ពលរដ្ឋខ្មែររស់នៅប្រទេសជប៉ុន កូរ៉េខាងត្បូង និងថៃប្រារព្ធធ្វើពិធីរំលឹកខួប ៨ឆ្នាំនៃឃាតកម្មលើបណ្ឌិត កែម ឡី យ៉ាងផុលផុស ហើយប្រកាសយកបណ្ឌិតធ្វើជាគម្រូក្នុងការតស៊ូ ដើម្បីជំរុញឱ្យមានការផ្លាស់ប្តូរតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យ។ ពួកគេបន្តទាមទាររដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាឱ្យបើកការស៊ើបអង្កេតតម្លាភាព ដើម្បីវែកមុខរកអ្នកបញ្ជា ឬអ្នកទទួលខុសត្រូវ ចំពោះការបាញ់អ្នកវិភាគនយោបាយ និងសង្គមដ៏ល្បីរូបនេះ ព្រមទាំងទាមទារឱ្យដោះលែងយុវជនចលនាមាតាធម្មជាតិឱ្យមានសេរីភាពឡើងវិញ។
ដូចការគ្រោងទុក ពលរដ្ឋខ្មែរភាគច្រើនជាយុវជន ដែលកំពុងរស់នៅនិងធ្វើការនៅប្រទេសជប៉ុន (Japan) កូរ៉េខាងត្បូង (Korea) និងថៃ (Thailand) បាននាំគ្នារៀបចំពិធីបុណ្យរំលឹកខួប ៨ឆ្នាំ នៃឃាតកម្មបណ្ឌិត កែម ឡី នៅព្រឹកថ្ងៃអាទិត្យទី១៤ ខែកក្កដា។
ក្រៅពីរិះគន់ភាពអសកម្មក្រោមដឹកនាំរបស់ត្រកូលហ៊ុននោះហើយ អ្នកចូលរួមបានរំលឹកពីស្នាដៃ និងវីរភាពបណ្ឌិត កែម ឡី លាយឡំនឹងអារម្មណ៍ឈឺចាប់ និងផ្ញើសារទាមទារទៅរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន និងលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ឱ្យស្វែងរកឃាតកពិត និងអ្នកពាក់ព័ន្ធយកមកផ្ដន្ទាទោសតាមច្បាប់ ដើម្បីផ្តល់យុត្តិធម៌ជូនលោក និងបញ្ចាប់វប្បធម៌និទណ្ឌភាពនៅកម្ពុជា។ ឆ្លៀតក្នុងឱកាសនេះដែរ ពួកគេក៏ទាមទារតុលាការឱ្យទម្លាក់ចោលការចោទប្រកាន់ និងដោះលែងសកម្មជនចលនាមាតាធម្មជាតិទាំង ៥នាក់ ដែលកំពុងជាប់ឃុំដោយអយុត្តិធម៌ផងដែរ។
ការរំលឹកខួប ៨ឆ្នាំនេះ ពលរដ្ឋខ្មែររស់នៅប្រទេសជប៉ុន (Japan) ដែលមានអ្នកចូលរួមប្រមាណ ៧០នាក់ បាននិមន្តព្រះសង្ឃសូត្រមន្ត ប្រគេនចង្ហាន់ ដើម្បីបង្សុកូលឧទ្ទិសកុសលតាមបែបព្រះពុទ្ធសាសនាជូនវិញ្ញាណក្ខន្ឋបណ្ឌិត កែម ឡី លោក ជា វិជ្ជា លោក ឈុត វុទ្ធី និងវីរជនស្នេហាជាតិមួយចំនួនទៀត។ ពិធីនេះប្រព្រឹត្តទៅនៅសាលប្រជុំអូមីយ៉ា (Omiya Civic Hall) ខេត្តសៃតាម៉ា (Saitama)។
