ជនជាតិដើមភាគតិចនៅខេត្តរតនគិរី បានអះអាងថា ក្រុមកម្មករ ៣០នាក់ សុទ្ធសឹងតែជាជនជាតិវៀតណាមបាននាំគ្នាសម្រុកអាររំលំឈើមូលធំៗ ក្នុងព្រៃសហគមន៍ភូមិប៉ាដល់ ឋិតនៅឃុំសេសាន ស្រុកអូរយ៉ាដាវ ជាប់ព្រំដែនកម្ពុជា-វៀតណាម។ សហគមន៍ថា អ្នកភូមិមួយក្រុមបាននាំគ្នាលក់ឈើមូលក្នុងព្រៃសហគមន៍ តម្លៃ ៤ម៉ឺនដុល្លារ ដើម្បីយកប្រាក់កសាងផ្លូវថ្នល់ ក៏ប៉ុន្តែឈ្មួញបានលួចអាររំលំលើសពីកិច្ចសន្យាដែលព្រមព្រៀង។
ជនជាតិដើមភាគតិចចារ៉ាយមួយចំនួន រស់នៅឃុំសេសាន ស្រុកអូរយ៉ាដាវសម្ដែងក្តីបារម្ភពី វិនាសកម្មព្រៃឈើទ្រង់ទ្រាយធំ ក្នុងព្រៃអភិរក្សក្បែរភូមិកំណើតពួកគេរស់នៅ កំពុងបាត់បង់ជាបន្តបន្ទាប់ ខណៈបច្ចុប្បន្នឈ្មួញ និងជនជាតិវៀតណាម កំពុងសម្រុកកាប់យកឈើមានតម្លៃយ៉ាងគគ្រឹកគគ្រេង រួចដឹកឆ្លងដែនទៅលក់នៅប្រទេសវៀតណាម គ្មានការទប់ស្កាត់។
ជនជាតិដើមភាគតិចចារ៉ាយរស់នៅឃុំសេសាន លោក រចំ យ៉ង បារម្ភថា ប្រសិនបើអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធពុំមានវិធានការទប់ស្កាត់ឲ្យទាន់ពេលទេ ដើមឈើធំៗ ដូចជាសុក្រំ ស្រឡៅ ផ្ចឹក និងគគីរជាដើមនឹងវិនាសអន្តរាយនៅពេលឆាប់ខាងមុខ ខណៈក្រុមកម្មករជាជនជាតិវៀតណាម កំពុងសម្រុកកាប់រំលំ រួចដឹកតាមរថយន្តប៉ាកុងចេញក្រៅ។ លោកថា ជារៀងរាល់ថ្ងៃ កម្មករជនជាតិវៀតណាម និងឈ្មួញខ្មែរ បានប្រមូលទិញឈើពីតំបន់នោះ និងដឹកជញ្ជូនចេញពីព្រៃសហគមន៍ក្នុងភូមិប៉ាដល់ សំដៅទៅប្រទេសវៀតណាម គ្មានការអនុវត្តច្បាប់៖ «ជនរងគ្រោះដោយសារភូមិប៉ាដល់ ចេញតាមភូមិភិ ឥឡូវគេចោទប្រកាន់ថា អ្នកភូមិភិ លក់ឈើ។ ខ្ញុំឃើញគេដឹកឈើលក់ គឺជនជាតិវៀតណាមអ្នកកាប់ ដឹកទៅវៀតណាម»។
បុរសដដែលបន្ថែមថា ពលរដ្ឋជាច្រើនគ្រួសារ បាននាំគ្នាលក់ឈើមូលក្នុងព្រៃឲ្យឈ្មួញ កាប់យកឈើធំៗ ក្នុងតម្លៃ ៤ ម៉ឺនដុល្លារ ដើម្បីយកប្រាក់ស្ថាបនាផ្លូវថ្នល់មួយខ្សែ ក៏ប៉ុន្តែឈ្មួញបែរជាលួចអាររំលំ លើសពីកិច្ចព្រមព្រៀង ធ្វើឲ្យពលរដ្ឋកើតទុក្ខមិនសុខចិត្ត និងប្តឹងអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានឲ្យអន្តរាគមន៍ ក៏ប៉ុន្តែទម្រាំអាជ្ញាធរចុះដល់ទីតាំង ព្រៃឈើត្រូវគេកាប់រំលំអស់ជាច្រើនដើម៖ «ខ្ញុំកំពុងភ័យខ្លាច ស្នើអាជ្ញាធរខេត្តជួយទប់ស្កាត់។ នៅភូមិភិ នៅសល់ព្រៃអារក្ស និងព្រៃបម្រុងទុកបើអស់មានអីពឹងទៀត។ ខ្ញុំជនជាតិដើមភាគតិច ពឹងព្រៃហ្នឹងដូចជារកវល្លិ»។
ជនជាតិដើមភាគតិចចារ៉ាយរស់នៅភូមិភិ សេវ ប៉ាន ទទួលស្គាល់ថា អ្នកភូមិជាច្រើនគ្រួសារ ពិតជានាំគ្នាលក់ឈើក្នុងព្រៃ ឲ្យឈ្មួញវៀតណាម តែការលក់នោះនៅលើផ្ទៃដី ៣ហិកតារ ប៉ុណ្ណោះ ដែលអ្នកភូមិបានបាញ់ថ្នាំកំណត់ព្រំដីរួចហើយ ក៏ប៉ុន្តែឈ្មួញបែរជាកាប់ឈើ ហួសការកំណត់ទៅវិញ។ លោកបញ្ជាក់ថា ក្រុមពលរដ្ឋបានប្ដឹងអាជ្ញាធរភូមិឲ្យទប់ស្កាត់ សកម្មភាពកាប់ឈើ នោះរួចហើយ។ ក្រៅពីនេះ ហេតុផល ដែលពលរដ្ឋនាំគ្នាលក់ឈើក្នុងព្រៃ ដោយសារផ្លូវលំបាកធ្វើដំណើរពេក៖ «ជនជាតិវៀតណាម យើងកំណត់ព្រំវា វាកាប់ហួសពីការកំណត់។ មេភូមិគេចុះទៅមើល។ គេលួចកាប់តាមផ្លូវ គេបាញ់ថ្នាំក្រហមអស់ហើយ វាកាប់លើស»។
