ជនជាតិដើមភាគតិចខេត្តមណ្ឌលគិរី ប្រឈមបាត់បង់មុខរបរធ្វើស្រែចម្ការវិលជុំបែបប្រពៃណី
2024.07.30
អភិបាលខេត្តមណ្ឌលគិរី លោក ថង សាវុន។
រូប៖ ហ្វេសប៊ុកលោក ថង សាវុន
ជនជាតិដើមភាគតិចក្នុងខេត្តមណ្ឌលគិរី ដែលរស់នៅពឹងផ្អែកទៅលើការធ្វើស្រែចម្ការវិលជុំបែបប្រពៃណី កំពុងប្រឈមនឹងបាត់បង់មុខរបរមួយនេះ ដោយសារតែអាជ្ញាធរហាមឃាត់មិនឲ្យធ្វើស្រែចម្ការវិលជុំ ព្រោះខ្លាចបាត់បង់ធនធានធម្មជាតិ។ មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិល ជំរុញឲ្យអាជ្ញាធរចុះពិនិត្យ ជីវភាពប្រជាពលរដ្ឋដោយផ្ទាល់។
តំណាងជនជាតិដើមភាគតិចព្នងនៅឃុំប៊ូស្រា ស្រុកពេជ្រាដា លោក ក្លាង ថូល ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីនៅថ្ងៃទី២៩ ខែកក្កដាថា មន្ត្រីបរិស្ថានបានហាមឃាត់មិនឲ្យជនជាតិដើមភាគតិច ធ្វើស្រែចម្ការវិលជុំបែបប្រពៃណី នៅលើដីសមូហភាពនោះទេ ដោយសារអាជ្ញាធរសំអាងថា ដីទាំងនោះជារបស់រដ្ឋ ហើយប្រសិនបើពលរដ្ឋចង់ធ្វើស្រែចម្ការទាំងនោះ ត្រូវតែធ្វើកិច្ចសន្យាមួយចំនួន។ លោកបន្ថែមថា ពលរដ្ឋមិនព្រមធ្វើតាមការទាមទាររបស់អាជ្ញាធរឡើយ ដោយសារដីស្រែចម្ការទាំងនោះ ពួកគាត់ធ្លាប់អាស្រ័យផលតាំងពីដូនតាមក និងបានចុះបញ្ជីជាដីសមូហភាពរួចរាល់ហើយ។ លោកអំពាវនាវឲ្យអាជ្ញាធរបញ្ឈប់ការហាមឃាត់ជនជាតិដើមភាគតិចធ្វើស្រែចម្ការវិលជុំតទៅទៀត និងត្រូវចុះត្រួតពិនិត្យដើម្បីស្វែងរកអ្នកកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើពិតប្រាកដ។
លោក ក្លាង ថូល៖ «ប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅទីនេះតាំងពីយូរណាស់មកហើយ មិនដែលទៅណាមកណាទេ ប្រសិនជាមិនឲ្យដាំដុះ ប្រជាពលរដ្ឋរំពឹងទៅលើអ្វី ហើយស្រែចម្ការរបស់គាត់ធ្វើតាំងពីឆ្នាំ១៩៩២ និងឆ្នាំ១៩៩៣មក ដែលពួកគាត់ធ្វើ»។
តំណាងជនជាតិដើមភាគតិចម្នាក់ទៀត គឺ លោកស្រី ភ្លឹក ភីរុំ ឲ្យដឹងថា ប្រជាពលរដ្ឋជាង១០នាក់ហើយ ដែលត្រូវបានអាជ្ញាធរប្ដឹងទៅតុលាការ និងមានប្រជាពលរដ្ឋជាច្រើនអ្នកទៀតត្រូវបានអាជ្ញាធរហាមឃាត់និងប្រឈមនឹងពាក្យបណ្ដឹង។ លោកស្រីបន្ថែមថា ប្រជាពលរដ្ឋដែលជាអ្នកចូលរួមការពារព្រៃឈើត្រូវរងពាក្យបណ្ដឹងនិងការគំរាមកំហែងជាបន្តបន្ទាប់ ចំណែកអ្នកប្រព្រឹត្តបទល្មើសមិនត្រូវបានយកទៅដាក់ទោសតាមច្បាប់ ដែលជារឿងអយុត្តិធម៌បំផុតសម្រាប់ជនជាតិដើមភាគតិច។
