សហគមន៍​អន្តរជាតិ​ថ្កោលទោស​ការ​ចាប់​ឃុំខ្លួន​សកម្មជន​បរិស្ថាន​ជាថ្មី

សហភាព​អឺរ៉ុប និង​អង្គការ​ការពារ​សិទ្ធិមនុស្ស​អន្តរជាតិ បាន​ថ្កោលទោស​ចំពោះ​ការ​ផ្ដន្ទាទោស និង​ចាប់ខ្លួន​ទៅលើ​សកម្មជន​បរិស្ថាន​ទាំង​១០​នាក់​។ ពូក​គេ​ចាត់ទុក​ករណីនេះ​ថា ជា​ការ​បង្ក្រាប​ទៅលើ​សំឡេង​រិះគន់ និង​ជា​ការ​កាត់ទោស​បែប​នយោបាយ។

អង្គការ​ឃ្លាំមើល​សិទ្ធិមនុស្ស​អន្តរជាតិ យូមែន រ៉ៃត៍ វ៉ច្ឆ (HRW) ថា អតីត​នាយករដ្ឋមន្ត្រី​កម្ពុជា លោក ហ៊ុន ម៉ា​ណែ​ត គឺ​ដូចគ្នា​នឹង​ឪពុក​លោក​ដែល​នៅតែ ព្រងើយកន្តើយ​នឹង​ការ​អំពាវនាវ​របស់​អ្នកជំនាញ​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ ឱ្យ​ដោះស្រាយ​ចំពោះ​ការ​បិទ​លំហ​សេរីភាព​ទៅលើ​សង្គម​ស៊ីវិល និង​អ្នកការពារ​សិទ្ធិមនុស្ស។

រីឯ​អង្គការ​លើកលែងទោស​អន្តរជាតិ​(Amnesty International) ថា ការ​កាត់ទោស​នេះ​គឺជា​ការវាយប្រហារ​ដ៏​អាក្រក់​មួយទៀត​ទៅលើ​សង្គម​ស៊ីវិល​កម្ពុជា​។ អង្គការ​សិទ្ធិមនុស្ស​អន្តរជាតិ​នេះ​ទាមទារ​ឱ្យ​អាជ្ញាធរ​កម្ពុជា​ត្រូវតែ​ដោះលែង​អ្នកការពារ​បរិស្ថាន​ទាំងនេះ​ជាបន្ទាន់ និង​ដោយ​គ្មាន​លក្ខខណ្ឌ។

ចំណែក​សហភាព​អឺរ៉ុប​ថា​ពួកគេ​មានការ​ព្រួយបារម្ភ​យ៉ាង​ខ្លាំង​ចំពោះ​ការ​កើនឡើង​នៃ​ការ​ធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ និង​ការ​ចាប់ខ្លួន​អ្នកការពារ​សិទ្ធិមនុស្ស​នៅ​កម្ពុជា​។ សហភាព​អឺរ៉ុប​ថា សាលក្រម​ចុងក្រោយ​លើ​សកម្មជន​បរិស្ថាន​មាតា​ធម្មជាតិ​គឺជា​បញ្ហា​ដែល​គួរ​ឱ្យ​ព្រួយបារម្ភ។

ដោយឡែក​អង្គការ​ផ្ដល់​ពានរង្វាន់ រ៉ាយឡាយលីហ៊ូត (Right Livelihood) បាន​ថ្កោលទោស​ការ​កាត់ទោស​នេះ ហើយ​ពួកគេ​ក៏​មាន​ការ​ព្រួយបារម្ភ​ផង​ដែរ​ចំពោះ​ការ​ខ្វះ​ព័ត៌មាន​បច្ចុប្បន្ន​ទាក់ទង​នឹង​កន្លែង​ឃុំខ្លួន​របស់​សកម្មជន​ប្រាំ​នាក់ ដែល​ទីតាំង​របស់​ពួកគេ​នៅ​មិនទាន់​ដឹង​នៅឡើយ​ទេ។ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មាន​រ៉យទ័រ (Reuters) របស់​ចក្រភព​អង់គ្លេស​បាន​លើកឡើង​ក្នុង​អត្ថបទ​សារព័ត៌មាន​ថា ការប្រកាស​សាលក្រម​របស់​សាលាដំបូង​រាជធានី​ភ្នំពេញ​ទៅ​លើ​សកម្មជន​ចលនា​មាតា​ធម្មជាតិ​ទាំង ១០​នាក់​ឱ្យ​ជាប់​ពន្ធនាគារ​ពី​៦ ទៅ​៨​ឆ្នាំនេះ គឺ​កើតឡើង​ស្របពេល​មានការ​ព្រួយបារម្ភ​កាន់តែ​ខ្លាំង​ឡើង​អំពី​សេរីភាព​នៃ​ការ​បញ្ចេញមតិ​នៅ​កម្ពុជា ក្រោម​ការដឹកនាំ​របស់​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ដែល​បាន​ឡើង​កាន់​អំណាច​កាល​ពី​ឆ្នាំមុន បន្ទាប់​ពី​ការគ្រប់គ្រង​រយៈពេល​ជាច្រើន​ទសវត្សរ៍​របស់​ឪពុក​លោក គឺ​លោក ហ៊ុន សែន។

