នៅប្រទេសអូស្ត្រាលីឯណោះវិញ សហគមន៍ខ្មែរ និងភរិយាបណ្ឌិត កែម ឡី បានប្រារព្ធខួបលើកទី៥នៃឃាតកម្មលើ បណ្ឌិត កែម ឡី នៅវត្តពុទ្ធរង្សីមែលប៊ុន (Wat Buddharangsi Melbourne) នៅថ្ងៃសៅរ៍ទី១០ កក្កដានេះ។ ភ្ញៀវសំខាន់ៗដែលចូលរួមពិធីនេះ ក្នុងនោះមានទាំងសមាជិកសភាអូស្ត្រាលីផង នៅតែចាត់ទុកថា យុត្តិធម៌ដែលតុលាការក្រុងភ្នំពេញបានផ្ដល់ឱ្យក្នុងសំណុំរឿងបាញ់សម្លាប់ បណ្ឌិត កែម ឡី ជាយុត្តិធម៌ក្លែងក្លាយ។
ភរិយាលោក កែម ឡី និងសហគមន៍ខ្មែរនៅប្រទេសអូស្ត្រាលីប្រារព្ធខួប៥ ឆ្នាំនៃឃាតកម្មលើបណ្ឌិត កែម ឡី តាមពិធីព្រះពុទ្ធសាសនា។ ក្រៅពីនេះក៏មានការថ្លែងសាររបស់តំណាងរដ្ឋាភិបាលអូស្ត្រាលី និងសមាជិកសភាអូស្ត្រាលីផងដែរ។
ការធ្វើពិធីនេះ មិនអាចអនុញ្ញាតឱ្យមានអ្នកចូលរួមច្រើនឡើយ ព្រោះជំងឺកូវីដ-១៩ កំពុងរាតត្បាត ហើយអ្នកចូលរួមក៏មានការប្រយ័ត្នរៀងៗខ្លួនដោយពួកគេរក្សាគម្លាតពីគ្នាដើម្បីបង្ការជំងឺនេះ ។ ក្រោយពីភ្ញៀវបានជួបជុំគ្នា ពិធីសាសនាក៏ចាប់ផ្ដើមប្រារព្ធដូចជា៖ ពិធីរាប់បាត្រ វេរភត្តាហារប្រគេនព្រះសង្ឃ បង្សុកូល និងការគោរពវិញ្ញាណក្ខន្ធបណ្ឌិត កែម ឡី។
អតីតចៅហ្វាយក្រុងដែនឌឺណុង (Dandenong) នៃប្រទេសអូស្ត្រាលី លោក ជា យូហ៊ន ថ្លែងថា ការរៀបចំ និងចូលរួមក្នុងពិធីបុណ្យនេះ ជាសារ បញ្ជាក់ថា សហគមន៍ខ្មែរ នៅតែទាមទារយុត្តិធម៌ជូនបណ្ឌិត កែម ឡី។ ប្រធានសមាគមខ្មែររូបនេះ ទាមទារទៅរដ្ឋាភិបាល លោក ហ៊ុន សែន ត្រូវរកយុត្តិធម៌ជូនបណ្ឌិត កែម ឡី និងសកម្មជនផ្សេងទៀតដែលត្រូវបានគេធ្វើឃាត។
ចំពោះការរស់នៅរបស់ប្រពន្ធកូនបណ្ឌិត កែម ឡី ឯណោះវិញ លោក ជា យូហ៊ន ស្នើទៅពលរដ្ឋខ្មែរបន្តជួយគាំទ្រនិងឧបត្ថម្ភថវិកា ព្រោះកូនប្រុសច្បងលោក កែម ឡី ត្រូវចំណាយលុយថ្លៃបង់សាលាមួយឆ្នាំជាងពីរម៉ឺនដុល្លារ ដែលថវិកាដ៏ច្រើននេះ អ្នកស្រី ប៊ូ រចនា ពិបាកក្នុងការរកប្រាក់បង់ថ្លៃសិក្សាឱ្យកូនណាស់៖ «យើងត្រូវស្រលាញ់គ្នា យើងត្រូវរួបរួមគ្នាជួយគ្រួសារបណ្ឌិត កែម ឡី ហើយបច្ចុប្បន្ននេះទៀត យើងត្រូវជួយផ្នែកថវិកាដែលត្រូវចូលរៀន»។
រីឯសមាជិកសភាអូស្ត្រាលីដើមកំណើតខ្មែរ លោក តាក់ ម៉េងហ៊ាងវិញ លោកមិនជឿថាឈ្មោះ អឿត អាង ដែលហៅខ្លួនឯងថា ជួប សម្លាប់ នោះ គឺជាឃាតកសម្លាប់បណ្ឌិត កែម ឡី ឡើយ។ លោកជំរុញទៅរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន ត្រូវរកឃាតកពិតនិងអ្នកពាក់ព័ន្ធនៃការបាញ់សម្លាប់បណ្ឌិត កែម ឡី៖ «យើងមកជួបជុំគ្នាថ្ងៃនេះដើម្បីរំលឹកអនុស្សាវរីយ៍ ក៏ដូចជាវីរភាពបណ្ឌិត កែម ឡី និងបន្តទាមទារយុត្តិធម៌បណ្ឌិត កែម ឡី ក៏ដូចជាគ្រួសារខ្មែរ និងសង្គមខ្មែរយើង»។
