មន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្ស ព្រួយបារម្ភអំពីចំនួនជនជាប់ឃុំកើនឡើងបណ្ដាលឱ្យពន្ធនាគារ កាន់តែចង្អៀតណែន ដោយសារអាជ្ញាធរចាប់ខ្លួនជនសង្ស័យកាន់ច្រើន និងផ្អាកសវនាការក្នុងអំឡុងពេលឆ្លងរាតត្បាតជំងឺកូវីដ-១៩។ មន្ត្រីពន្ធនាគារទទួលស្គាល់អំពីស្ថានភាពចង្អៀតណែនក្នុងពន្ធនាគារ ដោយសារអ្នកជាប់ឃុំថ្មីមានជារៀងរាល់ថ្ងៃ។
បើទោះបីជាពន្ធនាគារនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាស្ថិតក្នុងស្ថានភាពចង្អៀតណែនធ្ងន់ធ្ងរក្ដី ក៏អាជ្ញាធរនៅតែបន្តចាប់បញ្ជូនជនសង្ស័យទៅឃុំខ្លួនបណ្ដោះអាសន្ននៅក្នុងពន្ធនាគារជារៀងរាល់ថ្ងៃ ដើម្បីរង់ចាំការជំនុំជម្រះ។
នាយករងទទួលបន្ទុកផ្នែកឃ្លាំមើល និងការពារសិទ្ធិមនុស្សនៃអង្គការលីកាដូ (LICADHO) លោក អំ សំអាត មានប្រសាសន៍ថា ពន្ធនាគារផ្ទុកមនុស្សលើសចំណុះចង្អៀតណែននេះ កើតឡើងជាច្រើនឆ្នាំមកហើយ ប៉ុន្តែអាជ្ញាធររដ្ឋាភិបាល មិនទាន់អាចកាត់បន្ថយបាននៅឡើយ បើទោះមានការសាងសង់ពន្ធនាគារបន្ថែមខ្លះ និងមានយុទ្ធនាការពន្លឿនដោះស្រាយការកកស្ទះសំណុំរឿងរបស់ក្រសួងយុត្តិធម៌ក៏ដោយ។ លោកព្រួយបារម្ភថា ប្រសិនបើការឆ្លងរាតត្បាតជំងឺកូវីដ-១៩ ក្នុងសហគមន៍ជាលើកទី៣នេះ នៅតែអូសបន្លាយពេល នឹងធ្វើឱ្យពន្ធនាគារកាន់តែចង្អៀតណែនថែមទៀត ដោយសារចំនួនអ្នកជាប់ឃុំថ្មីចេះតែកើនឡើង ខណៈតុលាការផ្អាកសវនាការជំនុំជម្រះ បង្កឱ្យកកស្ទះសំណុំរឿងបន្តថែមទៀត៖ «យើងដឹងហើយថា ទាក់ទងនឹងកូវីដ - ១៩ ទាក់ទងនឹងសវនាការអី ខ្លាចដឹកទៅដឹកមកមនុស្សច្រើនអីវាមួយហើយ ប៉ុន្តែការអូសបន្លាយបានន័យថា អ្នកដែលជាប់ឃុំហ្នឹង ចេះតែបន្តហើយភាពចង្អៀតណែននេះក៏ចេះ តែបន្តដែរ។ ការចង្អៀតណែន កាលណាតែខ្លាំងទៅទី១ យើងបារម្ភទាក់ទងនឹងបញ្ហាកូវីដ ទី២ ជំងឺឆ្លងកាចសាហាវផ្សេងទៀត ទី៣ កាលណាចង្អៀតតែខ្លាំងមែនទែនវាអាច ប៉ះពាល់ដល់សុខភាពពួកគាត់កាន់តែខ្លាំងដែរ»។
