គ្រួសារជនរងគ្រោះទាមទារអាជ្ញាធរបើកការស៊ើបអង្កេតដោយឯករាជ្យជុំវិញឃាតកម្មលើសកម្មជនគណបក្សប្រឆាំងលោក ស៊ិន ខុន កាលពីថ្ងៃទី២១ ខែវិច្ឆិកា បន្ទាប់ពីរូបលោកចូលរួមយ៉ាងសកម្មផ្នែកនយោបាយ និងរិះគន់កំហុសឆ្គងរបស់រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន ជាបន្តបន្ទាប់។ ប៉ុន្តែមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់រដ្ឋាភិបាលបញ្ជាក់ថា សំណើរបស់គ្រួសារជនរងគ្រោះ និងសង្គមស៊ីវិល មិនអាចទៅរួចឡើយ។
គ្រួសារជនរងគ្រោះដែលមានជីវភាពក្រីក្ររស់នៅភូមិចេក ឃុំចំប៉ា ស្រុកព្រៃកប្បាស ខេត្តតាកែវ រំពឹងថា អាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ច នឹងបង្កើតគណៈកម្មការស៊ើបអង្កេតដោយឯករាជ្យ និងឥតលម្អៀង ដើម្បីស្វែងរកឃាតកពិតនិងអ្នកពាក់ព័ន្ធមកដាក់ទោសតាមច្បាប់ និងផ្តល់យុត្តិធម៌ដល់លោក ស៊ិន ខុន ដែលជាសកម្មជនបក្សប្រឆាំង។
បងស្រីបង្កើតយុវជនគណបក្សប្រឆាំងលោក ស៊ិន ខុន គឺលោកស្រី ស៊ិន យ៉ុន ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីនៅថ្ងៃទី៦ ខែធ្នូថា រហូតមកដល់ពេលនេះ ក្រុមគ្រួសារលោកស្រីមិនទាន់ទទួលដំណឹងទាក់ទងទៅនឹងលទ្ធផលណាមួយ ច្បាស់លាស់ជុំវិញឃាតកម្មលើប្អូនប្រុសនៅឡើយទេ ប៉ុន្តែលោកស្រីបានដឹងតាមរយៈអ្នកភូមិថា សមត្ថកិច្ចបានចាប់ជនសង្ស័យម្នាក់។ ទោះជាយ៉ាងណា លោកស្រីទាមទាមឱ្យស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធបើកការស៊ើបអង្កេតដោយឯករាជ្យ ដើម្បីផ្តល់យុត្តិធម៌ដល់ប្អូនប្រុសដែលឃាតក បានកាប់សម្លាប់យ៉ាងព្រៃផ្សៃ នាពេលថ្មីៗ នេះ។
លោកស្រី ស៊ិន យ៉ុន ឱ្យដឹងថាក្រុមគ្រួសារលោកស្រីនៅតែសោកស្តាយ និងនឹករលឹកដល់លោក ស៊ិន ខុន ជាពិសេសឪពុកលោកស្រីត្រូវបានធ្លាក់ខ្លួនឈឺធ្ងន់ដេកនឹងកន្ទេរដោយសាររឿងនេះ៖ «ព័ត៌មានអីខ្ញុំអត់ដឹងទេ ព្រោះខ្ញុំអត់មានព័ត៌មានមើលហ្នឹងគេ ឮតែអ្នកភូមិគេនិយាយ សោកស្តាយដែរកុងឡើងឈឺហើយ គ្រាំចិត្តគាត់ធ្វើមិចកូនគាត់ចិញ្ចឹមមកមិនដែលវាយ ឬសម្តីធំដាក់ផង»។