រីឯភរិយាបណ្ឌិត កែម ឡី អ្នកស្រី ប៊ូ រចនា វិញ អ្នកស្រីបានថ្លែងអំណរគុណភ្ញៀវដែលបានចូលរួមក្នុងពិធីនេះ។ ឆ្នាំនេះខុសប្លែកពីឆ្នាំមុនៗបន្តិច ត្រង់ថា អ្នកស្រីនិយាយតែប៉ុន្មាននាទីប៉ុណ្ណោះ ហើយក៏មិនបានថ្លែងទាមទារយុត្តិធម៌ក្នុងពិធីរំលឹកខួបលើកនេះទេ៖ «ខ្ញុំសូមអរគុណយ៉ាងជ្រាលជ្រៅចំពោះទឹកចិត្តដល់ការជួយជ្រោមជ្រែងឧបត្ថម្ភកន្លងមក»។
ទោះយ៉ាងណា មុនពិធីនេះប៉ុន្មានថ្ងៃអ្នកស្រី ប៊ូ រចនា និយាយថា អ្នកស្រីគ្មានសង្ឃឹមថារបបលោក ហ៊ុន សែន អាចរកយុត្តិធម៌ជូនគ្រួសារអ្នកស្រីបានទេ។
ចំណែក សមាជិកសភាអូស្ត្រាលីនៃរដ្ឋវ៉ិកតូរីយ៉ា (Victoria) មកពីគណបក្សពលករអូស្ត្រាលី លោក ជូលៀន ហ៊ីល (Julian Hill) ជំរុញឱ្យមានការរួមគ្នាដើម្បីឱ្យប្រទេសកម្ពុជាមានប្រជាធិបតេយ្យពិតប្រាកដ និងមានយុត្តិធម៌សង្គម។ លោកថា ក្នុងនាមលោកជាសមាជិកសភាអូស្ត្រាលីលោកនឹងប្រឹងប្រែងធ្វើច្បាប់ដែលស្រដៀងនឹងច្បាប់ដែលសហរដ្ឋអាមេរិកបានធ្វើ ដើម្បីដាក់ទណ្ឌកម្មលើក្រុមមេដឹកនាំរបបក្រុងភ្នំពេញដែលរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យ៖ «ចំពោះការស្លាប់បណ្ឌិត កែម ឡី យើងត្រូវតែបន្តជំរុញដើម្បីស្វែងរកយុត្តិធម៌»។
ក្រៅពីប្រទេសអូស្ត្រាលី និងនៅកម្ពុជា យុវជនខ្មែរនៅប្រទេសជប៉ុនក៏ស្វះស្វែងប្រារព្ធពិធីខួបបណ្ឌិត កែម ឡី នេះដែរ។ សកម្មជនគណបក្សសង្គ្រោះជាតិនៅប្រទេសជប៉ុន លោក ហៃ វណ្ណា ឱ្យដឹងថា ក្រុមលោកគ្រោងប្រារព្ធពិធីនៅក្នុងវត្តមួយនៅប្រទេសជប៉ុន ប៉ុន្តែខាងគណៈកម្មការវត្តមិនព្រមផ្ដល់ទីតាំង។ ប៉ុន្តែ លោកឱ្យដឹងទៀតថា ក្រុមយុវជននឹងជួបជុំគ្នាទីសាធារណៈមួយនៅថ្ងៃទី១១កក្កដា ដើម្បីថ្លែងសារនិងគោរពវីរភាពបណ្ឌិត កែម ឡី។
បណ្ឌិត កែម ឡី ដែលជាអ្នកស្រាវជ្រាវការអភិវឌ្ឍសង្គម ត្រូវបានខ្មាន់កាំភ្លើងបាញ់សម្លាប់នៅព្រឹកថ្ងៃទី១០ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៦ នៅឯស្ដារម៉ាត (Star Mart) ក្នុងស្ថានីយលក់ប្រេងឥន្ធនៈកាល់តិច (Caltex)។ រយៈពេលប្រាំឆ្នាំកន្លងទៅនេះ តុលាការនៃរបបក្រុងភ្នំពេញរកឃើញតែមនុស្សម្នាក់គត់ គឺឈ្មោះ អឿត អាង ដែលហៅខ្លួនឯងថា ជួប សម្លាប់ ក្នុងរឿងឃាតកម្មដ៏កក្រើកមួយនេះ ហើយបានកាត់ទោសរូបគេឱ្យជាប់ពន្ធនាគារអស់មួយជីវិត។ ប៉ុន្តែ សហគមន៍ជាតិ និងអន្តរជាតិ គ្មានជំនឿលើដំណើរការរកយុត្តិធម៌របស់តុលាការកម្ពុជា ដែលស្ថិតក្រោមឥទ្ធិពលគណបក្សកាន់អំណាច និងលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន នោះឡើយ។ ពួកគេបានទាមទារឱ្យមានការបង្កើតគណៈកម្មការស៊ើបអង្កេតរឿងនេះដោយឯករាជ្យ និងខ្លះបានងាកទៅពឹងពាក់យន្តការច្បាប់អន្តរជាតិវិញ។
អតីតសមាជិកសភាអូស្ត្រាលីដើមកំណើតខ្មែរ លោក ហុង លីម ប្រាប់ថា សហគមន៍ខ្មែរនៅអូស្ត្រាលីបានទាក់ទងជាមួយអ្នកច្បាប់ និងមេធាវីអន្តរជាតិនានា ដើម្បីស្វែងរកការពិត និងយុត្តិធម៌ជូនបណ្ឌិត កែម ឡី៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។