ពលរដ្ឋរស់នៅរាជធានីភ្នំពេញ និងតាមខេត្តមួយចំនួន ដង្ហោយសុំកិច្ចអន្តរាគមន៍បន្ទាន់មួយពីរដ្ឋាភិបាល ដើម្បីសម្រាលទុក្ខវេទនារបស់ពួកគាត់ ដែលខ្វះប្រាក់បង្វិលសងធនាគារ និងមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុដោយសារវិបត្តិជំងឺកូវីដ១៩។ ក្រុមពលរដ្ឋទាំងនោះ បាត់បង់ការងារ និងប្រភពចំណូលជិត ២ឆ្នាំមកហើយ ហើយពួកគាត់កំពុងប្រឈមមុខមន្ត្រីឥណទានដែលផ្ដល់ប្រាក់កម្ចី ទៅទារបំណុលដល់ផ្ទះ។
ពលរដ្ឋរស់នៅរាជធានីភ្នំពេញ និងខេត្តមួយចំនួន បន្តអំពាវនាវឱ្យធនាគារមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ និងស្ថាប័នផ្តល់ប្រាក់កម្ចីនានា មេត្តាយោគយល់ ដោយស្មារតីមនុស្សធម៌ ព្រោះក្នុងពេលផ្ទុះជំងឺកូវីដ១៩ ពួកគាត់មិនត្រឹមតែបាត់បង់ប្រភពចំណូលនោះទេ សូម្បីតែរបស់ហូបចុកប្រចាំថ្ងៃក៏ខ្វះខាតដែរ។
ពលរដ្ឋរស់នៅស្រុកអង្គរធំ ខេត្តសៀមរាប លោក សៀម វ៉ាន់ ឱ្យដឹងនៅថ្ងៃទី៣០ សីហាថា គ្រួសារលោក បានខ្ចីប្រាក់ពីធនាគារជាង ១ម៉ឺនដុល្លារ ត្រូវបង់សងទាំងដើមទាំងការ ជិត ១លានរៀល ក្នុងមួយខែៗ។ ប្រាក់ទាំងនោះ លោកខ្ចីទិញគោយន្ត ម៉ូតូ ធ្វើកសិកម្ម និងសំអាតដីស្រែ ៥ហិកតារ ដោយរំពឹងលើការប្រមូលកសិផល ប៉ុន្តែបែរជាខកបំណង ដោយសារវិបត្តិជំងឺកូវីដ១៩ មិនអាចដាំដុះបានល្អនោះទេ។ លោកថា កូនៗ របស់លោក ៣នាក់ បានបង្ខំចិត្តឈប់រៀន ហើយធ្វើចំណាកស្រុកទៅប្រទេសថៃ ដើម្បីរកប្រាក់សងបំណុលគេ នៅរយៈពេល ២ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ៖ «ពិបាកណាស់ យឺតគេមកដល់ផ្ទះ លោមអង្វរគេ ទម្រាំបានកូនទម្លាក់មក យ៉ាប់ណាស់ ស្ថានភាពគឺយ៉ាប់មែនទែន។ គេអត់មានបន្ធូរបន្ថយយើងទេ កូនទៅថៃ ខែណាបាន ខែណាក៏យូរ វាប៉ះពាល់កូវីដដែរ។
បុរសដដែលបន្ថែមថា លោកធ្លាប់ធ្វើដំណើរទៅការិយាល័យមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ ដើម្បីស្នើសុំពន្យារពេលសង់បំណុល ឬធ្វើឥណទានឡើងវិញ ប៉ុន្តែមន្ត្រីឥណទានបានបដិសេធ។ លោកថា ជាញឹកញាប់ ភ្នាក់ងារស្ថាប័នមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ បានមកទារលុយដល់ផ្ទះ នៅគ្រាដែលលោកសងប្រាក់យឺតយ៉ាវ។ លើសពីនេះ កូនៗ របស់លោក ដែលទៅធ្វើនៅប្រទេសថៃ ក៏មិនអាចរកប្រាក់គ្រប់គ្រាន់ ដើម្បីដោះបំណុលនោះទេ ព្រោះពួកគេក៏គ្មានការងារធ្វើដែរដោយសារវិបត្តិកូវីដ។ លោកបន្ថែមថា ក្នុងតំបន់របស់លោករស់នៅមានអ្នកភូមិ ៤គ្រួសារហើយ បានរត់ចោលស្រុក ដោយសារគ្មានប្រាក់សងម្ចាស់បំណុល។
