ភ្នំធម្មជាតិមួយកន្លែង ដែលជាជម្រកយ៉ាងសំខាន់របស់សត្វព្រៃ និងជាកន្លែងប្រតិបត្តិជំនឿសាសនា របស់ជនជាតិដើមភាគតិចព្នង ជាច្រើនគ្រួសារនៅខេត្តមណ្ឌលគិរី បន្តទទួលរងការឈូសឆាយព្រៃឈើទ្រង់ទ្រាយធំ ដើម្បីទន្ទ្រានយកដីធ្វើជាកម្មសិទ្ធិខុសច្បាប់។ ប្រជាសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចបានទម្លាក់កំហុស បញ្ហានេះថា ជាការបណ្ដែតបណ្ដោយរបស់អាជ្ញាធរខេត្តមណ្ឌលគិរីដែលមិនខ្វល់ ទប់ស្កាត់ការបំផ្លាញធនធានធម្មជាតិ។
ជនជាតិដើមភាគតិចព្នងរាប់រយគ្រួសារនៅភូមិឡៅកា សង្កាត់សុខដុម ក្រុងសែនមនោរម្យ ទាមទារឱ្យអាជ្ញាធរខេត្តមណ្ឌលគិរី ស៊ើបអង្កេតការឈូសឆាយ ព្រៃជុំវិញចង្កេះភ្នំ និងខ្នងភ្នំធម្មជាតិមួយកន្លែង ដែលជាអត្តសញ្ញាណវប្បធម៌ភូមិកំណើតរបស់ពួកគាត់ជាយូរលង់មកហើយ។
អ្នកភូមិចាត់ទុកសកម្មភាពឈូសឆាយព្រៃឈើទ្រង់ទ្រាយធំនេះថា ជាការបំផ្លាញអត្តសញ្ញាណវប្បធម៌របស់ជនជាតិដើមភាគតិច និងជាការប្រមាថមើលងាយ ដល់ព្រលឹងដូនតារបស់ពួកគាត់។
ប្រធានបណ្ដាញសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចព្នងខេត្តមណ្ឌលគិរី លោកស្រី ភ្លឹក ភីរម្យ ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរី នៅថ្ងៃទី១៦ វិច្ឆិកាថា ក្រុមឈ្មួញដែលពួកលោកស្រី មិនស្គាល់ឈ្មោះ បានយកគ្រឿងចក្រឈូសឆាយ ព្រៃតាមចង្កេះភ្នំ ឆ្មាឥតទ្រុប ឬហៅជាភាសាខ្មែរថា ភ្នំគម្របសាសន៍ អស់ប្រមាណ ១០ ហិកតារ នៅរយៈពេល៣ ខែចុងក្រោយនេះ។
លោកស្រីថា ព្រៃឈើនៅតំបន់នោះ ជាជម្រកសត្វព្រៃរួមមាន ទោច ក្ងោក ឈ្លូស និងស្វាជាដើម កំពុងប្រឈមការបាត់បង់ទីជម្រក។ ចំណែកអាជ្ញាធរខេត្តមណ្ឌលគិរី នៅតែបណ្ដោយឱ្យក្រុមឈ្មួញ បំផ្លាញធនធានធម្មជាតិដដែលៗ ដោយមិនខ្វល់ពីទុក្ខវេទនា របស់ជនជាតិដើមភាគតិច៖
« ដោយសារកន្លែងហ្នឹងវាព្រៃ វាប៉ះពាល់លើសត្វផ្សេងៗ សត្វជ្រូកព្រៃ ឈ្លូស សូម្បីក្ងោកក៏ប៉ះពាល់ដែរ ក្នុងហ្នឹង » ។
ភ្នំគម្របសាសន៍ ឬហៅជាភាសាជនជាតិដើមភាគតិចព្នងថា ភ្នំឆ្មាឥតទ្រុប ឋិតក្នុងភូមិឡៅកា សង្កាត់សុខដុម ជាផ្នែកមួយនៃដែនជម្រកសត្វព្រៃភ្នំព្រេច គ្រប់គ្រងដោយក្រសួងបរិស្ថាន។ អ្នកភូមិថា ភ្នំនេះមានទឹកជ្រោះ អមដោយដើមឈើធំៗ ប្រភេទសុក្រំ ឈើទាល ជ័រចុង និង គគីរ ជាដើម ដែលដុះតាមជម្រាលភ្នំ ចង្កេះភ្នំ និងខ្នងភ្នំ កំពុងទទួលរងការកាប់បំផ្លាញ។