លោក ស៊ិន ខុន អាយុ ៣១ឆ្នាំ គឺជាយុវជនបក្សសង្គ្រោះជាតិខណ្ឌជ្រោយចង្វា រាជធានីភ្នំពេញ។ កាលនៅមានជីវិត លោកតែងបញ្ចេញមតិរិះគន់រដ្ឋាភិបាល និងភាពអយុត្តិធម៌សង្គមលើបណ្ដាញសង្គមហ្វេសប៊ុកជាហូរហែ រហូតដល់ត្រូវបានគេគំរាមកំហែង និងវាយឱ្យរបួសធ្ងន់ធ្ងររួចម្ដងហើយ។ ទោះជារងការវាយដំយ៉ាងណាក្តី លោកនៅតែរក្សាជំហរនយោបាយគាំទ្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងបញ្ចេញមតិរិះគន់បញ្ហានានា ព្រមទាំងចូលរួមទាមទារឱ្យមានយុត្តិធម៌សង្គមដដែល។ ក្រោយមកលោក ស៊ិន ខុន ត្រូវបានជនមិនស្គាល់មុខកាប់ត្រូវជាច្រើនកាំបិតនៅលើដងខ្លួន បណ្ដាលឱ្យស្លាប់នៅមាត់ទន្លេក្បែរវត្តចាស់ សង្កាត់ជ្រោយចង្វា ខណ្ឌជ្រោយចង្វា រាជធានីភ្នំពេញ កាលពីវេលាម៉ោង ១យប់ ឈានចូលថ្ងៃទី២១ ខែវិច្ឆិកា។
ពីរថ្ងៃក្រោយមក សមត្ថកិច្ច បានចាប់ខ្លួនជនសង្ស័យម្នាក់ឈ្មោះ សៀង ឆរ័ត្ន អាយុ ២៩ឆ្នាំ ជាជាងសំណង់។ ជនសង្ស័យបានសារភាពប្រាប់មន្ត្រីកងរាជអាវុធហត្ថថា ខ្លួនបានកាប់សម្លាប់ជនរងគ្រោះ ដោយផ្ដើមចេញពីគំនុំ ពីព្រោះតែខឹងជនរងគ្រោះផឹកស្រាស្រវឹងទៅឡូឡានៅកន្លែងប្អូនរបស់ខ្លួនជួសជុលម៉ូតូ។ ប៉ុន្តែចម្លើយសារភាពរបស់ជនសង្ស័យនោះ ត្រូវបានក្រុមគ្រួសារ និងមិត្តភក្តិរបស់លោក ស៊ិន ខុន ព្រមទាំងអ្នកប្រើហ្វេសប៊ុកមួយចំនួនរិះគន់ និងសង្ស័យថា ជាឆាកល្ខោន ព្រោះពួកគាត់យល់ថា ករណីនេះពាក់ព័ន្ធនឹងរឿងនយោបាយ ព្រោះលោក ស៊ិន ខុន ជាមនុស្សស្លូតបូត ចូលចិត្តធ្វើការងារសង្គម និងមិនធ្លាប់មានគំនុំជាមួយអ្នកណាឡើយ។
ឆ្លើយតបរឿងនេះ ប្រធានអង្គភាពអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលលោក ផៃ ស៊ីផាន បញ្ជាក់ថា រដ្ឋាភិបាលមិនអាចបង្កើតគណៈកម្មការស៊ើបអង្កេតឯករាជ្យណាមួយពាក់ព័ន្ធករណីឃាតកម្មលើសកម្មជនបក្សប្រឆាំងតាមសំណើគ្រួសារ និងក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលបានទេ ដោយលោកអះអាងថា រំលោភច្បាប់របស់កម្ពុជា។ ប៉ុន្តែលោកបន្តលើកទឹកចិត្តឱ្យ អ្នកពាក់ព័ន្ធសហការជាមួយសមត្ថកិច្ច និងដាក់ភស្តុតាងដាក់បន្ទុកទៅតុលាការដើម្បីរកយុត្តិធម៌វិញ៖ «ដែនសមត្ថកិច្ចក្នុងការស្វែងរកយុត្តិធម៌សម្រាប់ជនរងគ្រោះ គឺជាដែនសមត្ថកិច្ចផ្លូវការមិនមែនបង្កើតចេះតែនឹកឃើញណា ហើយអង្គភាពឯករាជ្យណាមួយមកពាក់ព័ន្ធរឿងតុលាការនោះទេ ត្បិតអីតុលាការគេមានអធិបតេយ្យភាព ឯករាជ្យភាពរបស់គេរួចស្រេច រកភស្តុតាងដាក់ទៅ»។
