ជនជាតិដើមភាគតិចកួយ រស់នៅឃុំសំអាង ស្រុកថាឡាបរិវ៉ាត់ ខែត្រស្ទឹងត្រែង អះអាងថា ដីព្រៃសហគមន៍ភ្នំជម្រកសត្វជាង ១០០ហិកតារ ត្រូវបានគេកាប់បំផ្លាញជាថ្មីទៀតនៅប៉ុន្មានខែចុងក្រោយនេះ។ សកម្មភាពកាប់ទន្ទ្រាននោះ នឹងធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដើមឈើផលិតជ័រទឹករាប់ពាន់ដើម និងយាយីទីជម្រកសត្វព្រៃតំបន់នោះ។ អ្នកភូមិអំពាវនាវឲ្យរដ្ឋបាលខែត្រស្ទឹងត្រែង និងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធស៊ើបអង្កេតពីភាពមិនប្រក្រតីនៃការកាប់ព្រៃឈើនៅតំបន់អភិរក្សព្រៃឈើ ដែលប្រធានសហគមន៍ និងអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធបើកដៃឲ្យកាប់ឆ្ការព្រៃធ្វើអាជីវកម្មនៅតំបន់នោះ។
ការអះអាងនេះធ្វើឡើងក្រោយពីព្រៃសហគមន៍ភ្នំជម្រកសត្វដែលមានផ្ទៃដីជាង ៤ពាន់ហិកតារ កំពុងរងការគំរាមកំហែងធ្ងន់ធ្ងរ ដោយពុំមានអាជ្ញាធររដ្ឋាភិបាលណាប្រកាន់ជំហរច្បាស់លាស់ ទប់ស្កាត់បទល្មើសព្រៃឈើឲ្យមានប្រសិទ្ធភាពអនុលោមតាមគោលនយោបាយរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលឡើយ ផ្ទុយទៅវិញបែរជាបណ្ដោយឲ្យបទល្មើសព្រៃឈើកើតមានឡើងវិញ។
ជនជាតិដើមភាគតិចកួយ រស់នៅឃុំសំអាង ស្រុកថាឡាបរិវ៉ាត់ លោក អ៊ុក ម៉ៅ ឲ្យដឹងនៅថ្ងៃទី១៩ ខែមិថុនា ថា ឈ្មួញបានបន្តកាប់ឈើមានតម្លៃពីព្រៃសហគមន៍ និងកាប់ព្រៃរានយកដីអស់ជាង ១០០ហិកតារថ្មីទៀត ឋិតនៅចំណុចភ្នំធំ អូរឆ្កូត និងត្រពាំងព្រៃ ដោយពុំមានគណៈកម្មការសហគមន៍ និងអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធ ចុះទប់ស្កាត់ឡើយ។ សកម្មភាពកាប់ទន្ទ្រាននោះ មួយចំនួនជាពលរដ្ឋចំណូលស្រុក និងអ្នកមានឥទ្ធិពលនៅមូលដ្ឋាននៅពីក្រោយខ្នង។
លោកបញ្ជាក់ថា គណៈកម្មការសហគមន៍ និងអាជ្ញាធររដ្ឋាភិបាល មិនយកចិត្តទុកដាក់ការពារព្រៃឈើទេ ថែមទាំងបណ្ដោយឲ្យចលនាទន្ទ្រានដីព្រៃសហគមន៍កាន់តែរីកធំឡើង។ លោកសង្កត់ធ្ងន់ថា អ្នកភូមិគ្រោងប្ដឹងអ្នកពាក់ព័ន្ធកាប់រានដីព្រៃទៅ តំណាងអយ្យការខែត្រស្ទឹងត្រែង ឲ្យចុះស៊ើបអង្កេតករណីនេះ និងផ្ដន្ទាទោសជនល្មើស៖ «ក្នុងទឹកដីសហគមន៍ហ្នឹង មានជនមកពីឆ្ងាយ មកកាប់ទន្ទ្រានដីព្រៃសហគមន៍មកធ្វើជាសកម្មសិទ្ធិខ្លួនឯងហ្នឹង ខ្ញុំមានការព្រួយបារម្ភខ្លាំង ទី១ ខ្លាចអស់សត្វព្រៃ ទី២ទៀត អស់ដើមឈើ និងទី៣ ក្មេងសារក្រោយអត់មានឈើធ្វើផ្ទះ វានឹងរលាយហិនហោច»។
បុរសដដែលបន្តថា ដើមឈើទាល និងត្រាចដែលជាប្រភេទឈើផលិតជ័រទឹករបស់ជនជាតិដើមភាគតិចកួយ កំពុងបាត់បង់បណ្ដើរៗ ដោយសារឈ្មួញបានសម្រុកកាប់ និងអារច្រៀកធ្វើគ្រឿងផ្ទះ។
