ក្រុម​មន្ត្រី អ.ស.ប ថ្កោល​ទោស​​ការ​ផ្តន្ទាទោស​​លោក រ៉ុង ឈុន និង​​ការ​បង្ក្រាប​​​ជា​​ប្រព័ន្ធ​ទៅលើ​​អ្នក​ការពារ​​សិទ្ធិមនុស្ស​

0:00 / 0:00

ក្រុម​អ្នក​ជំនាញ​សិទ្ធិមនុស្ស​របស់​​អង្គការ​​សហប្រជាជាតិថ្កោលទោស​​ចំពោះ​​ការផ្តន្ទាទោស​​មេដឹកនាំ​សហជីព​​កម្មករ​លោក រ៉ុង ឈុន និង​ការ​បង្ក្រាប​​ជា​​ប្រព័ន្ធ​ទៅ​លើ​​អ្នក​ការពារ​សិទ្ធិមនុស្ស​នៅ​កម្ពុជា។ ក្រុមអ្នកជំនាញ​ទាំងនោះ រំឭក​ឱ្យ​កម្ពុជា​​គោរព​តាម​​ការ​សន្យា​​របស់​ខ្លួន​​ក្នុង​ការបញ្ឈប់​​ការ​យាយី និង​​ចាប់ខ្លួន​​អ្នក​ការ​ពារ​​សិទ្ធិមនុស្ស​ដោយ​​បំពាន​តទៅទៀត។ ពួកគេ​គូសបញ្ជាក់​ថា រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា ចាំបាច់​ត្រូវបង្កើត​បរិយាកាសដែល​​អនុញ្ញាត​ឱ្យ​ពលរដ្ឋ​គ្រប់រូប​ទទួល​បាន​សិទ្ធិ​ជាមូលដ្ឋាន​ឡើងវិញ។ តំណាង​កម្ពុជា បដិសេធ​ការលើកឡើង​ទាំងនេះ និង​ចោទ​ក្រុមអ្នកជំនាញ​សិទ្ធិមនុស្ស​របស់​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ​ទាំងនេះម្ដងទៀតថា ​ពុំ​​បាន​​យកចិត្ត​ទុកដាក់​ដល់​ការអនុវត្ត​ច្បាប់​នៅ​កម្ពុជា។

ក្រុមអ្នកជំនាញ​សិទ្ធិមនុស្ស​របស់​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ ៤រូប ក្នុងនោះ​ រួមមាន ​អ្នករាយការណ៍​ពិសេស ​ស្តីពី ​ស្ថានភាព​សិទ្ធិមនុស្ស​នៅ​កម្ពុជាលោក វិទិត ម៉ុនតាប៊ន​(Vitit Muntarbhorn)​និង​​អ្ន​ក​រាយការណ៍​ពិសេស​ ស្តីពី ​ស្ថានភាព​អ្នកការពារ​សិទ្ធិមនុស្សអ្នកស្រី ម៉ារី ឡល័រ (Mary Lawlor) នៅថ្ងៃទី២៤ ខែសីហា ថ្កោលទោស​​អាជ្ញាធរ​​កម្ពុជា​​ដែល​បាន​ផ្តន្ទាទោស​​មេសហជីព​ល្បីឈ្មោះ គឺ​លោក រ៉ុង ឈុន និង​សកម្មជន​ពីររូបទៀត គឺ​កញ្ញា ស កន្និកា និង​លោក តុន និមល។

ការថ្កោលទោស​នេះ ធ្វើឡើង​ក្រោយ​តុលាការ​ក្រុងភ្នំពេញ​បាន​កាត់ទោស​លោក រ៉ុង ឈុន ឱ្យ​ជាប់​គុក​អតិបរមា​រយៈពេល ២ឆ្នាំ ដោយសារ​តែ​លោក​បាន​អត្ថាធិប្បាយ​​​ជុំវិញ​​ការ​អះអាង​​ពី​ការ​បាត់បង់​​ដី​​សហគមន៍ និង​​ការ​បណ្តេញ​ចេញ​​ដោយ​បង្ខំ​នៅ​តាម​បន្ទាត់​ព្រំដែន​កម្ពុជា​-វៀតណាម។ តុលាការ​ដដែល​នេះ​ក៏បាន​កាត់ទោស​កញ្ញា ស កន្និកា និង​លោក តុន និមល ឱ្យ​ជាប់​គុក​រយៈពេល ២០ខែ ដោយសារតែ​ពួកគេ​បាន​ចូលរួម​ធ្វើបាតុកម្ម​អំពាវនាវ​ឱ្យ​ដោះលែង​លោក រ៉ុង ឈុន។ ពួកគេ​ទាំងបី​រូប​នេះ ក៏​រង​នូវ​ការពិន័យ​ជាទឹកប្រាក់​ប្រមាណ ១សែន​ដុល្លារ ផងដែរ។

