ម្ចាស់​អាជីវកម្ម​ទាំង​ខ្នាត​តូច ​និង​ខ្នាត​ធំ​កំពុង​ជួប​វិបត្តិ​បង្វិល​សាច់​ប្រាក់​មិន​ទាន់

ដោយ ឡេង ម៉ាលី
2023.06.01
ម្ចាស់​អាជីវកម្ម​ទាំង​ខ្នាត​តូច ​និង​ខ្នាត​ធំ​កំពុង​ជួប​វិបត្តិ​បង្វិល​សាច់​ប្រាក់​មិន​ទាន់ (រូបអង្គុយកណ្ដាល) ឧកញ៉ា ឡេង ណាវ៉ាត្រា នៅ​ថ្ងៃ​ទី២៧ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៣ ​ជួប​ដោះស្រាយ​ជាមួយ​អតិថិជន ដែល​ទិញផ្ទះ​ល្វែង​ពី​ក្រុមហ៊ុន​លោក ដោយ​សុំ​ការ​យោគយល់ ព្រោះ​ការសាងសង់​ផ្ទះយឺត សម្រាប់​អតិថិជន។
រូប៖ ហ្វេសប៊ុក Leng Navatra

ម្ចាស់​អាជីវកម្ម​ទាំង​ខ្នាត​តូច និង​ខ្នាត​ធំ​កំពុង​ជួប​បញ្ហា​បង្វិល​សាច់​ប្រាក់​មិន​ទាន់​ ខណៈ​ឧកញ៉ា​មួយ​ចំនួន​ប្រកាស​ពី​ការ​ក្ស័យ​ធន​ដោយ​បើក​ចំហ។ ចំណែក​ស្ថាប័ន​ស្រាវជ្រាវ​របស់​រដ្ឋាភិបាល​ប្រកាស​ពី​ពិភព​លោក​ជួប​វិបត្តិ​សេដ្ឋកិច្ច​ធ្ងន់ធ្ងរ​ ហើយ​កម្ពុជា​ កំពុង​រង​គ្រោះ​ពី​ឥទ្ធិពល​នេះ។

ម្ចាស់​អាជីវកម្ម​មួយ​ចំនួន​ទាំង​ខ្នាត​តូច​និង​ខ្នាត​ធំ​បាន​លើក​ឡើង​ពី​វិបត្តិ​ជាប់​គាំង​ក្នុង​ការ​បង្វិល​សាច់​ប្រាក់​រហូត​ដល់​ទ្រាំ​លែង​ចង់​បាន​ ខណៈ​ឧកញ៉ា​មួយ​ចំនួន​ទៀត​ ប្រកាស​ក្ស័យធន។

អាជីវករ​ចែក​ចាយ​ឧស្ម័ន​ហ្គាស​នៅ​ក្នុង​ខេត្ត​ពោធិ៍សាត់​ លោក​គ្រី គ្រឿន​ ថ្លែង​ថា ​មួយ​រយៈ​ចុង​ក្រោយ​នេះ​ពលរដ្ឋ​រក​លុយ​មិន​បាន​ ហើយ​ទំនិញ​ឡើង​ថ្លៃ​ បន្ត​បន្ទាប់​ធ្វើ​ឱ្យ​ការ​លក់​ ដូរ​ទំនិញ​ផ្សេងៗ​ មិន​សូវ​ដាច់​ទេ។ លោក​បន្ត​ថា ​ចំពោះ​ដៃ​គូ​អាជីវកម្ម​របស់​លោក​ក៏​មិន​អាច​បង្វិល​លុយ​ឱ្យ​តាម​ការ​កំណត់​បាន​ដែរ​ ដែល​ធ្វើ​ឱ្យ​ស្ថាន​ភាព​លោក​កាន់​តែ​លំបាក។

