ពលរដ្ឋរស់នៅខេត្តឧត្តរមានជ័យ ត្អូញរឿងគ្មានដីអាស្រ័យផល ក្រោយពីអាជ្ញាធរថៃហាមមិនឱ្យដាំដំណាំលើដីក្នុងតំបន់ត្រួតស៊ីគ្នា
2024.10.20
ពលរដ្ឋមួយចំនួនរស់នៅក្រុងសំរោង ខេត្តឧត្តរមានជ័យ ជាប់ព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃត្អូញត្អែរថា គ្មានដីអាស្រ័យផលទៀត ក្រោយពីអាជ្ញាធរថៃហាមពួកគាត់ មិនឱ្យដាំដំណាំលើដី ដែលស្ថិតនៅក្នុងតំបន់ត្រួតស៊ីគ្នា ឬហៅថា តំបន់ស។ ពួកគាត់ស្នើឱ្យរដ្ឋាភិបាលជួយរកដំណោះស្រាយលើបញ្ហានេះ ដើម្បីឱ្យពលរដ្ឋអាចអាស្រ័យផលឡើងវិញ ព្រោះថាជិត ២០ឆ្នាំហើយ ដែលពួកគាត់អាស្រ័យផលលើដីនេះ ពុំដែលមានបញ្ហានោះទេ។
ពលរដ្ឋរស់នៅតាមបណ្ដោយព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ ស្ថិតក្នុងសង្កាត់អូរស្មាច់ ក្រុងសំរោង ប្រមាណ ២០គ្រួសារបារម្ភអំពីបញ្ហាជីវភាព ដោយសារតែពួកគាត់ពុំអាចអាស្រ័យផលលើដីនៅតំបន់ត្រួតស៊ីគ្នា រវាងកម្ពុជា-ថៃដូចមុន។ ពួកគាត់ថា ដីចម្ការរបស់ពលរដ្ឋ ដែលត្រូវប៉ះពាល់ មានជាង ៣០ហិកតារ ហើយអាជ្ញាធរថៃគំរាមថា ប្រសិនបើពលរដ្ឋខ្មែរ មិនឈប់អាស្រ័យផលលើដីនោះទៀត នឹងប្រឈមការចាប់ខ្លួន ហើយដំណាំទាំងអស់ ត្រូវឈូសឆាយចោល។
ពលរដ្ឋរស់នៅភូមិរួតចំប៉ី សង្កាត់អូរស្មាច់ លោក សេង កំសត់ ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរី នៅថ្ងៃទី១៩ ខែតុលាថា លោកមានដីចម្ការដំឡូងមីជាង ១ហិកតារ នៅតំបន់ដីត្រួតស៊ីគ្នា រវាងកម្ពុជា-ថៃ។ ដីចម្ការនេះ លោកបានអាស្រ័យអស់ជាង ១០ឆ្នាំហើយ ពុំដែលមានបញ្ហាជាមួយអាជ្ញាធរថៃនោះទេ។ ប៉ុន្តែ លោកថា នៅថ្ងៃទី១៧ ខែតុលានេះ ស្រាប់តែមានកងកម្លាំងទាហានថៃ ជិត ៣០នាក់ ចុះហាមឃាត់ និងគំរាមឈូសឆាយដំឡូងមី លោកចោល ប្រសិនបើ លោកនៅតែបន្តអាស្រ័យផលលើដីនោះទៀត។
លោកបារម្ភថា ប្រសិនបើពុំអាចអាស្រ័យផលលើនោះទេ ពលរដ្ឋភាគច្រើន ដែលមានដីនៅតំបន់នោះ ប្រាកដជាជួបការលំបាកក្នុងជីវភាព ព្រោះគ្មានដី ដើម្បីដាំដំណាំលក់ រកចំណូលផ្គត់ផ្គង់ គ្រួសារដូចមុន។ លោកស្នើដល់រដ្ឋាភិបាល និងអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធគួរតែចរាចរជាមួយអាជ្ញាធរថៃ ដើម្បី ជួយសម្រួលធ្វើយ៉ាងណា ឱ្យពលរដ្ឋខ្មែរ អាចអាស្រ័យផលឡើងវិញបាន។
លោក សេង កំសត់៖ «បារម្ភរឿងជីវភាពខ្វះខាត ប្រសិនជាយើងបានដាំនេះដាំនោះទៅ គ្រាន់បានផលយើង អាចប្រមូលផលលក់គ្រាន់ទុកទប់ទល់ជីវភាព។ ពេលទាហានថៃ គេមកដល់គេថា ដកចោលៗ តែខាងទាហាន និងខ្ញុំស្នើសុំឱ្យដល់ខែ៣ បានអាចដកបានវាមានមើម។ អ៊ីចឹង ទាហានយើងស្នើសុំដល់ខែ៣»។