ចំណែក​ទីភ្នាក់ងារ​សារព័ត៌មាន​របស់​អង់គ្លេស​មួយទៀត​ឈ្មោះ​ប៊ី​ប៊ី​ស៊ី (BBC) ថា ការ​កាត់ទោស​លើ​សកម្មជន​បរិស្ថាន​ទាំងនេះ​ធ្វើ​ឱ្យ​មាន​ការ​រិះគន់​ថា ជា​ការ​កាត់ទោស​បែប​នយោបាយ​។ សារព័ត៌មាន​នេះ​បន្ថែម​ថា ចាប់តាំងពី​ការ​បង្កើត​ឡើង​ក្នុង​ឆ្នាំ​២០១៣ មក អង្គការ​មាតា​ធម្មជាតិ​បាន​ធ្វើ​យុទ្ធនាការ​ប្រឆាំង​នឹង​គម្រោង​បំផ្លាញ​បរិស្ថាន និង​បាន​ចោទ​ជា​សំណួរ​ជាច្រើន​ទៅ​កាន់​រដ្ឋាភិបាល​អំពី​របៀប​ដែល​ធនធានធម្មជាតិ​ត្រូវ​បាន​គ្រប់គ្រង​នៅក្នុង​ប្រទេស​អាស៊ីអាគ្នេយ៍​។ វីដេអូ​របស់​សកម្មជន​ចលនា​មាតា​ធម្មជាតិ​បាន​ដើរតួ​យ៉ាង​សំខាន់​ក្នុង​ការ​បង្ហាញ​ព័ត៌មាន​នានា​អំពី​បញ្ហា​បរិស្ថាន​នៅ​លើ​បណ្ដាញ​សង្គម​ហ្វេសប៊ុក​ដែល​ទទួល​បាន​អ្នក​តាមដាន​ជិត​កន្លះ​លាន (៤៥៧.០០០)​។ សារព័ត៌មាន​ដដែល​នេះ​ថា​ដោយសារតែ​សកម្មភាព​ការពារ​បរិស្ថាន​របស់​ពួកគេ​នេះ ទើប​រដ្ឋាភិបាល​ធ្វើការ​ចោទប្រកាន់​ទៅលើ​សកម្មជន​ទាំងនេះ​ថា​ពួកគេ​បាន​កេង​ចំណេញ​ពី​ការ​ធ្វើការងារ​បរិស្ថាន​។ សកម្មជន​បរិស្ថាន​ទាំងនេះ​បន្ត​ចូលរួម​រិះគន់​ទៅលើ​ការដឹកនាំ​របស់​លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ដែល​ធ្វើ​ឱ្យ​មាន​ការអនុវត្ត​ច្បាប់​មិន​ស្មើភាព​គ្នា​ចំពោះ​ក្រុមហ៊ុន ក្រុម​ឧកញ៉ា​ខុសពី​ពលរដ្ឋ។

រីឯ​ភ្នាក់ងារ​សារព័ត៌មាន ឌឹ ហ្គាឌៀន (The Guardian) របស់​អង់គ្លេស​មួយ​ទៀត​ថា សកម្មជន​ចលនា​មាតា​ធម្មជាតិ​ត្រូវ​បាន​គេ​កោតសរសើរ​ចំពោះ​យុទ្ធនាការ​ប្រកបដោយ​ជោគជ័យ​ក្នុងការ​ទប់ស្កាត់​ការសាងសង់​ទំនប់​វារីអគ្គិសនី​ដឹកនាំ​ដោយ​ក្រុមហ៊ុន​ចិន​នៅ​ជ្រលង​ភ្នំ​អារ៉ែង ក្នុង​ខេត្តកោះកុង ដែល​គំរាមកំហែង​ដល់​សហគមន៍​ជនជាតិ​ដើម​ភាគតិច និង​ប្រភេទ​សត្វ​កម្រ​ជាច្រើន​។ ពួកគេ​ក៏បាន ចូលរួម​បញ្ចប់​ការបំផ្លាញ​បរិស្ថាន និង​អំពើពុករលួយ​ជា​ញឹកញាប់​ដូចជា អាជីវកម្ម​នាំចេញ​ខ្សាច់​ពី​មាត់សមុទ្រ​នៃ​ខេត្តកោះកុង​ជាដើម។

ទូរទស្សន៍​អាល់ចាហ្សារ៉ា (Al Jazeera) របស់​ប្រទេស​កាតា​(Qatar) លើកឡើង​ថា កន្លងមក​មានការ​ប៉ះទង្គិច​គ្នា​រវាង​អ្នកការពារ និង​អ្នក​កេងប្រវ័ញ្ច​ធនធានធម្មជាតិ ហើយ​នេះ គឺជា​បញ្ហា​ដ៏​ចម្រូងចម្រាស​មួយ​ក្នុង​កម្ពុជា​ជា​យូរ​មក​ហើយ ដោយ​អ្នកការពារ​បរិស្ថាន​ត្រូវ​បាន​គំរាមកំហែង ចាប់ខ្លួន និង​សម្លាប់​ក្នុង​មួយ​រយៈ​ទសវត្សរ៍​កន្លងមក​។ សារព័ត៌មាន​នេះ​ថា ចាប់ពី​ឆ្នាំ ២០០១ ដល់​ឆ្នាំ ២០១៥ ព្រៃឈើ​ចម្បង​មួយ​ភាគ​បី​របស់​ប្រទេស​កម្ពុជា​ដែល​ជា​ប្រភេទ​ជីវចម្រុះ​របស់​ពិភពលោក និង​ជា​កន្លែង​ផលិត​កាបូន​ដ៏​សំខាន់​ត្រូវ​បាន​បំផ្លាញ ហើយ​ការ​បាត់បង់​គម្រប​ដើមឈើ​បាន​កើនឡើង​លឿន​ជាង​កន្លែង​ផ្សេង​ទៀត​នៅក្នុង​ពិភពលោក៕

កំណត់​ចំណាំ​ចំពោះ​អ្នក​បញ្ចូល​មតិ​នៅ​ក្នុង​អត្ថបទ​នេះ៖ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។