លោក​គ្រី គ្រឿន៖ «ទាក់​ទង​ការ​ចាយ​វាយ​ប្រចាំ​ថ្ងៃ​ដូច​ដឹង​ហើយ​ ពេល​ដែល​ចំណាយ​ច្រើន​ចំណូល​តិច​ធ្វើ​ឱ្យ​សេដ្ឋកិច្ច​គ្រួសារ​ធ្លាក់​ចុះ។ ការ​រស់​នៅ​ប្រកប​មុខ​របរ​មិន​ច្បាស់​លាស់​ បើ​និយាយ​ពី​អ្នក​ជំពាក់​វិញ​ខុស​ពី​មុន​ ឥឡូវ​ចំណូល​តិច​ហើយ​អ្នក​ជំពាក់​មាន​ភាព​យឺត​យ៉ាវ​ហើយ​លុយ​កាក់​ដែល​យើង​ត្រូវ​ប្រើ​ប្រាស់​ហ្នឹង​មាន​ការ​រាំង​ស្ទះ​ខ្លាំង»

នាយក​សាលា​ភាសា​កូរ៉េ គីម ផូ លោក ឃាង សុខមាន ឱ្យ​ដឹង​ថា ដៃគូ​អាជីវកម្ម​​របស់​​លោក​ខក​ខាន​ក្នុង​ការ​បង្វិល​សាច់​ប្រាក់​ឱ្យ​លោក​តាម​ថ្ងៃ​កំណត់​រាប់​ម៉ឺន​ដុល្លារ។ លោក​បន្ត​ថា​ ក្នុង​ស្ថាន​ភាព​លំបាក​បែប​នេះ​ ក៏​ស្ថាប័ន​ធនាគារ​នៅ​តែ​​ប្រើ​គ្រប់​មធ្យោបាយ​ក្នុង​ការ​ទារ​ប្រាក់​ពី​លោក​ដោយ​មិន​ស្ដាប់​ហេតុ​ផល​នោះ​ទេ។

លោក​ ឃាង សុខមាន៖ «​បើ​ទោះ​ជា​ខ្ញុំ​ប្រាប់​ហេតុ​ផល​មួយ​ចំនួន​ក៏​ខាង​ធនាគារ​ពួក​គាត់​នៅ​តែ​ព្យាយាម​ដាក់​សម្ពាធ​។ ​ចេញ​លិខិត​ព្រមាន​អី​មួយ​ចំនួន​ដើម្បី​ឱ្យ​យើង​ទទួល​រង​ឥទ្ធិពល​នៅ​ក្នុង​ការ​ភ័យ​ខ្លាច​ស្វះ​ស្វែង​រក​លុយ​មក​ពី​ណា​ដូច​ជា​ខ្ចី​បុល​ ខ្ចី​ឯក​ជន​អី​ដើម្បី​បង្វិល​លុយ​ទៅ​កាន់​ពួក​គាត់​។ នេះ​ជា​បញ្ហា​លំបាក​សម្រាប់​​ខ្ញុំ​កំពុង​មាន​សម្ពាធ​ទាក់​ទង​ទៅ​នឹង​បញ្ហា​លុយ​កាក់​»

ចំណែក​អ្នក​ផ្តល់​ប្រាក់​កម្ចី​ឯកជន ១រូប នៅ​ក្នុង​រាជធានី​ភ្នំពេញ កញ្ញា ខេម ស្រីមុំ ឱ្យ​ដឹង​ថា មួយ​រយៈ​ពេល​ចុង​ក្រោយ​នេះ អ្នក​ខ្ចី​លុយ​មួយ​ចំនួន​បាត់​បង់​ការងារ ហើយ​មិន​អាច​បង់​ប្រាក់​សង​ត្រឡប់​វិញ ទាំង​ដើម​ទាំង​ការ​ប្រាក់។

កញ្ញា ខេម ស្រីមុំ៖ «និយាយ​ទៅ​ការ​ដាក់​ឯក​ជន​ហ្នឹង​វា​លំបាក​ដែរ។ ភាគ​ច្រើន​ខូច​ច្រើន​ ខ្លះ​ទៅ​ ក៏​ទៅ​បាត់​អ៊ីចឹង​ទៅ។ បង់​បាន​តែ​១​ខែ​ស្អុយ​ខូច​ទៅ​បាត់​អ៊ីចឹង​ទៅ»

