សង្គម​ស៊ីវិល​ថា ការ​វាយ​តម្លៃ​ស្ថានភាព​សិទ្ធិមនុស្ស​របស់ អ.ស.ប. មាន​តុល្យភាព គឺ​មិន​ដូច​ការ​ចោទ​របស់​ទូត​កម្ពុជា​ទេ

មន្ត្រី​សង្គម​ស៊ីវិល​ថ្លែង​ថា របាយការណ៍​វាយតម្លៃ​អំ​ពី​ស្ថានភាព​សិទ្ធិមនុស្ស​នៅ​កម្ពុជា របស់​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ មាន​តុល្យភាព និង​ឆ្លុះបញ្ចាំង​ពី​ការ​ពិត មិន​ដូច​ការ​ចោទ​របស់​ប្រមុខ​ការទូត​កម្ពុជា​ឡើយ។ ការ​លើក​ឡើង​នេះ​បន្ទាប់​ពី លោក ប្រាក់ សុខុន ថ្លែង​ក្នុង​កិច្ច​ប្រជុំ​ក្រុម​ប្រឹក្សា​សិទ្ធិ​មនុស្ស​លើក​ទី៥២ កាលពី​ថ្ងៃទី២៨ កុម្ភៈ នៅ​ទីក្រុង​ហ្សឺណែវ (Geneva) ប្រទេស​ស្វីស (Switzerland) ដោយ​ស្នើ​សុំ​ឲ្យ​អ្នក​ជំនាញ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​គួរតែ​វាយ​តម្លៃ​ស្ថានភាព​សិទ្ធិ​មនុស្ស​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា ប្រកប​ដោយ​យុត្តិធម៌ និង​ផ្អែក​លើ​ការ​ពិត ។

មន្ត្រី​សង្គម​ស៊ីវិល​ក្នុងស្រុក​មើល ​ឃើញ​ថា ការណ៍​ដែល លោក ប្រាក់ សុខុន ស្នើ​សុំ​ឱ្យ​អ្នក​ជំនាញ​សិទ្ធិមនុស្ស​របស់ អង្គការ​សហប្រជាជាតិ​ធ្វើ​ការងារ​ប្រកប​ដោយ​យុត្តិធម៌ និង​ឈរ​លើ​គោលការណ៍​លិទ្ធ​ប្រជាធិបតេយ្យ នេះ​គឺ​ជា​រឿង​ហួសចិត្ត និង​មិន​ឱ្យ​តម្លៃ​ដល់​ការ​ធ្វើ​ការងារ​របស់​អ្នក​ជំនាញ​សិទ្ធិមនុស្ស​ដែល​មាន​ការ​ទទួល​ស្គាល់​ជា​អន្តរជាតិ។

UN_HR_Council_Meeting_022823_MoFAIC_FB.jpg
លោក ប្រាក់ សុខុន រដ្ឋមន្ត្រី​ការ​បរទេស និង​សហប្រតិបត្តិការ​អន្តរជាតិ ថ្លែង​សុន្ទរកថា​ក្នុង​កិច្ចប្រជុំ High-Level Segment នៃ​កិច្ចប្រជុំ​ក្រុម​ប្រឹក្សា​សិទ្ធិមនុស្ស លើក​ទី៥២ នៅ​ទីក្រុង​ហ្សឺណែវ ថ្ងៃ​ទី២៨ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៣។ រូប Screenshot/MoFAIC

ប្រធាន​សម្ពន្ធ​និស្សិត​បញ្ញវន្ត​ខ្មែរ លោក កើត សារ៉ាយ យល់​ឃើញ​ថា លោក ប្រាក់ សុខុន ស្នើ​ទៅ​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ​បែបនេះ គឺ​ហាក់​បី​មិន​ឱ្យ​តម្លៃ​លើ​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ ពី​ព្រោះ​អង្គការ​នេះ​មិនមែន​បង្កើត​ឡើង​មាន​ប្រទេស​តែ​មួយ ឬ​មួយ​ក្រុម​ចូល​រួម​នោះ​ទេ ។ ប៉ុន្តែ​លោក​ថា អង្គការ​សហប្រជាជាតិ​ជា​អង្គការ​ដែល​ប្រទេស​នៅ ពិភពលោក​ទទួល​ស្គាល់ ដូច្នេះ បើ​លោក ប្រាក់ សុខុន ចង់​បាន​បែប​នេះ​គឺ​ទាល់តែ​លោក​មាន​អ្វី​មក​សំអាង ឬ​លុប​បំបាត់​សកម្មភាព​រំលោភ​សិទ្ធិ​មនុស្ស ទើប​គ្មាន​អង្គការ​ជាតិ និង​អង្គការ​អន្តរជាតិ​ថ្កោលទោស ។

