កញ្ញា​​សេង​ ​ធារី​ ​ជួល​​លោក​ជូង​ ជូងី ​ដើម្បី​ការពារ​ក្ដី​ ​និង​​បន្ត​កំដរ​ឆាក​ល្ខោន​នយោបាយ

0:00 / 0:00

សកម្មជន​​សិទ្ធិមនុស្ស​កញ្ញា​ ​សេង​ ​ធារី​ ​បាន​​សម្រេច​ជួល​​លោក​ជូង​ ជូងី ​ជា​មេធាវី​ជាតិ​ការពារ​សិទ្ធិ​​កញ្ញា​ ​និង​ប្តេជ្ញា​ថា​ ​នឹង​បន្ត​កំដរ​ឆាក​ល្ខោន​នយោបាយ​ ​តាម​ប្រព័ន្ធ​តុលាការ​នេះ​​តទៅទៀត​។​ ​កញ្ញា​បញ្ជាក់​ថា​ ​ក្នុងពេលជាមួយគ្នា​នេះ​ ​មេធាវី​អន្តរជាតិ​របស់​កញ្ញា​ ​ក៏​បន្ត​ជួយ​ក្នុង​រឿងក្តី​នេះ​ ​តាមរយៈ​ការ​តស៊ូ​មតិ​ពី​ខាងក្រៅ​។

សកម្មជន​សិទ្ធិមនុស្ស​ ​និង​ជា​អ្នកជំនាញ​ផ្នែក​ច្បាប់​ ​និង​នយោបាយ​អន្តរជាតិ​​កញ្ញា​ ​សេង​ ​ធារី​ ​ដែល​នៅតែ​ប្រកាន់​ជំហរ​ថា​ ​រឿង​ក្តីក្តាំ​របស់​កញ្ញា​នៅ​តុលាការ​សព្វថ្ងៃនេះ​ ​គឺជា​ឆាក​ល្ខោន​នយោបាយ​ ​ហើយដែល​ប្រព័ន្ធ​តុលាការ​ ​ត្រូវ​បាន​គេ​យកមក​ធ្វើជា​ឧបករណ៍​នោះ​ ​ថា​កញ្ញា​ត្រូវ​បង្ខំចិត្ត​មាន​មេធាវី​ ​តាម​ការ​ជ្រើសរើស​របស់​កញ្ញា​ ​ដែល​កញ្ញា​ទុកចិត្ត​និង​ជឿជាក់​ ​ដើម្បី​ការពារ​សិទ្ធិ​របស់​កញ្ញា​ ​នៅចំពោះមុខ​តុលាការ​នេះ​។​

​មុននឹង​ជួល​លោក​ ជូង​ ជូងី ​កញ្ញា​បាន​ប្រកាស​មិនព្រម​យក​មេធាវី​ប្រាំ​រូប​ ​ដែល​គណៈ​មេធាវី​កម្ពុជា​ចាត់តាំង​ឲ្យការ​ពារ​ក្តី​កញ្ញា​ ​និង​សកម្មជន​នយោបាយ​បក្ស​ប្រឆាំង​។​ ​កាលពី​ចុង​ឆ្នាំ​​២០២០​ ​គណៈ​មេធាវី​កម្ពុជា​ ​ចាត់តាំង​មេធាវី​ប្រាំ​រូប​ ​ដើម្បី​ការពារ​ក្ដី​ដោយ​ឥត​គិតថ្លៃ​ ​សម្រាប់​ជនជាប់ចោទ​ ​ដែល​ជាសកម្ម​ជន​សិទ្ធិមនុស្ស​ និង​​នយោបាយ​ជាង​ ​៤០​ ​នាក់​។​ ​ក្នុងចំណោម​អ្នក​ទាំងនោះ​ ​មាន​កញ្ញា​ ​សេង​ ​ធារី​ ​មួយ​ដែរ​។​ ​ប៉ុន្តែ​​កញ្ញា​ ​សេង​ ​ធារី​ ​បាន​បញ្ជាក់​ជំហរ​តាំងពី​ដើមទី​ ​ថា​កញ្ញា​មិន​ត្រូវការ​មេធាវី​ទាំងនេះ​នោះ​ទេ​ ​ព្រោះ​កញ្ញា​មាន​ជំនាញ​ច្បាប់​ស្រាប់​ ​និង​ចង់​ការពារ​ក្តី​ដោយខ្លួនឯង​ ​ដោយ​មិន​ចាំបាច់​មាន​មេធាវី​។​

