ជនជាតិដើមភាគតិចព្នង និងជនជាតិដើមក្រោលរស់នៅក្នុងខេត្តមណ្ឌលគិរីជាង ២០០នាក់ នៅព្រឹកថ្ងៃទី៣០ វិច្ឆិកា ធ្វើពិធីសែនព្រេន ដើម្បីបួងសួងឱ្យអារក្សអ្នកតា ជួយការពារភូមិរ៉ាដាង ដែលទទួលរងការរំលោភយកទាំងមូល ធ្វើជាកម្មសិទ្ធិឯកជន ពីក្រុមអ្នកមានលុយមានអំណាច។
ជនជាតិដើមភាគតិចព្នង និងជនជាតិដើមក្រោលដែលចូលរួមពិធីសែនព្រេនទាំងនោះ មកពីស្រុកចំនួន៥ ក្នុងខេត្តមណ្ឌលគិរី បានចាត់ទុក ពិធីសែនព្រេន ជាជម្រើសចុងក្រោយ ដើម្បីពឹងឲ្យអារក្សអ្នកតាភ្នំរ៉ាដាង ជួយថែរក្សាភ្នំនេះ ពីជនខិលខូច ដែលប៉ងរំលោភយកទ្រព្យសម្បត្តិសាធារណៈរបស់រដ្ឋបំពានច្បាប់។
តំណាងសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចព្នង ខេត្តមណ្ឌលគិរី លោកស្រី រឿន ហែង ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីថា តំបន់ភ្នំរ៉ាដាងគឺជាបណ្ដុំប្រតិបត្តិជំនឿ និងទីសក្ការបូជា របស់ប្រជាសហគមន៍តាំងពីបុរាណកាលមក ក៏ប៉ុន្តែបែរជាមានការទិញលក់ដីភ្នំនេះទាំងមូលដោយខុសច្បាប់ កាលពីឆ្នាំ២០១៩ ហើយរហូតមកទល់ពេលនេះ មិនទាន់ដោះស្រាយចប់រួចរាល់នៅឡើយទេ។
លោកស្រីអស់សង្ឃឹម ពីភាពព្រងើយកន្តើយរបស់អាជ្ញាធរខេត្តមណ្ឌលគិរី និងតុលាការថា មិនបានការពារភ្នំអារក្ស ហេតុនេះទើបពួកគាត់ប្រារព្ធពិធីនេះ។
លោកស្រី រឿន ហែង៖ «យើងសំណូមពរសូមឱ្យពួកគាត់(រដ្ឋាភិបាល)យកភ្នំមកវិញទុកជាសម្បត្តិរដ្ឋ រួមដើម្បីប្រើប្រាស់សែនព្រេន បើយើងមិនជួយទេ យើងនឹងបាត់បង់អត្តសញ្ញាណរបស់យើង»។
ក្នុងពិធីសែនព្រេន អ្នកភូមិបានយកដង្វាយរួមមាន ក្របីមួយក្បាលស្រាពាង មាន់ ជ្រូក និងនំចំណីរៀបចំនៅមុខខ្ទមអ្នកតា។ រីឯសមាជិកសហគមន៍បានរៀបចំដុតធូបបន់ស្រន់ សុំសេចក្តីសុខ ពីអារក្សអ្នកតាភ្នំរ៉ាដាង និងដាំដើមរកាដែក លើខ្នងភ្នំនេះ ដើម្បីកំណត់សម្គាល់តំបន់នេះ ជាកន្លែងភូមិបុរាណ និងជាតំបន់រៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ របស់ដូនតាពួកគាត់ កាលពីសម័យបុរាណ។
រីឯអាជ្ញាធរខេត្តមណ្ឌលគិរី និងសមត្ថកិច្ចមូលដ្ឋាន បានចូលរួមពិធីនេះដែរ ដើម្បីការពារសុវត្ថិភាព និងសន្តិសុខ។
អភិបាលរងខេត្តមណ្ឌលគិរី លោក ចាន់ រតនា បានថ្លែងក្នុងពិធីនេះថា ជនជាតិដើមភាគតិចខ្លួនឯង ត្រូវរួមគ្នា ថែរក្សាការពារ នូវទំនៀមទម្លាប់ប្រពៃណី ដែលជាអត្តសញ្ញាណជនជាតិដើមភាគតិច និងការពារតំបន់អារក្សអ្នកតា រួមទាំងព្រៃតំណមជាដើម។ លោកបន្ថែមថា ប្រសិនបើជនជាតិដើមភាគតិចខ្លះ មិនជាប់ពាក់ព័ន្ធ ការលក់ដូរភ្នំនេះទេ ដំណោះស្រាយជម្លោះដីធ្លីនេះ ងាយនឹងដោះស្រាយ។
ជុំវិញរឿងនេះ អ្នកសម្របសម្រួលលេខាធិការដ្ឋានសម្ព័ន្ធជនជាតិដើមភាគតិចកម្ពុជា លោក យុន ឡូរ៉ង់ យល់ថា ពិធីនេះឆ្លុះបញ្ចាំង ពីការសាមគ្គីភាពគ្នា របស់ជនជាតិដើមភាគតិច ដើម្បីការពារតំបន់ភ្នំជំនឿ ដែលរងការរំលោភបំពានជាបន្តបន្ទាប់ មិនទាន់ដោះស្រាយរួចរាល់។
លោក យន់ ឡូរ៉ង់៖ «ដោយសារតំបន់ជំនឿទាំងប៉ុន្មានរបស់ជនជាតិដើមភាគតិច ក្នុងខេត្តមណ្ឌលគិរី រងការរំលោភបំពានពីអ្នកខាងក្រៅ ទាំងស្របច្បាប់ និងខុសច្បាប់។ វាបានឆ្លុះបញ្ចាំងពីភាពអស់សង្ឃឹម របស់ជនជាតិដើមភាគតិច ស្វែងរកអន្តរាគមន៍ ក្នុងការស្វែងរកភាពយុត្តិធម៌ របស់ខ្លួនឯង តាមរយៈប្រព័ន្ធរបស់រដ្ឋាភិបាល»។
ភ្នំរ៉ាដាងមានទំហំជាង ៦ហិកតារ ឋិតក្នុងភូមិពូលូង សង្កាត់រមនា ក្រុងសែនមនោរម្យ មានខ្ទមអ្នកតាពីរកន្លែង ផ្នូរកប់សព ថ្ម ទឹកអូរធម្មជាតិ ព្រៃឈើ និងអណ្ដូងទឹកបុរាណ ដែលជាប្រភពទឹកដ៏សំខាន់របស់អ្នកស្រុកប្រើប្រាស់ប្រចាំថ្ងៃ។ រីឯប្រភពទឹកអូរ ដែលហូរចេញពីអណ្តូងទឹកលើខ្នងភ្នំនេះ ហូរឆ្ពោះទៅស្រុកកោះញែកមិនចេះរីងស្ងួត មានពលរដ្ឋជាច្រើនពាន់គ្រួសារ ប្រើប្រាស់ និងអាស្រ័យផលជាយូរមកហើយ។
ប្រជាសហគមន៍បន្ថែមថា មរកតធម្មជាតិដ៏មានតម្លៃទាំងនេះ កំពុងប្រឈមការរំលោភបំពានយក ជាសម្បត្តិឯកជន ជាបន្តបន្ទាប់៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។