លោកស្រី ភ្លឹក ភីរុំ៖ «យើងរងនូវអយុត្តិធម៌ជាច្រើន អាជ្ញាធរដឹងច្បាស់ណាស់ថាដីធ្លីទាំងអស់នេះ យើងជាអ្នកកាន់កាប់ជាអ្នកថែរក្សាជាអ្នកការពារមានប្រសិទ្ធភាពជាងបរិស្ថានជាអ្នកការពារ អ៊ីចឹងកន្លងទៅបរិស្ថានជាអ្នកការពារ មិនដូចជាជនជាតិដើមភាគតិចជាអ្នកការពារទេ យើងការពារបានគង់វង្សព្រៃឈើដើមឈើទាំងអស់នេះ ចំពោះបរិស្ថានវិញការការពារមិនដែលបានគង់វង្សទេ អ៊ីចឹងអយុត្តិធម៌សម្រាប់យើងជាអ្នកការពាររងនូវបណ្ដឹង ប៉ុន្តែអ្នកដែលបំផ្លាញមិនដែលរងនូវបណ្ដឹងនោះទេ»។
ពលរដ្ឋលើកឡើងទៀតថា ប្រសិនបើអាជ្ញាធរនៅតែមិនអនុញ្ញាតឲ្យពលរដ្ឋធ្វើស្រែចម្ការឡើងវិញនោះទេ ពួកគាត់នឹងនាំគ្នាតវ៉ានៅសាលាខេត្ត ពីព្រោះអាជ្ញាធរបានអនុញ្ញាតឲ្យក្រុមហ៊ុនឯកជនជាច្រើនធ្វើការវិនិយោគ ប៉ុន្តែចំពោះប្រជាពលរដ្ឋក្រីក្រ ត្រូវអាជ្ញាធរហាមឃាត់ និងបំបិទសិទ្ធិទៅវិញ។
ជុំវិញរឿងនេះវិទ្យុអាស៊ីសេរីមិនអាចទាក់ទង អភិបាលខេត្តមណ្ឌលគីរី លោក ថង សាវុន ដើម្បីសុំការអត្ថាធិប្បាយបានទេ នៅថ្ងៃទី២៩ ខែកក្កដា។
មន្ត្រីសម្របសម្រួលសមាគមអាដហុក (Adhoc) ប្រចាំខេត្តមណ្ឌលគីរី លោក ប៊ី វ៉ាន់នី លើកឡើងថា អាជ្ញាធរត្រូវពិនិត្យឡើងវិញ ហើយត្រូវចុះសិក្សាស្រាវជ្រាវ និងពិនិត្យជាក់ស្ដែងទៅលើដីដែលប្រជាពលរដ្ឋកំពុងអាស្រ័យផលតាំងពីដូនតារបស់ពួកគាត់។ លោកជំរុញឲ្យអាជ្ញាធរអនុវត្តច្បាប់ឲ្យបានតឹងរ៉ឹងទៅលើក្រុមឈ្មួញខិលខូច ដែលបានបោកបញ្ឆោតឲ្យពលរដ្ឋចូលទៅកាប់ទន្ទ្រានដីព្រៃយកលក់ឲ្យខ្លួន។
លោក ប៊ី វ៉ាន់នី៖ «យើងគាំទ្រចំពោះចំណាត់ការផ្លូវច្បាប់ចំពោះអ្នកទាំងនេះ ដែលបានឃុបឃិតលក់ដីព្រៃ ឬក៏ញុះញង់ឲ្យប្រជាពលរដ្ឋទៅកាប់ទន្ទ្រានដីព្រៃរបស់រដ្ឋតំបន់អភិរក្សយកទៅលក់បន្តនឹង គឺយើងស្នើឲ្យចាត់វិធានការឲ្យតឹងរ៉ឹងដើម្បីការពារទ្រព្យសម្បត្តិធនធានធម្មជាតិហើយយើងការពារសម្បត្តិធនធានធម្មជាតិបានហើយយើងក៏អាចផ្ដល់នៃការរស់នៅរបស់ជនជាតិដើមភាគតិចដែលគាត់រស់យូរឆ្នាំមកហើយនោះ»។