ម្យ៉ាងទៀត​កញ្ញា​ ​ថា​ពលរដ្ឋ​ក្រីក្រ​ ​អនីតិជន​ ​និង​ជន​ដែល​មាន​បញ្ហា​ខ្សោយ​សតិ​ស្មារតី​ជាច្រើន​ ​ត្រូវការ​មេធាវី​ជួយ​ ​ដែល​គួរតែ​គណៈ​មេធាវី​ ​យក​ធនធាន​ទាំងនេះ​ទៅ​ជួយ​ពួកគាត់​ដែល​ត្រូវការ​​មិនមែន​បង្ខំឲ្យ​កញ្ញា​យក​មេធាវី​ ​ដែល​កញ្ញា​មិន​ត្រូវការ​នោះ​ឡើយ​។​

​ក្នុងពេលជាមួយគ្នា​នេះ​ដែរ​កញ្ញា​ ​សេង​ ​ធារី​ ​ថា​រឿងក្តី​កញ្ញា​ ​គឺជា​ឆាក​ល្ខោន​នយោបាយ​សោះ​ ​តែ​គេ​ចាត់តាំង​មេធាវី​ឲ្យការ​ពារ​ក្ដី​ឲ្យ​កញ្ញា​ ​ធ្វើ​ដូច​មែនទែន​។​ ​កញ្ញា​ថា​​នេះ​​ក៏​ជា​រូបភាព​មួយទៀត​ ​ក្នុង​ប្រព័ន្ធ​តុលាការ​ ​ដែល​ហាក់ដូចជា​ចង់​បង្ហាញ​ថា​ ​តុលាការ​ដំណើរការ​ទៅតាម​នីតិវិធី​ត្រឹមត្រូវ​ ​ដើម្បី​បំភាន់​មតិ​សាធារណៈ​។​

ទោះ​ជា​យ៉ាងនេះ​ក្ដី​ ​កញ្ញា​ថា​ ដំណាក់​កាល​នេះ​ ​ជា​ពេលវេលា​សមស្រប​មួយ​​ដើម្បី​មាន​លោក​ ជូង​ ជូងី ​ជា​មេធាវី​តាម​ការ​ជ្រើសរើស​របស់​កញ្ញា​ ​ឲ្យ​ជួយ​តតាំង​ផ្នែក​អង្គ​ច្បាប់​ ​ស្រប​ពេល​ដែល​កញ្ញា​បន្ត​កំដរ​ល្ខោន​នយោបាយ​នេះ​ផ្នែក​អង្គ​ហេតុ​៖ «ពេលវេលា​ឥឡូវ​ខ្ញុំ​ក៏​រីករាយ​ដែរ​ ​ដែល​មាន​គាត់​ជា​មេធាវី​។​ ​ចុះ​ទាំងអស់គ្នា​បាន​យល់​ដឹង​ហើយ​តាម​ការ​សម្តែង​របស់​ខ្ញុំ​ ​ថា​រឿង​នេះ​មិនមែន​រឿង​ច្បាប់​ ​នៅតែ​ជា​រឿងល្ខោន​នយោបាយ​។​ ​ប៉ុន្តែ​ ​ឥឡូវ​ចូល​សាច់រឿង​មួយទៀត​ ​ដែល​អាច​បើ​ឱកាស​ឲ្យ​យើង​ពន្យល់​សាធារណជន​ទូទៅ​ ​របៀប​ដែល​យើង​អះអាង​ផ្នែក​ច្បាប់​។​ ​ដូច្នេះ​គាត់​ជា​មេធាវី​ជាក់ស្តែង​។​ ​គាត់​មិនមែន​សម្តែង​ទេ​។​ ​គាត់​នឹង​ធ្វើ​កិច្ចការ​របស់​គាត់​ផ្នែក​ច្បាប់​។​ ​ខ្ញុំ​នៅតែ​សម្តែង​ ​ព្រោះ​ខ្ញុំ​អត់មាន​កំហុស​អ្វី​ ​ខ្ញុំ​ត្រូវការ​សម្តែង​ ​នៅ​ក្នុង​ការចោទប្រកាន់​ ​ឆ្លើយតប​អី​ហ្នឹង​ ​តាម​គេ​ជំរុញ​ឲ្យ​ខ្ញុំ​ចូលរួម​ទៅ​ ​ពីព្រោះ​នេះ​ជា​ឱកាស​នៅ​ក្នុង​ការ​ផ្តល់​មេរៀន​ទៅ​សាធារណជន​ដែរ​»។

