HRW អំពាវនាវ​ដល់​រដ្ឋាភិបាល​ទម្លាក់​ចោល​ជា​បន្ទាន់​សេចក្ដី​ព្រាងច្បាប់​ស្ដីពី​បទល្មើស​បច្ចេកវិទ្យា

0:00 / 0:00

អង្គការ​ឃ្លាំមើល​សិទ្ធិមនុស្ស​អន្តរជាតិ (Human Rights Watch) អំពាវនាវ​ដល់​រដ្ឋាភិបាល​ឲ្យ​ទម្លាក់​ចោល​ជាបន្ទាន់​នូវ​សេចក្ដី​ព្រាង​ច្បាប់​ស្ដីពី​បទល្មើស​បច្ចេកវិទ្យា​ព័ត៌មាន​។ អង្គការ​នេះ លើកឡើង​ថា សេចក្ដី​ព្រាង​ច្បាប់​នេះ នឹង​អនុញ្ញាត​ឲ្យ​រដ្ឋ​បង្កើន​ការ​ឈ្លប​យកការណ៍​លើ​អ្នកប្រើប្រាស់​បណ្ដាញ​​អ៊ីនធឺណិត រំលោភ​សិទ្ធិ​ឯកជន និង​សេរីភាព​នៃ​ការ​បញ្ចេញមតិ​លើ​ប្រព័ន្ធ​អ៊ីនធឺណិត។ មន្ត្រី​អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល​ផ្នែក​សិទ្ធិមនុស្ស​ក្នុងស្រុក ក៏​គាំទ្រ​ការ​អំពាវនាវ​ចង់​ឃើញ​រដ្ឋាភិបាល​ទម្លាក់​ចោល​ច្បាប់​នេះ។

នាយក​អង្គការ​ឃ្លាំមើល​សិទ្ធិមនុស្ស ប្រចាំ​តំបន់​អាស៊ី លោក ប្រ៊ែដ អាដាមស៍ (Brad Adams) ថ្លែង​ក្នុង​សេចក្តី​ថ្លែងការណ៍ ផ្សាយ​កាលពី​ថ្ងៃ​ទី​១៣ វិច្ឆិកា ថា លោកនាយក​រដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ជា​យូរ​មក​ហើយ តែង​អួតអាង​អំពី​សមត្ថភាព​លួច​ស្ដាប់ និង​ឈ្លប​យកការណ៍​តាម​ប្រព័ន្ធ​អ៊ីនធឺណិត​។ លោក​ថា ការ​ធ្វើ​ច្បាប់​នេះ នឹង​អនុញ្ញាត​ឲ្យ​លោក ហ៊ុន សែន មាន​ឧបករណ៍​ច្បាប់​បន្ថែម​មួយទៀត​ដើម្បី​បិទបាំង​ទង្វើ ខុសច្បាប់​របស់​លោក​។ លោក​ថា ពាក្យពេចន៍​នៅ​ក្នុង​សេចក្តី​ព្រាងច្បាប់​នេះ មាន​ភាព​ទូលំទូលាយ មិន​ច្បាស់លាស់ ដែល​នឹង​ផ្ដល់​អំណាច​កាន់តែ​ច្រើន​បន្ថែម​ទៀត​ដល់​រដ្ឋាភិបាល​ក្នុង​​​​ការ​ផ្ដន្ទាទោស​លើ​ក្រុម​អ្នក​រិះគន់ និង​អ្នក​នយោបាយ​បក្ស​ប្រឆាំង។

ការ​អំពាវនាវ​នេះ កើតមានឡើង​ស្រប​ពេល​ដែល​រដ្ឋាភិបាល​កំពុង​ពន្លឿន​ដំណើរការ​តាក់តែង​ច្បាប់​នេះ ក្រោយពី​សេចក្ដី​ព្រាងច្បាប់​នេះ បាន​ជាប់​គាំង​អស់​រយៈពេល​ជាច្រើន​ឆ្នាំ​មក។ បច្ចុប្បន្ន សេចក្តី​ព្រាង​ច្បាប់​នេះ កំពុង​ស្ថិត​ក្នុង​ដៃ​ក្រសួង​មហាផ្ទៃ។