លោក កើត សារ៉ាយ៖ « ខ្ញុំ​មាន​ជា​យោបល់​ដែល​គិត​ថា​រាជរដ្ឋាភិបាល​គួរ​តែ​យក​ទៅ​ធ្វើ​ជា​កំណែ​ទម្រង់ ហើយ​ខ្ញុំ​ជឿជាក់​ថា នឹង​ទទួល​បាន​គោត្តនាម​សាទរ សរសើរ​អំពី​បណ្ដាល​សមាគម​ឬក៏​អង្គការ​អន្តរជាតិ ឬក៏​ប្រទេស​លោក​សេរី​ដែល​គោរព​លើ​សិទ្ធិមនុស្ស​គឺ​បើក​លំហ​នយោបាយ​ឡើង​វិញ គឺ​បើក​លំហ​នយោបាយ​មាន​ការ​ប្រកួតប្រជែង​នយោបាយ​ដោយ​សេរី​ត្រឹមត្រូវ និង​យុត្តិធម៌​ទៅ​អ្នក​ចាញ់​ទទួល​ស្គាល់​ចាញ់ អ្នកឈ្នះ​ទទួល​ស្គាល់​ឈ្នះ​ទៅ​ពីព្រោះ​រាស្ត្រ​ជា​អ្នក​ផ្ដល់​ទំនុក​ចិត្ត »

ប្រតិកម្ម​របស់​មន្ត្រី​សង្គម​ស៊ីវិល​នេះ​ធ្វើឡើង​គឺ​បន្ទាប់​ពី រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួង​ការ​បរទេស​កម្ពុជា លោក ប្រាក់ សុខុន ថ្លែង​ក្នុង​កិច្ច​ប្រជុំ​ក្រុម​ប្រឹក្សា​សិទ្ធិ​មនុស្ស​លើក​ទី៥២ កាលពី​ថ្ងៃទី២៨ កុម្ភៈ នៅ​ទីក្រុង​ហ្សឺណែវ (Geneva) ប្រទេសស្វីស (Switzerland) ថា​ អ្នក​ជំនាញ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​គួរតែ​វាយ​តម្លៃ​ស្ថានភាព​សិទ្ធិ​មនុស្ស​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា ប្រកប​ដោយ​យុត្តិធម៌ មាន​តម្លាភាព និង​ផ្អែក​លើ​ការ​ពិត ។ លោក បាន​ទាមទារ​ឲ្យ​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ​ផ្ដល់​តម្លៃ​ដល់​កម្ពុជា ដោយសារ​ថា កម្ពុជា​អនុញ្ញាត​ឱ្យ​ឧត្ដម​ស្នង​ការ​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ​ទទួល​បន្ទុក​សិទ្ធិ​មនុស្ស​មាន​ការិយាល័យ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា រយៈ​ពេល ៣០ឆ្នាំ​មក​ហើយ។

ជុំវិញ​រឿង​នេះ ប្រធាន​សម្ព័ន្ធ​ភាព​ការពារ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​កម្ពុជា ហៅ​កាត់​ថា​ច្រាក់ (CHRAC) លោក រស់ សុដ្ឋា មាន​ប្រសាសន៍​ថា អង្គការ​សហប្រជាជាតិ​ជា​កញ្ចក់​ឆ្លុះបញ្ចាំង​ពី​ការ​អនុវត្តន៍​សិទ្ធិមនុស្ស​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា។ ដូច្នេះ ​ការណ៍​ដែល​អង្គការ​នេះ​ចេញ​របាយការណ៍​វាយតម្លៃ​ពី​សិទ្ធិមនុស្ស គឺ​ឈរ​លើ​គោលការណ៍​ពិត​ជាក់ស្ដែង ហើយ​បើ​ឱ្យ​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ​យោគយល់​ដោយសារ​មាន​ការិយាល័យ​ឧត្ដម​ស្នង​ការ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា គឺ​ប្រការ​នេះ​ខុស​ពី​គោលការណ៍​ប្រជាធិបតេយ្យ​និង​វិជ្ជាជីវៈ​ជា​ស្ថាប័ន​ឯករាជ្យ។

