ជនភៀសខ្លួនខ្មែរចំនួន ៦ នាក់ ដែលត្រូវបានអាជ្ញាធរថៃ ចាប់់ឃុំខ្លួនប្រទេសនៅថៃ កាលពីខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៣ កំពុងមានបញ្ហាសុខភាពធ្ងន់ធ្ងរ និងមិនមានអាហារបរិភោគគ្រប់គ្រាន់។ មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលស្នើទៅរដ្ឋាភិបាលថៃឱ្យគោរពគោលការណ៍សិទ្ធិមនុស្សលើអ្នកជាប់ឃុំ។
សង្គមស៊ីវិល និងសកម្មជនកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស ព្រួយបារម្ភពីបញ្ហាសុខភាពរបស់ជនភៀសខ្លួនខ្មែរចំនួន ៦នាក់ ដែលជាប់ឃុំ នៅក្នុងប្រទេស ថៃថា កំពុងឈឺធ្ងន់ធ្ងរ និងមានសុខភាពទ្រុឌទ្រោមខ្លាំង ហើយមិនមានអាហារបរិភោគគ្រប់គ្រាន់។
ជនភៀសខ្លួនខ្មែរទាំង ៦នាក់ ក្នុងនោះ កញ្ញា អេង ម៉ាឡៃ ហៅសូ មេត្ដា និងប្អូនៗរបស់កញ្ញា ២នាក់ទៀត ហើយខ្មែរក្រោម ២នាក់ និងសកម្មជនបក្សប្រឆាំងម្នាក់ គឺលោក ថន ចន្ថា។ ពួកគាត់ត្រូវអាជ្ញាធរថៃចាប់ខ្លួន កាលពីចុងខែធ្នូឆ្នាំ២០២៣ អំឡុងពេលពួកគាត់ចូលរួមវគ្គបណ្តុះបណ្តាល ស្ដីពីកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុង ប៉ារីសនៅទីក្រុងបាងកក។
សកម្មជនកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីសលោក ស្រ៊ុន ស្រ៊ន ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ី សេរីនៅថ្ងៃទី១៨ ខែឧសភា ថា លោកបាននិយាយជាមួយជនភៀសខ្លួនទាំង ៦ នាក់ ដើម្បីតាមដានពីស្ថានភាពរបស់ពួកគាត់នៅក្នុងមណ្ឌលឃុំខ្លួន ខណៈពួកគាត់ត្រូវបានអនុញ្ញាតឱ្យនិយាយទូរស័ព្ទជាមួយក្រុមគ្រួសារ និងមិត្តភក្ដិ រយៈពេលមួយម៉ោងជារៀងរាល់ថ្ងៃ។
លោកថា ពួកគាត់ទាំង ៦នាក់កំពុងប្រឈមបញ្ហាសុខភាព ហើយកញ្ញា សូ មេត្ដា និងប្អូនរបស់នាង គឺមិនមានអាហារបរិភោគគ្រប់គ្រាន់ ហើយគ្រួសារ ក៏មិនអាចទៅសួរសុខទុក្ខពួកគាត់បាន ខណៈខ្មែរក្រោមពីរនាក់ទៀត សុខភាពក៏ចុះខ្សោយដែរ។
លោក ស្រ៊ុន ស្រ៊ន៖ «សូមេត្តា គាត់មានជំងឺដែរ ដោយសារតែការហូបចុកនៅទីនោះ គឺខ្វះខាតខ្លាំង។ ធម្មតាអ្នកជាប់ឃុំឃាំងដទៃៗ គេមានគ្រួសារទៅមើល ឬគេផ្ដល់ជាថវិកាឬសម្ភារៈអី ដើម្បីគាត់បានហូបចុកគ្រប់គ្រាន់ល្មមរស់ ប៉ុន្តែពួកគាត់ ៣ នាក់បងប្អូន គឺអត់ទេ។ អត់មានហូបគ្រប់ទេ ដែលធ្វើឱ្យសុខភាពរបស់គាត់ទ្រុឌទ្រោមខ្លាំង»។
រីឯសកម្មជនគណបក្សប្រឆាំងម្នាក់ គឺលោក ថន ចន្ថា ដែលធ្លាប់ត្រូវជនមិនស្គាល់ មុខលួចវាយបាក់ឆ្អឹងខ្នង និងបែកក្បាល ក៏កំពុងឈឺធ្ងន់ និងត្រូវការលេបថ្នាំជាប្រចាំផងដែរ។
លោក ស្រ៊ុន ស្រ៊ន៖ «គាត់ត្រូវការហូបថ្នាំជាប្រចាំ ដើម្បីការពារឆ្អឹងរបស់គាត់ ប៉ុន្តែតាំងនៅក្នុងមន្ទីរឃុំឃាំងពីខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៣ ដល់ឥឡូវនេះ គឺគាត់បានដាច់ថ្នាំ ដែលធ្វើឱ្យសុខភាពរបស់គាត់ធ្ងន់ធ្ងរ និងទ្រុឌទ្រោមខ្លាំងមែនទែន»។
លោក ស្រ៊ុន ស្រ៊ន ស្នើទៅរដ្ឋាភិបាលឱ្យពិនិត្យមើលឡើងវិញ និងដោះលែងជនភៀសខ្លួនខ្មែរ ទាំង ៦នាក់ឱ្យបាននៅក្រៅឃុំ។ លោកចាត់ទុកការចាប់ខ្លួនពួកគាត់ អំឡុងពេលចូលរួមវគ្គបណ្តុះបណ្តាលស្ដីពីកិច្ចព្រមព្រៀង សន្តិភាព ទីក្រុងប៉ារីស និងមានប័ណ្ណអង្គការសហប្រជាជាតិ UN ផងនោះ គឺជាការរំលោភច្បាប់អន្តរជាតិ។