ប្រធានចលនាសង្គ្រោះជាតិប្រចាំប្រទេសជប៉ុន (Japan) លោក ហៃ វណ្ណា ថ្លែងថា ពីធីនេះ គឺដើម្បីឧទ្ទិសបុណ្យផង និងបង្ហាញការគោរពដឹងគុណ ចំពោះបណ្ឌិត កែម ឡី និងអ្នកស្នេហាជាតិ ដែលលះបង់ជីវិត ដើម្បីជាតិ និងពលរដ្ឋខ្មែរកន្លងមកផង។ លោកបន្តថា ការរំឭកពីវីរភាពរបស់លោកបណ្ឌិត រួមជាមួយមនុស្សគម្រូដទៃទៀតដែលបានស្លាប់ និងជាប់ពន្ធនាគារ ក្រោមរបបដឹកនាំរបស់លោក ហ៊ុន សែន គឺមានសាៈរសំខាន់ក្នុងការស្វែងរកយុត្តិធម៌ និងលើកទឹកចិត្តដល់អ្នកតស៊ូ ដើម្បីប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា។ លោកបញ្ជាក់ថាពលរដ្ឋខ្មែរនៅទីនោះបានប្តេជ្ញាចិត្តរួមគ្នាបង្កើនសកម្មភាពជួយកិច្ចការងារសង្គមឱ្យបានទ្វេដង ពីព្រោះការក្រោកឈរស្រុះគ្នា នឹងធ្វើឱ្យរបបត្រកូល ហ៊ុន លែងមានឱកាសធ្វើទុក្ខបុកម្នេញលើពលរដ្ឋតទៅទៀត។
លោក ហៃ វណ្ណា៖ «និយាយរួមទៅប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរគ្រប់រូប ដែលមិនបម្រើឱ្យរបបផ្តាច់ការនេះ គឺសុទ្ធសឹងតែជាជនរងគ្រោះពីអំពើអយុត្តិធម៌ ដែលរបបនេះកំពុងគ្រប់គ្រងប្រទេស។ ដូច្នេះ យើងនឹងបំផុសឱ្យមានគំនិតស្នេហាជាតិ ពលរដ្ឋចេះឈឺឆ្អាលអំពីបញ្ហាសង្គម ចូលរួមសហការគ្នានិយាយការពិត។ ពលរដ្ឋខ្មែរយើងនិយាយការពិត គឺរបបលោក ហ៊ុន សែន លែងមានឱកាសធ្វើបាបយើងតទៅទៀតហើយ នោះយុត្តិធម៌ គឺយើងអាចស្វែងរកជូនអ្នកទាំងនោះបាន»។
ពីប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង ក្រុមយុវជនខ្មែរ ប្រមាណជាង ៥០នាក់ ក៏បានរៀបចំកម្មវិធីរំលឹក ចំពោះវីរភាព និងការពលីជីវិតរបស់បណ្ឌិត កែម ឡី ដែរ។ ទោះបីឈរក្រោមដំណក់ភ្លៀងក្តី ក៏យុវជនទាំងនោះបាននាំគ្នាលើកបដា និងឡើងសម្តែងមតិម្តងម្នាក់ ដោយខឹងសម្បារនឹងរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បន្តរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស ប្រជាប្រជាធិបតេយ្យ ហើយបន្ទាប់មកពួកគេយកមឈូស ដែលសរសេរថា យុត្តិធម៌ស្លាប់ហើយ ដើរដង្ហែដូចសាកសព នៅលើទីលានប្រជាធិបតេយ្យក្វាងជូធំ ហើយលើកទឹកចិត្តកុំឲ្យយុវជន និងពលរដ្ឋខ្មែរបាក់ស្មារតី ស្របតាមទស្សនទានបណ្ឌិតកែម ឡី «ជូតទឹកភ្នែករួចបន្តដំណើរទៅមុខទៀត»។
តំណាងអ្នករៀបចំកម្មវិធីលោក ម៉ាត់ វណ្ណី ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីនៅថ្ងៃទី១៤ ខែកក្កដាថា យុវជនមិនភ្លេចគុណចំពោះបណ្ឌិត កែម ឡី ឡើយ ដែលអង់អាចក្លាហានបានលះបង់ ដើម្បីបុព្វហេតុជាតិ។ លោកបញ្ជាក់ថា ការលះបង់ពីលោកបណ្ឌិត និងក្រុមយុវជនមាតាធម្មជាតិ ដែលហ៊ានប្រឈមតតាំងជាមួយអំពើអយុត្តិធម៌សង្គមកន្លងមក គឺជាគម្រូល្អសម្រាប់ដាស់តឿនស្មារតីយុវជនឱ្យបន្តទាមទារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងការផ្លាស់ប្តូរនៅកម្ពុជា។
