សហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចព្រៅ មួយក្រុមរួមគ្នាបង្កើតតំបន់អេកូទេសចរណ៍ធម្មជាតិក្នុងឧទ្យានជាតិវីរៈជ័យ សម្រាប់អ្នកទេសចរដែលនិយមដំណើរកម្សាន្តតាមផ្លូវទឹកទស្សនាតំបន់ព្រៃឈើគ្រប់ប្រភេទ និងជីវភាពរស់នៅរបស់សហគមន៍រស់នៅតំបន់ព្រៃភ្នំផ្ទាល់។
នៅកណ្ដាលព្រៃស្រោងនាតំបន់ទ្រនាប់ឧទ្យានជាតិវីរៈជ័យ ជាប់នឹងមាត់អូរតាបូក ដែលអ្នកភូមិហៅទីនោះថាជាមណ្ឌលយន ជនជាតិដើមភាគតិចព្រៅ ជាង ២០គ្រួសារ បានចងក្រងគ្នាបង្កើតផ្ទះស្នាក់សម្រាប់អ្នកទេសចរជួលសម្រាកកាយ និងបង្កើតកន្លែងជិះទូកកម្សាន្តតាមដងអូរ និងដំណើរទស្សនាព្រៃភ្នំដែលមានសក្ដានុពលវិស័យទេសចរណ៍ធម្មជាតិ។
មណ្ឌលយន ឋិតនៅចម្ងាយប្រមាណ ៣០គីឡូម៉ែត្រពីទីរួមស្រុកតាវែង ក្នុងខេត្តរតនគិរី។ ទីនោះឋិតនៅដាច់ស្រយាលនៃតំបន់ព្រៃភ្នំ។ នៅរដូវប្រាំង គេអាចធ្វើដំណើរទៅតំបន់នោះដោយម៉ូតូ ឬទូកម៉ាស៊ីនតាមដងទន្លេសេសាន និងបន្តចូលទៅដងអូរតាបូក ដែលមានប្រភពដើមរហូតដល់តំបន់កន្ទុយនាគជាប់នឹងប្រទេសវៀតណាម។ ចំណែកនៅរដូវវស្សា ការធ្វើដំណើរតាមផ្លូវគោកមានការលំបាកខ្លាំង មិនអាចប្រើមធ្យោបាយម៉ូតូបានឡើយ ក្រៅពីត្រូវធ្វើដំណើរតាមទូកម៉ាស៊ីនបញ្ច្រាសទឹកហូរកួចត្របាញ់។
ជនជាតិដើមភាគតិចព្រៅ ៣គ្រួសារដំបូងកាលពីឆ្នាំ១៩៩៨ បានចាកចេញពីភូមិអូរតាបូក ចម្ងាយជាង ១០គីឡូម៉ែត្រពីទីរួមស្រុកតាវែង ទៅរស់នៅមណ្ឌលយន ដោយរស់នៅអាស្រ័យផល និងអភិរក្សធនធានធម្មជាតិនៅទីនោះរហូតកើនឡើងសមាជិក ២០គ្រួសារនាពេលបច្ចុប្បន្ន។
ព្រឹទ្ធាចារ្យអាយុជាង ៦០ឆ្នាំ លោក យើប សាត ត្រូវប្រជាពលរដ្ឋមណ្ឌលយន ជ្រើសរើសជាប្រធានសហគមន៍ ខណៈទីនោះត្រូវបានក្រសួងបរិស្ថាន ប្រកាសទទួលស្គាល់សហគមន៍តំបន់ការពារធម្មជាតិផ្លូវការកាលពីឆ្នាំ២០១៤។ លោកកត់សម្គាល់ថា បន្ទាប់ពីធនធានធម្មជាតិដ៏សម្បូរបែបមានឈើប្រណិត និងឈើមានតម្លៃ ត្រូវបានកាប់បំផ្លាញក្នុងអាជីវកម្មឈើខុសច្បាប់ចាប់ពីឆ្នាំ២០០៥ រហូតមក ក្រសួងបរិស្ថាន និងអង្គការសង្គមស៊ីវិលពាក់ព័ន្ធការអភិរក្សធនធានធម្មជាតិ យកចិត្តទុកដាក់បណ្តុះបណ្តាលសហគមន៍នៅតំបន់នោះផ្ទាល់ ដើម្បីការពារព្រៃឈើ និងធនធានធម្មជាតិនៅសេសសល់។ លើសពីនោះទៀត