អាស៊ីសេរី មិន​អាច​ទាក់ទង​រដ្ឋ​លេខាធិការ​ក្រសួង​មហាផ្ទៃ លោក ប៊ុន ហ៊ុន ដែល​ទទួល​បន្ទុក​ក្រុមប្រឹក្សា​នីតិកម្ម បានទេ​កាលពី​ល្ងាច​ថ្ងៃ​ទី​១៣ វិច្ឆិកា ដើម្បី​សុំ​ការ​ពន្យល់​បន្ថែម​ជុំវិញ​ដំណើរការ​តាក់តែង​ច្បាប់​នេះ ដោយសារតែ​លោក​ពុំ​លើក​ទូរស័ព្ទ​។ រីឯ អ្នកនាំពាក្យ​គណៈកម្មាធិការ​សិទ្ធិមនុស្ស​របស់​រដ្ឋាភិបាល លោក កត្តា អ៊ន និង​អ្នកនាំពាក្យ​ក្រសួង​ព័ត៌មាន លោក មាស សុភ័ណ្ឌ ក៏​មិន​លើក​ទូរស័ព្ទ​កាលពី​ល្ងាច​ថ្ងៃ​ដដែល។

លោក ប្រ៊ែដ អាដាមស៍ ផ្ដល់​អំណះអំណាង​ថា ដោយសារតែ​នៅ​កម្ពុជា ពុំ​ទាន់​មាន​ច្បាប់​ការពារ​ទិន្នន័យ​របស់​អ្នកប្រើប្រាស់​បណ្ដាញ​អ៊ីនធឺណិត​នៅឡើយ ដូច្នេះ​គ្មាន​ការ​ធានា​ថា ការ​ស្នើ​សុំ​យក​ទិន្នន័យ ឬ​ឈ្លប​យកការណ៍​ពី​សំណាក់​រដ្ឋាភិបាល នឹង​ត្រូវ​ធ្វើឡើង​ដោយ​ផ្អែក​តាម​គោលការណ៍​ចាំបាច់ និង​មាន​លក្ខណៈ​សមាមាត្រ​នោះ​ទេ​។ លោក​ថា សេចក្តី​ព្រាងច្បាប់​នេះ នឹង​ផ្ដល់​អំណាច​ឲ្យ​អាជ្ញាធរ​រដ្ឋ​នូវ​អំណាច​ក្នុង​ការ​ត្រួត​ពិនិត្យមើល​ទិន្នន័យ​អ្នកប្រើប្រាស់​អ៊ីនធឺណិត​នៅ​កម្ពុជា ដោយ​គ្មាន​យន្តការ​ត្រួតពិនិត្យ​ប្រកបដោយ​ឯករាជ្យ​ឡើយ​។ មន្ត្រី​អង្គការ​សិទ្ធិមនុស្ស​អន្តរជាតិ​រូប​នេះ ស្នើ​ឲ្យ​រដ្ឋាភិបាល​អន្តរជាតិ ព្រមទាំង​ក្រុមហ៊ុន​បច្ចេកវិទ្យា​អន្តរជាតិ​នានា ចូលរួម​ស្នើ​ឲ្យ​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​ទម្លាក់​ចោល​សេចក្តី​ព្រាង​ច្បាប់​មួយ​នេះ ហើយ​ចាប់​ផ្ដើម​ធ្វើ​សេចក្ដី​ព្រាងច្បាប់​នេះ​សាជាថ្មី ដោយ​ត្រូវ​ធានា​ថា មានការ​គោរព​ការ​បញ្ចេញមតិ​នៅ​លើ​បណ្ដាញ​អ៊ីនធឺណិត និង​គោរព​សិទ្ធិ​ឯកជន។