លោក រស់ សុដ្ឋា៖ « កន្លង​មក​ហ្នឹង​ឃើញ​ថា រដ្ឋាភិបាល​លោក​ដូចជា​បដិសេធ​របាយការណ៍​របស់​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ​រហូត ហើយ​សង្គម​ស៊ីវិល និង​សហគមន៍​អន្តរជាតិ​មួយ​ចំនួន សហគមន៍​អឺរ៉ុប អី​ជា​ដើម សហរដ្ឋអាមេរិក​ការ​ពិនិត្យ​មើល​ឃើញ គឺ​ប្រហាក់ប្រហែល​គ្នា។ អ៊ីចឹង​ទេ តាម​ទស្សនៈ​ខ្ញុំ​វា​ជា​ការ​គ្រប់គ្រាន់​ហើយ ដែល​កម្ពុជា​អាច​នឹង​យក​ការ​រក​ឃើញ​ដូច​ជា​អនុសាសន៍ ការ​រក​ឃើញ​នឹង​មិនមែន​ជា​ដំបង​វាយ​កម្ពុជា​ទេ គ្រាន់​ជា​សញ្ញា​ប្រាប់​ឱ្យ​កម្ពុជា​ហ្នឹង​តម្រង់​ទិស។ ដូច្នេះ​ធ្វើ​ការ​តម្រង់​ទិស​ទៅ កន្លែង​ណា​ដែល​ខ្វះខាត គឺ​វា​ចប់​សាច់​រឿង​ហើយ »

ជារឿយៗ លោក​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន និង​មន្ត្រី​កំពូលៗ របស់​លោក តែង​មាន​ភាព​រកាំរកូស និង​វាយ​ប្រហារ​លើ​អ្នក​រាយការណ៍​ពិសេស​របស់​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ​ទទួល​បន្ទុក​សិទ្ធិ​មនុស្ស​នៅ​កម្ពុជា។ មាន​​ពេល​ខ្លះ រដ្ឋាភិបាល​លោក​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ថែម​ទាំង​គំរាម​ចង់​បណ្ដេញ​ចេញ មិន​ស្វាគមន៍​អ្នក​រាយការណ៍​ពិសេស​ទាំង​នោះ ដោយ​ហៅ​ពួកគេថា​ «ជា​អ្នក​ទេសចរណ៍​តាម​រដូវ​កាល» ឬ​ក៏​ថែម​ទាំង​ឈាន​ទៅ​គំរាម​បិទ​ចោល​ការិយាល័យ​ឧត្ដម​ស្នងការ​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ​ឲ្យ​លែង​មាន​ស្រមោល​នៅ​កម្ពុជា​ទៀត​ផង។ ភាព​រកាំរកូស​មិន​ចេះ​ចប់​មិន​ចេះ​ហើយ​នេះ កើត​មាន​ឡើង​ដោយសារ​តែ​អាជ្ញាធរ​រដ្ឋាភិបាល​ជា​អ្នក​រំលោភ​សិទ្ធិ​មនុស្ស ហើយ​ព្យាយាម​បិទ​បាំង​ការ​ពិត​ទាំងនេះ​ជាមួយ​អ្នក​រាយការណ៍​ពិសេស​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ​ នៅ​គ្រប់​អាណត្តិ។ ជាក់ស្ដែង ទាំង​សហរដ្ឋ​អាមេរិក ទាំង​សហភាព​អឺរ៉ុប និង​អ្នក​ជំនាញ​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ​គ្រប់រូប ដែល​បំពេញ​បេសកកម្ម​នៅ​កម្ពុជា សុទ្ធ​តែ​រក​ឃើញ​ថា មាន​ការ​រំលោភ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​គួរ​ឲ្យ​កត់សម្គាល់​នៅ​កម្ពុជា។ ដោយសារ​ការ​រក​ឃើញ​ថា កម្ពុជា​មាន​ការ​រំលោភ​សិទ្ធិ​មនុស្ស «ធ្ងន់ធ្ងរ​ជា​ប្រព័ន្ធ» នេះ​ហើយ ទើប​បាន​ជា​គណៈកម្មការ​អឺរ៉ុប បាន​សម្រេច​ដក​ប្រព័ន្ធ​អនុគ្រោះ​ពន្ធ EBA ២០% ពី​កម្ពុជា និង​គំរាម​ដក​បន្ថែម​ទៀត។ ក្រៅ​ពី​នេះ សហរដ្ឋអាមេរិក ក៏​មិន​ទាន់​ផ្ដល់​ប្រព័ន្ធ​អនុគ្រោះ​ពន្ធ​ទូទៅ GSP ដល់​កម្ពុជា និង​បាន​ដាក់​ទណ្ឌកម្ម​ជាក់លាក់​មក​លើ​មន្ត្រី​រដ្ឋាភិបាល និង​មន្ត្រី​យោធា​កម្ពុជា​មួយ​ចំនួន ដែល​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​ការ​រម្លាយ​ប្រជាធិបតេយ្យ និង​ការ​រំលោភ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​ទាំងនេះ៕

កំណត់​ចំណាំ​ចំពោះ​អ្នក​បញ្ចូល​មតិ​នៅ​ក្នុង​អត្ថបទ​នេះ៖ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។