ជនជាតិដើមភាគតិចជាង ១រយនាក់ ប្រកាសប្ដូរជីវិតប្ដឹងឈ្មួញរំលោភយកភ្នំរ៉ាដាងក្នុងខេត្តមណ្ឌលគិរី
2021.05.11
ខ្នងភ្នំរ៉ាដាងមានទំហំជាង ៦ហិកតារ ជាបណ្ដុំប្រពៃណីវប្បធម៌យ៉ាងសំខាន់ ដែលជនជាតិដើមភាគតិចព្នងគោរពបូជាតាំងពីបុរាណកាលមកត្រូវបានក្រុមឈ្មួញឃុបឃិតជាមួយអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានខេត្តមណ្ឌលគិរីលួចធ្វើប្លង់រឹងរំលោភយកអស់ស្ទើរទាំងស្រុង។ ជនជាតិដើមភាគតិចជាង ១រយនាក់ ប្រកាសប្ដូរជីវិតប្ដឹងឈ្មួញ ទាមទារយកភ្នំនេះមកវិញ បើទោះបីជាអ្នកភូមិ ១០នាក់ បានក្លាយជាជនរងគ្រោះជាប់បណ្ដឹងនៅតុលាការ ដោយសារតែចេញមុខទាមទារភ្នំនេះក្ដី។
ជនជាតិដើមភាគតិចព្នង ១២០គ្រួសារ រស់នៅភូមិពូលូង សង្កាត់រមនា ក្រុងសែនមនោរម្យចាត់ទុកការរំលោភយក និងឈូសឆាយព្រៃលើខ្នងភ្នំរ៉ាដាងជាសម្បត្តិឯកជន គឺជាការរំលាយអត្តសញ្ញាណប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់ជនជាតិដើមភាគតិច។ អ្នកភូមិរកឃើញថា ឈ្មួញពីរនាក់ឈ្មោះ សេង យ៉ាន និង ភិន សុភារក្ស រស់នៅរាជធានីភ្នំពេញជាមេក្លោងក្នុងការទិញដីភ្នំនេះ ដោយខុសច្បាប់។
តំណាងជនជាតិដើមភាគតិចព្នងលោកស្រី រឿន ហែង ឱ្យដឹងនៅថ្ងៃទី១០ ឧសភាថា ក្រុមឈ្មួញទាំងនេះបានឃុបឃិតគ្នាជាមួយអាជ្ញាធរប្រើល្បិចធ្វើប្លង់រឹងឈូសឆាយ និងរំលោភយកខ្នងភ្នំរ៉ាដាងស្ទើរទាំងមូល ដោយសារតែទីផ្សារដីឡើងថ្លៃខ្ពស់។ លោកស្រីប្រកាសជំហរថា អ្នកភូមិសុខចិត្តស្លាប់ ទាមទារភ្នំនេះមកវិញ ហើយពួកគេបានត្រៀមឯកសាររួចរាល់ហើយ ដើម្បីប្ដឹងឈ្មួញទាំងនេះ ទៅតុលាការ នៅពេលឆាប់ៗ នេះ៖ «យើងនឹងតស៊ូរហូតដល់ថ្ងៃបញ្ចប់ករណី ដែលគាត់ប្ដឹងពួកខ្ញុំ គឺពួកខ្ញុំនឹងប្ដឹងពួកគាត់រហូតដល់ថ្ងៃបញ្ចប់។ ពួកយើងមិនចង់ឱ្យបាត់បង់នូវទំនៀមទម្លាប់ប្រពៃណីជនជាតិដើមយើងទេ។ បងសូមឱ្យពួកគាត់ហ្នឹងមន្ត្រីទាំងឡាយហ្នឹង សូមឱ្យពួកគាត់ចុះពិនិត្យកាលជាក់ស្ដែង»។
ស្ត្រីដដែលបញ្ជាក់បន្ថែមថា ក្រុមឈ្មួញបានយកពលរដ្ឋជាខែលប្រើល្បិចឱ្យពលរដ្ឋជាង ២០គ្រួសារផ្ដិតមេដៃលើឯកសារមួយសន្លឹកដោយអះអាងថា ជាអំណោយមនុស្សធម៌ ប៉ុន្តែធាតុពិតឈ្មួញបានយកឯកសារទាំងនោះក្លែងជាលិខិតទិញលក់ដីនៅតំបន់ភ្នំរ៉ាដាងទៅវិញ។ លោកស្រីថា ប្រការដែលអាជ្ញាធរមិនដោះស្រាយក្ដីកង្វល់របស់ពលរដ្ឋ នឹងបង្កើតឱ្យមានភាពអយុត្តិធម៌ចំពោះប្រជាសហគមន៍៖ «និយាយរួមទៅ គឺអាជ្ញាធរហាក់ដូចជាពួកគាត់ចូលរួមជាមួយ ហាក់ដូចទេ គឺចូលរួមជាមួយតែម្ដង បើសិនជាអាជ្ញាធរគាត់មិនចូលរួមធ្វើប្រជាពលរដ្ឋមិនហ៊ានទេ ហើយអ្នកជនទី៣ ពីខាងក្រៅចូលមកក្នុងសហគមន៍ហ្នឹង ដើម្បីសុំឱ្យផ្ដិតមេដៃ ឬក៏ធ្វើអ្វីមួយ បើសិនជាភូមិ/ឃុំ គាត់រឹងមាំព្រោះប្រជាពលរដ្ឋគាត់គិតថា ភូមិឃុំជាឪពុកម្ដាយរបស់ពួកគាត់បែរជាធ្វើអ៊ីចឹង»។