អ្នករាយការណ៍​ពិសេសលោក វិទិត ម៉ុនតារបន ហៅ​ការដាក់​គុក និង​ការពិន័យ​យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ​ចំពោះ​សកម្មជន​ទាំងបី​រូបនេះថា «មិនសមហេតុផល និង​មិន​សមាមាត្រឡើយ»។ រីឯ អ្នករាយការណ៍​ពិសេសអ្នកស្រី ម៉ារី ឡល័រ មាន​ប្រសាសន៍​ថា អ្នកការពារ​សិទ្ធិមនុស្ស​មិនគួរ​ត្រូវបាន​ចាប់ខ្លួន ឃុំខ្លួន ឬ​ផ្តន្ទាទោស​ចំពោះ​កិច្ចខិតខំ​ប្រឹងប្រែង​របស់​ពួកគេ​ដើម្បី​ការពារ​សិទ្ធិមនុស្ស​អ្នកដទៃឡើយ។

ក្រៅពីនោះ ក្រុមអ្នកជំនាញ​សិទ្ធិមនុស្ស​ដដែល​ក៏​សម្តែង​កង្វល់​ជាខ្លាំង​ដែល​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជានៅតែ​ប្រើប្រាស់ «បទញុះញង់​ឱ្យ​ប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋ» នៃ​មាត្រា ៤៩៤ និង​៤៩៥ នៃ​ក្រមព្រហ្មទណ្ឌ ដែល​ពួកគេ​ថា បង្កប់​ដោយ​ពាក្យពេចន៍​ស្រពិចស្រពិល ដើម្បី​បង្ក្រាប​មតិជំទាស់ និង​បំបិទមាត់​ការបញ្ចេញ​មតិ​ដោយ​សេរី​នៅ​កម្ពុជា។

ប្រតិកម្មតប​នឹង​ការថ្កោលទោស​របស់​ក្រុមអ្នកជំនាញ​សិទ្ធិមនុស្ស​របស់​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ​ទាំងនេះ តំណាង​កម្ពុជា​ប្រចាំ​អង្គការសហប្រជាជាតិ​នៅទីក្រុង​ហ្សឺណែវ ប្រទេសស្វីស ចោទ​ក្រុមអ្នកជំនាញ​ទាំងនោះ​ថា ពុំបាន​ផ្តល់​ការយក​ចិត្តទុកដាក់​ចំពោះ​សារៈសំខាន់​នៃ​ការអនុវត្តច្បាប់​នៅ​កម្ពុជា។ តំណាង​កម្ពុជា បកស្រាយ​ថា លោក រ៉ុង ឈុន ធ្វើ​អត្ថាធិប្បាយ​លើ​បញ្ហា​ព្រំដែន​ដោយប្រើប្រាស់​អ្វីមួយ​ដែល​លោកហៅថា ជា «ព័ត៌មាន​បំភ្លៃការពិត និង​បំផ្លើស» ដែល​ជារូបភាព​នៃ​សេរីភាព​​បញ្ចេញ​មតិ​ជ្រុលហួសហេតុ និង​អាច​ដុត​បញ្ឆេះ​ឱ្យ​មាន​ការកើនឡើង​នូវ​ទស្សនៈ​ជាតិនិយម​ជ្រុល។