ក្រុមសហគមន៍ និងអង្គការសង្គ្រោះសត្វព្រៃកម្ពុជា រួមគ្នាប្រែក្លាយតំបន់ព្រៃភ្នំនេះទៅជាកន្លែងទាក់ទាញអ្នកទេសចរទៅកម្សាន្ត ផ្តល់ចំណូលសម្រាប់សហគមន៍ពង្រឹងសេដ្ឋកិច្ចគ្រួសារ៖ « ទី១ គេមកគេមើលធនធានធម្មជាតិមានព្រៃឈើធំៗ ជ្រោះ មានវាលអ្នកទេសចរចូលចិត្ត ពិសេសគឺផ្ទះតាមជនជាតិ ផ្ទះគឺតាមបុរាណ គេធ្វើអ៊ីចឹងគេមើលល្អ »។
នៅមណ្ឌលយន សហគមន៍មានបន្ទប់ ឬផ្ទះស្នាក់សម្រាប់ជួលស្នាក់នៅជាក្រុម ឬជាគ្រួសារ ខណៈអ្នកទេសចរបានមកកម្សាន្តនៅតំបន់ទេសចរណ៍ធម្មជាតិនេះ ជាមួយដំណើរកម្សាន្តក្នុងព្រៃមានតំបន់ទឹកជ្រោះ និងកំពូលភ្នំមានទេសភាពស្រស់ត្រកាល និងការទស្សនាសត្វព្រៃទៀតផង។
សមាជិកសហគមន៍មណ្ឌលយន កញ្ញា សាត ករ៉ា រៀបរាប់ថា អ្នកទេសចរអាចយកស្បៀងអាហារ និងភេសជ្ជៈផ្ទាល់ខ្លួន ខណៈមកកម្សាន្តនៅកន្លែងស្នាក់កម្សាន្តមណ្ឌលយន។ លើសពីនេះទៀត សហគមន៍ក៏ត្រៀមសេវាកម្មអាហារបែបសហគមន៍ជនជាតិព្រៅ រួមទាំងការសម្ដែងសិល្បៈតន្ត្រីប្រពៃណីជូនអ្នកទេសចរកម្សាន្តនៅវេលារាត្រី។ កញ្ញាបន្តថា ក្រៅពីដំណើរកម្សាន្ត ក៏មានសេវាកម្មជិះទូកកីឡាទស្សនាតាមដងអូរមើលធម្មជាតិស្រស់ត្រកាលពិតគ្មានការកែច្នៃ៖ « មានកន្លែងដេក មានបាយឆ្ងាញ់ យើងចេះធ្វើអាំងត្រី អាំងសាច់ ស្លម្ជូរ ស្លប្រូង បុកត្រី។ យើងចេះរាក់ទាក់គេ របាំជនជាតិភាគតិចគង ធុងបាសក៏មានដែរ សុំមកលេងច្រើនៗ »។
តំបន់ទេសចរណ៍មណ្ឌលយន ចាប់ពីឆ្នាំ២០១៤ រហូតបច្ចុប្បន្ន មានអ្នកទេសចរភាគច្រើនជាជនបរទេសប្រមាណ ២០០នាក់ទៅ ៣០០នាក់មកស្នាក់កម្សាន្តក្នុងមួយឆ្នាំៗ។ តួលេខនេះមានបរិមាណតិចតួច ខណៈសហគមន៍ឋិតក្នុងគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ទីនោះឲ្យបានកាន់តែប្រសើរទាំងការរៀបចំកន្លែងកម្សាន្តបានល្អស្អាតមានអនាម័យ និងសេវាកម្មម្ហូបអាហារ និងផ្ទះស្នាក់នៅមានតម្លៃទាបសមរម្យបំពេញតម្រូវការភ្ញៀវទេសចរ។
