របបភ្នំពេញប្ដេជ្ញាពង្រឹងសេដ្ឋកិច្ចជាមួយប្រទេសនេប៉ាល់ខណៈប្រឈមបាត់បង់EBA
2019.05.15
មេដឹកនាំរបបក្រុងភ្នំពេញ បានបើកវេទិកាធុរកិច្ចកម្ពុជា-នេប៉ាល់ ក្នុងបំណងជំរុញឱ្យមាន កិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើផ្នែកធុរកិច្ចរវាងកម្ពុជា-នេប៉ាល់ ឱ្យកាន់តែប្រសើរឡើងថែមទៀត ខណៈ បច្ចុប្បន្នការធ្វើពាណិជ្ជកម្មរវាងប្រទេសទាំងពីរនៅមានកម្រិត។ អ្នកវិភាគយល់ថា ការពង្រឹងទំនាក់ទំនងសេដ្ឋកិច្ចរវាងប្រទេសទាំងពីរនេះ មិនសូវបានផលច្រើននោះទេ ប៉ុន្តែលោក ហ៊ុន សែន គ្រាន់តែចង់បន្លំមហាជនថា របបលោកកំពុងមានទំនាក់ទំនងសេដ្ឋកិច្ចជាមួយប្រទេសដទៃទៀត ក្នុងតំបន់ ខណៈរបបសព្វថ្ងៃនេះ កំពុងមានទំនាក់ទំនងរកាំរកូសជាមួយប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យធំៗនៅលើពិភពលោក ហើយប្រឈមបាត់បង់EBA។
មេដឹកនាំរបបក្រុងភ្នំពេញ លោក ហ៊ុន សែន និងមេដឹកនាំប្រទេសនេប៉ាល់ លោក សាម៉ា អូលី (K. P. Sharma Oli) បានជំរុញឱ្យមានកិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើផ្នែកធុរកិច្ច រវាងកម្ពុជា-នេប៉ាល់ឱ្យកាន់តែប្រសើរឡើងថែមទៀត។
លោក ហ៊ុន សែន ថ្លែងថា កម្ពុជា មានសក្ដានុពល៤ចំណុចសំខាន់ៗ សម្រាប់ការធ្វើវិនិយោគ មាន ដូចជាភាពអំណោយផលនៃស្ថិរភាពនយោបាយ និងម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ច ការបើកចំហសេដ្ឋកិច្ចសម្រាប់ វិនិយោគទាំងអស់ដោយគ្មានការរើសអើង កម្លាំងពលកម្មដែលមានភាពសម្បូរបែប និងវ័យក្មេង ហើយកម្ពុជាស្ថិតនៅលើទីតាំងជាយុទ្ធសាស្ត្រ ក្នុងតំបន់អាស៊ាន ដែលតំបន់នេះ បាននិងកំពុងក្លាយ ជា«រោងចក្រនៃអាស៊ី»។ លោកបញ្ជាក់ថា ទំនិញផលិតនៅកម្ពុជា អាចផ្គត់ផ្គង់ទីផ្សារនៅក្នុងស្រុក ទីផ្សារអនុតំបន់មេគង្គ ទីផ្សារអាស៊ាន និងទីផ្សារសំខាន់ៗដទៃទៀតក្នុងពិភពលោក៖ «ខ្ញុំសូមលើកទឹកចិត្តដល់អ្នកវិនិយោគនេប៉ាល់ដែលមិនទាន់មកកម្ពុជា។ អញ្ជើញមកសិក្សាស្វែងយល់ពីសក្ដានុពលនិងកាលានុវត្តភាពវិនិយោគនៅកម្ពុជា ព្រមទាំងសម្រេចចិត្តបណ្ដាក់ទុនវិនិយោគនៅកម្ពុជា ក្នុងនាមរដ្ឋាភិបាលខ្ញុំសូមធានាជូននូវអ្នកវិនិយោគគ្រប់រូបនូវបរិស្ថានគ្រប់បែបយ៉ាងដើម្បីជួយជំរុញដល់ការវិនិយោគជាពិសេសសន្តិសុខនឹងស្ថិរភាពនយោបាយ»។
នាយករដ្ឋមន្ត្រីប្រទេសនេប៉ាល់ សាម៉ា អូលី បានឆ្លើយតបថា លោកនឹងប្ដេជ្ញាចិត្តបង្កើតភាពជា ដៃគូរឹងមាំជាមួយលោក ហ៊ុន សែន ក្នុងការជំរុញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ចរវាងប្រទេសទាំងពីរ ដើម្បីផលប្រយោជន៍ប្រជាពលរដ្ឋទាំងសងខាង ហើយលោកសង្ឃឹមថា ប្រទេសនេប៉ាល់នឹងរៀន សូត្របានច្រើនពីការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា។
នាយករដ្ឋមន្ត្រីប្រទេសនេប៉ាល់ កំពុងបំពេញដំណើរទស្សនកិច្ចផ្លូវការនូវកម្ពុជារយៈពេល ៣ថ្ងៃ ចាប់ពីថ្ងៃទី១៣ ដល់ថ្ងៃទី១៤ ខែឧសភា តបតាមការអញ្ជើញរបស់លោក ហ៊ុន សែន។
