ក្នុងទិវាបរិស្ថានពិភពលោកឆ្នាំ២០២២ សមាគមបណ្ដាញយុវជនកម្ពុជា (CNY) បានលើកឡើងពីការព្រួយបារម្ភ ចំពោះផលប៉ះពាល់ផ្សេងៗដល់ធនធានធម្មជាតិ ដូចជា ការបូមយកខ្សាច់ពីទន្លេ ការលុបបឹងធម្មជាតិ ការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ និងការចាប់សត្វកម្រក្នុងទឹកមកដោះដូរជាមួយមន្ត្រីអភិរក្សជលផលជាដើម។ ក្រុមយុវជន និងសង្គមស៊ីវិលស្នើដល់ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធជាពិសេសក្រសួងបរិស្ថានឲ្យជួយពង្រឹងថែមទៀតផ្នែកការពារធនធានធម្មជាតិ ឱ្យបានគង់វង្ស។
ក្នុងវេទិកាបរិស្ថានពិភពលោក ក្រោមប្រធានបទ «លើកកម្ពស់កិច្ចការពារបរិស្ថាន ដើម្បីចិរភាពធនធានធម្មជាតិ និងសុខុមាលភាពមនុស្សជាតិ» ដែលមានមនុស្សចូលរួមជិត១០០នាក់ (៩៥នាក់) ធ្វើឡើងនៅរាជធានីភ្នំពេញនៅព្រឹកថ្ងៃទី២៩ ខែឧសភា។ វេទិកានេះក្រុមយុវជនផ្ដោតសំខាន់ទៅលើការបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុ ការរេចរឹលព្រៃស្រោងក្រាស់ ការបាក់ដីពីជ្រាំងទន្លេដោយកត្តាមនុស្សជាដើម។
ប្រធានផ្នែកកម្មវិធីស្រាវជ្រាវ និងតស៊ូមតិនៃសមាគមបណ្ដាញយុវជនកម្ពុជា (CYN) លោក ហេង គីមហុង លើកឡើងថា ការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើដោយសេរីកំពុងកើតមានពាសពេញប្រទេស ដោយសារមានអំពើឃុបឃិតគ្នារវាងអាជ្ញាធរ និងជនល្មើស កាន់តែខ្លាំង ដែលធ្វើឲ្យមន្ត្រីឧទ្យាននុរក្សមានភាពកម្សោយក្នុងការអនុវត្តច្បាប់។ លោក បន្ថែមថា រដ្ឋាភិបាលមិនគួរផ្ដល់ដីសម្បទានទៅឱ្យក្រុមហ៊ុនឯកជន ដែលធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ធនធានធម្មជាតិនោះឡើយ៖ « មិនមែនជារឿងមួយធម្មតាទេនៅពេលដែលមនុស្សចូលទៅរស់នៅក្នុងតំបន់ការពារធម្មជាតិ ហើយឥឡូវសម័យរណារយន្តទៀត គឺសំឡេងអឺងកងពេញព្រៃប៉ុន្តែអាជ្ញាធរពុំយកចិត្តទុកដាក់នៅក្នុងការអនុវត្ត ដែលធ្វើឲ្យប្រជាពលរដ្ឋអាចបន្ត។ ហើយបញ្ហានេះណា៎ហ៊ានតែបណ្ដែតបណ្ដោយ ហ៊ានតែអនុញ្ញាត ឧទាហរណ៍ដូចករណីតំបន់ដែលមានការរស់នៅដោយខុសច្បាប់អញ្ចឹង ហ៊ានតែបន្តបណ្ដែតបណ្ដោយ គឺហាក់បីដូចជាដំណើរឈានទៅរកការវិវឌ្ឍបន្ថែមទៀតនៃការទន្ទ្រានដីលក់ » ។
ក្រុមយុវជនមើលឃើញការបំផ្លាញបរិស្ថាននៅកម្ពុជាមានទ្រង់ទ្រាយផ្សេងៗគ្នា ក្នុងនោះក៏មានពលរដ្ឋខ្លះដើររកពងកន្ធាយយកមកដូរនឹងពងទាជាមួយមន្ត្រីរក្សាបរិស្ថានផងដែរ។
វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនអាចទាក់ទងអនុរដ្ឋលេខាធិការក្រសួងបរិស្ថានអ្នកស្រី ព្រំ សុភី ដើម្បីសុំការបភ្លឺរឿងនេះបានទេនៅថ្ងៃទី២៩ឧសភា ដោយទូរស័ព្ទ ហៅចូលមិនមានអ្នកទទួល។
ប្រធានសមាគមនិស្សិតបញ្ញវន្តខ្មែរលោក កើត សារ៉ាយ ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរី នៅរសៀលថ្ងៃទី២៩ ខែឧសភាថា ការប្រារព្ធទិវាបរិស្ថាននេះ គឺដើម្បីបញ្ជ្រាបនូវចំណេះដឹងអំពីការស្រឡាញ់បរិស្ថានដល់យុវជន និងប្រជាពលរដ្ឋទូទៅ លើកទឹកចិត្តគេឲ្យចូលរួមថែរក្សាព្រៃឈើ និងធនធានធម្មជាតិដទៃទៀត ឲ្យគង់វង្សយូរអង្វែង ដើម្បីបម្រើផលប្រយោជន៍ដល់មនុស្សជាតិ។