លោក អំ សំអាត បន្តថា ដើម្បីកាត់បន្ថយបញ្ហាចង្អៀតណែនក្នុងពន្ធនាគារនេះ តុលាការ គួរតែអនុវត្តឱ្យបានត្រឹមត្រូវតាមគោលការណ៍ច្បាប់ជាតិ និងអន្តរជាតិ ដែលថា ចំពោះបទល្មើសមជ្ឈិម ឬបទល្មើសកម្រិតស្រាល មិនគួរឃុំខ្លួនទេ ពោលគឺការឃុំខ្លួនបណ្ដោះអាសន្ន គួរតែជាជម្រើសចុងក្រោយ។ ទន្ទឹមគ្នានេះ លោកជំរុញឱ្យអាជ្ញាធររដ្ឋាភិបាល គួរតែខិតខំទប់ស្កាត់ការហូរចូលគ្រឿងញៀនពីខាងក្រៅផងដែរ៖ «បច្ចុប្បន្ននេះ យើងឃើញថា អ្នកឃុំខ្លួនរង់ចាំសវនាការច្រើនស្ទើរតែ២ភាគ៣ ហើយបញ្ហាមួយទៀតយើងឃើញថា បទល្មើសច្រើនដែលជា ពិសេសយុទ្ធនាការនៃការបង្ក្រាប់គ្រឿងញៀននេះ ក៏វាបង្កើននូវភាពចង្អៀតណែនក្នុងពន្ធនាគារដែរ។ មួយទៀតសវនាការ បើសិនជាការពន្យារពេល ឬក៏សវនាការដែលកាត់ទោសហ្នឹង យើងគួរតែពិនិត្យទៅលើរឿងទោស ការងារសហគមន៍ ទោសពាក់ កណ្ដាលនៃទោស ការព្យួរទោសអីជាដើមជាពិសេសអាទិភាពទៅលើស្ត្រីមានផ្ទៃពោះ ស្ត្រីមានកូនតាមម្ដាយ ឬអនីតិជនជាដើម»។
អង្គការជាតិ និងអន្តរជាតិ ពិនិត្យឃើញថា មនុស្សជាច្រើនត្រូវបានតុលាការសម្រេចឃុំខ្លួនដោយគ្មានមូលដ្ឋានច្បាប់គ្រប់គ្រាន់នោះទេ ជាពិសេសអ្នកសម្ដែងមតិ និងអ្នករិះគន់រដ្ឋាភិបាល។
ភរិយារបស់សកម្មជនបក្សប្រឆាំងកំពុងជាប់ឃុំ លោក គង់ ម៉ាស់ គឺលោកស្រី កុល សាត រៀបរាប់ថា លោកស្រី បារម្ភជាខ្លាំងអំពីស្ថានភាពចង្អៀតណែនក្នុងពន្ធនាគារដែលធ្វើឱ្យប្តីលោកស្រីពិបាករស់នៅ និងពិបាកដេក ហើយធ្វើឱ្យប៉ះពាល់សុខភាពរបស់គាត់។ លោកស្រីយល់ថា ប្រសិនបើប្រទេសកម្ពុជា មានប្រជាធិបតេយ្យពិតប្រាកដ ហើយមានតុលាការឯករាជ្យនោះ គឺប្តីរបស់លោកស្រី ប្រាកដជាមិនត្រូវបានចាប់ឃុំខ្លួនរហូតដល់ពីរដងផ្ទួនៗទាំងគ្មានកំហុសនោះទេ៖ «វាអយុត្តិធម៌ណាស់សម្រាប់ប្តីខ្ញុំ ដោយសារតែគាត់ទើប តែរួចខ្លួនមកវិញ ហើយឥឡូវគេចាប់ខ្លួនទៀត គេចាប់ហើយអត់បានស៊ើបសួរ ឬទុក នៅខាងក្រៅ ឬក៏បញ្ជាក់ថា គាត់ធ្វើអីខុស គឺអត់មានទេ ចាប់ហើយបញ្ជូនទៅតែម្ដង»។
មកទល់ពេលនេះ អាជ្ញាធររបបក្រុងភ្នំពេញ បានចាប់ឃុំខ្លួនសកម្មជននយោបាយ សកម្មជនសង្គម ព្រះសង្ឃ និងយុវជនសរុបជិត ៨០នាក់ហើយ ដាក់ក្នុងពន្ធនាគារ ហើយភាគច្រើនកំពុងរង់ចាំការជំនុំជម្រះក្ដី។