តំណាងសហគមន៍ លោកស្រី ភ្លឹក ភីរម្យ បារម្ភថា សត្វទោចព្រៃ និងក្ងោក មាននៅសេសសល់តិចតួចបំផុត ដែលកំពុងរស់នៅ តំបន់នោះកំពុងប្រឈមគ្រោះថ្នាក់។ លោកស្រីបន្តថា ថ្មីៗនេះ ពួកស្រីបានចុះដល់ទីតាំងឈូសឆាយ ប្រទះឃើញ ដើមឈើធំៗ ដែលជាកន្លែងសត្វទោច លោតលេងកម្សាន្ត ត្រូវបានគេកាប់ផ្ដួលធ្វើអាជីវកម្ម។ រីឯដើមឈើខ្លះទៀត ត្រូវបានគេដុតកម្ទេចចោល ឱ្យក្លាយជាវាលរហោឋាន ហើយមកទល់ពេលនេះ សកម្មភាពឈូសឆាយបានផ្អាកហើយ ៖
« សត្វទោចអស់ហើយ នៅភូមិឡៅកា មានកន្លែងហ្នឹងមួយគត់ មានសត្វទោច ចប់ហើយបើសិនជាធ្វើគ្នាមិនដឹងនៅណាទេ សត្វ។ ការពាររបស់អាជ្ញាធរខ្សោយណាស់ ខ្សោយក្នុងការការពារ » ។
វិទ្យុអាស៊ីសេរីមិនទាន់អាចទាក់ទង សុំការបំភ្លឺរឿងនេះ ពីប្រធានមន្ទីរបរិស្ថាន ខេត្តមណ្ឌលគិរី លោក កែវ សុភគ៌ និង អ្នកនាំពាក្យសាលាខេត្តមណ្ឌលគីរី លោក នាង វណ្ណៈ បាននៅឡើយទេ នៅថ្ងៃទី ១៦ វិច្ឆិកា ដោយទូរស័ព្ទហៅចូល តែគ្មានអ្នកលើក។
ប៉ុន្តែចៅសង្កាត់រងសុខដុម លោក ពៅ សុផាត ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីថា អាជ្ញាធរឃុំពុំទាន់ទទួលដំណឹង ជុំវិញការឈូសឆាយព្រៃឈើ នៅតំបន់ភ្នំនេះនៅឡើយទេ។ លោកបដិសេធឆ្លើយសំណួរផ្សេងទៀត ដោយអះអាងថា មេភូមិមិនបានរាយការណ៍មកអាជ្ញាធរឃុំ៖
« ខ្ញុំអត់បានរាយការណ៍ជូនទេ បើចង់ដឹងការពិត ខាងបងប្អូនជនជាតិដើមហ្នឹង គាត់និយាយកន្លែងណា ? ឱ្យដឹង ចាំបាច់ទៅរាយការណ៍ដល់ណា ? នៅមូលដ្ឋានអត់ដឹងផង » ។
ជុំវិញរឿងនេះ មន្ត្រីអង្កេតសិទ្ធិមនុស្សនៃអង្គការអាដហុកប្រចាំខេត្តមណ្ឌលគិរី លោក គ្រើង តុលា យល់ថា អាជ្ញាធរខេត្តមណ្ឌលគិរីនៅតែប្រព្រឹត្តកំហុសដដែលៗ ដោយពុំបានការពារធនធានធម្មជាតិក្នុងដែនសមត្ថកិច្ចរបស់ខ្លួន ស្របតាមច្បាប់នោះឡើយ។ លោកជំរុញឱ្យអាជ្ញាធរខេត្តគួរដោះស្រាយរឿងនេះជាបន្ទាន់ ដើម្បីសង្គ្រោះសត្វព្រៃ និងធនធានធម្មជាតិ បន្សល់ចុងក្រោយ៖
« ខ្ញុំគិតថានេះជាកំហុសរបស់អាជ្ញាធរ ដែលគាត់ធ្វេសប្រហែសមិនយកចិត្តទុកដាក់ បម្រើពលរដ្ឋ ខ្ញុំគ្រាន់តែស្នើសុំឱ្យអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានគាត់បម្រើ ការពារ និងបំពេញបន្ថែមជូនពលរដ្ឋឱ្យគ្រប់គ្រាន់ » ។
ប្រជាសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចព្នងបន្ថែមថា ពេលនេះសម្បត្តិធម្មជាតិ រួមមាន ព្រៃភ្នំ ទឹកជ្រោះ បឹង និងអូរធម្មជាតិជាដើម កំពុងឋិតក្នុងភាពផុយស្រួលនៅឡើយ ដោយសារតែអាជ្ញាធរខេត្តមណ្ឌលគិរី អស់សមត្ថភាពការពារធនធានធម្មជាតិទាំងនោះឱ្យបានគង់វង្ស។
បន្ថែមពីនេះ អាជ្ញាធរតែងតែ លាក់បាំងព័ត៌មាន ពីសកម្មភាពឈូសឆាយដីព្រៃភ្នំដែលទីកន្លែងគោរពជំនឿ និងរកផលអនុផលព្រៃឈើរបស់ជនជាតិដើមភាគតិចនេះតាំងពីបុរាណមក៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។