មន្ត្រីគម្រោងអង្គការសង្គ្រោះសត្វព្រៃ លោក មឿ ធារ៉ា ថ្លែងថា ថ្វីត្បិតតែការធ្វើដំណើរឆ្ងាយសម្រាប់ការកម្សាន្តនៅតំបន់ទេសចរណ៍មណ្ឌលយន ក៏ប៉ុន្តែគម្រោងអង្គការសង្គ្រោះសត្វព្រៃបានយកចិត្តទុកដាក់គាំពារការអភិរក្សតំបន់នេះជាមួយសហគមន៍ឲ្យបានប្រសើរ ពាក់ព័ន្ធការអភិរក្សធនធានធម្មជាតិ និងអេកូទេសចរណ៍។ លោកអំពាវនាវសុំឲ្យមន្ទីរទេសចរណ៍ ធ្វើយ៉ាងណាជំរុញការផ្សព្វផ្សាយពីសក្ដានុពលផ្នែកទេសចរណ៍នៃតំបន់ការពារធម្មជាតិ ដើម្បីប្រែក្លាយតំបន់ព្រៃភ្នំទាក់ទាញវិស័យទេសចរណ៍ បង្កើតសេដ្ឋកិច្ចជាតិបានកាន់តែប្រសើរ៖ « ភ្ញៀវទេសចរគាត់អាចស្រូបខ្យល់បរិសុទ្ធ រស់នៅតាមបែបជនជាតិដើមភាគតិចប្រកបរបរកសិកម្មពនេចរ ការបេះបន្លែផ្លែឈើព្រៃ ផ្តល់មកអ្នកទេសចរ សូមលើកតម្កើងតំបន់ទេសចរណ៍មួយនេះ »។
ដូចគ្នានេះដែរ ប្រធានការិយាល័យផែនការ និងកិច្ចការច្បាប់ និងជាមន្ត្រីសម្របសម្រួលតំបន់ការពារធម្មជាតិនៃមន្ទីរបរិស្ថានខេត្តរតនគិរី លោក ទន់ សុវណ្ណនី បញ្ជាក់ថា ចាប់ពីឆ្នាំ២០១៦ តទៅ ការអភិរក្សតំបន់ធម្មជាតិ គឺជាកត្តាកំណត់របស់មន្ទីរជំនាញដើម្បីប្រែក្លាយតំបន់នេះទៅជាតំបន់អភិរក្សធនធានធម្មជាតិពិតប្រាកដ និងដើម្បីពង្រីកវិស័យទេសចរណ៍នៅតំបន់ឧទ្យានជាតិទៀតផង៖ « កន្លងមកភ្ញៀវភាគច្រើនមកមើលព្រៃ មើលដើមឈើធំៗនៅសេសសល់។ ទេសភាពស្អាតៗដូចជាភ្នំ ទឹកជ្រោះ អូរកន្លែងជិះទូក និងកន្លែងព្រៃឫស្សី និងសត្វព្រៃ »។
ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ អភិបាលស្រុកតាវែង លោក មួង ប៉ាង ថ្លែងបញ្ជាក់ថា អាជ្ញាធរខេត្ត-ស្រុកកំពុងដាក់បញ្ចូលកម្មវិធីវិនិយោគថ្នាក់ស្រុកក្នុងគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍វិស័យគមនាគមន៍ ដើម្បីបង្កការងាយស្រួលសម្រាប់អ្នកទេសចរ។ ម្យ៉ាងវិញទៀត ក្រុមសមត្ថកិច្ចក៏បានដាក់កងកម្លាំងប្រជាការពារ សហការជាមួយឧទ្យានអនុរក្សធានាសុវត្ថិភាព និងសន្តិសុខជូនអ្នកទេសចរ៖ « ដើម្បីឲ្យងាយស្រួលធ្វើដំណើរ។ យើងក៏មានការត្រួសត្រាយផ្លូវចូលទៅដល់តំបន់ទេសចរណ៍ ដើម្បីឲ្យអ្នកទេសចរធ្វើដំណើរបានងាយស្រួល កុំឲ្យមានបញ្ហាគ្រោះថ្នាក់ »។
តំបន់ការពារធម្មជាតិមណ្ឌលយន មានទំហំ ៥៥០គីឡូម៉ែត្រជាតំបន់ព្រៃស្រោងសម្បូរដោយសត្វព្រៃប្រភេទសត្វខ្ទីង ទន្សោង ប្រើស ឈ្លូស ជ្រូកព្រៃ ស្វា ខ្លាឃ្មុំ និងសត្វស្លាបច្រើនប្រភេទទៀត៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖
ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។