ភ្នំធម្មជាតិយ៉ាងហោចណាស់ចំនួន ៥កន្លែង ដែលជាតំបន់ទេសចរណ៍ធម្មជាតិដ៏ស្រស់ស្អាតក្នុងខេត្តកំពង់ស្ពឺ កំពុងទទួលរងការកាយកម្ទេច ដើម្បីយកថ្មធ្វើអាជីវកម្ម ធ្វើឱ្យខូចរូបរាងដើម ពីសំណាក់ក្រុមហ៊ុនចិន។
ពលរដ្ឋធុញទ្រាន់ ចំពោះការរំខានដោយសារសំឡេងបំផ្ទុះថ្ម និងផលប៉ះពាល់សុខភាព នៅពេលរថយន្តដឹកថ្ម ហុយធូលីដី។
បើយើងធ្វើដំណើរពីរាជធានីភ្នំពេញ តាមផ្លូវជាតិលេខ៤ ឆ្ពោះទៅខេត្តកំពង់ស្ពឺ ដល់ចំណុចស្រុកភ្នំស្រួច ក្នុងឃុំតាំងស្យា មានភ្នំតូចធំជាច្រើន នៅអមសងខាងផ្លូវ រំលេចសោភ័ណធម្មជាតិដ៏ស្រស់បំព្រង។ ក៏ប៉ុន្តែទេសភាពដ៏ស្រស់ទាំងនេះ កំពុងបាត់បង់សម្រស់ជាបន្តបន្ទាប់ ដោយសារភ្នំមួយចំនួនកំពុងទទួលរងការបាត់បង់ ភ្នំខ្លះត្រូវគេកាយខូចរូបរាង ខ្លះផតកំពូល និងភ្នំខ្លះទៀត ខូចមួយចំហៀង។
ពលរដ្ឋត្អូញត្អែរថា អាជីវកម្មរំលាយភ្នំទាំងនេះ មិនត្រឹមតែប៉ះពាល់សម្រស់ធម្មជាតិប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងប៉ះពាល់សុខភាពអ្នកភូមិ និងរំខានដោយសារសំឡេងបំផ្ទុះថ្មខ្លាំងៗ ផង។
ពលរដ្ឋរស់នៅភូមិតាំងស្យា ឃុំតាំងស្យា លោក ហេន ពៅ ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីនៅថ្ងៃទី៧ សីហាថា អាជីវកម្មកាយភ្នំទាំងនេះ ធ្វើឡើងជាង ៦ឆ្នាំមកហើយ ធ្វើឱ្យភ្នំយ៉ាងហោចណាស់ចំនួន៥ នៅក្បែរផ្ទះរបស់លោកខូចខាតអស់។
លោកថា កុមារងាយប្រឈមបញ្ហាសុខភាព នៅពេលពួកគាត់ធ្វើដំណើរទៅរៀន ដោយសារឡានដឹកថ្មភ្នំជាច្រើនគ្រឿង បើកតាមផ្លូវហុយធូលីដី និងមានកុមារខ្លះទៀត កើតជំងឺសួត។
លោក ហេន ពៅ៖ «ថ្លង់រឿងផ្លូវជង្ហុក ឡានម៉ោង ៣ ព្រឹកភ្ញាក់មិនសូវបានសម្រាន្តដែរ»។
ពលរដ្ឋម្នាក់ទៀត លោក សរ ប៊ុនសុង ថ្លែងថា កន្លងទៅអ្នកភូមិធ្លាប់លើកគ្នាតវ៉ា ដោយស្នើអាជ្ញាធរឃុំឱ្យដោះស្រាយបញ្ហានេះដែរ តែគ្មានបានផលឡើយ។ លោកថា អ្នកភូមិរស់នៅលំបាកវេទនា ដោយសារធូលីដីហុយខ្លាំងពេក តែពួកគាត់ខាំមាត់សង្កត់ចិត្ត ស៊ូទ្រាំនឹងបញ្ហាប្រឈមទាំងនេះជាច្រើនឆ្នាំមកហើយ ព្រោះខ្លាចអ្នកមានអំណាចធ្វើបាប ប្រសិនបើងើបតវ៉ា។
លោក សរ ប៊ុនសុង៖ «កូនខ្ញុំដេកកូនតូច នៅមិនកើតដីហុយញ៉ុក នៅមិនស្រួល គ្រាន់ផ្ទះបីថ្ងៃបោសម្ដង ហុយជុក»។
ភ្នំធម្មជាតិចំនួន ៥ ដែលក្រុមហ៊ុនចិនឈ្មោះ រ៉ែ តាសាំង, ក្រុមហ៊ុន ខាងឆឹង ចៀនភូចាយ ក្រុមហ៊ុនសឺនហួរ កិនថ្ម (ឈ្មោះអក្សរចិនគ្មានអង់គ្លេស) និងក្រុមហ៊ុនឯកជនមួយចំនួនទៀត ដែលពលរដ្ឋមិនស្គាល់ឈ្មោះ កំពុងធ្វើសកម្មភាពកាយយកថ្ម ដើម្បីធ្វើអាជីវកម្ម។ ភ្នំទាំងនោះរួមមាន ភ្នំគ្រលាក់ ភ្នំរាក់ស្វាយ ភ្នំគងព្រីង ភ្នំជ្រុងត្រសក់ និងភ្នំរាំងពេល។