ក្នុងដំណើរបេសកកម្មស្វែងរកការពិតរយៈពេល ៦ថ្ងៃនៅកម្ពុជា កាលពីសប្តាហ៍មុន អ្នករាយការណ៍ពិសេសរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ លោក វិទិត មុនតាប៊ន បានជំរុញឱ្យរដ្ឋាភិបាលបង្កើតសេវាច្រកចេញចូលតែមួយដើម្បីជួយសហគមន៍ក្នុងការទទួលសិទ្ធិជនជាតិដើមភាគតិចរបស់ខ្លួន។ លោកក៏បានជួបជាមួយសហគមន៍មួយចំនួនដែលរងផលប៉ះពាល់ដោយការទន្ទ្រានយកដីដូនតារបស់ពួកគេ និងការអភិវឌ្ឍដែលគ្មានតុល្យភាព។
កាលពីខែមីនា កន្លងទៅគណៈកម្មាធិការជាតិ ដើម្បីទប់ស្កាត់ និងបង្ក្រាបបទល្មើសធនធានធម្មជាតិ បានចុះបង្ក្រាបការកាប់រុករានទន្ទ្រានព្រៃយកដីធ្វើជាកម្មសិទ្ធិខុសច្បាប់ ក្នុងតំបន់ ការពារធនធានធម្មជាតិ ខេត្តមណ្ឌលគិរី ប៉ុន្តែមិនទាន់ឃើញអាជ្ញាធរចាប់បានក្រុមឈ្មួញរកស៊ីឈើ និងអ្នកកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើទ្រង់ទ្រាយធំនៅឡើយ បើទោះបីជាក្រុមជនល្មើសបន្តចូលទៅកាប់ និងដឹកជញ្ជូនឈើកម្រជាច្រើនប្រភេទចេញពីតំបន់ការពារ ដែនជម្រកសត្វព្រៃភ្នំព្រេច កែវសីមា និងតំបន់ការពារព្រៃសហគមន៍នៅពេលយប់តាមរយៈម៉ូតូ និងមានឡាន កែច្នៃ ចាំដឹកបន្តយកទៅលក់នៅប្រទេសវៀតណាមតាមច្រកងាំដី ស្ថិតនៅក្នុងស្រុកកែវសីមា ខេត្តមណ្ឌលគិរី ក៏ដោយ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- អ្នកតាមដាននយោបាយថា អាមេរិកដាក់ទណ្ឌកម្ម លោក លី យ៉ុងផាត់ ជាការកាត់ផ្ដាច់សរសៃឈាមសេដ្ឋកិច្ចរបស់បក្សកាន់អំណាច
- កញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ រក្សាជំហរតស៊ូ ដើម្បីសេរីភាពសហជីព និងការពារផលប្រយោជន៍កម្មករក្រោយមានសេរីភាព
- ហេតុអ្វីបានជាអាមេរិកដាក់ទណ្ឌកម្ម «ស្តេចកោះកុង»?
- សមត្ថកិច្ចចាប់ខ្លួន លោក ហោ សុខុន អតីតព្រះចៅអធិការវត្តច្បារអំពៅ និងមនុស្ស ៣ទៀត
- ក្រសួងការបទេស និងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាចាត់ទុកថា ជារឿងអយុត្តិធម៌ ដែលក្រសួងរតនាគារសហរដ្ឋអាមេរិកដាក់ទណ្ឌកម្មលើលោក លី យ៉ុងផាត់