ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលជាតិ និងអន្តរជាតិ លើកឡើងថា ស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្ស និងសន្តិភាពនៅកម្ពុជា នៅតែជាបញ្ហាប្រឈមដែលគួរយកចិត្តទុកដាក់។ ទន្ទឹមគ្នានេះ ក្រុមសង្គមស៊ីវិលយល់ថា ការពង្រឹងសន្តិភាពឡើងវិញ គឺមានសារសំខាន់ និងចាំបាច់ ដើម្បីធានាដល់ការគោរពសិទ្ធិមនុស្សក្នុងការបោះឆ្នោតឃុំ-សង្កាត់ និងការបោះឆ្នោតជាតិនៅពេលខាងមុខនេះ។
ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលជាតិ និងអន្តរជាតិ កត់សម្គាល់ឃើញថា មានការកើនឡើងការរំលោភបំពាននៃគោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យ សិទ្ធិមនុស្ស និងសន្តិភាព ខណៈកម្ពុជា កំពុងដំណើរការបោះឆ្នោតឃុំ-សង្កាត់នៅឆ្នាំ២០១៧ និងការបោះឆ្នោតជាតិនៅឆ្នាំ២០១៨ ខាងមុខ។
ការលើកឡើងរបស់ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលជាតិ និងអន្តរជាតិនៅពេលនេះ ធ្វើឡើងនៅក្នុងសិក្ខាសាលាថ្នាក់ជាតិ ស្ដីពីសមាហរណកម្មការកសាងសន្តិភាពនៅក្នុងការងារសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា ដែលរៀបចំឡើងនៅថ្ងៃទី១ ខែធ្នូ។
ប្រធានសម្ព័ន្ធកំណែទម្រង់ការបោះឆ្នោត ហៅកាត់ថា អ៊ឺរ៉ា (ERA) និងជានាយកប្រតិបត្តិគណៈកម្មាធិការខុមហ្វ្រែល (COMFREL) លោក គល់ បញ្ញា លើកឡើងថា ស្ថានភាពសន្តិភាពនៅកម្ពុជា ដែលរកឃើញនៅឆ្នាំ២០១៦ នេះរួមមាន ការចូលរួមរបស់សកម្មជនសិទ្ធិមនុស្ស សកម្មជនដីធ្លី សកម្មជនបរិស្ថាន ប្រជាពលរដ្ឋ ពិសេសមន្ត្រីបក្សប្រឆាំង នៅតែរងការគំរាមកំហែង និងភ័យខ្លាចនៅឡើយ។
ជាងនេះទៀត ការចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតរបស់ពលរដ្ឋមិនទាន់គ្រប់ចំនួន ដោយសារចំណាកស្រុក ជីវភាពក្រីក្រ ខ្វះអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណ និងកង្វះព័ត៌មានជាដើម នៅតែជាការរារាំងដល់សិទ្ធិរបស់ពលរដ្ឋ។ លោកបារម្ភថា បញ្ហាប្រឈមនេះ នឹងអាចរារាំងដល់សន្តិភាព និងសិទ្ធិបញ្ចេញមតិរបស់ពលរដ្ឋ នាំឲ្យមានការលំបាកដល់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការរបស់សង្គមស៊ីវិល ក្នុងដំណើរការបោះឆ្នោតឃុំ-សង្កាត់នៅឆ្នាំ២០១៧ និងការបោះឆ្នោតជាតិនៅឆ្នាំ២០១៨ ខាងមុខ ដោយសេរី និងយុត្តិធម៌៖ « បរិយាកាសនេះយើងឃើញថា អាចនឹងប៉ះពាល់ដល់ការចូលរួមរបស់ពលរដ្ឋ ដល់ការបោះឆ្នោតខាងមុខ ពិសេសអ្នកគាំទ្រគណបក្សនយោបាយ គឺយើងឃើញគំរាមកំហែង និងបង្កភាពភ័យខ្លាច និងភិតភ័យច្រើន »។
ប្រធានគ្រប់គ្រងការិយាល័យស៊ើបអង្កេតសិទ្ធិមនុស្សនៃអង្គការសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ (LICADHO) លោក អំ សំអាត យល់ថា ស្ថានភាពមុនការបោះឆ្នោតដែលប៉ះពាល់សន្តិភាពខ្លាំង គឺការប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធតុលាការដើម្បីគាបសង្កត់ និងរឹតត្បិតក្រុមអ្នកហ៊ានរិះគន់រដ្ឋាភិបាល ដែលរហូតមកទល់ពេលនេះ នៅតែបន្តឃុំខ្លួនអ្នកទោសមនសិការជាច្រើននាក់ក្នុងពន្ធនាគារ។ អ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សរូបនេះ ចង់ឃើញស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ ត្រូវគោរពសិទ្ធិការចូលរួមរបស់ពលរដ្ឋដោយមិនរើសអើងនិន្នាការគណបក្សនយោបាយ និងមិនត្រូវមានការគំរាមកំហែងពលរដ្ឋ និងសង្គមស៊ីវិលមុនការបោះឆ្នោត៖ « នៅពេលដែលមានការបោះឆ្នោត សូមកុំឲ្យមានការបំភិតបំភ័យ គំរាមកំហែងណាមួយឡើយ ដែលធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ផ្លូវចិត្តរបស់ពលរដ្ឋ និងសង្គមស៊ីវិលដែលផ្តល់ការរិះគន់ដើម្បីស្ថាបនា »។
អាស៊ីសេរី មិនអាចសុំការឆ្លើយតបពីអនុប្រធានគណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា លោក ឌឹម សុវណ្ណារុំ ជុំវិញការលើកឡើងរបស់ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិល ដែលជំរុញឲ្យកម្ពុជា ពង្រឹងសន្តិភាព និងសិទ្ធិមនុស្សមុនការបោះឆ្នោតបាននៅឡើយ នៅថ្ងៃទី១ ខែធ្នូ។
ថ្លែងក្នុងបទបង្ហាញស្ដីពីសិទ្ធិ និងការអនុវត្តច្បាប់កាលពីពេលថ្មីៗនេះ ប្រធានគណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា គឺលោក កែវ រ៉េមី ធ្លាប់លើកឡើងថា រដ្ឋាភិបាលបច្ចុប្បន្នបានលើកស្ទួយ និងគោរពសិទ្ធិមនុស្សទៅតាមបទដ្ឋានអន្តរជាតិទាំងឡាយយ៉ាងខ្ជាប់ខ្ជួន។ ស្ថានភាពលើកស្ទួយ និងការគោរពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា គឺសម្បូរបែប និងសន្តិភាពយ៉ាងខ្លាំង បើប្រៀបធៀបទៅនឹងបណ្ដាប្រទេសមួយចំនួននៅក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ព្រមទាំងប្រទេសជាច្រើនទៀតនៅក្នុងពិភពលោក។
របាយការណ៍ស្ដីពីសិទ្ធិមនុស្ស និងបញ្ហាប្រឈមរបស់ក្រុមសង្គមស៊ីវិល ដែលបានបង្ហាញនៅក្នុងសិក្ខាសាលាថ្នាក់ជាតិ ស្ដីពីសមាហរណកម្មការកសាងសន្តិភាពនៅក្នុងការងារសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា នេះបង្ហាញដែរថា មានការកើនឡើងការរំលោភបំពាននៃគោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យ ដែលមានចែងក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស ខណៈកម្ពុជា កំពុងដំណើរការបោះឆ្នោតឃុំ-សង្កាត់នៅឆ្នាំ២០១៧ និងការបោះឆ្នោតជាតិនៅឆ្នាំ២០១៨ ខាងមុខ។
ជាងនេះទៀត ក្រៅពីមានការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញផ្នែកនយោបាយដល់ក្រុមបក្សប្រឆាំង និងក្រុមសង្គមស៊ីវិលទាំងនេះនៅកម្ពុជា ក៏ល្បីផងដែរខាងការបាញ់សម្លាប់អ្នកហ៊ានរិះគន់ចំៗដល់គោលនយោបាយរបស់រដ្ឋាភិបាល បញ្ហាបរិស្ថាន និងបញ្ហាប្រាក់ខែរបស់កម្មករ។
អង្គការសង្គមស៊ីវិលទាំងនោះ ក៏អំពាវនាវរដ្ឋាភិបាលធ្វើយ៉ាងណាខិតខំសាជាថ្មី ដើម្បីបំពេញភាពប្ដេជ្ញាចិត្តរបស់ខ្លួនឲ្យទទួលបានសន្តិភាព និងប្រជាធិបតេយ្យពិតប្រាកដមួយសម្រាប់កម្ពុជា ពេលអនាគត។
អង្គការទាំងនេះបានផ្តល់អនុសាសន៍ថា ការបញ្ចប់ការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញលើសំឡេងអ្នកហ៊ានរិះគន់បំបាត់ភាពភ័យខ្លាចរបស់ពលរដ្ឋ នឹងនាំឲ្យមានការបោះឆ្នោតឃុំ-សង្កាត់នៅឆ្នាំ២០១៧ និងការបោះឆ្នោតជាតិនៅឆ្នាំ២០១៨ ខាងមុខ ដោយសេរី ត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖
ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។