ស្ថាន​ភាព​សេដ្ឋកិច្ច​លំបាក​នេះ​អាជីវករ​នៅ​តាម​ផ្សារ​មួយ​ចំនួន​បាន​ថត​វីដេអូ​ផ្សព្វផ្សាយ​តាម​បណ្តាញ​ទំនាក់​ទំនង​សង្គម​ ដែល​បង្ហាញ​រូប​ភាព​មាន​តែ​អ្នក​លក់​គ្មាន​អ្នក​ទិញ​។​ អាជីវករ​ទាំង​នោះ​ក៏​លើក​ឡើង​ថា​ បើ​លក់​មិន​ដាច់​មិន​មាន​លុយ​សង​បំណុល​ អាច​នឹង​ ធ្វើ​ចំណាក​ស្រុក។

ក្នុង​ស្ថាន​ភាព​នេះ​មិន​មែន​តែ​អាជីវករ​ខ្នាត​តូច​ទេ គឺ​ឧកញ៉ា និង​អ្នក​ឧកញ៉ា ដែល​មាន​អាជីវកម្ម​ក្នុង​ទំហំ​ទឹក​ប្រាក់​រាប់​រយ​លាន​ដុល្លារ​ក៏​កំពុង​ជួប​ផល​ប៉ះ​ពាល់​ដែរ។

លោក​ឧកញ៉ា​ ជា សារ៉ន​ ម្ចាស់​គម្រោង​លក់​ផ្ទះ​និង​ដី​ឡូត៍​ បាន​ប្រកាស​ក្ស័យ​ធន​ហើយ ត្រូវ​សមត្ថកិច្ច​ឃាត់​ខ្លួន​កាល​ពី​ខែ​មេសា​ លោក​ឧកញ៉ា​ នួន អក​ ម្ចាស់​គម្រោង​រីសត (Resort) ផ្សារ និង​អាហារដ្ឋាន​នានា​ក៏​ជួប​បញ្ហា​ហិរញ្ញវត្ថុ​ ហើយ​គេច​ខ្លួន​ពី​អតិថិជន​ នៅ​ក្នុង​​ខែ​មេសា​ដែរ។ ទន្ទឹម​នឹង​នេះ​ឧកញ៉ា​ និង​ម្ចាស់​អាជីវកម្ម​មាន​ទឹក​ប្រាក់​ខ្ទង់​លាន​ ដុល្លារ​ផ្សេងៗ​ ទៀត​ប្រមាណ​ពី​ ១០​ ទៅ​ ២០​នាក់​ ក៏​កំពុង​ប្តឹង​ផ្តល់​គ្នា​ជុំ​វិញ​ បញ្ហា​បង្វិល​​សាច់​ប្រាក់​នេះ​​ដែរ​ ខណៈ​មួយ​ចំនួន​ត្រូវ​បាន​ចាប់​ខ្លួន។

ចំណែក​អ្នក​ឧកញ៉ា ឡេង ណាវ៉ាត្រា ជា​បុគ្គល​សិទ្ធ​នឹង​លោក​នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ក៏​កំពុង​ជួប​វិបត្តិ​ហិរញ្ញវត្ថុ​ក្នុង​ការ​កសាង​សង់​​ផ្ទះ​ឱ្យ​អតិថិជន​ មិន​ទាន់​តាម​ការ​សន្យា​ដែរ។ លោក ឡេង ណាវ៉ាត្រា បញ្ញាក់​ថា បញ្ហា​ហិរញ្ញវត្ថុ​របស់​លោក​ ដោយសារ​តែ​​ឥទ្ធិពល​សង្គ្រាម​រវាង​រុស្ស៊ី​ និង​អ៊ុយក្រែន។