លោក ស្រ៊ុន ស្រ៊ន៖ «សង្ឃឹមរដ្ឋាភិបាល អនុគ្រោះឱ្យអ្នកទាំង៦ នាក់ នៅក្រៅឃុំ ពីព្រោះជាចំណែកមួយដែលបង្ហាញថា រដ្ឋាភិបាលថៃពិតជាយកចិត្តទុកដាក់ ចំពោះទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ ដោយសារបងប្អូនទាំងអស់នោះ សុទ្ធតែមានប័ណ្ណUNផង ហើយគាត់មករៀនច្បាប់ជាមួយពួកខ្ញុំផង។ អ៊ីចឹងមិនគួរណា រឿងនេះក្លាយជាចំណុចអាក្រក់របស់រដ្ឋាភិបាលថៃទេ»។
ប្រធានគណៈកម្មការប្រតិបត្តិគណបក្សភ្លើងទៀន និងជាសមាជិកគណៈកម្មការ នាយក លោក លី ម៉េងឃៀង ព្រួយបារម្ភពីសុខភាព និងសុវត្ថិអ្នកជាប់ឃុំ ខណៈពួកគាត់មិនអាចទៅចូលសួរសុខទុក្ខបាន ដោយសារលោកក៏ជាមុខសញ្ញា ដែលអាជ្ញាធរថៃតាមឃ្លាំមើលដែរ។
លោក លី ម៉េងឃៀង៖ «ពួកខ្ញុំដែលនៅទីនេះស្វែង ដើម្បីសុំអន្តរាគមន៍ណាមួយនោះ ក៏ពុំទាន់ទទួលបានដំណឹង ឬក៏ព័ត៌មានអីទាំងអស់។ អ៊ីចឹងយើងមានតែការរង់ចាំថា នឹងមានចំណាត់ការបែបណា ពីសំណាក់អាជ្ញាធរថៃ ក៏ដូចជា មន្ត្រីខាងពន្ធនាគារថៃហ្នឹង អាចបញ្ជូនគាត់យកមកព្យាបាលនៅខាងក្រៅឬ»។
នាយកទទួលបន្ទុកកិច្ចការទូទៅ នៃអង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ (Licadho) លោក អំ សំអាតយល់ថា ប្រទេសថៃមិនមែនជាកន្លែងសុវត្ថិភាព សម្រាប់សកម្មជននយោបាយ សិទ្ធិមនុស្ស និងសកម្មជនសង្គម ក្នុងការសុំសិទ្ធិជ្រកកោនទៀតទេ ពីព្រោះកន្លងមក សកម្មជនដែលស្វែងរកសិទ្ធិជ្រកកោននៅថៃ ទោះបីជាទទួលស្គាល់ពីឧត្ដមស្នងការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកជនភៀសខ្លួនក៏ដោយ ក៏ត្រូវបានអាជ្ញាធរថៃចាប់ខ្លួន និងបញ្ជូនមកកម្ពុជាវិញ។
រីឯសកម្មជនមួយចំនួនទៀត លោកថា ក៏ត្រូវអាជ្ញាធរថៃចាប់ខ្លួន និងចោទប្រកាន់ ពាក់ព័ន្ធនឹងការឆ្លងដែន និងស្នាក់នៅដោយខុសច្បាប់ ហើយដាក់ពន្ធនាគារថែមទៀត។
លោក អំ សំអាត ស្នើទៅឧត្ដមស្នងការនៃអង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកជនភៀសខ្លួន គួរយកចិត្តទុកដាក់ និងជួយជ្រោមជ្រែងពិនិត្យបញ្ហាសុខភាព បញ្ហាស្នាក់នៅឱ្យបានដិតដល់បន្ថែមទៀត និងស្នើឱ្យថៃគោរពសិទ្ធិមនុស្ស។
លោក អំ សំអាត៖ «ថៃត្រូវតែគោរពគោលការណ៍សិទ្ធិមនុស្ស ទោះបីគាត់ជាអ្នកជាប់ឃុំ ក៏គាត់មានសិទ្ធិទទួលបានការថែទាំសុខភាព ព្យាបាលផ្នែកសុខភាព និងរបបអាហារក្នុងការទទួលទានដូចគ្នាផងដែរ»។
បច្ចុប្បន្នមានជនភៀសខ្លួនខ្មែរប្រមាណ៧០នាក់ កំពុងភៀសខ្លួននៅប្រទេសថៃ ដើម្បីគេចចេញពីការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញពីសំណាក់អាជ្ញាធរខ្មែរដោយសារពួកគេរិះគន់ភាពអសកម្មរបស់រដ្ឋាភិបាលខ្មែរនិងគេចពីការបង្ខំចុះចូលជាមួយគណបក្សកាន់អំណាច។
កាលពីថ្ងៃទី១៦ ខែឧសភា អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស Human Rights Watch បានចេញរបាយការណ៍មួយ លាតត្រដាងថា រដ្ឋាភិបាលថៃ កំពុងជួយប្រទេសជិតខាង ដូចយ៉ាងកម្ពុជា ក្នុងការបង្ក្រាបជនភៀសខ្លួន និងអ្នកប្រឆាំងដែល ស្វែងរកសិទ្ធិជ្រកកោនលើទឹកដីថៃ។
អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស ចាត់ទុកវិធានការរបស់រដ្ឋាភិបាលថៃ ក្នុងការបង្ក្រាបសំឡេងប្រឆាំងឆ្លងប្រទេសថា ជាទង្វើបំពានច្បាប់អន្តរជាតិ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។