ពេលវេលាពីរឆ្នាំកន្លងមកនេះ ប្រជាពលរដ្ឋជាម្ចាស់ឆ្នោតមិនទាន់ភ្លេចកម្មវិធីនយោបាយរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា នោះឡើយដែលមានចំនួន ១១ចំណុចសំខាន់ៗ ក៏ប៉ុន្តែក្នុងចំណោមសារនយោបាយទាំង ១១ចំណុចនោះ គឺមានចំណុចមួយដែលប្រជាពលរដ្ឋចាប់អារម្មណ៍ គឺគណបក្សនេះសន្យាថា នឹងធ្វើកំណែទម្រង់ការផ្ដល់សេវាសាធារណៈឲ្យបានប្រសើរឡើង និងធានាផ្តល់សេវាសុខភាពសាធារណៈជូនប្រជាពលរដ្ឋគ្រប់មជ្ឈដ្ឋានប្រកបដោយសមធម៌ គ្មានការរើសអើង និងផ្តល់ជំនឿទុកចិត្ត។ ប៉ុន្តែពលរដ្ឋនិយាយថា វិស័យសុខាភិបាលកម្ពុជា គ្រូពេទ្យគ្មានការទទួលខុសត្រូវ និងខ្វះក្រមសីលធម៌ដោយយកលុយជាធំ មិនខ្វល់ពីទុក្ខលំបាករបស់អ្នកជំងឺ។
មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលលើកឡើងថា ប្រាក់ខែតិច និងអំពើពុករលួយ គឺជាដើមចមចម្បងដែលជំរុញឲ្យគ្រូពេទ្យមិនយកចិត្តទុកដាក់ក្នុងការព្យាបាលជំងឺ។ ការមិនយកចិត្តទុកដាក់នេះហើយ ជាហេតុជំរុញឲ្យការព្យាបាលជំងឺមិនសូវមានប្រសិទ្ធភាព និងមិនមានភាពស្មើគ្នា។
យុវជនបីនាក់ដែលមានសម្លៀកបំពាក់ចាស់ៗ និងរហែកផងនោះ ឈរនៅខាងជើងអគារនៃមន្ទីរពេទ្យមួយនៅក្រុងភ្នំពេញ រៀបរាប់ពីការមិនយកចិត្តទុកដាក់ក្នុងការព្យាបាលជំងឺរបស់គ្រូពេទ្យនៅក្នុងមន្ទីរពេទ្យនោះ។
យុវជនម្នាក់ក្នុងចំណោមយុវជនពីរនាក់ ដែលរងរបួសជាទម្ងន់ដោយសារគេវ៉ៃ និងកាប់ចំក្បាលបែកជាដំណំ ក្រោយពេលចេញពីរាំកម្សាន្តនៅក្លឹបមួយក្នុងក្រុងភ្នំពេញ។ យុវជនម្នាក់នេះមានទឹកមុខស្លេកស្លាំង ក្បាលបែកខាងឆ្វេងប្រហែងមួយចំអាម អាវប្រឡាក់ដោយឈាម មុខហើម និងដៃរបួសផងនោះ បង្ហាញពីអារម្មណ៍មិនពេញចិត្តចំពោះគ្រូពេទ្យដែលមិនគិតពីអាយុជីវិតរបស់ខ្លួន តែបែរគិតតែពីលុយ។
យុវជនរូបនេះបន្តថា មិនគួរណាប្រព័ន្ធសុខាភិបាលកម្ពុជា សម័យតេជោសែន ហើយ ប៉ុន្តែបែរជាក្រុមគ្រូពេទ្យរដ្ឋមួយចំនួនគិតពីលុយសំខាន់ជាងអាយុជីវិតមនុស្សទៅវិញ។ ថ្លែងដោយមិនបញ្ចេញឈ្មោះ យុវជនរូបនេះបន្តថា លោកបានមកដេកនៅមន្ទីរពេទ្យព្រះកុសុមៈ តាំងតែពីម៉ោង ៣ទៀបភ្លឺ។ គ្រូពេទ្យបានត្រឹមរាប់ស្នាមរបួសមួយថ្នេរ ពីរថ្នេរ បីថ្នេរ ប៉ុន្តែមិនព្រមដេរសោះ នៅស្របពេលដែលលោកវិលមុខ និងហូរឈាមរហូតដល់សន្លប់។ លោកបន្ថែមថា ព្រឹកឡើងដឹងខ្លួន ក្បាលបែកនៅតែបែក គ្មាននរណាដេរ បានត្រឹមតែព្យួរសេរ៉ូមមួយផ្លោកតែប៉ុណ្ណោះ៖ «មិនដឹងធ្វើម៉េច និយាយទៅហួសចិត្តពេក។ ឥឡូវក៏មិនដេរដែរ ព្រោះហើមសាច់ខ្លាំង ហើយយប់មិញអត់ដេរផង។ មុនដំបូងថាអស់ ៦ម៉ឺន ប៉ុន្តែមួយសន្ទុះក្រោយមកស្រាប់តែយកលុយឲ្យគាត់ ប្រែទៅជាថាអស់ ១៣ម៉ឺនវិញ។ ពេលខ្ញុំសួររកវិក្កយបត្រគាត់ថាហែកចោលបាត់។ គាត់ចង់មានន័យថាម៉េច បើលុយអត់ទាន់បង់ផងហ្នឹង»។
អ្នកឃ្លាំមើលសង្គម លោកបណ្ឌិត កែម ឡី លើកឡើងថា វិស័យសុខាភិបាល គឺជាវិស័យអាទិភាព ព្រោះថា កើតជាមនុស្សនរណាក៏ចេះឈឺដែរ ហើយពេលមានជំងឺ ឬមានគ្រោះថ្នាក់ដល់សុខភាព មនុស្សត្រូវការគ្រូពេទ្យដើម្បីព្យាបាល។ លោកនិយាយបន្តថា ផ្ទុយមកវិញ បើសិនអ្នកជំងឺទៅដល់មន្ទីរពេទ្យហើយ បែរជាគ្មានការយកចិត្តទុកដាក់ពីគ្រូពេទ្យក្នុងការជួយសង្គ្រោះទេនោះ ប្រហែលមកពីហេតុផលមួយចំនួន ដូចជា ទីមួយ គ្រូពេទ្យមិនគោរពតាមក្រមសីលធម៌វិជ្ជាជីវៈជាគ្រូពេទ្យ ដោយគិតរឿងលុយសំខាន់ជាជាងការជួយមនុស្ស។ ទី២ ប្រហែលដោយសារប្រាក់ខែគ្រូពេទ្យតិចពេក ម្ល៉ោះមានតែឆ្លៀតឱកាសរកក្រៅ ក្រែងបានលុយគ្រាន់ទុកពេលព្រឹក និងទី៣ ឆ្លុះបញ្ចាំងឲ្យឃើញថា រដ្ឋបាលគ្រប់គ្រងបច្ចុប្បន្នមានតែអំណាច តែគ្មានសមត្ថភាពប្រើមនុស្សឲ្យចំគោលដៅនោះទេ៖ «ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលក្នុងនាមនាយករដ្ឋមន្ត្រី អត់ទុកចិត្តវិស័យសុខាភិបាលខ្លួនឯង អត់ប្រើសេវាសុខាភិបាលខ្លួនឯង ចុងក្រោយគុណភាពវិស័យសុខាភិបាលអន់ទៅៗ»។
លោកបន្តថា ដើម្បីអាចពង្រឹងគុណភាពវិស័យសុខាភិបាលបាន រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសុខាភិបាល និងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ត្រូវតែលើកទឹកចិត្តគ្រូពេទ្យគ្រប់ជំនាញទាំងអស់ គឺលើកទឹកចិត្តតាមរយៈការផ្តល់ប្រាក់ខែឲ្យបានច្រើន គឺយ៉ាងតិច ៥០០ដុល្លារក្នុងមួយខែ និងផ្តល់តួនាទីសម្រាប់មនុស្សមានសមត្ថភាព មិនមែនលើកតែកូនចៅខ្លួនឯងឲ្យឡើងធ្វើធំនោះឡើយ។ ម្យ៉ាងវិញទៀត ក្រសួងសុខាភិបាល ត្រូវពង្រឹងក្រមសីលធម៌គ្រូពេទ្យ និងវិន័យក្នុងមន្ទីរពេទ្យ ដោយយកអ្នកជំងឺជាធំមិនគិតតែពីដុល្លារ។ លោកបន្តថា គ្រូពេទ្យនៅកម្ពុជា មែនទែនទៅមានសមត្ថភាពមិនចាញ់ប្រទេសជិតខាងឡើយ ព្រោះគ្រូពេទ្យជំនាញជាច្រើនសុទ្ធតែបញ្ចប់ការសិក្សាមកពីក្រៅប្រទេសដូចគ្នា។