លោកបញ្ជាក់ថា បើទោះបីជាការចូលរួមរបស់ពួកលោកនៅថ្ងៃនេះតិចក្ដីច្រើនក្ដី ក៏អាចនឹងជួយជំរុញដល់យុវជនដទៃទៀតឱ្យចេះស្រឡាញ់ធនធានធម្មជាតិ៖ « ជាពិសេសក្រសួងបរិស្ថានតែម្ដង សូមឲ្យពិចារណាហើយ ពិចារណាទៀត ដើម្បីបើកលំហូរសេរីភាពឲ្យអង្គការសង្គមស៊ីវិល ឲ្យសហគមន៍ និងប្រជាពលរដ្ឋ សកម្មជនសង្គមហ្នឹងគាត់មានឱកាស ហើយយើងសហការគ្នាក្នុងនាមជាជនជាតិខ្មែរ ជាជាងតែព្យាយាមលាភពណ៌ ដូចកន្លងមកដូចយើងឃើញហើយ មន្ត្រីនៅក្នុងក្រសួងបរិស្ថានមួយចំនួនហ្នឹង បន្តលាភពណ៌អង្គការសង្គមស៊ីវិល សហគមន៍ សកម្មជនសង្គម ថាធ្វើនេះធ្វើនោះសុទ្ធតែមានវារៈនយោបាយមានស្អីអញ្ចឹង ខ្ញុំគិតថា វាអត់ចំណេញដល់ជាតិសាស្ត្រយើង » ។
ជាឧទាហរណ៍ជាក់ស្ដែង ព្រៃមេត្តាធម្មជាតិ គឺជាផ្នែកមួយនៃដែនជម្រកសត្វព្រៃភ្នំឱរ៉ាល់ ដែលត្រូវបានចុះបញ្ជីទទួលស្គាល់ជាព្រៃអភិរក្សពីក្រសួងបរិស្ថាន។ ព្រៃសហគមន៍មួយនេះមានផ្ទៃដីប្រមាណពីរម៉ឺន(២.០០០) ហិកតា ដែលមានសត្វកម្ររស់នៅជាច្រើនប្រភេទ ប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្នកាន់តែរួមតូចនៅសល់តែជាង ៨០០ហិកតារប៉ុណ្ណោះ ដោយសារកំពុងរងការរំលោភបំពានទន្ទ្រានយកដីជាបន្តបន្ទាប់ពីក្រុមហ៊ុនឯកជន និងឈ្មួញខិលខូចមួយចំនួន ដោយគ្មានការទប់ស្កាត់។
រីឯសហស្ថាបនិកអង្គការមាតាធម្មជាតិលោក អាឡេចហាន់ដ្រូ ហ្គន់ហ្សាឡេស ដេវិតសិន (Alejandro Gonzalez Davidson) ប្រាប់អាស៊ីសេរីនៅថ្ងៃដដែលថា បើមើលពីសំបកក្រៅ រដ្ឋាភិបាលហាក់ដូចជាយកចិត្តទុកដាក់ខ្លាំងលើបញ្ហាព្រៃឈើ តែធាតុពិតមិនដូច្នោះទេ។ លោកថា ការកាប់ទន្ទ្រានព្រៃឈើកាន់តែរីកដុះដាលធំទៅៗ ដោយជនល្មើសគ្មានការខ្លាចញញើតពីច្បាប់សោះឡើយ។
លោកបន្ថែមថា លោកមានរបាយការណ៍ និងភស្តុតាងជាច្រើនពាក់ព័ន្ធការបំផ្លិចបំផ្លាញព្រៃឈើ ធនធានធម្មជាតិ ការបូមយកខ្សាច់ ទាំងការឃើញផ្ទាល់ និងរូបភាពពីផ្កាយរណប ដែលក្រុមអ្នកជំនាញថតបាន៖ « ខ្ញុំមានក្ដីបារម្ភមួយដែលថា ដរាបណាទេសចរណ៍បរទេសមិនសូវមកខ្មែរ ដរាបណាមានទណ្ឌកម្មអន្តរជាតិ ដរាបណាអ្នកវិនិយោគមកពីក្រៅប្រទេសមិនសូវមកកម្ពុជា គឺបារម្ភថាគេហ្នឹងបំផ្លិចបំផ្លាញធនធានធម្មជាតិតទៅមុខទៀត។ ព្រោះអាហ្នឹងជាចំណូលសម្រាប់រដ្ឋណា បាទជាចំណូលរដ្ឋជាចំណូលសម្រាប់គណបក្សប្រជាជនហើយក៏ជាចំណូលសម្រាប់បុគ្គលអ្នកមានអំណាច ការបូមខ្សាច់ការលុបបឹង ការជួញដូរឈើយកទៅវៀតណាមអីហ្នឹង ជាចំណូលដែលគេមានណាបាទ » ។
ថ្លែងក្នុងវេទិកាទិវាបរិស្ថានពិភពលោក ប្រធានផ្នែកកម្មវិធីស្រាវជ្រាវ និងតស៊ូមតិនៃសមាគមបណ្ដាញយុវជនកម្ពុជាលោក ហេង គីមហុង បញ្ជាក់ថា ការស្រាវជ្រាវរបស់អ្នកជំនាញបរិស្ថានបង្ហាញថា រយៈពេលបីឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើកើតមានកាន់តែខ្លាំងឡើងៗ ហើយបញ្ហានេះអាចកើតមានទៅបានដោយសារមានការរួមចំណែកពីអាជ្ញាធរតាមរយៈអំពើពុករលួយ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។