នៅថ្ងៃទី១៧ ខែតុលា ក្រុមយោធាឈុតខ្មៅរបស់ប្រទេសថៃ ប្រមាណ ២៨នាក់ដឹកនាំដោយ មេបញ្ជាការ វរ:សេនាធំលេខ២៦ របស់ថៃ លោក ធី ភើមផុន (Thy Pheumphun) ចុះមករារាំងពលរដ្ឋខ្មែរ មិនឱ្យអាស្រ័យផលដីដាំដំណាំ នៅចំណុចដីត្រួតស៊ីគ្នា រវាងកម្ពុជា-ថៃ ស្ថិតក្នុងសង្កាត់អូរស្មាច់ ក្រុងសំរោង។ ភាគីថៃបានគំរាមឈូសឆាយដំណាំពលរដ្ឋខ្មែរ ដោយថា ពួកគាត់បានដាំដំណាំថ្មី ដូចជា ដំឡូងមី និងសណ្ដែកដីជាដើម នៅតំបន់ហាមឃាត់។ ភាគីថៃបន្ថែមថា ពលរដ្ឋខ្មែរមានសិទ្ធិប្រមូលផលតែពីដំណាំចាស់ ដូចជា ស្វាយ និងតាង៉ែនប៉ុណ្ណោះ ក្រៅពីនោះមិនអាចកាប់ឆ្ការ ហើយដាំដំណាំថ្មីបានឡើយ។
ភ្លាមៗនោះអាជ្ញាធរខ្មែរ ដែលមានអភិបាលរងក្រុងសំរោង លោក ឪក សាម៉េត មេបញ្ជាការរងកងការពារព្រំដែនគោកលេខ ៤០២ លោក ប្លង់ យូឡុង និងមន្ត្រីពាក់ព័ន្ធខ្មែរជាង៣០នាក់ បានមកជួប ចរចាជា មួយ ភាគីថៃ មិនឱ្យទាហានថៃឈូសឆាយដំណាំពលរដ្ឋ ដែលទើបតែដាំហើយថ្មីៗនោះទេ គឺទុកពេលឱ្យពួកគាត់ប្រមូលផលហើយសិន។ រីឯភាគីថៃក៏បានយល់ព្រម និងស្នើឱ្យពលរដ្ឋខ្មែរ ពេលប្រមូលផលហើយ ត្រូវឈប់អាស្រ័យផលលើដីនោះទៀត ប្រសិនបើនៅតែបន្តនឹងត្រូវចាប់ខ្លួន។
វិទ្យុអាស៊ីសេរី ពុំអាចទាក់ទងអភិបាលរងក្រុងសំរោង លោក ឪក សាម៉េត និង មេបញ្ជាការកងការពារព្រំដែនគោកលេខ ៤០២ ឃួន ភារុណ ដើម្បីឆ្លើយតបជុំវិញរឿងនេះបានទេ នៅថ្ងៃទី១៩ ខែតុលា។ ចំណែក អភិបាលខេត្តឧត្តរមានជ័យ លោក មាន ចាន់យ៉ាដា និងអភិបាលក្រុងសំរោង លោក ផុន ចាន់និល បានបដិសេធមិនឆ្លើយជុំវិញរឿងនេះ។
ទោះជាយ៉ាងណា មេភូមិរួតចំប៉ី លោក ស៊ី វ៉ាន់ណៃ ដែលបានចុះទៅដោះស្រាយជាមួយនឹងអភិបាលរងក្រុងសំរោង លោក ឪក សាម៉េត និងមន្ត្រីផ្សេងទៀត ជាមួយភាគីថៃ នៅចំណុចដីត្រួតស៊ីគ្នា កាលពីថ្ងៃទី១៧ ខែតុលា ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីនៅថ្ងៃទី១៩ ខែតុលា ថា ករណីអាជ្ញាធរថៃ ហាមមិន ឱ្យពលរដ្ឋអាស្រ័យលើដីនេះ ដោយសំអាងថា កន្លងទៅ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា-ថៃ បានចុះកិច្ចព្រមព្រៀងគ្មានរួចហើយពាក់ព័ន្ធ អនុស្សរណៈយោគយល់គ្នា ឬហៅកាត់ MOU។ លោកថា តំបន់នេះជាដីត្រួតស៊ីគ្នា មិនអាចឱ្យពលរដ្ឋណាមួយទាំងថៃ និងខ្មែរ អាស្រ័យលើដីនោះទេ។ ទោះជាយ៉ាងណា លោកថា ដោយហេតុតែពលរដ្ឋខ្មែរអាស្រ័យផលលើដីនោះយូរហើយ អាជ្ញាធរខ្មែរ បានស្នើឱ្យភាគីថៃយោគយល់ និងស្នើឱ្យពលរដ្ឋខ្មែរ ក្រោយពីប្រមូលផលដំណាំហើយមិនឱ្យដាំដំណាំថ្មីទៀតទេ។
