អ្នកឃ្លាំមើលថា កម្ពុជាត្រូវដោះស្រាយបញ្ហាមួយចំនួន ដូចជាបញ្ហាឧក្រិដ្ឋកម្ម អនឡាញ ការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស និងការស្ដារប្រព័ន្ធប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញ តាមការអំពាវនាវរបស់សហគមន៍អន្តរជាតិ ទើបអាចទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរ មកលេងកម្សាន្តនៅកម្ពុជា។ ការលើកឡើងនេះ ធ្វើឡើងក្រោយពេល លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត អំពាវនាវឱ្យបង្កើតជើងហោះហើរអន្តរជាតិត្រង់មកកាន់ខេត្តសៀមរាប ក្នុងពេលឆាប់ៗ។
អ្នកឃ្លាំមើលបញ្ហាសង្គមនិងនយោបាយមួយចំនួនលើកឡើងថា កម្ពុជាបានបរាជ័យក្នុងការស្ដារសេដ្ឋកិច្ចឱ្យងើបឡើងវិញក្រោយពីវិបត្តិកូវីដ១៩បានបញ្ចប់ ដោយសារតែកម្ពុជាមានរឿងអាស្រូវជាច្រើន មិនត្រូវបានដោះស្រាយ។ បញ្ហាទាំងនោះរួមមាន ឧក្រិដ្ឋកម្មឆបោកតាមអនឡាញ (Cyber Crimes) បញ្ហាអសន្តិសុខសង្គម និងជាពិសេសបញ្ហារំលោភសិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យ។
អ្នកជំនាញផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយ និងកិច្ចការបរទេស លោក ឯម សុវណ្ណារ៉ា ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរី នៅថ្ងៃទី២០ ខែកក្កដា ថា កម្ពុជាមិនអាចទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរអន្តរជាតិ ឱ្យមកលេងនៅកម្ពុជាបាននោះទេ ដោយសារតែកម្ពុជាមានឈ្មោះមិនល្អ។ លោកបន្តថា ករណីនេះហើយ ដែលសហគមន៍អន្តរជាតិ តែងតែ អំពាវនាវឱ្យកម្ពុជា ដោះស្រាយជាចម្បង។
លោក ឯម សុវណ្ណារ៉ា៖ «ជាកត្តាមួយដែលកម្ពុជាគួររកមធ្យោបាយឆ្លើយតបក្នុងការលើកឡើងរបស់សហគមន៍អន្តរជាតិ កាលណាកម្ពុជាមិនសូវសហការ និងមិនឆ្លើយតបនឹងការអំពាវនាវពីអន្តរជាតិទេ បញ្ហាវាពាក់ព័ន្ធច្រើន។ កាលយើងមិនបានសម្អាត ឬលុបការសង្ស័យ មន្ទិលសង្ស័យ ឈ្មោះមិនល្អចេញទេ វាជាកត្តាមួយដែលរុញធ្វើឱ្យយើងបាត់បង់ចំនួនភ្ញៀវទេសចរមកលេងនៅកម្ពុជាផងដែរ។»
ការលើកឡើងបែបនេះ គឺក្រោយពេលដែល លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត អំពាវនាវឱ្យក្រសួងពាក់ព័ន្ធ បង្កើតជើងហោះហើរអន្តរជាតិសំខាន់ៗ នៅលើពិភពលោក ហោះហើរដោយផ្ទាល់មកកាន់ខេត្តសៀមរាប ដោយពុំចាំបាច់ចុះចតនៅភ្នំពេញដូចមុននោះទេ។ លោកបន្តថា តម្លៃសំបុត្រយន្តហោះ និងសំបុត្រចូលទស្សនាប្រាសាទអង្គរ ក៏នឹងត្រូវបានបញ្ចុះតម្លៃ តាមទិដ្ឋភាពជាក់ស្ដែងផងដែរ។លោក នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានថ្លែងបែបនេះ នៅក្នុងពិធីបញ្ចុះបឋមសិលាសាងសង់សារមន្ទីរ សម្ដេចព្រះព្រហ្មរតនមុនី ពិន សែម ក្នុងខេត្តសៀមរាប កាលពីថ្ងៃទី១៨ ខែកក្កដា។
