Opens in new windowសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចភូមិអន្លង់ក្រមួន ស្រុកថាឡាបរិវ៉ាត់ ខេត្តស្ទឹងត្រែង ប្ដឹងអាជ្ញាធរភូមិ-ឃុំ និងឈ្មួញ ពីបទរួមគំនិតផ្តល់អត្ថិភាពឲ្យជនល្មើសកាប់បំផ្លាញព្រៃសហគមន៍។ ប្រធានសហគមន៍ ចោទប្រកាន់ថា មេភូមិ និងមេឃុំ ថាជាអ្នកនៅពីក្រោយខ្នងនៃសកម្មភាពកាប់បំផ្លាញព្រៃសហគមន៍យ៉ាងអនាធិបតេយ្យកាលពីឆ្នាំ២០១២។ ចំណែកមេឃុំស្រែឫស្សី បដិសេធការចោទប្រកាន់នោះ ដោយលើកហេតុផលថា ជាការមួលបង្កាច់គ្មានមូលដ្ឋានត្រឹមត្រូវ។
តើពាក្យប្ដឹងរបស់សហគមន៍ទៅអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាននេះ នឹងទទួលលទ្ធផលយ៉ាងណា?
រហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន ពាក្យបណ្ដឹងរបស់សហគមន៍ភូមិអន្លង់ក្រមួន ជាង ២ឆ្នាំមកហើយ នៅមិនទាន់ត្រូវបានសាលាដំបូងខេត្តស្ទឹងត្រែង យកមកជំនុំជម្រះក្ដីថាយ៉ាងណានៅឡើយទេ?
សហគមន៍អះអាងថា ពួកគេមានភស្តុតាងជាក់លាក់ពីការកាប់បំផ្លាញព្រៃសហគមន៍ បង្កឡើងដោយអ្នកមានលុយ និងមានអំណាច ដើម្បីយកដីព្រៃសហគមន៍ធ្វើជាដីកម្មសិទ្ធិឯកជន។
ប្រធានសហគមន៍ភូមិអន្លង់ក្រមួន ឃុំស្រែឫស្សី ស្រុកថាឡាបរិវ៉ាត់ លោក ខៀវ ចាន់ បារម្ភថា សកម្មភាពកាប់ទន្ទ្រានដោយអ្នកមានអំណាច ជួលកម្មករកាប់ព្រៃសហគមន៍អាចធ្វើបាន ក៏ដោយសារអាជ្ញាធរភូមិ និងឃុំ នៅពីក្រោយខ្នងបទល្មើសនេះដែរ។ សហគមន៍ភូមិអន្លង់ក្រមួន បានដាក់ពាក្យប្ដឹងអ្នកពាក់ព័ន្ធដែលជាឈ្មួញចំនួន ២នាក់ផ្សេងទៀត ឈ្មោះ មាស សុខសាន និង ដេត ទៅតំណាងអយ្យការខេត្តស្ទឹងត្រែង តាំងពីឆ្នាំ២០១៣។ រហូតដល់ថ្ងៃទី២៩ កញ្ញា តំណាងអយ្យការ បានកោះហៅសហគមន៍ដែលជាដើមចោទ និងអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន រួមទាំងឈ្មួញពីរនាក់ ចូលបំភ្លឺនៅតុលាការខេត្ត ក៏ប៉ុន្តែដីកាកោះនេះត្រូវលើកពេលដល់ថ្ងៃទី៧ ខែវិច្ឆិកា។