លោក ស៊ី វ៉ាន់ណៃ៖ «គេសុំឃាត់យើង មិនអនុញ្ញាតឱ្យដាំដុះថ្មីទេ ដំណាំដែលមានហើយ រក្សាទុកយកផល។ គេថា ដាំដំឡូង ដាំសណ្ដែកដីគេថា ស្មើនឹងដាំថ្មី។ សង់រោងសង់ផ្ទះ លើដីដែលត្រួតស៊ីគ្នា អ្វីដែលថ្មីហ្នឹង គឺហាម។ យកតែស្វាយ ស្វាយចន្ទី ឬតាង៉ែនហ្នឹង គេឱ្យអាស្រ័យយកផល គេហាមតែការដាំដុះថ្មី។ អ៊ីចឹង យើងក៏បានគោរពគ្នាទៅវិញទៅមកដូចគ្នាដែរ»។
អ្នកគ្រប់គ្រងប្រចាំការិយាល័យអង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ (LICAHDO) ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ លោក អ៊ិន គង់ជិត សង្កេតឃើញថា ការទាមទារជាថ្មីរបស់ភាគីថៃ នៅពេលនេះ ដោយសារតែមេបញ្ជាការកងការពារព្រំដែនគោករបស់ថៃ បានដូរថ្មី កាលនៅមេបញ្ជាការកងការពារព្រំដែនគោកចាស់ពុំឃើញមានការហាមឃាត់នោះទេ ហើយពលរដ្ឋខ្មែរអាស្រ័យផលបានធម្មតា។ ទោះជាបែបនេះក្ដី លោកថា រដ្ឋាភិបាលខ្មែរ និងថៃគួរតែពិភាក្សាគ្នាឡើងវិញ ដើម្បីធ្វើយ៉ាងណាឱ្យពលរដ្ឋ អាស្រ័យផលបាន ដើម្បីបានចំណូលផ្គត់ផ្គង់គ្រួសារ ដោយគ្រាន់តែហាមពលរដ្ឋ មិនឱ្យយកដីទាំងនោះលក់ដូរ នោះទើបជាបញ្ហា។
លោក អ៊ិន គង់ជិត៖ «គោលការណ៍១ ត្រូវដោះស្រាយសន្តិវិធី។ ទី២ ដោយគោរពតាមអនុស្សរណៈដែលថាតំបន់នោះជាតំបន់ស ដូច្នេះ មានតែអ្វីដែលប្រជាពលរដ្ឋបាន ប្រមូលផលហើយ មានតែឈប់ធ្វើបន្តទៅទៀត។ អ៊ីចឹង មានតែខាតបាត់បង់ផលប្រយោជន៍គាត់ ហើយធ្វើឱ្យពួកគាត់បាត់បង់ចំណូល ហើយការទាមទារភាគីថៃ ទៅជាបានសម្រេច។ រដ្ឋាភិបាលកងកម្លាំងខេមរភូមិន្ទនៅតំបន់នោះគួរតែមានការប្រឹងប្រែងខ្ពស់ យកចិត្តទុកដាក់ដើម្បីចរចា រក្សាយ៉ាងម៉េចដើម្បីឱ្យប្រជាពលរដ្ឋអាចអាស្រ័យផលតទៅទៀត»។
ពលរដ្ឋជាង២០គ្រួសារ រស់នៅជាប់ព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ ស្ថិតក្នុងសង្កាត់អូរស្មាច់ ក្រុងសំរោង ភាគច្រើន អាស្រ័យលើដីត្រួតស៊ីគ្នា ចន្លោះពី ១០ ទៅ ២០ឆ្នាំ។ ពួកគាត់មានដីក្នុងមួយគ្រួសារ ១ហិកតារ ទៅ ២ហិកតារ សម្រាប់ដាំដំណាំ ដូចជា ស្វាយ តាង៉ែន ដំឡូងមី និងសណ្ដែកដីជាដើម ដើម្បីលក់ដោះស្រាយជីវភាព។
ប៉ុន្តែ ការអាស្រ័យផលលើដីនេះ ពលរដ្ឋខ្មែរធ្លាប់មានបញ្ហាម្ដងហើយ នៅឆ្នាំ២០១៧-២០១៨ ជាមួយភាគីថៃ។ កាលនោះ ទាហានថៃបានមកបាញ់ថ្នាំដំណាំរបស់កសិករខ្មែរ ឱ្យងាប់អស់ជាច្រើនកន្លែង ក្រោយមក អាជ្ញាធរខ្មែរ ក៏ហៅភាគីថៃមកចរាចរ ហើយព្រមព្រៀងគ្នាឱ្យពលរដ្ឋខ្មែរបន្តអាស្រ័យផលលើដីនោះទៀត ដោយគ្មានការរំខានពីភាគីថៃ។ ទោះជាយ៉ាងណា គ្រានោះភាគីថៃបានសុំឱ្យភាគីខ្មែរ កុំឱ្យពលរដ្ឋបង្កបង្កើនផល ដែលមានកាប់ឆ្ការព្រៃ ដើម្បីពង្រីកដីបន្ថែមក្រោយមកភាគីទាំងក៏ព្រមព្រៀងគ្នា៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។