អ្នកវិភាគនយោបាយ និងសង្គម លោក គឹម សុខ លើកឡើងថា ស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ចនិងសង្គមរបស់ ប្រទេសនេប៉ាល់ គឺមិនមានស្ថានភាពល្អប្រសើរជាងកម្ពុជាប៉ុន្មាននោះទេ ដូច្នេះការពង្រឹងសេដ្ឋកិច្ច រវាងប្រទេសទាំងពីរ គឺមិនចំណេញធំដុំដល់កម្ពុជាឡើយ។ លោក គឹម សុខ បន្តថា មូលហេតុដែល លោក ហ៊ុន សែន ខិតខំអញ្ជើញមេដឹកនាំប្រទេសតូចៗក្នុងតំបន់មកទស្សនកិច្ចកម្ពុជា គឺដើម្បីយក ទៅឃោសនាបន្លំប្រជាពលរដ្ឋថា របបរបស់លោក កំពុងតែមានទំនាក់ទំនងល្អ និងមានសេដ្ឋកិច្ចល្អ ជាមួយប្រទេសផ្សេងៗទៀត ខណៈកម្ពុជាកំពុងមានទំនាក់ទំនងរកាំរកូសជាមួយប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យ និងមានសេដ្ឋកិច្ចធំៗក្នុងពិភពលោក ដោយសារតែលោក ហ៊ុន សែន បំផ្លាញប្រជាធិបតេយ្យ និងរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស៖ «របៀបដែលលោក ហ៊ុន សែនធ្វើបច្ចុប្បន្នគឺដើម្បីពង្រីកមុខមាត់របស់ខ្លួននៅពេលដែលមានសម្ពាធពីអន្តរជាតិមិនទទួលយកគាត់ជាមេដឹកនាំស្របច្បាប់របស់ប្រទេសកម្ពុជាទាំងក៏បានសម្ពាធពីប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ»។
រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងពាណិជ្ជកម្មលោក ប៉ាន សូរស័ក្តិ ទទួលស្គាល់ថា ទំហំពាណិជ្ជកម្មរវាងកម្ពុជា និងនេប៉ាល់ មានតិចតួចនៅឡើយ។ លោកបញ្ជាក់ថា តាមរបាយការណ៍ទំហំពាណិជ្ជកម្មក្នុងឆ្នាំ២០១៧ បើគិតជាទឹកប្រាក់សម្រេចបានប្រមាណ ២រយ ១០ពាន់ដុល្លារអាមេរិក(២១០.០០០) ពោលគឺធ្លាក់ចុះ ១៧.៦ ភាគរយ បើធៀបនឹងឆ្នាំ២០១៦។ លោកបញ្ជាក់ថា ទំនិញដែលកម្ពុជានាំទៅនេប៉ាល់មានដូច បន្ទះក្តារស្តើងៗសម្រាប់ធ្វើកុងផ្លាកេ សំលៀកបំពាក់ស្ត្រីផលិតពីកប្បាស ស្បែកជើង និងម៉ាស៊ីនភ្លើង ជាដើម។ ចំណែកទំនិញនាំចូលពីនេប៉ាល់វិញ មានដូចជាម៉ាស៊ីន និងក្រណាត់ជជុះ។ លោកបន្តថា ប្រសិនបើពិនិត្យទៅលើលទ្ធភាពនៃការធ្វើពាណិជ្ជកម្មរវាងកម្ពុជា និងនេប៉ាល់ គឺនៅមានសក្ដានុពលជាច្រើនទៀត ខណៈដែលកម្ពុជា កំពុងពង្រីកទីផ្សារនាំចេញក្នុងតំបន់ និងទីផ្សារថ្មីៗផ្សេងទៀត ដោយសារតែកម្ពុជា អាចនឹងកាត់បន្ថយ និងបាត់បង់ទាំងស្រុងនូវការពឹងផ្អែកលើការអនុគ្រោះ ពាណិជ្ជពីដៃគូអភិវឌ្ឍន៍សំខាន់ៗ៖ «កម្ពុជាបាននឹងកំពុងជ្រើសរើសផ្លូវផ្សេងៗទៀតនឹងខិតខំអនុវត្តន៍ឱ្យបានសកម្មនៅនយោបាយកែទម្រង់នឹងធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនៅការនាំចេញទៅបណ្ដាប្រទេសក្នុងតំបន់ក្នុងក្របខ័ណ្ឌពាណិជ្ជកម្មសេរី»។
លោក គឹម សុខ លើកឡើងថា ប្រសិនបើលោក ហ៊ុន សែន ជាមេដឹកនាំវៃឆ្លាតនិងគិតពីផលប្រយោជន៍ជាតិជាធំនោះ គឺក្រៅពីមានទំនាក់ទំនងសេដ្ឋកិច្ចជាមួយប្រទេសទូទៅក្នុងតំបន់ហើយ គួរតែខិតខំរក្សាទំនាក់ទំនងល្អនិងអនុវត្តតាមអនុសាសន៍របស់សហគមន៍អន្តរជាតិ និងប្រទេសមាន សក្ដានុពលធំៗដែលស្នើសុំឱ្យស្ដារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងការគោរពសិទ្ធិមនុស្សឡើងវិញដើម្បីរក្សា ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA របស់សហភាពអឺរ៉ុប និងប្រព័ន្ធGSPរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក។
លោកមើលឃើញថា ប្រសិនបើកម្ពុជាបាត់បង់EBA និងGSP គឺកម្ពុជានឹងមានផលប៉ះពាល់ធំធេង ដល់សេដ្ឋកិច្ច ហើយទំហំពាណិជ្ជកម្មរវាងកម្ពុជា និងប្រទេសតូចៗក្នុងតំបន់ដូចជានេប៉ាល់ជាដើម មិនអាចទប់ទល់បាននោះទេ៕