បន្ថែមពីនោះ លោកក៏បានណែនាំឲ្យមន្ត្រីរបស់លោកដកហូតអនុក្រឹត្យដែលតម្រូវឱ្យអ្នកទេសចរ ស្នាក់នៅយ៉ាងតិចមួយយប់ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ខណៈដែលអនុក្រឹត្យចាស់នេះចូលជាធរមានតាំងពីឆ្នាំ ១៩៩៨ ដូច្នេះភ្ញៀវទេសចរអាចមកលេងកម្ពុជា ត្រឹមកន្លះថ្ងៃ ឬពីរបីម៉ោងក៏បាន។ លោកបន្តថា ការសម្រេចលុបចោលអនុក្រឹត្យចាស់នេះ គឺដើម្បីសម្រួលដល់ការធ្វើដំណើររបស់ភ្ញៀវទេសចរ។
លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត៖ «អ៊ីចឹងបានខ្ញុំទៅម្សិលម្ង៉ៃ ជួបជាមួយទូតហ្វីលីពីន ឱ្យបើកច្រក កោះសេប៊ូ (Cebu) ដែលជាកោះទេសចរណ៍ភ្ជាប់មកសៀមរាប។ បើកពី កោះឡាំងកាវី (Langkawi) នៅម៉ាឡេស៊ី មកភ្ជាប់ សៀមរាប និង ភ្ជាប់ពីកោះជេជូ (Jeju) កោះទេសចរណ៍របស់ប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង យើងកំពុងចរចាបន្ថែមឱ្យបានច្រើន។ កោះភូកេត (Phuket) ប្រទេសថៃ តពីនឹង ជើងហោះមក យើងកំពុងចរចា ដើម្បីបើកច្រកបន្ថែមទៀត កុំឱ្យហោះទៅតែភ្នំពេញ។ អ៊ីចឹងយើងដាក់គោលដៅបែបនេះ ដើម្បីកាត់បន្ថយការចំណាយរបស់យន្តហោះ។ ពេលយន្តហោះថ្មីចុះមក យើងជួយគាត់យ៉ាងម៉េចឱ្យតម្លៃគាត់ចុះចត ថោក ពេលគាត់ត្រឡប់ទៅវិញ សំបុត្រយន្តហោះវាថោក រដ្ឋស៊ូខាតចំណូល មួយចំនួន តែធ្វើយ៉ាងម៉េចដើម្បីឱ្យបានភ្ញៀវ»។
បើទោះបីជាមានការលើកឡើងបែបនេះក្ដី អ្នកឃ្លាំងមើលបញ្ហាសង្គម ហាក់គ្មានជំនឿចិត្តថា នឹងអាចទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរ បានច្រើននោះទេ ព្រោះថាបញ្ហាចម្បងមិនមែនដោយសារតែ កម្ពុជាគ្មានជើងហោះហើរដោយផ្ទាល់មកខេត្តសៀមរាបឡើយ ដោយឡែក គឺបញ្ហាអស្ថិរភាពនយោបាយទៅវិញទេ ដែលជាបញ្ហាត្រូវដោះស្រាយ។
អ្នកធ្វើការផ្នែកវិស័យទេសចរនៅខេត្តសៀមរាបប៉ាន់ប្រមាណថា បច្ចុប្បន្នកន្លែងផ្ដល់សេវាកម្មទេសចរណ៍រាប់រយកន្លែងក្នុងក្រុងសៀមរាប បានបិទទ្វារជាបន្តបន្ទាប់ រួមមាន ផ្សារទំនើប ផ្សាររាត្រី កន្លែងលក់វត្ថុអនុស្សាវរីយ សណ្ឋាគារ ផ្ទះសំណាក់ និងភោជនីយដ្ឋានជាដើម។ លើសពីនោះ ពួកគាត់ក៏ត្អូញត្អែរ ពីការយកពន្ធថ្លៃ ខណៈចំណូលពុំសូវបាន ដែលធ្វើឱ្យពួកគាត់បង្ខំចិត្ត បិទអាជីវកម្មទាំងនោះ។