ស្រដៀងគ្នានេះដែរ ពលរដ្ឋម្នាក់ទៀតរស់នៅស្រុកថាឡាបរិវ៉ាត់ ខេត្តស្ទឹងត្រែង លោក ថាន់ វ៉ន ថ្លែងថា គ្រួសារលោក ជំពាក់បំណុលមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុជាង ៤ពាន់ដុល្លារ តែគេអនុញ្ញាតឱ្យពន្យារពេលសង់ ឬធ្វើឥណទានឡើងវិញ ហើយតម្រូវឱ្យលោកបង់សង់តែការប្រាក់ ជាង ២០ម៉ឺនរៀល ក្នុងមួយខែៗ។ ប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្នលោកថា សូម្បីតែសងការប្រាក់ក៏យ៉ាប់យ៉ឺនដែរ ព្រោះគ្មានការងារធ្វើ៖ «ពិបាកចេះរកខ្ចីគេ តែឥលូវរកខ្ចីនរណា ម្នាក់ៗ ដកករត្រួតតែពោះហើយ សូម្បីអ្នកលក់អីវ៉ាន់ ក៏គ្មានអីលក់ដែរ បើមានអីលក់ក៏ពិបាកចូលទិញដែរ។ នៅតែក្នុងចម្ការដូចជាប់គុក»។
ចំណែកពលរដ្ឋម្នាក់ទៀតរស់នៅរាជធានីភ្នំពេញ លោកស្រី កូវ យ៉េត និយាយថា ស្ថាប័នផ្តល់ប្រាក់កម្ចីបានអនុញ្ញាតឱ្យគ្រួសារលោកស្រីធ្វើឥណទានឡើងវិញ ដោយសងតែការប្រាក់ក្នុងមួយខែជាង ៣រយដុល្លារ ប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្ន គ្រួសារលោកស្រីនៅតែមិនអាចរកប្រាក់សងម្ចាស់បំណុលបានដោយសារគ្មានប្រភពចំណូល និងអត់ការងារធ្វើ។ លោកស្រីថា តំបន់លោកស្រីរស់នៅអាជ្ញាធរ បានបិទខ្ទប់ជាញឹកញាប់មិនអាចធ្វើដំណើរចេញក្រៅរកការងារធ្វើបានទេ ហើយនេះក៏ជាបន្ទុកបន្ថែមទៀត រុញច្រានឱ្យជីវភាពកាន់តែយ៉ាប់យ៉ឺនខ្លាំង។ លោកស្រីអំពាវនាវឱ្យស្ថាប័នផ្តល់ប្រាក់កម្ចី ពន្យារពេលសង់ប្រាក់ទាំងការ ទាំងដើមមួយរយៈខ្លីសិន ដើម្បីសម្រាលការលំបាកដល់ពួកគាត់៖ «គ្រាន់តែបិទខ្ទប់ក្នុងតំបន់លឿន គ្រាន់តែបើកភ្លាម ធនាគារមកព្រោងនាំគ្នា ភ្នែកនៅកញ្ចឹងករកលុយមិនបានមួយៗ។ នៅតែអ៊ីចឹង រកលុយមកបង់មិនបាន លក់ខ្ទិចខ្ទីអស់ហើយ»។
វិទ្យុអាស៊ីសេរីមិនអាចទាក់ទងសុំការបំភ្លឺរឿងនេះ ពីអគ្គនាយកបច្ចេកទេសធនាគារជាតិ អ្នកស្រី ជា សិរី បាននៅឡើយទេ នៅថ្ងៃទី៣០ សីហា។ ចំណែកអ្នកនាំពាក្យក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុលោក មាស សុខសេនសាន បដិសេធបំភ្លឺរឿងនេះ ព្រោះលោកថា កំពុងជាប់រវល់ប្រជុំ។
ចំណែកអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាល លោក ផៃ ស៊ីផាន មានប្រសាសន៍ថា គោលការណ៍ខ្ចីបុល ជាការទទួលខុសត្រូវរៀងៗ ខ្លួន របស់វិស័យឯកជន។ លោកថា រដ្ឋាភិបាលគ្មានសិទ្ធិ លូកដៃចូលរួមសាច់រឿងនេះទេ ហើយស្ថាប័នជំនាញបានបង្កើនគោលការណ៍មួយធ្វើយ៉ាងណាឱ្យមានការយោគយល់គ្នា ផ្តល់ដំណោះស្រាយដោយភាពទន់ភ្លន់៖ «បើសិនជាយើងជាប់នៅតំបន់ក្រហម ឬយើងកើតកូវីដគេមានរយៈពេល មិនឱ្យយើងបង់ប៉ុន្មានថ្ងៃៗ គេមានលក្ខណៈរបស់គេ មានតែយើងខូច គេថា អត់ចង់រត់ចោលស្រុក។ បើរត់ចោលស្រុក គេរឹបអូសហើយ ព្រោះគេមានកម្មវិធីចួបជជែកគ្នា»។
ប៉ុន្តែអ្នកនាំពាក្យសមាគមមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ លោក កាំង តុងងី មានប្រសាសន៍ថា ប្រសិនបើអតិថិជន ពិតជារងផលប៉ះពាល់ដោយសារជំងឺកូវីដ១៩ សមាជិកសមាគមរបស់លោកទាំង ១១៥ ស្ថាប័ន នឹងរៀបចំឥណទានឡើងវិញជូនអតិថិជន។ លោកថា អតិថិជនត្រូវទាក់ទងទៅមន្ត្រីឥណទាន និងគ្រឹះស្ថានដោយផ្ទាល់ ដោយប្រាប់ពីមូលហេតុនៃផលប៉ះពាល់ដោយសារជំងឺកូវីដ១៩ ហើយធ្វើការស្នើសុំ ខាងគ្រឹះស្ថាននឹងធ្វើការរៀបចំកម្ចីឡើងវិញជូនអតិថិជន។ លោកបញ្ជាក់ថា ប្រសិនបើគ្រឹះស្ថានណាមួយបដិសេធ ក្នុងពេលដែលអតិថិជនមានលក្ខខណ្ឌត្រឹមត្រូវ សូមទាក់ទងលេខទូរស័ព្ទ ០១៥ ៣៦៥ ២២២៖ «ជាការអនុវត្តសមាគមយើងមើលដែរ យើងមិនគិតថា មានសមាជិកយើងគេចវេះមិន ជួយអតិថិជនរបស់គាត់នៅពេលអតិថិជនរងផលប៉ះពាល់។ ក្នុងចំណោមអ្នកដែលដាក់ពាក្យស្នើសុំរៀបចំឥណទានឡើងវិញ គឺ ៩៤ភាគរយជាង ដែលទទួលបានការអនុម័តរៀបចំឥណទានឡើងវិញ»។
របាយការណ៍សមាគមមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុឱ្យដឹងថា ទិន្នន័យដែលសមាគមទទួល បានពីសមាជិករបស់ខ្លួនទាំង ១១៥ស្ថាប័នគិតត្រឹមដើមខែសីហានេះស្ថាប័នមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ បានរៀបចំឥណទានឡើងវិញ ឬពន្យារពេលសងបំណុលដល់អតិថិជនជាង ៣៥ម៉ឺននាក់ហើយក្នុងទំហំទឹកប្រាក់ ១.៧០០លានដុល្លារ។ ទោះជាយ៉ាងណាក្ដី ពលរដ្ឋ និងសង្គមស៊ីវិលពិនិត្យឃើញថា ការរៀបចំឥណទានឡើងវិញ ឬការពន្យារពេលបង់សងកម្ចីឥណទានខ្នាតតូចក្នុងពេលមានវិបត្តិជំងឺកូវីដ១៩ គឺនៅមិនទាន់គ្រប់គ្រាន់ និងមិនទាន់អាចបញ្ឈប់ការលក់ដីដោយបង្ខំ ឬការរំលោភបំពានផ្សេងៗ អំឡុងពេលមានការរីករាលដាលជាសកលនៃជំងឺនេះនៅឡើយទេ។