វិទ្យុអាស៊ីសេរីនៅមិនទាន់អាចទាក់ទងសុំការបំភ្លឺរឿងនេះ ពីតំណាងក្រុមហ៊ុនចិនទាំងនេះ បាននៅឡើយទេ នៅថ្ងៃទី៧ សីហា។ រីឯអ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថាន លោក នេត្រ ភក្ត្រា ក៏មិនអាចទាក់ទងបានដែរ នៅថ្ងៃដដែលនេះ ដោយទូរស័ព្ទហៅចូលច្រើនដងតែគ្មានអ្នកលើក។
ចំណែកអភិបាលខេត្តកំពង់ស្ពឺ លោក វ៉ី សំណាង មានប្រសាសន៍ថា ពលរដ្ឋអាចប្ដឹងទៅអាជ្ញាធរ ដើម្បីឱ្យមន្ត្រីជំនាញធ្វើអន្តរាគមន៍ដោះស្រាយរឿងនេះ ប្រសិនបើអាជីវកម្មកាយភ្នំប៉ះពាល់ពួកគាត់។
លោកបញ្ជាក់ថា លោកនឹងចាត់ឱ្យមន្ត្រីជំនាញចុះពិនិត្យរឿងនេះ បើរកឃើញថា មានក្រុមហ៊ុនណាមួយ ធ្វើអាជីវកម្មគ្មានច្បាប់អនុញ្ញាត អាជ្ញាធរនឹងបិទការដ្ឋានចោល។
លោក វ៉ី សំណាង៖ «អភិវឌ្ឍន៍ប្រទេសវាត្រូវយកនេះ យកនោះដើម្បីឱ្យធ្វើ ព្រោះយើងត្រូវសង់ផ្ទះ សង់សាលារៀន មន្ទីរពេទ្យ ផ្លូវ បើប៉ះពាល់បងប្អូន បងប្អូនត្រូវរាយការណ៍ទៅអ្នកធ្វើអាជីវកម្ម ឱ្យគាត់ធ្វើផ្លូវ។ មិនឱ្យក្រុមហ៊ុនបំផ្ទុះថ្ម ខ្ទាតថ្មត្រូវដំបូលផ្ទះ អត់បានទេ»។
ពលរដ្ឋភាគច្រើនមានមន្ទិល និងស្ដាយភ្នំធម្មជាតិទាំងនេះ ប៉ុន្តែពួកគាត់មិនហ៊ានងើបតវ៉ា និងរិះគន់អាជ្ញាធរ ដោយចំហទេ។ អាជីវកម្មកាយភ្នំទាំងនេះ ប្រើប្រាស់រថយន្តដឹកថ្មយ៉ាងហោចណាស់ ១០០គ្រឿងក្នុងមួយថ្ងៃ រួមទាំងគ្រឿងចក្រជាច្រើនគ្រឿងទៀត កំពុងមមាញឹកកាយកម្ទេចភ្នំ ធ្វើឱ្យខូចផ្លូវដោយអន្លើ ហុយដី និងសំឡេងកិនថ្ម រំខានពលរដ្ឋទាំងយប់ថ្ងៃ។
ជុំវិញរឿងនេះ អ្នកសម្របសម្រួលគម្រោងធុរកិច្ច និងសិទ្ធិមនុស្សរបស់មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា លោក វណ្ណ សុផាត ពន្យល់ថា គ្រប់គម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ទាំងអស់ មុននឹងវិនិយោគ ត្រូវវាយតម្លៃហេតុផលប៉ះពាល់បរិស្ថានត្រឹមត្រូវ ក៏ប៉ុន្តែផ្ទុយទៅវិញ ក្រុមហ៊ុនភាគច្រើនមិនអនុវត្តដូច្នេះទេ គ្មានតម្លាភាព និងធ្វើរបាយការណ៍លំៗ ដោយមានការធ្មេចភ្នែកពីអាជ្ញាធរថ្នាក់ក្រោមជាតិ ធ្វើឱ្យប៉ះពាល់បរិស្ថាន និងរំខានពលរដ្ឋ៖
លោក វណ្ណ សុផាត៖បើធ្វើមិនត្រឹមត្រូវទេ តាមនីតិវិធី ក្រសួងបរិស្ថានគេអត់ទទួលយកទេ តែបច្ចុប្បន្នក្រុមហ៊ុនមួយចំនួនចេះតែធ្វើបាន អីចឹងបានថា ការធ្វើរបាយការណ៍គ្មានភាពច្បាស់លាស់ និងគ្មានតម្លាភាព ទាក់ទងការធ្មេចភ្នែករបស់អាជ្ញាធរ ក្រុមហ៊ុនធ្វើបានតាមចិត្ត ប៉ះពាល់ធនធានធម្មជាតិ និងពលរដ្ឋ។
ពលរដ្ឋបន្ថែមថា សកម្មភាពកាយភ្នំធ្វើអាជីវកម្ម ពុំមែនកើតមាន តែលើភ្នំទាំង ៥នេះទេ មានភ្នំធម្មជាតិជាច្រើនទៀតក្នុងខេត្តកំពង់ស្ពឺ ក៏ទទួលរងការជីកកកាយថ្ម ធ្វើអាជីវកម្មខូចរូបរាងដើម បាត់បង់សោភ័ណភាព៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។