ចំណែកប្រធានសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញលោក តាំង ស៊ុនឡាយ ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីនៅថ្ងៃទី៦ ខែធ្នូថា ករណីឃាតកម្មលើសកម្មជនបក្សប្រឆាំងដែលមានជនសង្ស័យឈ្មោះ សៀង ឆរ័ត្ន បានដល់ដៃតុលាការហើយ ប៉ុន្តែសំណុំរឿងនេះកំពុងស្ថិតក្នុងដំណាក់កាលស៊ើបអង្កេតរបស់តុលាការនៅឡើយ។ ហើយលោកមិនអាចបកស្រាយបន្ថែមបានដែរ ដោយលោករុញឱ្យទៅសួរអ្នកនាំពាក្យវិញ៖ «ការងារហ្នឹងខ្ញុំឱ្យអ្នកនាំពាក្យធ្វើការហើយទៅសួរអ្នកនាំពាក្យបន្ថែមទៅ រឿងស៊ើបអង្កេតក៏ប្រាប់អត់កើតដែរ គេកំពុងស៊ើបអង្កេត ក្នុងដំណាក់កាលស៊ើបអង្កេត»។
វិទ្យុអាស៊ីសេរីមិនអាចទាក់ទងអ្នកនាំពាក្យតុលាការក្រុងភ្នំពេញ អ៊ី រិន និងលោក ប្លង់ សុផល ដើម្បីបញ្ជាក់បន្ថែមជុំវិញរឿងនេះបានទេ នៅថ្ងៃទី៦ ខែធ្នូ។
ជុំវិញរឿងនេះ អ្នកនាំពាក្យសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុកលោក ស៊ឹង សែនករុណា សង្កេតឃើញថា ឃាតកម្មនេះបានបង្កើតនូវមន្ទិលសង្ស័យចំពោះភាពមិនប្រក្រតី និងមិនស៊ីសង្វាក់ជាច្រើនជុំវិញការលើកឡើងរបស់ជនសង្ស័យ និងអង្គហេតុនៃការស្លាប់របស់ជនរងគ្រោះ។ លោកបន្តថា ចាប់តាំងពីជនសង្ស័យធ្វើសន្និសិទសារព័ត៌មានជាមួយសមត្ថកិច្ចមក សង្គមស៊ីវិលមិនបានទទួលដំណឹងថា ជននោះ ត្រូវបានតុលាការចោទប្រកាន់ពីបទអ្វី មាត្រាណា ហើយបញ្ជូនទៅឃុំខ្លួននៅពន្ធនាគារឬទេ ខណៈអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចតែងតែបញ្ជាក់ថា ពួកគេកំពុងស៊ើបអង្កេត។ លោកថា សហគមន៍ជាតិ និងអន្តរជាតិកំពុងតាមដានយ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់ជុំវិញឃាតកម្មលើសកម្មជននយោបាយរូបនេះ ហើយបើតុលាការមិនមានចំណាត់ការណាមួយ ដើម្បីផ្តល់ទំនុកចិត្ត និងច្បាស់លាស់នោះទេ គឺមិនអាចលាងជម្រះមន្ទិលសង្ស័យបានឡើយ៖ «ខ្ញុំយល់ថា ដោយសារសមត្ថកិច្ចខ្លួនឯងទេ ដែលធ្វើឱ្យមានមន្ទិលសង្ស័យដល់សាធារណជន ចេះតែវាយតម្លៃថាអ្វីៗកើតឡើងដោយសារការរៀបរៀងចឹងទៅ ដោយសារកន្លងមកធ្លាប់មានការចាប់មនុស្សដែលមិនត្រឹមត្រូវចឹង គេតែងតែលើកឡើងរឿង ប៊ន់ សំណាង សុខ សំអឿន ចឹងហើយបានជាគេព្រួយបារម្ភថា ក្នុងករណីនេះវាអាចដូចគ្នា។ វាយម្លៃទៅមើលថា តើជនសង្ស័យដែលបានចាប់ខ្លួននេះប្រាកដបានទំនុកចិត្តហើយឬនៅ»។