ចំពោះ​សំណើ​របស់​អង្គការ​ឃ្លាំមើល​សិទ្ធិមនុស្ស​អន្តរជាតិ​នេះ នាយករង​ទទួលបន្ទុក​ផ្នែក​ឃ្លាំមើល​សិទ្ធិមនុស្ស​នៃ​អង្គការ​លីកាដូ លោក អំ សំអាត ប្រាប់​អាស៊ីសេរី​ថា គិត​រហូត​មក​ទល់​ពេល​នេះ រដ្ឋាភិបាល​ពុំ​ដែល​បាន​ពិគ្រោះ​យោបល់ ឬ​ស្នើសុំ​អនុសាសន៍​ពី​សង្គម​ស៊ីវិល​ជុំវិញ​ការ​ធ្វើ​សេចក្តី​ព្រាងច្បាប់​នេះ​ឡើយ​។ លោក​ថា ផ្អែក​តាម​សេចក្តី​ព្រាងច្បាប់​ក្រៅផ្លូវការ​ដែល​ខាង​សង្គម​ស៊ីវិល​ទទួល​បាន​ចុងក្រោយ មាន​ចំណុច​គួរ​ឲ្យ​ព្រួយបារម្ភ​មួយ​ចំនួន ដែល​ថា នឹង​ធ្វើ​ឲ្យ​ប៉ះពាល់​ដល់​សេរីភាព​នៃ​ការ​បញ្ចេញមតិ​លើ​ប្រព័ន្ធ​អ៊ីនធឺណិត ឬ​សេរី​ភាពជា​មូលដ្ឋាន​របស់​ពលរដ្ឋ​៖ «​ ជា​កង្វល់​ចម្បង យើង​ឃើញ​ថា កន្លងមក អត់​ទាន់​មាន​ច្បាប់​ហ្នឹង​ផង យើង​ឃើញ​ថា មានការ​ចាប់​មនុស្ស​មួយ​ចំនួន​ដែល​ទាក់ទង​នឹង​ការ​បញ្ចេញមតិ​ទៅតាម​ប្រព័ន្ធ​អ៊ីនធឺណិត ឬក៏​បណ្ដាញ​សង្គម​។ អ៊ីចឹង បើសិនជា​ច្បាប់​នេះ​ចេញ គឺ​ផ្ដល់​អាទិភាព​ទី​១ មានការ​ត្រួតពិនិត្យ និង​ការ​តាមដាន​យ៉ាង​ដិតដល់​។ ទី​២ ក៏​អាច​ជា​ការ​រឹតត្បិត​សេរីភាព​មួយ​ចំនួន​ដែរ​នៅ​ក្នុង​មាត្រា​មួយ​ចំនួន​។ អ៊ីចឹង​ទៅ វា​ធ្វើ​ឲ្យ​សេរីភាព កាន់តែ​ចង្អៀត​ទៅទៀត »

លោក អំ សំអាត បន្ត​ថា លោក​គាំទ្រ​ការ​អំពាវនាវ​ឲ្យ​រដ្ឋាភិបាល​ទម្លាក់​ចោល​សេចក្ដី​ព្រាងច្បាប់​នេះ​។​

រដ្ឋាភិបាល​បាន​ចាប់ផ្ដើម​ធ្វើ​សេចក្ដី​ព្រាង​ច្បាប់​នេះ​ជា​លើកដំបូង​តាំងពី​ឆ្នាំ​២០១២​មក​ម្ល៉េះ ក្នុង​គ្រា​ដែល​ពលរដ្ឋ​កម្ពុជា​កាន់តែ​ច្រើន​ឡើងៗ នាំគ្នា​ប្រើប្រាស់​បណ្ដាញ​សង្គម ហើយ​លែង​ស្ដាប់ ឬ​ទស្សនា​ប្រព័ន្ធ​ឃោសនា​ដែល​គ្រប់គ្រង​ដោយ​បក្ស​កាន់អំណាច​។ បើ​តាម​អង្គការ​ឃ្លាំមើល​សិទ្ធិមនុស្ស​អន្តរជាតិ គិត​មក​ទល់​ពេល​នេះ កម្ពុជា​មាន​អ្នក​ទោស​នយោបាយ​មិន​តិច​ជាង ៥០​នាក់​នោះ​ទេ​។ មនុស្ស​ប្រមាណ​៣០​នាក់ ត្រូវ​អាជ្ញាធរ​លោក ហ៊ុន សែន ចាប់ខ្លួន​ដោយសារតែ​ការ​បញ្ចេញ​មតិ​ដោយ​សន្តិវិធី​នៅ​លើ​បណ្ដាញ​សង្គម ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​ជំងឺ​កូវីដ-១៩។

កម្ពុជា​ជាប់​ចំណាត់ថ្នាក់​ជា​ប្រទេស​មាន «​សេរីភាព​តិចតួច​» នៅ​លើ​ប្រព័ន្ធ​អ៊ីនធឺណិត ក្នុង​ឆ្នាំ​២០២០​នេះ បើ​ផ្អែក​តាម​អង្គការ​ឃ្លាំមើល​សេរីភាព​ពិភពលោក Freedom House ដែល​មាន​មូលដ្ឋាន​នៅ​សហរដ្ឋអាមេរិក៕

កំណត់​ចំណាំ​ចំពោះ​អ្នក​បញ្ចូល​មតិ​នៅ​ក្នុង​អត្ថបទ​នេះ៖ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។