កសិករនិងសង្គមស៊ីវិលជំរុញឲ្យរដ្ឋាភិបាលពន្លឿនការរកទីផ្សារនាំចេញផ្លែមៀននិងផ្លែតាង៉ែនឲ្យបានលឿន
2021.08.23
កសិករមួយចំនួនត្រូវបង្ខំចិត្តបេះផ្លែមៀន និងផ្លែតាង៉ែនលក់ ឲ្យអាជ្ញាធរក្នុងតម្លៃទាបជាងទីផ្សារបន្តិច ដើម្បីបានថ្លៃដើមខ្លះមកវិញ ជាជាងទុកឲ្យជ្រុះស្អុយពេញចម្ការ។
កសិករដាំមៀន និងតាង៉ែន នៅស្រុករតនៈមណ្ឌល ខេត្តបាត់ដំបងលោក ធន់ សំអុល ឲ្យដឹងថា កសិករភាគច្រើននាំគ្នាបេះមៀន និងតាង៉ែន ដឹកយកទៅលក់នៅក្នុងកីឡាដ្ឋានខេត្តដោយខ្លួនឯង ព្រោះអាជ្ញាធរមិនចង់ទិញបន្តពីឈ្មួញកណ្ដាលទេ។
លោកឲ្យដឹងថា អាជ្ញាធរទិញផ្លែមៀន ១គីឡូក្រាមតម្លៃជាងពីរពាន់ (២.៥០០) រៀល ឯផ្លែតាង៉ែន តម្លៃជាងមួយពាន់ (១.៥០០) រៀល។ លោកថា ថ្វីត្បិតតែតម្លៃនេះ ទាបជាងតម្លៃទីផ្សាររាល់ឆ្នាំបន្តិច ក៏គ្រាន់បើជាងតម្លៃ នៅពេលគ្មានទីផ្សារ។ មុនពេលអាជ្ញាធរប្រកាសទិញនោះ ឈ្មួញកណ្ដាលបានឲ្យតម្លៃមៀន ក្នុងមួយគីឡូក្រាមក្រោមពីរពាន់ (២.០០០) រៀល ឯផ្លែតាង៉ែនក្រោមមួយពាន់ (១.០០០) រៀល៖ «ខាងរដ្ឋាភិបាល គាត់ថា បើឈ្មួញកណ្ដាល គាត់អត់ចង់ទិញ។ រាល់ឆ្នាំ (លក់)ទៅថៃ ព្រោះវាច្រើនពេក រាប់រយរាប់ពាន់តោន ក្នុងស្រុកហូបអត់អស់។ វាមានលក់ទៅកន្លែងផ្សេងខ្លះៗដែរ តែវាជាន់គ្នានៅភ្នំពេញ ហើយពីមុនៗប្រជាជនគេទិញច្រើន គេហ៊ានចេញមកទិញ។ ដល់សម័យកូវីដគេមិនសូវហ៊ានចេញមកទិញ ថោក ខ្លះសល់ចាក់ចោល»។
ចំណែកកសិករដាំមៀន នៅស្រុករតនៈមណ្ឌលម្នាក់ទៀត គឺលោក ភុយ ញឿម ក៏ស្វាគមន៍យន្តការដោះទាល់របស់រដ្ឋាភិបាលក្នុងការទិញផ្លែមៀន និងតាង៉ែនពីកសិករផ្ទាល់ដែរ។ ប៉ុន្តែលោកស្នើសុំឲ្យអាជ្ញាធរទិញក្នុងតម្លៃខ្ពស់ជាងនេះបន្តិចទៀត ទើបកសិករមានលទ្ធភាពអាចសងថ្លៃបំណុលធនាគាររួចដើម៖ «ឃើញគេប្រមូលទិញដែរ តែខ្ញុំមិនបានលក់ឲ្យគេ។ ខ្ញុំអត់ដែរបង ដោយសារតែខ្ញុំលក់អស់។ គេកំពុងប្រមូលទិញ ខាងឃុំខាងអ្វីគេប្រមូលទិញយកទៅដែរ ហើយគេប្រកាសឲ្យគេទៅលក់ផ្ទាល់ក៏បានដែរ។ ចង់និយាយថា ខាងឃុំហ្នឹងគាត់ចង់ជួញដែរហ្នឹងណា គាត់ទិញទៅ គាត់យកទៅលក់តអ៊ីចឹងណា»។
កាលពីពាក់កណ្ដាលខែសីហា ផ្លែមៀន និងផ្លែតាង៉ែន បានធ្លាក់ថ្លៃខ្លាំង និងត្រូវស្អុយរលួយចោល ដោយសារថៃផ្អាកទទួលទិញ។ ក្រោយពីកសិករ និងឈ្មួញកណ្ដាលនាំគ្នាតវ៉ា នៅក្បែរព្រំដែនច្រើនថ្ងៃ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានបញ្ជាឲ្យអង្គរក្សរបស់លោក ទៅប្រមូលទិញផ្លែមៀន និងផ្លែតាង៉ែន ពីកសិករ ដើម្បីចែកជូនមន្ត្រីរាជការ និងពលរដ្ឋកំពុងធ្វើចត្តាឡីស័ក ដោយឥតគិតថ្លៃ។
លោក ហ៊ុន សែន អះអាងថា នេះគឺជាវិធីដោះទាល់ក្នុងស្ថានភាពកសិករកំពុងខាតបង់ធ្ងន់ធ្ងរ ហើយលោកបញ្ជាឲ្យអាជ្ញាធរទិញផ្លែមៀន និងផ្លែតាង៉ែន ពីកសិករក្រីក្រដោយផ្ទាល់។ ឯចំណែកឈ្មួញ មន្ត្រី ដែលមានចម្ការមៀនធំៗ លោកបញ្ជាឲ្យរកទីផ្សារដោយខ្លួនឯង។