លោក ស៊ឹង សែនករុណា បញ្ជាក់ថា សង្គមស៊ីវិលគាំទ្រការស្នើឱ្យអាជ្ញាធរបង្កើតគណៈកម្មការស៊ើបអង្កេតដោយឯករាជ្យ ត្រឹមត្រូវ ដើម្បីផ្តល់យុត្តិធម៌ដល់ជនរងគ្រោះ ហើយសំណើនេះមិនខុសច្បាប់នោះទេ ព្រោះកន្លងមកស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធធ្លាប់បង្កើតគណៈកម្មការលើឃាតកម្មមេដឹកនាំសហជីពលោក ជា វិជ្ជា ម្តងហើយ ប៉ុន្តែរហូតមកដល់ពេលនេះ សំណុំរឿងនោះមិនដឹងដំណើរការដល់ណាតែប៉ុណ្ណោះ។ យ៉ាងណាក្តីលោកថា បើគ្រួសារជនរងគ្រោះត្រូវការជំនួយផ្នែកច្បាប់ និងមេធាវីការពារក្តី អង្គការសង្គមស៊ីវិលនឹងផ្តល់ជូនពួកគាត់ដោយឥតគិតថ្លៃ។
កាលពីថ្ងៃទី៣ ខែធ្នូ អ្នកនាំពាក្យការិយាល័យសិទ្ធិមនុស្សនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ បានចេញលិខិតមួយស្នើសុំឲ្យអាជ្ញាធរកម្ពុជា បើកការស៊ើបអង្កេតឯករាជ្យមួយ ជុំវិញករណីឃាតកម្មលើសកម្មជននយោបាយនៃអតីតគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ គឺលោក ស៊ិន ខុន។ អ្នកនាំពាក្យការិយាល័យសិទ្ធិមនុស្សនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ លោក រ៉ូភឺត ខូលវីល(Rupert Colville) លើកឡើងថា ជនសង្ស័យត្រូវបានចាប់ខ្លួនពិតមែន ក៏ប៉ុន្តែអ្វីដែលជាការព្រួយបារម្ភនោះ គឺភាពមិនស៊ីគ្នារវាងភស្តុតាងរបស់អាជ្ញាធរ និងព័ត៌មានដែលការិយាល័យរបស់លោកទទួលបាន។
ដោយឡែក កាលពីពេលថ្មីៗនេះ ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលចំនួន ១៧ ដែលមកពីសហរដ្ឋអាមេរិក កាណាដា និងអូស្រ្តាលី បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍រូមគ្នាថ្កោលទោសចំពោះការសម្លាប់សកម្មជនគណបក្សប្រឆាំងលោក ស៊ិន ខុន ដែលតែងតែរិះគន់ទង្វើខុសឆ្គងរបស់រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន។ សង្គមស៊ីវិលដដែលយល់ថា ការសម្លាប់សកម្មជនបក្សប្រឆាំងលោក ស៊ិន ខុន ទំនងក្រោមហេតុផលនយោបាយ ដែលរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាត្រូវតែស្វែងរកឃាតករ ឬជនដៃដល់យកមកផ្តន្ទាទោសតាមច្បាប់។ ពួកគេជំរុញឱ្យសហគមន៍អន្តរជាតិថ្កោលទោស ហើយទាមទារឱ្យអ្នករាយការណ៍ពិសេសទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្សរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ប្រចាំកម្ពុជា ស្នើឱ្យមានការស៊ើបអង្កេតដោយឯករាជ្យលើការវាយប្រហារ និងការសម្លាប់លើលោក ស៊ិន ខុន កន្លងមក៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។