លោក ឡេង ណាវ៉ាត្រា៖ «អ៊ីចឹង​អ្នក​ឯង​ចោទ​ខ្ញុំ​ថា​ម៉េច? ថា​ខ្ញុំ​ជំពាក់​លុយ? តើ​ក្រុម​ហ៊ុន​ណា​មិន​រក​ស៊ី​បង្វិល​លុយ​ទៅ​បង្វិល​លុយ​មក។ គេ​ថា ក្រុម​ហ៊ុន​ឯណា​ជំពាក់​ជុំ​ទិស​គេ​ថា ជំពាក់​គឺ​ជំពាក់​គ្នា​ទៅ​វិញ​ទៅ​មក។ គាត់​រក​ស៊ី​ជាមួយ​ខ្ញុំ​ប៉ុន្មាន​ឆ្នាំ​ហើយ? ក្រុមហ៊ុន​ផ្សេងៗ ដែល​ផ្គត់​ផ្គង់​សម្ភារ​ផ្សេងៗ​ហ្នឹង​ តើ​រក​ស៊ី​ជាមួយ​ខ្ញុំ​ប៉ុន្មាន​ឆ្នាំ​ហើយ? រក​ស៊ី​ចំណេញ​ពី​ក្រុម​ហ៊ុន ឡេង ណាវ៉ាត្រា ប៉ុន្មាន​ឆ្នាំ​ហើយ​?​ស្ថាន​ភាព​ឥឡូវ​វា​មាន​ការ​លំបាក​មាន​ការ​យឺត​យ៉ាវ​យើង​ត្រូវ​តែ​មាន​ការ​យោគ​យល់​គ្នា​យើង​មិន​មែន​សម្លាប់​គ្នា​នៅ​ពេល​ដែល​យើង​លំបាក​ទេ»

ទោះ​ជា​យ៉ាង​ណា​ប្រធាន​មជ្ឈមណ្ឌល​ប្រជា​ពលរដ្ឋ ដើម្បី​អភិវឌ្ឍន៍ និង​សន្តិភាព​លោក យង់ គិមអេង មាន​ប្រសាសន៍​ថា លោក​តែង​តែ​ទទួល​បាន​ព័ត៌មាន​ពី​ប្រជា​ពលរដ្ឋ ដែល​ជួប​ការ​លំបាក​រក​ចំណូល​មិន​បាន។ លោក​បន្ត​ថា ក្នុង​ស្ថាន​ភាព​នេះ រដ្ឋាភិបាល​ត្រូវ​មាន​ផែន​ការ​ពង្រឹង​ការងារ​រួម​ទាំង​វិស័យ​កសិកម្ម និង​ធ្វើ​កំណែ​ទម្រង់​នយោបាយ​កុំ​មាន​ការ​ដាក់​ទណ្ឌកម្ម​បន្ថែម​ពី​ប្រទេស​លោក​សេរី​ជា​ប្រទេស​ទទួល​ទិញ​ទំនិញ​ពី​កម្ពុជា។

លោក​ យង់ គិបអេង៖ «EBA គេ​មាន​ការ​ដាក់​ហ្នឹង​ដោយសារ​តែ​គេ​ឈរ​លើ​បញ្ហា​ប្រជាធិបតេយ្យ​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា។ អា​ហ្នឹង EU យើង​​ឃើញ​មាន​ឯក​សារ​អី​ច្បាស់​លាស់​កំណត់​ទាំង​អស់​ហ្នឹង»

បើ​ទោះ​ជា​ពលរដ្ឋ​ត្អូញត្អែរ​ពី​ការ​លំបាក​រក​លុយ​សង​បំណុល​ ហើយ​ម្ចាស់​អាជីវកម្ម​ មួយ​ចំនួន​ប្រកាស​ក្ស័យ​ធន​បន្តបន្ទាប់​ក៏​ដោយ​ ក៏​មិន​ទាន់​ឃើញ​ រដ្ឋាភិបាល​ ដាក់​ចេញ​វិធានការ​ ជាក់​លាក់​ណា​មួយ​ដោះ​ស្រាយ​បញ្ហា​នេះ​នៅ​ឡើយ​។

វិទ្យុ​អាស៊ីសេរី​មិន​អាច​ទាក់​ទង​អ្នក​នាំ​ពាក្យ​រដ្ឋាភិបាល​លោក ផៃ ស៊ីផាន ដើម្បី​សុំ​ការ​បញ្ជាក់​ជំហរ​ដោះ​ស្រាយ​បញ្ហា​នេះ​បាន​ទេ​នៅ​ថ្ងៃ​ទី២៩ ខែ​ឧសភា។