អ្នកនាំពាក្យអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធនាគារនៃក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក នុត សាវនា ថ្លែងថា យុទ្ធនាការរបស់ក្រសួងយុត្តិធម៌ បានរួមចំណែកកាត់បន្ថយភាពចង្អៀត ណែនក្នុងកម្រិតតូចមួយ ហើយលោក រំពឹងថា កម្មវិធីលើកលែងទោសក្នុងកម្មវិធីបុណ្យជាតិសំខាន់ៗនឹងអាចជួយកាត់បន្ថយភាពចង្អៀតណែនមួយកម្រិតទៀត។ ទោះជាយ៉ាងណា លោកក៏បារម្ភដែរថា ព្រឹត្តិការណ៍សហគមន៍ ២០កុម្ភៈ នេះ នឹងធ្វើឱ្យចំនួនអ្នកជាប់ឃុំកើនឡើងបន្ថែមទៀត ដោយសារតុលាការពន្យារពេលសវនាការផង និងមានអ្នកជាប់ឃុំថ្មីជាបន្តបន្ទាប់ផង៖ «បារម្ភចេះតែបារម្ភហើយ ប៉ុន្តែយើងធ្វើម៉េចបើការងារ ចាំបាច់បំផុតទប់ស្កាត់ការរីករាលដាលឆ្លង បើយើងចេះតែគិតថា ទាមទារឡើងតុលាការ ឬជំនុំជម្រះឱ្យបានឆាប់ពេកក្នុងកាលៈទេសៈពេលនេះចុះបើមានឆ្លងម្នាក់ ឬពីរនាក់ចូលក្នុងពន្ធនាគារ អាហ្នឹងមិនខូចការធ្ងន់ហើយ។ បាទ ! អាហ្នឹងតែយើងមិនទាន់ជម្រះហើយអ្នកចាស់នៅចាំ អ្នកថ្មីចេះតែចូល វាតែងតែណែនទៅតាមហ្នឹងហើយ»។
របាយការណ៍របស់អង្គការលីកាដូ (Licadho) និងអង្គការលើកលែងទោសអន្តរជាតិ (Amnesty International) បង្ហាញថា ចំនួនអ្នកជាប់ឃុំក្នុងពន្ធនាគារនៅកម្ពុជា មានចំនួនជិត ៤ម៉ឺន ( ៣៨.៩៩០) នាក់ គិតត្រឹមខែមីនា ឆ្នាំ២០២១ ទោះបីជាពន្ធនាគារនៅកម្ពុជាត្រូវបានប៉ាន់ប្រមាណថា អាចផ្ទុកមនុស្សបានត្រឹមចំនួនជាង ២ម៉ឺន ៦ពាន់ (២៦.៥៩៣) នាក់ក៏ដោយ។ អង្គការទាំងនេះ បញ្ជាក់ថា ការកើនឡើងចំនួនជនជាប់ឃុំនេះ បន្ទាប់ពីមានយុទ្ធនាការបង្ក្រាបគ្រឿងញៀន និងដោយសារការកើនឡើងច្រើនហួសហេតុនៃការឃុំខ្លួនបណ្ដោះអាសន្នរង់ចាំសវនាការជម្រះក្តី ដែលបញ្ហានេះបង្កើតឱ្យមានប្រព័ន្ធនៃការឃុំខ្លួនយ៉ាងធំសម្បើម ដែលជិត ៧៥%នៃអ្នកជាប់ឃុំទាំងនេះ មិនទាន់ទទួលបានការជំនុំជម្រះនៅឡើយទេ។ ការផ្ទុកមនុស្សលើសចំណុះក្នុងពន្ធនាគារនេះ បានធ្វើឱ្យអ្នកជាប់ឃុំរស់នៅទាំងលំបាកលំបិន ខ្វះអនាម័យ ប៉ះពាល់ដល់សុខភាពផ្លូវកាយ និងផ្លូវចិត្ត និងសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរក្នុងនាមជាមនុស្ស៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។