​មេរៀន​ដែល​ត្រូវ​ផ្តល់​ដល់​សាធារណជន​នោះ​កញ្ញា​ ​សេង​ ​ធារី​ ​ថា​គឺ​ការ​បំភ្លឺ​ឲ្យ​ឃើញច្បាស់​ថា​ ​តុលាការ​នេះ​រំលោភ​សិទ្ធិ​សេរីភាព​ប្រជាពលរដ្ឋ​ ​ក្នុង​ការ​បញ្ចេញមតិ​ ​និង​សិទ្ធិ​នយោបាយ​ ​ដែល​ធានា​ដោយ​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​កម្ពុជា​ ​និង​ច្បាប់អន្តរជាតិ​ ​ដែល​កម្ពុជា​ព្រម​ចុះហត្ថលេខា​អនុវត្ត​តាម​។​ ​កញ្ញា​ថា​ ការ​អនុវត្ត​សិទ្ធិ​សេរីភាព​របស់​ប្រជាពលរដ្ឋ​ ​ដោយ​អហិង្សា​ ​ស្របតាម​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​ ​និង​ច្បាប់អន្តរជាតិ​ ​មិនមែន​ជា​បទឧក្រិដ្ឋ​នោះ​ទេ​។​ ​កញ្ញា​ថា​ ​ការ​បំពាន​នីតិវិធី​ត្រឹមត្រូវ​ ​និង​សិទ្ធិ​សេរីភាព​របស់​ពលរដ្ឋ​បែប​នេះ​ ​នឹង​ធ្វើឲ្យ​នីតិវិធី​តុលាការ​នេះ​ ​ចាត់ទុកជា​មោឃៈ​ ​និង​ទម្លាក់​ចោល​រាល់​ការចោទប្រកាន់​មក​លើ​កញ្ញា​។​

ស្រប​ពេល​ដែល​លោក​មេធាវី​ ជូង​ ជូងី ​នឹង​ការពារ​សិទ្ធិ​កញ្ញា​ផ្នែក​អង្គ​ច្បាប់​នៅ​កម្រិត​ជាតិ​ ​នៅ​កម្រិត​អន្តរជាតិ​ឯណោះ​វិញ​ ​កញ្ញា​មាន​មេធាវី​អន្តរជាតិ​មួយ​រូប​ ​គឺ​លោក​ ​ចារិត​ ហ្គិនស័រ​ (Jared Genser) ​ដែល​កញ្ញា​អះអាង​ថា​ ​ជួយ​ក្នុង​រឿងក្តី​កញ្ញា​លើឆាកអន្តរជាតិ​ ​ជាពិសេស​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​នយោបាយ​ ​ព្រោះ​រឿង​នេះ​គឺជា​រឿង​នយោបាយ​៖ «​ ពួកគាត់​ក៏មាន​យុទ្ធ​សា​ស្រ្ត​ដែរ​ផ្នែក​នយោបាយ​ ​ពីព្រោះ​ក្រុមហ៊ុន​ច្បាប់​ ​ Perseus​ Strategies ​ របស់​លោក​ ​ចារិត​ ហ្គិនស័រ​​ (Jared Genser) ហ្នឹង​ ) ​ គាត់​ក៏​យល់​អំពី​ចលនា​របស់​លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ​។​ ​ដូច្នេះ​គាត់​ជួយ​រៀបចំ​ឯកសារ​របស់​ខ្ញុំ​ ​សេចក្ដីថ្លែង​ការណ៍​របស់​ខ្ញុំ​ហ្នឹង​ជា​ស្នាដៃ​របស់​ក្រុម​លោក​ ​ចារិត​ ហ្គិនស័រ ​ជាមួយ​ខ្ញុំ​ ​ហើយ​ឯកសារ​ហ្នឹង​ជា​មូលដ្ឋាន​របស់​ខ្ញុំ​ ​ទោះបី​មាន​លោក​មេធាវី​ ជូង​ ជូងី​ក្តី​»។

​លោក​ ​ចារិត ហ្គិនស័រ (Jared Genser) ​ជា​មេធាវី​អន្តរជាតិ​ជនជាតិ​អាមេរិក​ ​និង​ជា​មិត្តភក្តិ​ជិតស្និទ្ធ​របស់​កញ្ញា​ ​សេង​ ​ធារី​ ​ដែល​បាន​ទៅ​ផ្តល់​កម្លាំងចិត្ត​ ​និង​តាមដាន​សវនាការ​ដោយ​ផ្ទាល់​ ​កាលពីដើម​ខែ​ ​ធ្នូ​ ​ឆ្នាំ​ ​២០២១​។​ ​លោក​ ​ចារិត​ ហ្គិនស័រ ​ ​ថា​បន្ទាប់ពី​ចូល​ស្តាប់​សវនាការ​ជា​លើកទីមួយ​នោះ​ ​លោក​​​មានការ​ភ្ញាក់ផ្អើល​ចំពោះ​ការ​បំពាន​នីតិវិធី​ ​យ៉ាង​សម្បើម​របស់​តុលាការ​កម្ពុជា​ ​ក្នុង​សំណុំរឿង​កញ្ញា​ ​សេង​ ​ធារី​នេះ​។​