ប៉ុន្តែ​ប្រធាន​រាជ​បណ្ឌិត្យ​សភា​កម្ពុជា​ជា​ស្ថាប័ន​ស្រាវជ្រាវ​របស់​រដ្ឋាភិបាល លោក សុខ ទូច លើក​ឡើង​នៅ​ក្នុង​វេទិកា​មួយ​នៅ​ចុង​ខែ​ឧសភា​ថា​ ពិភព​លោក​កំពុង​ធ្លាក់​ទៅ​ក្នុង​វិបត្តិ​សេដ្ឋកិច្ច​ធ្ងន់ធ្ងរ​ ហើយ​កម្ពុជា​ ក៏​កំពុង​រង​គ្រោះ​ពី​វិបត្តិ​នេះ​ ដែល​ស្ថាប័ន​ពាក់ព័ន្ធ​ ត្រូវ​យក​ចិត្ត​ទុក​ដាក់​ដោះ​ស្រាយ​។

លោក​ សុខ ទូច៖ «វិបត្តិ​នេះ​ជា​គ្រោះ​ថ្នាក់​ធំ​បំផុត​សម្រាប់​បរិបទ​ ខ្ញុំ​អត់​និយាយ​កម្ពុជា​ទេ​។កម្ពុជា​ជា​កូន​ចង្កឹះ​ដ៏​ដូច​មួយ​ពី​ព្រោះ​មិន​មែន​ភូមិ​មួយ​ជន​បទ​មួយ​ទេ​។ ឥឡូវ​នេះ​ភូមិ​មួយ​ពិភព​លោក​មួយ​កម្ពុជា​ឬ​ប្រទេស​អាស៊ាន​ត្រូវ​តែ​រង​ឥទ្ធិពល​នៃ​ប្រទេស​មហាអំណាច»

អ្នក​ជំនាញ​សេដ្ឋកិច្ច​និង​នយោបាយ​លើក​ឡើង​ពី​បញ្ហា​មួយ​ចំនួន​ដែល​កំពុង​ធ្វើ​ឱ្យ​កម្ពុជា​ជួប​បញ្ហា​វិបត្តិ​សេដ្ឋកិច្ច​នេះ​រួម​មាន​ ឥទ្ធិពល​នៃ​ជំងឺ​កូវីដ​ សង្គ្រាម​រវាង​ រុស្ស៊ី (Russia) និង​អ៊ុយក្រែន (Ukraine) ភាព​មិន​ច្បាស់លាស់​នៃ​ការ​បោះ​ឆ្នោត​នៅ​ខែ​កក្កដា​ខាង​មុខ​និង​ការ​ផ្ទេរ​តំណែង​ពី​លោក​ហ៊ុន សែន​ ទៅ​កូន​ប្រុស​របស់​លោក​គឺ​លោក​ហ៊ុន ម៉ាណែត។

ភាព​មិន​ច្បាស់លាស់​ទាំង​នេះ​ធ្វើ​ឱ្យ​ក្រុមហ៊ុន​នានា​មិន​ហ៊ាន​បោះ​ទុន​វិនិយោគ​បន្ថែម​ ខណៈ​ សហភាព​អឺរ៉ុប​ក៏​ព្រមាន​ពី​ការ​ដាក់​ទណ្ឌកម្ម​បន្ថែម​ទៀត ​បើ​ការ​បោះឆ្នោត​នៅ​ ខែ​កក្កដា​ ខាង​មុខ​នេះ​មិន​ដំណើរ​ការ​ តាម​គោល​ការណ៍​ប្រជាធិបតេយ្យ៕

កំណត់​ចំណាំ​ចំពោះ​អ្នក​បញ្ចូល​មតិ​នៅ​ក្នុង​អត្ថបទ​នេះ៖ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។

បញ្ចេញ​មតិយោបល់៖

បញ្ចូលមតិរបស់អ្នកដោយបំពេញទម្រង់ខាងក្រោមជាអក្សរសុទ្ធ។ មតិនឹងត្រូវសម្រេចដោយអ្នកសម្របសម្រួល និងអាចពិនិត្យកែប្រែឲ្យស្របតាម លក្ខខណ្ឌនៃការប្រើប្រាស់ របស់វិទ្យុអាស៊ីសេរី។ មតិនឹងមិនអាចមើលឃើញភ្លាមៗទេ។ វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនទទួលខុសត្រូវចំពោះខ្លឹមសារនៃមតិដែលបានចុះផ្សាយឡើយ។ សូមគោរពមតិរបស់អ្នកដទៃ ហើយប្រកាន់ខ្ជាប់នូវការពិត។