មុនឆ្នាំ២០១២ ព្រៃសហគមន៍ភ្នំជម្រកសត្វ គឺជាទីតាំងជ្រករបស់សត្វចតុប្បាទព្រៃរស់នៅ និងជាតំបន់សំបូរដោយព្រៃស្រោង មានដើមឈើផលិតជ័រទឹករាប់ម៉ឺនដើម។ ព្រៃសហគមន៍នោះ មានផ្ទៃដីចំនួនជាង ៤ពាន់ហិកតារ (៤.៤៤៦,១៦) ត្រូវបានអាជ្ញាធរខែត្រស្ទឹងត្រែង ទទួលស្គាល់ជាផ្លូវការនៅដើមឆ្នាំ២០១៥ ឋិតក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់មន្ទីរកសិកម្ម ដែលមានមន្ត្រីរដ្ឋបាលព្រៃឈើជាស្ថាប័នស្នូល។
អាស៊ីសេរី មិនអាចទាក់ទងអ្នកនាំពាក្យសាលាខែត្រស្ទឹងត្រែង លោក ម៉ែន គុង ដើម្បីសុំការបំភ្លឺបញ្ហានេះបានទេ នៅថ្ងៃទី១៩ ខែមិថុនា ព្រោះទូរស័ព្ទហៅចូលពុំមានអ្នកទទួល។
ចំណែកប្រធានរដ្ឋបាលសាលាស្រុកថាឡាបរិវ៉ាត់ លោក ថៃ អ៊ី មានប្រសាសន៍ថា ក្រោយពីរាជរដ្ឋាភិបាលចេញសារាចរស្តីពីវិធានការគ្រប់គ្រងធនធានធម្មជាតិ កាលពីឆ្នាំ២០១៦ អាជ្ញាធរស្រុកបានបង្កើតក្រុមការងារចុះទប់ស្កាត់បង្ក្រាបបទល្មើសព្រៃឈើនៅតំបន់នោះ ដោយរកឃើញថា សកម្មភាពទន្ទ្រាននោះឋិតនៅក្រៅបរិវេណព្រៃសហគមន៍។
លោកបញ្ជាក់ថា អាជ្ញាធរស្រុកនឹងចាត់ឲ្យក្រុមការងារចុះត្រួតពិនិត្យពីស្ថានភាពព្រៃសហគមន៍ភ្នំជម្រកសត្វជាថ្មីទៀតនៅពេលឆាប់ៗនេះ នឹងដាក់ទោសទណ្ឌដល់បុគ្គលណាដែលរកឃើញថា ជាប់ពាក់ព័ន្ធកាប់រានដីព្រៃនៅតំបន់នោះ៖ «កន្លងមកប្រគល់ការងារទាំងអស់ហ្នឹងទៅឲ្យសហគមន៍ព្រៃឈើជាមួយជំនាញដោយសារតែឃុំហ្នឹង ត្រូវបានចុះបញ្ជីសហគមន៍ព្រៃឈើហើយ តែកន្លងមកសហគមន៍ព្រៃឈើហ្នឹង មិនមានសកម្មភាពអីផុលផុសដូចជាសហគមន៍មួយចំនួនដែលគេបានបង្កើតសហគមន៍ហើយនោះទេ យើងនឹងពិនិត្យឡើងវិញពីសហគមន៍ហ្នឹង ថាតើដំណើរការគាត់យ៉ាងម៉េច»។
មន្ត្រីសម្របសម្រួលសមាគមអាដហុក ខែត្រស្ទឹងត្រែង (ADHOC) លោក ហូ សំអុល មានប្រសាសន៍ថា សមាគមអាដហុក នឹងផ្ដល់ការប្រឹក្សាផ្នែកច្បាប់ដល់ពលរដ្ឋ ប្រសិនបើពលរដ្ឋដាក់ពាក្យប្ដឹងអ្នកកាប់រានដីព្រៃអភិរក្សទៅស្ថាប័នអយ្យការ។ លោកកត់សម្គាល់ថា រហូតមកទល់ពេលនេះ សមត្ថកិច្ចជំនាញនៅពុំទាន់ចាប់ខ្លួនជនល្មើស និងអ្នកពាក់ព័ន្ធមកដាក់ទោសទណ្ឌដែរ បើទោះបីជាសកម្មភាពកាប់ទន្ទ្រានដីព្រៃសហគមន៍ និងដីព្រៃរបស់រដ្ឋអស់រាប់ពាន់ហិកតារនៅតំបន់នោះក្ដី៖ «ឃុំខ្លួន ឃាត់ខ្លួនឃើញតែពលរដ្ឋក្រីក្រហ្នឹងឯង គ្មានពីណាទេ។ ដល់ពេលអ្នកមានលុយមានអំណាចពុំឃើញមានសមត្ថកិច្ចជំនាញ និងតុលាការធ្វើតាមផ្លូវច្បាប់បានបន្តិចទេ»។
ជនជាតិដើមភាគតិចកួយ រស់នៅឃុំស្រែឫស្សី ស្រុកថាឡាបរិវ៉ាត់ លោក ថាន់ វ៉ន អះអាងនៅថ្ងៃទី១៩ ខែមិថុនា ថា ព្រៃសហគមន៍ភូមិអន្លង់ក្រមួន កន្លងទៅសំបូរដោយព្រៃស្រោង និងដើមឈើផលិតជ័រទឹក ព្រមទាំងឈើមានតម្លៃគ្រប់ប្រភេទ ក៏ប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្នព្រៃសហគមន៍នៅតំបន់នោះបានក្លាយជាទីវាលស្ទើរទាំងស្រុង ខណៈក្រុមឈ្មួញបានដណ្ដើមគ្នាកាប់ទន្ទ្រានតាំងពីឆ្នាំ២០១៣ ក្នុងនោះក៏មានអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានជាប់ពាន់ព័ន្ធដែរ។