ឆ្លើយតបនឹកការលើកឡើងនេះ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសុខាភិបាល លោក ម៉ម ប៊ុនហេង មានប្រសាសន៍ថា វិស័យសុខាភិបាល គឺមានការផ្លាស់ប្ដូរច្រើនណាស់នាពេលបច្ចុប្បន្ន បើប្រៀបធៀបទៅនឹងអតីតកាល។ លោកបន្តថា សព្វថ្ងៃកម្ពុជា មានមណ្ឌលសុខភាពគ្រប់តំបន់ទាំងអស់ ហើយក៏មានគ្រូពេទ្យបម្រើការគ្រប់ពេលវេលា ហើយគ្រូពេទ្យសុទ្ធតែទទួលបានការបណ្តុះបណ្តាលត្រឹមត្រូវពីសាកលវិទ្យាល័យផ្នែកសុខាភិបាល។ លោកបន្ថែមថា កម្ពុជា កំពុងពង្រឹងគុណភាពព្យាបាលជំងឺ ដើម្បីប្រកួតប្រជែងនឹងប្រទេសដទៃក្នុងតំបន់អាស៊ាន៖ «ការបណ្តុះបណ្តាលយើង យើងឃើញហើយមានពេទ្យមុនគេ រៀនប្រឡងចូលទាំងឯកជនទាំងរដ្ឋ បន្ទាប់ប្រឡងចូលថ្នាក់ជាតិ និងកម្មវិធីថ្នាក់ជាតិតែមួយ ហើយប្រឡងចេញថ្នាក់ជាតិទៀត ដើម្បីឲ្យទាំងឯកជនទាំងរដ្ឋ មានសមត្ថភាព ហើយទៅប្រកួតប្រជែងនឹងប្រទេសក្នុងតំបន់អាស៊ាន»។
រីឯបញ្ហាជនបរទេសមួយចំនួនដែលមកបើកគ្លីនិកនៅស្រុកខ្មែរ ហើយដណ្ដើមការងារខ្មែរ និងរហូតគ្លីនិករបស់ជនបរទេសខ្លះមិនទទួលខុសត្រូវ ចំពោះការព្យាបាលរបស់ខ្លួន ហើយថែមទាំងបណ្ដែតបណ្តោយឲ្យអ្នកជំងឺស្លាប់ទៀតនោះ លោក ម៉ម ប៊ុនហេង រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសុខាភិបាល មានប្រសាសន៍ថា ជារឿងបុគ្គលទេ។ លោកបន្តថា គ្រូពេទ្យទាំងអស់ដែលជាជនបរទេសចង់មកធ្វើការ ឬបើកគ្លីនិកនៅកម្ពុជា បាន លុះត្រាណាចុះក្នុងបញ្ជីវិជ្ជាជីវៈគ្រូពេទ្យនៅក្រសួងសុខាភិបាល ជាមុនសិន ទើបមានសិទ្ធិធ្វើការ និងបើកគ្លីនិកបាន។
ហាក់ផ្ទុយឆ្ងាយពីការពន្យល់របស់ លោក ម៉ម ប៊ុនហេង រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសុខាភិបាល មន្ត្រីក្រសួងសុខាភិបាលម្នាក់ដែលបម្រើការនៅនាយកដ្ឋានមួយនៃក្រសួងសុខាភិបាល ដែលជាកូនចៅរបស់ លោក ម៉ម ហ៊ុនហេង នោះ ថ្លែងប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរី ថា ប្រព័ន្ធសុខាភិបាលសព្វថ្ងៃ គឺអន់ណាស់។ លោកបន្តថា គ្រប់មន្ទីរសុខាភិបាល នាយកដ្ឋានផ្សេងៗ គឺដាក់តែកូនចៅខ្លួនឯងឲ្យធ្វើការ ឬបើពុំនោះសោតទេ គឺពុករលួយពេញហ្នឹង ដូចជាគ្មានគិតពីប្រជាពលរដ្ឋជាធំទេ៖ «ថ្លៃហ្នឹងខ្មែរ ហើយវាពុករលួយ គាត់នាំចូលថោកទេ ប៉ុន្តែដើម្បីឲ្យលក់បានថ្លៃ គាត់យកលុយទៅសូកគ្រូពេទ្យ។ ច្បាប់វាគេមិនឲ្យសូកទេ បើសូកអ៊ីចឹង ស្រុកគេ គេចាប់ដាក់គុកហើយ»។
លោកបន្តថា ភាគច្រើននៃផែនការរបស់ក្រសួងសុខាភិបាល មានតែនៅលើក្រដាស ប៉ុន្តែការអនុវត្តផ្ទុយស្រឡះពីគម្រោង។ ម្យ៉ាងវិញទៀត សម្រាប់មណ្ឌលសុខភាព ឬមន្ទីរពេទ្យដែលនៅខេត្តឆ្ងាយ គឺសិស្សដែលបញ្ចប់ពីការសិក្សា មិនប្រាថ្នាទៅឡើយ។ មិនប្រាថ្នាចង់ទៅ ដោយហេតុផលមួយចំនួន ដូចជា ទីមួយប្រាក់ខែតិច និងមិនអាចឆ្លៀតឱកាសរកស៊ីក្រៅបាន។
ទន្ទឹមនឹងនេះដែរ ប្រធានមណ្ឌលសុខភាពជង្រុក ស្ថិតនៅឃុំជង្រុក ស្រុកគងពិសី ខេត្តកំពង់ស្ពឺ លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ឆាយ វ៉ាន់នឿន មានប្រសាសន៍ថា សព្វថ្ងៃមណ្ឌលសុខភាពជង្រុក ខ្វះថ្នាំពេទ្យសម្រាប់ព្យាបាល ហើយគ្រែសម្រាប់អ្នកជំងឺស្នាក់នៅក៏មិនមានត្រឹមត្រូវតាមបច្ចេកទេសវេជ្ជសាស្ត្រដែរ។ លោកបន្តថា បន្ទប់មួយសម្រាប់ប្រជុំផង សម្រាប់ពិគ្រោះជំងឺផង រីឯអគារមណ្ឌលសុខភាពទាំងមូលវិញចាស់ទ្រុឌទ្រោមអស់ ហើយបង្អួចត្រូវបានលោកបងកណ្ឌៀរស៊ីគ្មានប្រណី ដោយមិនដឹងថា ថ្ងៃណារដ្ឋាភិបាលផ្តល់អគារថ្មីសម្រាប់អ្នកជំងឺស្នាក់នៅនោះទេ៖ «គ្រូពេទ្យត្រូវមានចំណេះដឹងច្រើន អ៊ីចឹងត្រូវការថ្នាំច្រើនសម្រាប់ព្យាបាលជំងឺ។ ដល់ចឹង ថ្នាំមានចំនួនតិចពេក យើងមិនអាចបំពេញការព្យាបាលបានទេ។ វាខ្វះខាតដូចថ្នាំសម្រាប់ព្យាបាលជំងឺសន្លាក់អីហ្នឹង រលាកក្រពះ ពោះវៀន គឺអត់មានថ្នាំគ្រប់គ្រាន់ទេ សូម្បីតែថ្នាំសម្រាប់សម្រាលកូន អត់មានគ្រប់គ្រាន់ដែរ»។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ក៏ទទូចឲ្យរដ្ឋាភិបាលគិតគូរឡើងវិញ ចំពោះមណ្ឌលសុខភាពមួយនេះ ដោយលោកស្នើដល់រដ្ឋាភិបាល សូមផ្តល់ថ្នាំពេទ្យឲ្យគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ព្យាបាលអ្នកជំងឺ និងផ្តល់អគារថ្មីសម្រាប់ការព្យាបាលជំងឺ។