អ្នកប្រឹក្សាយោបល់ផ្នែកអភិវឌ្ឍន៍ផ្នត់គំនិត និងការសិក្សាស្រាវជ្រាវ លោក សេក សុជាតិ យល់ឃើញថា រដ្ឋាភិបាលបានបរាជ័យក្នុងការស្ដារសេដ្ឋកិច្ចឱ្យងើបឡើងវិញ បើទោះបីរដ្ឋាភិបាល លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានព្យាយាមទាក់ទាញ អ្នកជំនួញ នៅក្រៅប្រទេសជាហូរហែក្ដី តែលទ្ធផលពុំឃើញមានអ្វីវិវត្តនោះឡើយ។
បញ្ហានេះ លោក សេក សុជាតិ សង្កេតឃើញថា ដោយសារតែកម្ពុជាពុំបានធ្វើតាមការអំពាវនាវរបស់សហគមន៍អន្តរជាតិ ដែលស្នើឱ្យស្ដារប្រព័ន្ធប្រជាធិបតេយ្យ និង គោរពសិទ្ធិមនុស្សឡើងវិញ។
លោក សេក សុជាតិ៖ «អ៊ីចឹងរដ្ឋាភិបាល គួរពិចារណាវិញ ថាតើគួរតែបើកលំហ ឱ្យមានសេរីភាព នៅក្នុងប្រទេសដើម្បីទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរ ឱ្យបានកាន់តែច្រើន ឬគ្រាន់តែធ្វើ ដើម្បីឱ្យបានតែផលប្រយោជន៍ដល់ក្រុមតូចទាំងហ្នឹង ហើយសុខចិត្តធ្វើឱ្យសង្គមជួបវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ច សណ្ដាប់ធ្នាប់ គ្មានសន្តិសុខ។ អ៊ីចឹង វាមានបញ្ហាមួយធ្ងន់ធ្ងរណាស់ សម្រាប់កម្ពុជា ដែលខ្ញុំគិតថា ឥរិយាបថរបស់កម្ពុជាបច្ចុប្បន្ន គួរតែបន្ទន់ ហើយងាកទៅរកអ្វីៗដែលមានចែងនៅក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងកិច្ចព្រមព្រៀង»។
កាលពីចុងខែមិថុនាកន្លងទៅ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី លោក ហ៊ុន ម៉ាណែតបានបង្កើតក្រុមប្រឹក្សាភិបាល សិក្សាពីទីផ្សារនិងផ្សព្វផ្សាយទេសចរណ៍កម្ពុជា ដើម្បីបង្កើនការទាក់ទាញ ប្រកួតប្រជែង រកដំណោះស្រាយបញ្ហាវិស័យទេសចរណ៍ ហើយជំរុញឱ្យមានកំណើនសេដ្ឋកិច្ចខ្ពស់ឡើងវិញ។ ក្រុមប្រឹក្សាភិបាលទេសចរណ៍កម្ពុជា ដែលមានស្ថាប័នរដ្ឋចំនួន៨ និងផ្នែកឯកជនចំនួន៧ផ្សេងទៀតសហការគ្នា សិក្សា និងផ្សព្វផ្សាយផលិតទេសចរណ៍។ ក៏ប៉ុន្តែអ្នកធ្វើការផ្នែកទេសចរណ៍ និងមន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលមើលឃើញថា វិធានការនេះ មិនអាចដោះស្រាយវិស័យទេសចរណ៍ឱ្យចំទិសដៅនោះទេ។
អ្នកឃ្លាំមើលបញ្ហាសង្គមមានយោបល់ថាភាពអាប់អួ នៃជម្លោះនយោបាយ ការគាប់សង្កត់សិទ្ធិសេរីភាព ការចាប់ខ្លួនសកម្មបរិស្ថាន សកម្មជននយោបាយដាក់គុក និងធ្លាក់ចុះលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ការរំលោភដីធ្លី ដោយអ្នកមានលុយមានអំណាច ធ្វើបាបពលរដ្ឋស្លូតត្រង់ ធ្វើឱ្យប្រទេសមានភាពរញ៉េរញ៉ៃ គឺជាកត្តាសំខាន់ ជំរុញឱ្យវិស័យទេសចរណ៍ពិបាកនឹងងើបឡើង៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។