវជាបន្ទាន់ណាមួយ ដើម្បីរកដំណោះស្រាយ ឬផ្តល់បច្ចេកទេសបន្ថែមជូនកសិករ។ លោកមើលឃើញថា ទាក់ទងបញ្ហាជលផលនេះដែរ កន្លងមករាជរដ្ឋាភិបាលធ្លាប់លើកទឹកចិត្តដល់កសិករ ឱ្យនាំគ្នាចិញ្ចឹមត្រី ពិសេសអនុញ្ញាតឱ្យចិញ្ចឹមត្រីឆ្តោឡើងវិញ ប៉ុន្តែការបណ្ដុះបណ្ដាលពីវិធីសាស្ត្រចិញ្ចឹមត្រីដើម្បីទទួលបានជោគជ័យ និងមានជីវភាពធូរធា គឺនៅមានកម្រិតទាបនៅឡើយ៖ «មិនទាន់មានវិធីសាស្ត្រ ឬក៏ការបណ្តុះបណ្តាលបច្ចេកទេស ឬក៏ធនធាន និងទុនណាមួយដល់កសិករនៅឡើយទេ។ ហើយទាក់ទងវិស័យកសិកម្ម បញ្ហាពីមួយបញ្ហាទៅមួយបញ្ហា ដូចជាខែស្វាយៗ ថោក ខែស្រូវៗ ថោក ខែបន្លែៗ ថោក ក៏នៅមិនទាន់មានគោលការណ៍ជាក់លាក់ ឬវិធីសាស្ត្រជាក់លាក់នៅឡើយ»។
លោក ថេង សាវឿន មើលឃើញថា ប្រសិនបើបញ្ហាប្រឈមរបស់កសិករទាំងនេះ មិនអាចដោះស្រាយបាន នឹងធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ទឹកចិត្តពលរដ្ឋ។ បន្ថែមពីនេះ ធ្វើឱ្យបរិមាណផលិតក្នុងស្រុកកាន់តែថយចុះ ព្រោះតែកសិករបាក់ទឹកចិត្តក្នុងការផលិត ហើយបោះបង់ចោលមុខរបររបស់ខ្លួន និងត្រូវបង្ខំចិត្តចំណាកស្រុក។ ជាងនេះទៀត រដ្ឋត្រូវខាតបង់ថវិកាជាតិយ៉ាងច្រើនដើម្បីនាំចូលផលិតផលចំណីអាហារ ពីក្រៅប្រទេស ដើម្បីផ្គត់ផ្គង់តម្រូវការក្នុងស្រុក។ លោកថា បញ្ហាទាំងនេះ ដែលនាំឱ្យសេដ្ឋកិច្ចជាតិធ្លាក់ចុះ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។