ជារឿយៗ អំណះអំណាង​ពី​ការអនុវត្ត​ច្បាប់ តែងត្រូវ​តំណាង​កម្ពុជា និង​មន្ត្រី​រដ្ឋាភិបាល​លើកយក​មកធ្វើ​ជា​អំណះអំណាង​ឆ្លើយតប​ទៅនឹង​ការរិះគន់​នានា​របស់​អន្តរជាតិ។ ក៏ប៉ុន្តែ ការអនុវត្ត​ច្បាប់​របស់​អាជ្ញាធរ​កម្ពុជា ត្រូវ​គេដឹងឮ​ពាសពេញ​សាកលលោក​ថា ជា​ការរំលោភច្បាប់។ ជារៀងរាល់​ឆ្នាំ កម្ពុជា​ជាប់ចំណាត់​ថ្នាក់​ជាប់​បាត​តារាង​ជាប្រទេស​ពូកែ​ខាងរំលោភច្បាប់​ជាគេ ផ្អែកតាម​សន្ទស្សន៍​នីតិរដ្ឋ ឬការគោរព​ច្បាប់​របស់​អង្គការ​គម្រោង​យុត្តិធម៌​អន្តរជាតិ។

ក្រៅពី​ការថ្កោលទោស​ចំពោះការ​ផ្តន្ទាទោស​លោក រ៉ុង ឈុន និង​សកម្មជន​សិទ្ធិមនុស្ស​នានា ក្រុមអ្នកជំនាញ​សិទ្ធិមនុស្ស​របស់​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ ក៏​បាន​រិះគន់​ដល់​ការបដិសេធ​ជា​ប្រព័ន្ធ​នូវ​ពាក្យសុំ​នៅក្រៅឃុំ ដែល​ជាគោលការណ៍ ក្រោមច្បាប់​កម្ពុជា ជនជាប់​ចោទ​គួរតែ​មាន​សេរីភាព​ក្នុង​ពេល​រង់ចាំ​ការជំនុំ​ជម្រះ។ ពួកគេ​លើកឡើង​ថា ការណ៍​នេះ​រឹតតែ​សំខាន់​ថែមទៀត នៅស្របពេល​ដែល​ប្រព័ន្ធ​ពន្ធនាគារ​នៅកម្ពុជា​មាន​មនុស្ស​ចង្អៀតណែន ហើយ​មាន​អ្នកជាប់ឃុំ និង​អ្នកទោស​រាប់រយ​នាក់​បាន​កើត​ជំងឺ​កូវីដ-១៩។

​ក្រុមអ្នកជំនាញ​សិទ្ធិមនុស្ស​របស់​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ​គូសបញ្ជាក់​ថា ពួកគេ​មាន​កង្វល់​ជាខ្លាំង​ដែល «បទញុះញង់​ឱ្យ​ប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋ» ត្រូវបាន​រដ្ឋាភិបាល​យក​មកប្រើប្រាស់​ជាប្រព័ន្ធ​ដើម្បី​កំណត់​គោលដៅ​ទៅលើ​អ្នកការពារ​សិទ្ធិមនុស្ស​ជារួម។ ពួកគេ​អំពាវនាវ​ឱ្យ​រដ្ឋាភិបាល​បញ្ឈប់​ការប្រើប្រាស់​ច្បាប់​ដើម្បី​កំណត់​គោល​ដៅ​​លើ​បុគ្គល​ទាំងឡាយ​ដែល​កំពុង​ធ្វើការ​ដើម្បី​លើកកម្ពស់ និង​ការពារ​សិទ្ធិ​អ្នកដទៃ។ ក្រុម​អ្នកជំនាញ​សិទ្ធិមនុស្ស​ដដែល លើកទឹកចិត្ត​ឱ្យ​អាជ្ញាធរ​កម្ពុជា​ចាត់វិធានការ​ជាក់ស្តែង ​​ដើម្បី​បញ្ចប់​ការបំភិតបំភ័យ និង​ការយាយី​រំខាន​ដល់​អ្នកការពារ​សិទ្ធិមនុស្ស​ទាំងអស់៕

(Please see below for English version) – ក្រុមអ្នកជំនាញ អ.ស.ប ថ្កោលទោសចំពោះការផ្តន្ទាទោសមេដឹកនាំសហជីពកម្មករ...

Posted by Special Rapporteur Cambodia on Tuesday, August 24, 2021

កំណត់​ចំណាំ​ចំពោះ​អ្នក​បញ្ចូល​មតិ​នៅ​ក្នុង​អត្ថបទ​នេះ៖ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។