លោកបន្តទៀតថា ព្រៃសហគមន៍ភូមិអន្លង់ក្រមួន គឺជាប្រភេទព្រៃស្អិតដែលកាលពីដើមឡើយ ជនជាតិដើមភាគតិចរស់នៅពឹងអាស្រ័យនឹងព្រៃឈើនេះដោយសុខសាន្ត។ តែជាអកុសល សកម្មភាពកាប់បំផ្លាញជាប្រព័ន្ធ បង្កឲ្យព្រៃសហគមន៍ភូមិអន្លង់ក្រមួន បានក្លាយជាទីវាលអស់មួយផ្នែកធំប្រមាណជាង ៤០០ហិកតារ ចាប់ពីឆ្នាំ២០១២។ លោកកត់សម្គាល់ថា មេឃុំស្រែឫស្សី ធ្លាប់ព្រមានប្រជាសហគមន៍ ថានឹងរំលាយសហគមន៍ចោល ដើម្បីកុំឲ្យប៉ះពាល់ដល់មុខរបររកស៊ីប្រជាពលរដ្ឋ។ លោកចាត់ទុកថា ការព្រមាននេះ ហាក់បីដូចជាការប្រមាថលើស្មារតី និងឆន្ទៈអភិរក្សព្រៃឈើរបស់ជនជាតិដើមភាគតិច និងដូចជាការចូលរួមចំណែកបំផ្លាញព្រៃឈើដូច្នេះដែរ៖ «កម្លាំងយើងដើរមិនបានពេញលេញ ដោយសារយើងខ្វះខាតជីវភាព ទី១។ ទី២ ដើរដូចលាក់លៀម គេមិនបញ្ចេញសកម្មភាព គេគ្រាន់តែវាយប្រហារថាយើងដើរខុសច្បាប់ គេនឹងបញ្ជាប៉េអិមឲ្យចាប់»។
សហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចកួយ យល់ថា ការដាក់ពាក្យប្ដឹងនេះ គឺជាជម្រើសចុងក្រោយ ដែលពួកគាត់ចាត់ទុកព្រៃឈើអាស្រ័យផល ជាអាយុជីវិតពលរដ្ឋជនជាតិដើមភាគតិចព្នង តាំងពីដើម ដែលផ្ដល់ប្រយោជន៍យ៉ាងមហិមា ដូចជាមានដើមឈើផលិតជ័រទឹក ឬដើមច្បោះជ័ររាប់ម៉ឺនដើម ដែលមានលទ្ធភាពផ្គត់ផ្គង់ជីវភាពពលរដ្ឋជនជាតិដើមភាគតិចតាំងពីដូនតា។
ប្រជាសហគមន៍ លោក ថាន់ វ៉ន ចាត់ទុកការបាត់បង់ព្រៃសហគមន៍ភូមិអន្លង់ក្រមួន ដូចជាការកាត់ផ្តាច់ដង្ហើមនៃរបរចិញ្ចឹមជីវិតរបស់ពលរដ្ឋជនជាតិដើមភាគតិចកួយ ដូច្នេះដែរ ត្បិតការចិញ្ចឹមជីវិតជនជាតិដើមភាគតិចកួយ បានមកពីព្រៃឈើ ដូចជាដងជ័រទឹក រកឃ្មុំ ដាក់អន្ទាក់សត្វ បេះបន្លែផ្លែឈើ និងបោចវល្លិ ជាដើម។ លោកថា ព្រៃសហគមន៍បន្ទាប់ពីការកាប់យកឈើប្រណីតអស់ និងបន្តកាប់ឆ្ការដើម្បីយកដីជាកម្មសិទ្ធិឯកជនជាបន្តបន្ទាប់ ដែលសកម្មភាពបង្ក្រាប ឬទប់ស្កាត់ ហាក់មានតិចតួច។ ជាងនេះទៅទៀត លោករិះគន់អាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន និងរដ្ឋបាលព្រៃឈើ ថាមិនបានអនុវត្តច្បាប់ការពារអភិរក្សព្រៃឈើឲ្យមានប្រសិទ្ធភាព ថែមទាំងបណ្តែតបណ្តោយឲ្យឈ្មួញកាប់ឆ្ការព្រៃតាមតែអំពើចិត្ត៖ «បេងនាងនួន ប៉ុន្តែកាប់ ១០ឆ្នាំហើយ តែព្រៃតូចទេ ចង់តែមួយខេត្តស្ទឹងត្រែង ទៅយកតែកន្លែងនោះទេ! រលាយអស់ហើយរាល់ថ្ងៃមិនដឹងគិតយ៉ាងម៉េចទេ? ធ្វើតាមច្បាប់ ដល់អាច្បាប់មួយឃាត់ហាមមិនដឹងអាណាខុស អាណាត្រូវទេ! ចុងក្រោយអស់តែខោអស់តែអាវខ្លួនឯងទទេៗ»។
