ទិន្នផលអំបិល នៅឆ្នាំនេះអាចនឹងធ្លាក់ចុះជាងឆ្នាំមុន ដោយសារភ្លៀងកក់ខែ ច្រើនជ្រុល នៅរដូវប្រមូលផលនេះ។ កសិករខ្លះ បារម្ភថា កម្ពុជានឹងប្រឈមអំបិលផ្គត់ផ្គងក្នុងស្រុក និងត្រូវនាំចូលទៀត។ អ្នកជំនាញកសិកម្ម ជំរុញឱ្យអាជ្ញាធរជួយអន្តរាគមន៍ ដល់កសិករផលិតអំបិល ក្នុងការផលិតឱ្យទទួលបានទិន្នផលខ្ពស់ឡើងវិញ។
កសិករ បានចាប់ផ្ដើមផ្អាកការប្រមូលផលអំបិល នៅតាមស្រែ ជាបណ្ដើរៗ ខ្លះហើយ ដោយសារភ្លៀងកក់ខែ ចាប់ផ្ដើមបង្អុរមក។ អំបិល ដែលប្រមូលជាពំនូកៗ ក្នុងស្រែ ជាច្រើនកន្លែង នៅម្ដុំមាត់សមុទ្រ ក្នុងក្រុងកំពត បានរលាយ ដោយសារទឹកភ្លៀង។ ការណ៍នេះ បណ្ដាលឱ្យកសិករខ្លះ បារម្ភថា ទិន្នផលអំបិលឆ្នាំនេះ នឹងថយចុះ។
កសិករ ធ្វើអំបិលម្នាក់ នៅសង្កាត់ត្រើយកោះ លោក ម៉ម ស៊ាប ឱ្យដឹងថា ដើមខែមេសានេះ មានធ្លាក់ភ្លៀងយ៉ាងជោគជាំ ប៉ះពាល់ដល់ការផលិតអំបិលរបស់កសិករ។ លោកបន្តថា ទិន្នផលអំបិល ក្នុងស្រែលោក លើផ្ទៃដី ខ្ទង់ពីរ(២)ហិកតារ ទំនងប្រមូលផល បានតែជាង ១០០គីឡូក្រាមប៉ុណ្ណោះ នៅឆ្នាំនេះ គឺខុសពីឆ្នាំមុន ដែលប្រមូលផលបានទ្វេដង៖ « ប្រមូលម្ដេចកើត បើភ្លៀងពីរបីថ្ងៃជាប់គ្នា គ្មានបានផលអ្វី។ ចេះតែ ទ្រាំធ្វើទៅ សម្រាប់គ្រួសារយើង កូនចៅយើង។ ធ្វើលក្ខណៈគ្រួសារ យើងចេះតែធ្វើទៅ។ មុខរបរប៉ុណ្ណឹងទៅហើយ។ ដល់អស់ពីអាហ្នឹង យើងធ្វើអ្វីផ្សេងទៀតទៅណា។ ជាលក្ខណៈគ្រួសារ បើជួលគេធ្វើ អត់រួចខ្លួន។ អ៊ីចឹង លក្ខណៈគ្រួសារយើងទៅ បានប៉ុន្មាន យកប៉ុណ្ណឹងទៅ ធ្វើចែកគ្នាហូបទៅ ជាលក្ខណៈគ្រួសារ។ ខ្ញុំធ្វើតាំងពីឆ្នាំ១៩៩៣។ មានឆ្នាំខ្លះខាតខ្លះ ឆ្នាំខ្លះចំណេញខ្លះ រួចខ្លួនទៅ វាមិនកំណត់បានទេ អាអ្នកធ្វើអំបិលហ្នឹង ហត់ដូចគ្នាហ្នឹង។ យូរទៅ គ្មានអ្នកណាចង់ធ្វើទេ ដោយសារ វាអត់ទៅមុខទៅក្រោយ»។
ការផលិតអំបិលនៅកម្ពុជា មានពីរខេត្ត គឺនៅខេត្តកំពត និងខេត្តកែប ដោយមានផ្ទៃដីសរុប ៤.៧៤៨ហិកតារ។ កសិករនាំគ្នាចាប់ផ្ដើមផលិតអំបិល នៅដើមឆ្នាំសកល គឺខែមករា ហើយអាចប្រមូលផលរហូតដល់ខែឧសភា បើអាកាសធាតុអំណោយផលល្អ។
ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី ការផលិតអំបិល នៅកម្ពុជា ក៏មិនទាន់មានបច្ចេកទេសទំនើបដែរ។ កសិករភាគច្រើន នៅបន្តផលិត ជាលក្ខណៈគ្រួសារ និងធ្វើតាមរបៀបបុរាណ ដោយប្រើកម្លាំងពលកម្មសុទ្ធសាធ និងពឹងផ្អែកលើកម្តៅថ្ងៃ។
អ្នកផលិតអំបិល និងជាចៅសង្កាត់ត្រើយកោះ ក្រុងកំពត លោក ពៅ សុន ប្រាប់ថា ក្រៅពីបញ្ហាអាកាសធាតុហើយនោះ អ្នកផលិតអំបិល នៅប្រឈមបញ្ហាសំខាន់មួយទៀត គឺការខ្វះខាតកម្លាំងពលកម្ម។ លោកបញ្ជាក់ថា យុវជនពេញកម្លាំងជាច្រើន មិនចង់ធ្វើការងារផលិតអំបិលទេ ដោយសារមិនអាចទ្រាំនឹងអាកាសធាតុក្ដៅបាន ហើយពួកគេ សុខចិត្តនាំគ្នាចំណាកស្រុកទៅធ្វើជាកម្មកររោងចក្រ ឬពលករវិញ។
លោកចៅសង្កាត់រូបនេះ បន្តថា អ្នកផលិតអំបិល ជាលក្ខណៈគ្រួសារមួយចំនួនផ្សេងទៀត ក៏នាំគ្នាបោះបង់មុខរបរផលិតអំបិលនេះដែរ ដោយសារឆ្នាំខ្លះខាត និងឆ្នាំខ្លះ ចំណេញ។ លោក ពៅ សុន ឱ្យដឹងថា ភាគច្រើន នៃគ្រួសារ ដែលបន្តផលិតអំបិល នៅក្នុងសង្កាត់ត្រើយកោះ គឺព្រោះតែ ពួកគាត់ចង់រក្សាអត្តសញ្ញាណប្រពៃណី អ្នកផលិតអំបិលតាំងពីដូនតាមក៖ «តាមពិតចង់រក្សាអត្តសញ្ញាណ ដូចថា ខេត្តកំពតយើង ធ្លាប់មានអំបិល។ ដល់ពេលមានស្រែ យើងចោល វាស្ដាយ ហើយចេះតែធ្វើអ៊ីចឹងទៅ។ ចាំមើលក្រែងមានកម្លាំងកម្មករអ្វីច្រើនទៅ យើងធ្វើដូចដើមវិញទៅ។ យើងវាស្រួលដែរ វានៅជិតផ្ទះជិតអ្វី។ ទៅឆ្ងាយ ( ធ្វើការ ) វាមានការលំបាក»។
ឆ្នាំនេះ កសិករ ផលិតបានតែអំបិលប្រភេទលេខ ២ និងលេខ៣ប៉ុណ្ណោះ ព្រោះអាកាសធាតុមិនអំណោយផលល្អ និងខ្វះបច្ចេកទេស។ អំបិលប្រភេទលេខ២ និងលេខ៣ក្នុងមួយបាវទម្ងន់ ៥០គីឡូក្រាម លក់បានតម្លៃក្រោមមួយម៉ឺន(៧.៥០០ និង៨.៥០០)រៀល ខុសពីឆ្នាំមុន ដែលលក់បានជាងមួយម៉ឺនរៀល (១៥.៦០០រៀល លេខ២ និងលេខ៣ ១៤.៦០០រៀល)។
ជុំវិញការផលិតអំបិលនៅឆ្នាំនេះ អាស៊ីសេរី មិនអាចសុំការបញ្ជាក់ពីអ្នកនាំពាក្យក្រសួងឧស្សាហកម្ម លោក អ៊ុំ សុថា អ្នកនាំពាក្យសាលាខេត្តកំពត លោក ភូ លិ និងលោក វិត វឌ្ឍនា បានទេ នៅថ្ងៃទី១០ មេសា។
ប្រធានសមាគមអ្នកផលិតអំបិល ខេត្តកំពត និងកែប លោក ប៊ុន បារាំង បញ្ជាក់ថា ទោះស្ថានភាពភ្លៀងធ្លាក់កក់ខែច្រើនមែន តែទិន្នផលជាក់ស្ដែង មិនទាន់អាចសន្និដ្ឋានបានទេ ព្រោះមេឃនឹងអាចបើកថ្ងៃវិញ។