លោក ម៉ាត់ វណ្ណី៖«ការពលិកម្មរបស់លោកបណ្ឌិត កែម ឡី ហ្នឹង គឺឆ្លុះបញ្ចាំងឱ្យឃើញថា សកម្មភាព ការតស៊ូ ដើម្បីសេរីភាព សិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យហ្នឹង វាមានតម្លៃធំធេងណាស់ សូម្បីតែជីវិតស្ទើរតែពុំអាចយកទៅវាស់ផ្ទឹមបានដែរ។ អ៊ីចឹងហើយផ្តល់គម្រូដល់យុវជនជំនាន់ក្រោយ ត្រូវហ៊ានធ្វើសកម្មភាព ត្រូវហ៊ាននិយាយការពិតស្របតាមអ្វី ដែរលការចង់បានរបស់គាត់ហ្នឹងបាទ»។
ចំណែកជនភៀសខ្លួន និងពលករខ្មែររស់នៅប្រទេសថៃ (Thailand) ជាង ៧០នាក់វិញ ក៏បាននិមន្តព្រះសង្ឃបង្សុកូលឧទ្ទិសកុសលជូនបណ្ឌិត កែម ឡី នៅថ្ងៃទី១០ ខែកក្កដាផងដែរ។ តំណាងពលករធ្វើការនៅប្រទេសថៃលោក ង៉ា រឿន លើកឡើងថាទោះបីលោកបណ្ឌិត កែម ឡី ត្រូវឃាតកបាញ់សម្លាប់កន្លងផុត ៨ឆ្នាំហើយក្តី ក៏ទស្សនទានរបស់លោកនៅតែស្ថិតក្នុងក្រអៅបេះដូងកូនខ្មែរដដែល។
លោក ង៉ា រឿន៖ «គាត់ជាអ្នកវិភាគការពិតនៅក្នុងសង្គម ប្រទេសកម្ពុជា ខ្ញុំនិយាយនេះទាំងស្រក់ទឹកភ្នែក ពីព្រោះខ្ញុំមានការឈឺចាប់នឹងការបាត់បង់រូបលោក ដោយរបបដឹកនាំដោយត្រកូល ហ៊ុន សែន មិនអាចរកឃាតកជូនលោកបណ្ឌិត កែម ឡី បានទេ គឺនៅចំណុចត្រង់នេះហើយ។ ប៉ុន្តែលោកបណ្ឌិត កែម ឡី ស្លាប់តែរូបរាងកាយទេ កិត្តិយស កេរ្តិ៍ឈ្មោះរបស់គាត់មិនអាចស្លាប់ចោលបងប្អូនខ្មែរទាំងក្នុងប្រទេស និងក្រៅប្រទេសបានឡើយ ពីព្រោះលោកជាវីរបុរស អ្នកវិភាគការពិត»។
កាលនៅមានជីវិត បណ្ឌិត កែម ឡី គឺជាអ្នកហ៊ាននិយាយការពិត ប្រឆាំងនឹងក្រុមអ្នកមានអំណាចនៅកម្ពុជា ដើម្បីបុព្វហេតុនៃអំពើយុត្តិធម៌ និងសិទ្ធិមនុស្សសម្រាប់ពលរដ្ឋក្រីក្រ និងជនងាយរងគ្រោះ។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ បណ្ឌិត កែម ឡី ត្រូវបានគេមើលឃើញថា ជាអ្នកហ៊ានចេញមុខតស៊ូមតិ ប្រឆាំងនឹងអំពើលួចទ្រព្យសម្បត្តិ និងធនធានជាតិ ប្រព្រឹត្តិដោយឥស្សរជននយោបាយ នៃគណបក្សកាន់អំណាច ជាពិសេស គ្រួសារលោក ហ៊ុន សែន។ ដោយសារតែលោកហ៊ានលះបង់ជីវិត ដើម្បីលាតត្រដាងអំពីការពិតទាំងនេះហើយ ទើបបានជាពលរដ្ឋខ្មែរទាំងក្នុងប្រទេស និងក្រៅប្រទេស នៅតែចងចាំយ៉ាងជ្រាលជ្រៅក្នុងបេះដូងរបស់ពួកគាត់អំពីវីរភាពរបស់បណ្ឌិត កែម ឡី និងតែងរៀបចំពិធីរំលឹកខួបជារៀងរាល់ឆ្នាំ និងបន្តទាមទារអាជ្ញាធរឱ្យវែកមុខឃាតកពិត និងពាក់ព័ន្ធ យកមកផ្ដន្ទាទោសតាមច្បាប់៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។