បើតាមទិដ្ឋភាពជាក់ស្តែងនៃការលើកឡើងរបស់អ្នកជំងឺ និងគ្រូពេទ្យមួយចំនួន អាចឆ្លុះឲ្យឃើញថា សេចក្តីប្រកាសស្ដីពីកម្មវិធីនយោបាយរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដើម្បីកសាង និងការពារមាតុភូមិឆ្នាំ២០១៣-២០១៨ ចំណុចទី៥ ដែលកំណត់ថា ប្រជាជនម្នាក់ៗទទួលបានពីរដ្ឋប្រកបដោយសមធម៌នូវផលប្រយោជន៍ខាងសេដ្ឋកិច្ច សង្គមកិច្ច វប្បធម៌ អប់រំ សុខាភិបាល និងសេវាសាធារណៈផ្សេងៗទៀត មិនទាន់បានអនុវត្តនៅឡើយទេ។ លើសពីនេះទៅទៀត សេចក្តីប្រកាសនៅចំណុចទី៦ របស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បានកំណត់ដែរថា នឹងលើកកម្ពស់ការផ្តល់សេវាសាធារណៈគ្រប់ផ្នែកនៅគ្រប់ថ្នាក់ជូនប្រជាជន និងគ្រប់មជ្ឈដ្ឋានឲ្យបានកាន់តែប្រសើរឡើងទាំងគុណភាព ប្រសិទ្ធភាព វិសាលភាពដែលនៅកៀកជាមួយប្រជាជន និងទទួលបានការជឿទុកចិត្ត ក៏គណបក្សកាន់អំណាចមិនទាន់បានអនុវត្តបាននោះដែរ។
មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិល និងប្រជាពលរដ្ឋលើកឡើងថា គ្រប់គណបក្សនយោបាយទាំងអស់ ត្រូវតែគោរពពាក្យសន្យារបស់ខ្លួន។ ពលរដ្ឋកម្ពុជា លើកឡើងថា ឲ្យតែពេលបោះឆ្នោត គណបក្សនយោបាយតែងសន្យាថានឹងធ្វើអ្វីៗគ្រប់យ៉ាងជូនប្រជាជន តែដល់ពេលឈ្នះឆ្នោត ហាក់ដូចជាមិនធ្វើតាមសន្យារបស់ខ្លួន ដូចសុភាសិតខ្មែរពោលថា ដល់ត្រើយសើយគូថ។
ប្រជាពលរដ្ឋ និងមន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលសង្កត់ធ្ងន់ថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា របស់ លោក ហ៊ុន សែន ត្រូវតែគិតគូរឲ្យបានគ្រប់ជ្រុងជ្រោយក្នុងការអភិវឌ្ឍ ជាពិសេសវិស័យសុខាភិបាល និងការដំឡើងប្រាក់ខែគ្រូពេទ្យឲ្យបានសមរម្យដើម្បីរស់ស្រួលនឹងគេ នៅស្របពេលដែលទំនិញគ្រប់មុខឡើងថ្លៃ។ លើសពីនេះទៅទៀត ពលរដ្ឋបន្ថែមថា សភាបានអនុម័តថវិកាជាតិសម្រាប់វិស័យសុខាភិបាលមានចំនួនច្រើនក្នុងចំណោមវិស័យមួយចំនួនទៀតក្ដី តែវិស័យសុខាភិបាលនៅតែជាបញ្ហាប្រឈមនៅឡើយ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖
ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។