ប្រធានសមាគមប្រជាធិបតេយ្យឯករាជ្យ នៃសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ លោក វន់ ពៅ សង្កេតឃើញថា ពលរដ្ឋដែលជំពាក់បំណុលស្ថាប័នផ្តល់កម្ចីឯកជន គ្មានភាពធូរស្រាលទេ បើទោះបីជាស្ថាប័នមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ និងធនាគារបានរៀបចំឥណទានឡើងវិញក្ដី។ លោកថា ការរៀបចំឥណទានឡើងវិញ គឺមិនអាចរួចបន្ទុក ដើម្បីឱ្យពលរដ្ឋធូរស្បើយក្នុងចិត្តនោះឡើយ ហើយមានពលរដ្ឋខ្លះបង្ខំចិត្តលក់ទ្រព្យសម្បត្តិ និងដីធ្លីបន្ទាន់ ដើម្បីដោះបំណុល៖ «បង្ខំចិត្តលក់ទ្រព្យសម្បត្តិរបស់គាត់ ដើម្បីសងបំណុលធនាគារ ដើម្បីចៀសវាងការរឹបអូសទ្រព្យសម្បត្តិ សូមអំពាវនាវឱ្យរដ្ឋាភិបាល គ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ និងធនាគារទាំងអស់ បើភ្ជួរទាំងការទាំងដើម ចំពោះពលរដ្ឋដែលជំពាក់លុយធនាគារ ធ្វើយ៉ាងណា ទើបអាចធានាបាន ពីសុខភាព និងសុខដុមរមនា របស់ពលរដ្ឋពិបាកប្រាកដ»។
ក្រុមអង្គការសិទ្ធិមនុស្ស មើលឃើញថា ធនាគារ និងគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុជាច្រើននៅកម្ពុជា នៅតែបន្តទទួលបានប្រាក់ចំណេញ ក្នុងពេលនៃការរាតត្បាតជំងឺកូវីដ-១៩ ខណៈដែលអ្នកខ្ចីប្រាក់រាប់សែននាក់ បានបាត់បង់ប្រាក់ចំណូល ហើយប្រជាពលរដ្ឋកំពុងជួបការលំបាកក្នុងការបន្តជីវិតរស់នៅ។ ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១៩ មកអង្គការ លីកាដូ (LICADHO) និងអង្គការសិទ្ធិមនុស្សដៃគូមួយចំនួន បានចេញផ្សាយជាសាធារណៈនូវ របាយការណ៍ចំនួន ៣លើករួចមកហើយ ដើម្បីបង្ហាញពីការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សក្នុងវិស័យមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ និងអំពាវនាវឲ្យរដ្ឋាភិបាល ចាត់វិធានការដោះស្រាយទុក្ខលំបាករបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។ អង្គការសង្គមស៊ីវិលបញ្ជាក់ថា ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាដែលជាអ្នកខ្ចីប្រាក់ គួរមានសិទ្ធិទទួលបានការអនុគ្រោះ បើពុំនោះទេ បញ្ហាបំណុលនេះ នឹងនាំឲ្យប្រជាពលរដ្ឋជាច្រើន បន្តប្រឈមនឹងភាពអត់ឃ្លាន ពលកម្មកុមារ ចំណាកស្រុក ការលក់ដីដោយបង្ខំ និងការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សជាច្រើនទៀត៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។