លោករិះគន់រដ្ឋាភិបាល និងមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលថា គ្មានសមត្ថភាពការពារព្រៃឈើ និងព្រៃអភិរក្សនោះទេ បែរជាបណ្ដោយឲ្យមានបទល្មើសព្រៃឈើកើតមានដដែលៗ ពុំមានទទួលខុសត្រូវ៖ «គ្រប់ឃុំដូចជាឃុំសំអាង ក៏សំបូរឈើដែររលាយដែរ ឃុំកាំងចាម និងឃុំចម្ការលើសុទ្ធតែមានឈើធំរលាយដែរ។ អស់ហើយស្រុកថាឡាបរិវ៉ាត់។ ដល់សង្ឃឹមព្រៃឡង់ គឺឡង់អីណា មានតែឡង់ទទេ តែឡង់រាល់ថ្ងៃគឺចង់អស់ហើយ រដ្ឋបាលមានតែការពារព្រៃឈើតាមឡានទេ ដល់ពេលឈើឈរអត់មានចេះការពារទេខ្លាចបាក់ដាក់»។
មន្ត្រីស៊ើបអង្កេតជាន់ខ្ពស់នៃសមាគមអាដហុក (ADHOC) លោក ស៊ឹង សែនករុណា យល់ថា រដ្ឋាភិបាលនៅពុំទាន់ចាត់វិធានការក្ដៅចំពោះអាជ្ញាធរថ្នាក់ក្រោមជាតិ ដែលជាប់ពាក់ព័ន្ធកាប់បំផ្លាញព្រៃការពារនោះទេ បើទោះបីជាករណីនេះបានកើតឡើងដដែលៗក្ដី។ លោកកត់សម្គាល់ថា អនុក្រឹត្យរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលស្ដីពីការទប់ស្កាត់បទល្មើសព្រៃឈើគឺមានតែក្នុងក្រដាស តែការអនុវត្តជាក់ស្ដែងវិញ ពុំទាន់មានលទ្ធផលជាវិជ្ជមានដែលអាចឲ្យពលរដ្ឋអាចទទួលយកបាន។
លោកពន្យល់ថា ពលរដ្ឋមានសិទ្ធិប្ដឹងអ្នកពាក់ព័ន្ធកាប់បំផ្លាញព្រៃអភិរក្ស និងអ្នកដែលមិនយកចិត្តទុកដាក់ទប់ស្កាត់បទល្មើសព្រៃឈើ។ លើសពីនេះ ពលរដ្ឋក៏មានសិទ្ធិជ្រើសរើសតំណាងរបស់ខ្លួនដែលជាមនុស្សសកម្ម និងមានសមត្ថភាពគ្រប់គ្រាន់ថែរក្សាព្រៃឈើ៖ «ពិនិត្យមើលក្នុងតំបន់ដែលទទួលរងការបំផ្លាញហ្នឹង ថ្នាក់ជាតិត្រូវចាត់វិធានការជាបន្ទាន់ ដើម្បីកុំបណ្ដែតបណ្ដោយរឿងនេះបន្តទៀត ព្រោះអីការហិនហោចនេះវាជាការកើតឡើងដដែលៗ អ៊ីចឹងហើយគួរតែថ្នាក់ជាតិចាត់វិធានការដាក់ពិន័យ ឬក៏អនុវត្តច្បាប់ឲ្យតឹងរ៉ឹង»។
កាលពីថ្ងៃទី២២ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៦ រាជរដ្ឋាភិបាលបានចេញសារាចរស្ដីពីវិធានការគ្រប់គ្រងធនធានធម្មជាតិ ក្នុងនោះរាជរដ្ឋាភិបាលបានដាក់ចេញនូវវិធានការមួយចំនួនទៅឲ្យស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ ត្រូវចាត់វិធានការឲ្យបានហ្មត់ចត់ ដើម្បីទប់ស្កាត់ និងបង្ក្រាប ព្រមទាំងលុបបំបាត់បទល្មើសធនធានធម្មជាតិគ្រប់ប្រភេទ រួមទាំងការរុករានដីក្នុងតំបន់ព្រៃការពារ និងអភិរក្សធម្មជាតិដែលស្ថិតនៅក្នុងដែនសមត្ថកិច្ចរបស់ខ្លួន។ ក៏ប៉ុន្តែជនជាតិដើមភាគតិច និងអង្គការសង្គមស៊ីវិលអះអាងថា សារាចរនេះគឺមានតែក្នុងក្រដាស តែការអនុវត្តជាក់ស្ដែងវិញ គឺរដ្ឋាភិបាលបានបរាជ័យក្នុងការអនុវត្តគោលនយោបាយអភិរក្សព្រៃឈើ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖
ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។