នីតិវិធី​ដែល​រង​ការ​បំពាន​ទាំងនោះ​ ​រួម​មានការ​ហាមឃាត់​អ្នកកាសែត​បរទេស​ ​មិន​ឲ្យ​ចូល​ស្តាប់​សវនាការ​ ​ដោយសារ​យកលេស​ថា​ ​មិនបាន​ចុះឈ្មោះ​ជាមុន​ ​ការ​រករឿង​កញ្ញា​ ​សេង​ ​ធារី​ ​មិន​ចង់ឲ្យ​ចូល​បន្ទប់​សវនាការ​ ​ដោយសារតែ​កញ្ញា​ស្លៀកពាក់​សម្លៀក​បំពាក់​ជា​អប្សរា​ ​និង​បង្គាប់​ឲ្យ​កញ្ញា​ដូរ​សម្លៀក​បំពាក់​នេះ​ចេញ​ ​នៅ​ពេល​ចូល​សវនាការ​លើកក្រោយ​ជាដើម​។​

ជាង​នេះ​ទៅទៀត​ ​លោក​កត់​សម្គាល់​ឃើញ​ភាព​មិន​ប្រក្រតី​ ​ក្នុង​ករណី​ជូនដំណឹង​អំពី​ដីកា​របស់​តុលាការ​ ​ដល់​កញ្ញា​ ​សេង​ ​ធារី​ ​និង​កូនក្តី​ដទៃទៀត​។​ ​លោក​ថា​ ​ក្នុង​ថ្ងៃ​សវនាការ​នោះ​ ​មេធាវី​ជាច្រើន​របស់​កូនក្តី​ដទៃទៀត​ ​បាន​ត្អូញត្អែ​ថា​ ​មិនបាន​ទទួល​ដីកាកោះ​ ​ដើម្បី​ឡើង​សវនាការ​នៅ​ពេល​នោះ​។​ ​មួយទៀត​លោក​ ​ថា​ដល់​ថ្ងៃ​សវនាការ​ទៅ​ហើយ​ ​តុលាការ​ដូរ​ចៅក្រម​ ​ដោយ​មិន​ជូនដំណឹង​កូនក្តី​មុន​។​

វិទ្យុ​អាស៊ី​សេរី​ ​មិនទាន់​អាច​ទាក់ទង​ប្រធាន​គណៈ​មេធាវី​លោក​ ​លី​ ​ច័ន្ទ​តុលា​ ​និង​អ្នកនាំពាក្យ​សាលាដំបូង​រាជធានី​ភ្នំពេញ​ ​លោក​ ​អ៊ី​ រិន្ទ ​ដើម្បី​បំភ្លឺ​ជុំវិញ​រឿង​នេះ​បាន​នៅឡើយ​ទេ​។​

កញ្ញា​ ​សេង​ ​ធារី​ ​ត្រូវ​បាន​ចោទប្រកាន់​ពី​បទ​រួមគំនិតក្បត់​ ​និង​ញុះញង់​ ​ដោយសារតែ​សារ​គាំទ្រ​ដំណើរ​មាតុភូមិនិវត្តន៍​របស់​ប្រធាន​ស្តីទី​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ​លោក​ ​សម​ ​រង្ស៊ី ​កាលពី​ឆ្នាំ​ ​២០១៩​។​ ​កញ្ញា​ស្ថិត​ក្នុងចំណោម​ជនជាប់ចោទ​ ​៤២​ ​នាក់​ ​ដែល​តុលាការ​ចោទ​ជា​ក្រុម​។​ ​ប៉ុន្តែ​តុលាការ​បាន​បំបែក​សំណុំរឿង​នេះ​ ​ទៅជា​បី​ក្រុម​ ​ដោយ​ដាក់​កញ្ញា​ ​សេង​ ​ធារី​ ​ឲ្យ​ដាច់​ម្នាក់ឯង​ ​ស្រប​ពេល​ដែល​ជនជាប់ចោទ​ ​៤១​ ​នាក់​ផ្សេងទៀត​ ​បំបែកចេញ​ជា​ពីរ​ក្រុម​។​ ​សវនាការ​របស់​កញ្ញា​ ​សេង​ ​ធារី​ ​នឹង​បន្ត​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​៤​ ​ខែ​​មករា ឆ្នាំ២០២២​៕

កំណត់​ចំណាំ​ចំពោះ​អ្នក​បញ្ចូល​មតិ​នៅ​ក្នុង​អត្ថបទ​នេះ៖ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។