កសិករឲ្យដឹងថា អ្នកជំនួញធំៗ មានងារជាឧកញ៉ា មេទាហាន និងមន្ត្រីធំៗក្នុងរបបលោក ហ៊ុន សែន ពិតជាមានចម្ការមៀន និងចម្ការតាង៉ែនច្រើនមែននៅខេត្តបាត់ដំបង និងខេត្តប៉ៃលិន។ បច្ចុប្បន្ន ការប្រមូលផលមៀន និងតាង៉ែន ភាគច្រើន គឺជារបស់កសិករ ដែលដាំដុះលើផ្ទៃដីក្រោម២០ហិកតារ។
ជុំវិញការទិញផ្លែមៀន និងតាង៉ែននេះ វិទ្យុអាស៊ីសេរីមិនអាចសុំការបញ្ជាក់ពីនាយករងខុទ្ទកាល័យ និងជាប្រធានអង្គរក្សរបស់លោក ហ៊ុន សែន គឺ លោក ហ៊ីង ប៊ុនហៀង និងអគ្គនាយកកសិកម្មលោក ងិន ឆាយ បានទេ នៅថ្ងៃទី២២ ខែសីហា។ តែយ៉ាងណា លោក ងិន ឆាយ ប្រាប់សារព័ត៌មានក្នុងស្រុក (RFI) ថា ការមិនអាចនាំចេញផ្លែមៀនស្រស់ទៅប្រទេសចិន និងថៃ បាន គឺដោយសារកម្ពុជាមិនទាន់មានរោងចក្រវិចខ្ចប់ និងប្រព័ន្ធសម្លាប់មេរោគនៅលើផ្លែមៀន។
បន្ថែមពីនេះ ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ កាលពីថ្ងៃទី២០ ខែសីហា បានអំពាវនាវឲ្យវិស័យឯកជន សហគមន៍កសិកម្ម និងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធចូលរួមជួយជំរុញការនាំចេញផលិតផលផ្លែមៀនស្រស់ទៅកាន់ទីផ្សារបរទេស តាមរយៈការវិនិយោគសាងសង់នូវហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ រួមមានការលាងសម្អាត ការរម្ងាប់សមាសភាពចង្រៃ និងការវិចខ្ចប់ ដើម្បីសម្របតាមលក្ខខណ្ឌតម្រូវការអនាម័យដែលឯកភាពជាមួយប្រទេសចិន និងថៃ។
សង្គមស៊ីវិល ជំរុញឲ្យរដ្ឋាភិបាលបន្ថែមកញ្ចប់ថវិកាជួយដល់វិស័យកសិកម្ម បើពុំដូច្នេះទេ ផលលំបាកនៃវិបត្តិគ្មានទីផ្សារនឹងនៅតែបន្តធ្លាក់លើកសិករបន្តទៀត។
ប្រធានសម្ព័ន្ធសហគមន៍កសិករកម្ពុជាលោក ថេង សាវឿន យល់ថា រដ្ឋាភិបាលអាចត្រូវការពេលវេលាយូរទៀត ទើបអាចនាំផ្លែមៀនស្រស់ទៅក្រៅប្រទេសបាន។ លោក សង្កេតឃើញថា ផ្លែមៀន និងផ្លែតាង៉ែន មានតម្រូវការច្រើនសម្រាប់ទីផ្សារក្នុងស្រុក។ អ្នកជំនាញកសិកម្មរូបនេះ ជំរុញឲ្យរដ្ឋាភិបាលរៀបចំយន្តការផ្គត់ផ្គង់នៅទីផ្សារក្នុងស្រុកបានល្អ នោះមៀន និងតាង៉ែន នឹងមិនជួបវិបត្តិទីផ្សារដូចបច្ចុប្បន្នទេ៖ «បើចង់ជួយកសិករឲ្យបានយូរអង្វែងរដ្ឋត្រូវមានប្រព័ន្ធទម្លាក់ថវិកាបន្ថែមទៀត វិនិយោគលើវិស័យកសិកម្ម ធ្វើយ៉ាងម្ដេចត្រូវជួយទិញផលិតផលរបស់កសិករតាមរយៈការបង្កើនថវិកាជាតិលើវិស័យកសិកម្ម ព្រោះថាអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារ និងរដ្ឋប្រកាសថា ក្នុងមួយខែៗប្រមូលបានពន្ធរាប់ពាន់លានដុល្លារ ចំណូលជាតិ។ អ៊ីចឹងអាចដកលុយហ្នឹងប្រមូលទិញទិន្នផលពីកសិករហើយអាចចែកចាយទៅក្នុងស្រុក»។
របាយការណ៍របស់ក្រសួងកសិកម្ម បង្ហាញថា ខេត្តបាត់ដំបង និងខេត្តប៉ៃលិន មានផ្ទៃដីដាំមៀន និងតាង៉ែន ធំជាងគេលើផ្ទៃដីសរុបមានជាងមួយម៉ឺន(១៤.៤០៧) ហិកតារ និងទិន្នផលកាលពីឆ្នាំ២០២០ ជាងមួយសែនប្រាំម៉ឺន (១៥៩.៨៣៣) តោន តែនាំចេញទៅក្រៅប្រទេសបានតែជិតពីររយ (១៧៤) តោន ប៉ុណ្ណោះ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។