ចំណែក មេឃុំសេសាន លោក សេវ ស្វែង ទទួលស្គាល់ថា ពលរដ្ឋពិតបានលក់ឈើក្នុងព្រៃឲ្យឈ្មួញមែន ហើយអាជ្ញាធរឃុំបានព្យាយាមទប់ស្កាត់ ករណីនេះដែរ តែមិនអាចឈ្នះពលរដ្ឋរាប់រយគ្រួសារទូទាំងភូមិបានទេ។ លោកអះអាងថា អាជ្ញាធរឃុំពុំជាប់ពាក់ព័ន្ធការលក់ឈើមូលក្នុងព្រៃនោះទេ ហើយមកទល់ពេលនេះ លោកបានរាយការណ៍ជូនអាជ្ញាធរស្រុករួចហើយ៖ «ខ្ញុំអត់ដឹង ខ្ញុំប្រាប់តាមត្រង់ អ្នកភូមិចង់ដោះដូរ ខ្ញុំស្របតាមគេ តែកុំអាងថា កុំធ្វើខ្លាំងពេក ព្រោះឈើជារបស់រដ្ឋទេ ដោយសារខ្ញុំអត់ឈ្នះគេ ឈប់គេមិនបាន»។
ភូមិប៉ាដល់ និង ភូមិភិ ឃុំសេសាន ស្រុកអូរយ៉ាដាវ មានភូមិសាស្ត្រក្បែរព្រំដែនកម្ពុជាវៀតណាម។ ព្រៃឈើនៅតំបន់នោះ សំបូរដោយឈើមានតម្លៃជាច្រើនប្រភេទ ដែលសហគមន៍នាំគ្នាថែរក្សា និងអាស្រ័យផលបែបប្រពៃណីច្រើនជំនាន់មកហើយ។ សហគមន៍ថា ថ្មីៗនេះ ក្រុមអ្នកមានអំណាច និង ឈ្មួញវៀតណាម កំពុងដណ្តើមគ្នាលេបត្របាក់ ឈើមូលមានតម្លៃក្នុងព្រៃទីនោះ ជាបន្តបណ្ដើរៗ។
មន្ត្រីពង្រឹងសិទ្ធិអំណាចសហគមន៍នៃសមាគមអាដហុក (Adhoc) លោក ប៉ែន ប៊ុណ្ណារ៍ ចាត់ទុកការជួញដូរដីព្រៃរបស់រដ្ឋ របស់អ្នកស្រុក ជាទង្វើល្មើសច្បាប់ និងជាវប្បធម៌អាក្រក់។ លោកថា សមាគមអាដហុក បានទទួលព័ត៌មានពីបទល្មើសព្រៃឈើនៅតំបន់នោះដែរ ដែលសហគមន៍ផ្តល់ដំណឹងថា មានគ្រឿងចក្ររបស់វៀតណាម និងកម្មករសម្រុកកាប់ឈើមានតម្លៃ។ លោកសង្កត់ធ្ងន់ធ្ងន់ៗថា អាជ្ញាធរមិនគួរបណ្ដោយឲ្យពលរដ្ឋលក់ដីព្រៃខុសច្បាប់នេះទេ ដែលលោកចាត់ទុកថា អាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន សមត្ថកិច្ចព្រំដែន និង មន្ត្រីជំនាញរដ្ឋបាលព្រៃឈើ គឺជាអ្នកទទួលខុសត្រូវយ៉ាងសំខាន់ ដែលបណ្ដោយឲ្យកើតមានបទល្មើសព្រៃឈើ ក្នុងដែនសមត្ថកិច្ចរបស់ខ្លួន៖ «ទោះបីជា សហគមន៍លក់ព្រៃធ្វើផ្លូវ តែសុទ្ធជាខុសច្បាប់ព្រោះជាទ្រព្យរបស់រដ្ឋ។ ការកាប់ព្រៃទំហំធំ និងគ្រឿងចក្រវៀតណាមចូល សុទ្ធតែការទទួលខុសត្រូវដោយសារ សមត្ថកិច្ចព្រំដែន និងមន្ត្រីនគរបាលយុត្តិធម៌ឃុំ ស្រុក និងខេត្ត ដែលមានការកាប់ព្រៃដែលមានតម្លៃរាប់ម៉ឺនដុល្លារ»។
លោក ប៉ែន ប៊ុណ្ណារ៍ ចាត់ទុកបទល្មើសព្រៃនេះ ជាបទល្មើសឧក្រិដ្ឋ មានជាប់ពាក់ព័ន្ធអំពើពុករលួយជាប្រព័ន្ធ ដែលទាមទារឲ្យស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធថ្នាក់ជាតិគួរស៊ើបអង្កេត និងទប់ស្កាត់ជាបន្ទាន់។ លោកបន្ថែមថា សមាគមអាដហុក រួមទាំងសហគមន៍ផង នឹងរួមគ្នាដាក់បណ្ដឹងបរិហារ បំណងទាមទារ ឲ្យមានការទទួលខុសត្រូវពីការបាត់បង់ទំហំព្រៃឈើ នៅក្បែរព្រំដែនតំបន់នោះ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។