លោកថា ទាល់តែផុតរដូវប្រមូលផលទាំងស្រុង ចូលដល់ខែវស្សា ទើបអាចវាយតម្លៃបាន។ លោក បញ្ជាក់ថា អាជ្ញាធរមិនអាចជួយដល់ការផលិតអំបិលបានទេ ព្រោះផ្ទៃស្រែសម្រាប់ផលិតអំបិល នៅកម្ពុជា មានទំហំតូច ដូច្នេះមិនអាចប្រើគ្រឿងចក្រ ដូចប្រទេសគេទេ៖ «បើរដ្ឋ គេជួយយើង ក៏មិនលើសហ្នឹងដែរ ព្រោះអាការងារផលិតយើង គឺពឹងលើអាកាសធាតុ។ វាអត់លើសហ្នឹងទេ តាំងពីដើម។ អាស្រ័យលើអាកាសធាតុទេ។ បើអាកាសធាតុអំណោយផល យើងធ្វើបានច្រើនហ្មង។ អាកាសធាតុមិនអំណោយផល យើងធ្វើអត់បានហ្មង។ បើមួយខែដាក់មកមួយមេ ( ភ្លៀង ) យើងធ្វើអត់បានតែម្ដង»។
ផ្ទុយពីការអះអាងនេះ អ្នកជំនាញកសិកម្ម នៅខេត្តកំពត យល់ថា អាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ច អាចអន្តរាគមន៍លូកដៃជួយកសិករធ្វើស្រែអំបិល ដោយផ្តល់ជាទុន ឬកម្ចី ក្នុងការប្រាក់ទាបបំផុត ដើម្បីលើកទឹកចិត្តឱ្យកសិករ បន្តផលិតអំបិលតទៅទៀត។
ប្រធានបណ្ដាញកសិករធម្មជាតិ ប្រចាំខេត្តកំពត លោក អ៊ួន សុផល សង្កេតឃើញថា កសិករផលិតអំបិលជួបបញ្ហាដដែលៗ ច្រើនឆ្នាំមកហើយ ដូច្នេះទើបបណ្ដាលឱ្យមានការបោះបង់មុខរបរផលិតអំបិល។ លោកជំរុញឱ្យរដ្ឋាភិបាល រកយន្តការបន្ថែម ជួយកសិករ ឱ្យមានលទ្ធភាពផលិតអំបិល ផ្គត់ផ្គង់ទីផ្សារក្នុងស្រុកបានគ្រប់គ្រាន់ ជៀសវាងការនាំអំបិលចូលទៀត៖ «ខ្ញុំគិតថា នៅកំពត សក្ដានុពលអំពីការផលិតអំបិល។ អ៊ីចឹង យើងត្រូវជួយជំរុញឱ្យការផលិតហ្នឹងបានល្អ ហើយគ្រប់គ្រាន់ សម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជាយើងហ្នឹង ព្រោះអ្វី រាល់ថ្ងៃហ្នឹង យើងផលិតអត់គ្រប់គ្រាន់ដែរ ព្រោះអ្វី គេអត់ចង់ធ្វើអំបិលរាល់ថ្ងៃហ្នឹង»។
កាលពីឆ្នាំ២០១៨ និងឆ្នាំ២០១៩ ការផលិតអំបិល បានធ្លាក់ចុះខ្លាំង មិនធ្លាប់មាន បណ្ដាលឱ្យកម្ពុជា ត្រូវទិញអំបិល ពីប្រទេសចិន និងឥណ្ឌា មកផ្គត់ផ្គង់ទីផ្សារក្នុងស្រុក។ ប៉ុន្តែនៅឆ្នាំ២០២០ កម្ពុជាផលិតអំបិលបានគ្រប់តម្រូវការ គឺបានជាង ១ សែនតោន (ខេត្តកំពត ៨៥.០០០តោន និងខេត្តកែប ២០.០០០ តោន)៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។