ព្រៃសហគមន៍ភូមិអន្លង់ក្រមួន មានផ្ទៃដីចំនួន ៨១០ហិកតារ ឋិតនៅឃុំស្រែឫស្សី ស្រុកថាឡាបរិវ៉ាត់ ខេត្តស្ទឹងត្រែង ដោយពុំទាន់ចុះបញ្ជីជាដីសមូហភាពសហគមន៍ស្របច្បាប់ឡើយ ក៏ប៉ុន្តែមានតែផែនទីកំណត់ទំហំផ្ទៃដីគ្រប់គ្រង ដែលរៀបចំឡើងដោយមន្ត្រីរដ្ឋបាលព្រៃឈើ និងមានការជួយជ្រោមជ្រែងដោយអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល។ សហគមន៍អះអាងថា អាជ្ញាធរឃុំធ្លាប់ទទួលស្គាល់ដីព្រៃសហគមន៍នេះ និងធ្លាប់ធ្វើលិខិតស្នើសុំទៅអាជ្ញាធរស្រុក ក៏ប៉ុន្តែត្រូវបានអាក់ខាន ដោយលោកអតីតអភិបាលស្រុកបដិសេធ។
ឆ្លើយតបការចោទប្រកាន់នេះ មេឃុំស្រែឫស្សី លោក លួន ណាន បដិសេធថា ការចោទប្រកាន់របស់សហគមន៍ គឺជាការចោទប្រកាន់គ្មានការពិត និងបំភ័ន្តគ្មានមូលដ្ឋានត្រឹមត្រូវ។ តែយ៉ាងណា លោកទទួលស្គាល់ថា សកម្មភាពកាប់ឆ្ការព្រៃពិតជាមានមែន ប៉ុន្តែពុំមែនកាប់នៅព្រៃសហគមន៍នោះឡើយ ហើយអ្នកដែលកាប់ គឺជាពលរដ្ឋមូលដ្ឋាន។ ពួកគាត់កាប់ឆ្ការ ដើម្បីយកដីធ្វើរបរចិញ្ចឹមជីវិតបន្តិចបន្តួច ដែលនៅខាងក្រោយកន្ទុយដីដែលជាកម្មសិទ្ធិរបស់អ្នកភូមិ។ លោកកត់សម្គាល់ថា កាលពីឆ្នាំ២០១៣ មានពលរដ្ឋចំនួន ១៨០នាក់ ធ្លាប់បានផ្ដិតមេដៃមិនទទួលស្គាល់សហគមន៍ការពារព្រៃឈើអន្លង់ក្រមួន ដោយលើកហេតុផលថា សហគមន៍បានរារាំងអ្នកភូមិមិនឲ្យកាប់ឆ្ការព្រៃបន្តិចបន្តួច ដើម្បីយកដីធ្វើចម្ការជាលក្ខណៈគ្រួសារ៖ «កាប់មិនមែនព្រៃសហគមន៍ចាស់ទេ អាកន្ទុយក្រោយពីកម្មសិទ្ធិនេះណា! ខាងក្រោយនៅសល់កន្លះហិកតារក៏កាប់ទៅ ក៏ហាមមិនឲ្យកាប់ទៀត»។
ទាក់ទងបញ្ហានេះ តំណាងអយ្យការអមសាលាដំបូងខេត្តស្ទឹងត្រែង លោក ផាត់ ថៃ ឲ្យដឹងនៅថ្ងៃទី២៩ កញ្ញា ថា សំណុំរឿងនេះ សហគមន៍ការពារព្រៃឈើភូមិអន្លង់ក្រមួន បានដាក់ប្ដឹងមេភូមិ និងមេឃុំស្រែឫស្សី និងអ្នកពាក់ព័ន្ធពីរនាក់ទៀត កាលពីចុងឆ្នាំ២០១៣ ហើយតំណាងអយ្យការបានចុះធ្វើការអង្កេតលើសំណុំរឿងនេះនិងបានដាក់ជូនប្រធានចៅក្រមខេត្តរួចរាល់ហើយ កាលពីចុងឆ្នាំ២០១៤ ដើម្បីពិនិត្យសម្រេច។ លោកបង្ហើបថា ករណីនេះអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានផ្សេងទៀតអាចជាប់ពាក់ព័ន្ធបទល្មើសព្រៃឈើ ដោយយោងច្បាប់ព្រៃឈើឆ្នាំ២០០២ មាត្រា១០០៖ «ចៅក្រមដែលកាន់សំណុំរឿងហ្នឹង ឥឡូវគាត់ផ្លាស់ទៅរតនគិរី បាត់ហើយ។ គាត់ប្រគល់សំណុំរឿងមកឲ្យប្រធានតុលាការហើយ»។
វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនអាចទាក់ទងប្រធានសាលាដំបូងខេត្តស្ទឹងត្រែង លោក អៀង គិមថុល ដើម្បីបញ្ជាក់បញ្ហានេះបានទេនៅថ្ងៃទី២៩ កញ្ញា។
មន្ត្រីសម្របសម្រួលនៃសមាគមអាដហុក (ADHOC) ខេត្តស្ទឹងត្រែង លោក ហូ សំអុល បារម្ភថា នីតិវិធីរបស់សាលាដំបូងខេត្តស្ទឹងត្រែង ដែលអូសបន្លាយពេលយូរបង្កការលំបាកដល់ដំណើរការនៃការអភិរក្សព្រៃឈើរបស់សហគមន៍ ស្របពេលដែលសហគមន៍មិនទាន់មានយន្តការអភិរក្សព្រៃសហគមន៍ និងការចុះល្បាតរឹងមាំនៅឡើយ។ លោកថា សកម្មភាពកាប់បំផ្លាញព្រៃសហគមន៍កើតឡើងបាន ក៏ជាការបណ្តែតបណ្តោយរបស់មន្ត្រីជំនាញ ឬអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន ដែលមិនបានសហការគ្នាជាមួយសហគមន៍ ដើម្បីទប់ស្កាត់បទល្មើសព្រៃឈើនោះទេ៖ «បើកាប់អស់ហើយ ជនជាតិដើមភាគតិចគាត់មានសង្ឃឹមអីទៀត ព្រោះគាត់ពឹងពាក់ទៅលើដើមច្បោះ រកវល្លិផ្ដៅ រកឃ្មុំ ឬមួយក៏បរបាញ់សត្វ បើសិនវាអត់ទៀតចប់! អាហ្នឹងវាដូចជាផ្តាច់សេដ្ឋកិច្ចរបស់គាត់»។
កាលពីចុងឆ្នាំ២០១៣ សហគមន៍ភូមិអន្លង់ក្រមួន ចាប់ម៉ាស៊ីនអារឈើស្វ័យប្រវត្តិចំនួន ៤គ្រឿង ហើយប្រគល់ឲ្យអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានធ្វើកិច្ចសន្យាដើម្បីបញ្ឈប់។ សហគមន៍កត់សម្គាល់ថា បន្ទាប់ពីប្រគល់ឲ្យអាជ្ញាធរមិនបានប៉ុន្មានផង ស្រាប់តែសកម្មភាពកាប់ឆ្ការព្រៃដោយលួចលាក់នៅតែបន្តកើតឡើងដដែល។
ច្បាប់ព្រៃឈើឆ្នាំ២០០២ មាត្រា១០០ ចែងថា សកម្មភាពទាំងឡាយណាដែលធ្វើឡើងដោយអាជ្ញាធរដែនដី ឬមន្ត្រីអាជ្ញាធរផ្សេងទៀត ដើម្បីធ្វើការអន្តរាគមន៍ផ្តល់ការអនុញ្ញាតដោយផ្ទាល់ ឬដោយប្រយោល ជួយដល់អាជីវកម្មព្រៃឈើ និងធ្វើសកម្មភាពគ្រប់យ៉ាងផ្ទុយពីបទបញ្ញត្តិនៃច្បាប់ ត្រូវចាត់ទុកជាបទល្មើសត្រូវផ្ដន្ទាទោសពី ១ឆ្នាំទៅ ២ឆ្នាំ និងពិន័យជាប្រាក់ពី ១០លានរៀលទៅ ១០០លានរៀល៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖
ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។