អាស៊ីសេរីមិនទាន់អាចទាក់ទងសុំការបំភ្លឺរឿងនេះ ពីអភិបាលខេត្តមណ្ឌលគិរី លោក ស្វាយ សំអ៊ាង និងអ្នកនាំពាក្យសាលាខេត្ត លោក ស៊ន សារ៉ុម បាននៅឡើយទេ នៅថ្ងៃទី១០ ឧសភា ព្រោះទូរស័ព្ទហៅចូលច្រើនដង តែគ្មានអ្នកលើក។ ចំណែកអភិបាលក្រុងសែនមនោរម្យ លោក ហៀក សុផាន និងចៅសង្កាត់រមនា លោក ភី ងូក ក៏អាស៊ីសេរីមិនទាន់អាចទាក់ទងបានដែរនៅថ្ងៃដដែលនេះ។
ប៉ុន្តែមេភូមិពូលូង លោក ឡុង ប៉ក អះអាងថា ដីភ្នំរ៉ាដាងទាំងមូល ពុំមែនជាតំបន់អារក្សអ្នកតាដូចដែលពលរដ្ឋលើកឡើងនោះទេ តែមានតំបន់ខ្លះអាជ្ញាធររក្សាទុកសម្រាប់ឱ្យពលរដ្ឋគោរពបូជាមានទំហំ ៦០អា នៅលើខ្នងភ្នំនេះ។ លោកថា ពលរដ្ឋមួយចំនួនចង់ទាមទារដីភ្នំនេះទាំងមូលឱ្យត្រឡប់មកវិញ ខណៈដែលមានការព្រមព្រៀងគ្នា ទិញលក់ដូរភ្នំនេះអស់មួយផ្នែកធំហើយ។ លោកបញ្ជាក់ថា បច្ចុប្បន្នការដោះស្រាយបញ្ហានេះ ឋិតក្នុងដៃតុលាការហួសពីសមត្ថភាពរបស់អាជ្ញាធរមូលដ្ឋានដោយសារភាគីម្ខាងមានប្លង់រឹង។ លោកបញ្ជាក់ទៀតថា អ្នកទិញដីភ្នំនេះ បានចំណាយលុយជាច្រើនតែលោកមិនច្បាស់ថា លុយចំនួនប៉ុន្មាននោះទេ៖ «មិនដឹងយល់ឃើញម៉េចទេ អាហ្នឹងប្រគល់លើរដ្ឋអំណាចគេ អាស្រ័យលើច្បាប់គេវិនិច្ឆ័យទៅបង។ ក្រុមពលរដ្ឋគាត់ទាមទារយកទាំងអស់ ដល់ពេលអ៊ីចឹងទៅតុលាការគេមិនបាច់វិនិច្ឆ័យទេ គេចែកភាគរយទុកឱ្យខាងអ្នកលក់មួយចំហៀង និងអ្នកទិញមួយចំហៀង តែគេនៅតែមិនស្ដាប់»។
អាជ្ញាធរក្រុងសែនមនោរម្យ ធ្លាប់អះអាងថា កន្លងទៅមានតំណាងជនជាតិដើមភាគតិចជាច្រើនគ្រួសារបានផ្ដិតមេដៃយល់ព្រមផ្ទេរកម្មសិទ្ធិជូនអ្នកទិញ ដែលមានអាជ្ញាធរភូមិ/ឃុំចុះទៅពិនិត្យទីតាំងដីជាក់ស្ដែង ហើយបានស្នើសុំធ្វើប្លង់កម្មសិទ្ធិ ដែលមានការបង់ពន្ធប្រថាប់ត្រាតាមនីតិវិធីរដ្ឋបាល។ លើសពីនេះទៀត ការស្នើសុំទាមទារដីភ្នំរ៉ាដាងមកវិញ ជារឿងផ្ទៃក្នុងរបស់សហគមន៍ដែលមិនចុះសម្រុងគ្នាហើយអ្នកដែលស្នើសុំទាមទារនោះ ក៏ឋិតក្នុងចំណែកដែលព្រមព្រៀងលក់ដីភ្នំនេះដែរ។
អាស៊ីសេរីមិនទាន់អាចសុំការបំភ្លឺរឿងនេះពីអ្នកទិញដីលើខ្នងភ្នំនេះ គឺលោក សេង យ៉ាន និងលោក ភិន សុភារក្ស បាននៅឡើយទេ។ ចំណែកអ្នកនាំពាក្យតុលាការខេត្តមណ្ឌលគិរី លោក មាស ប្រុស ក៏អាស៊ីសេរីមិនអាចសុំការអធិប្បាយបានដែរ ព្រោះលោកថា ទូរស័ព្ទស្ដាប់មិនឮ។
ជុំវិញរឿងនេះទីប្រឹក្សាបណ្ដាញជនជាតិដើមភាគតិចខេត្តមណ្ឌលគិរី លោក ក្រើង តុលា ព្រមានថា ប្រជាសហគមន៍នឹងលើកគ្នាតវ៉ាទ្រង់ទ្រាយធំ ប្រសិនបើអាជ្ញាធរមិនរកដំណោះស្រាយបញ្ហានេះ ដោយយុត្តិធម៌នោះទេ។ លោកបញ្ជាក់ថា អាជ្ញាធរតែងតែបង្ខំឱ្យពលរដ្ឋបង្ហាញប្លង់កម្មសិទ្ធិជាភស្តុតាង ដើម្បីរកលេសទម្លាក់កំហុសលើពលរដ្ឋណា ដែលទាមទារអភិរក្សភ្នំនេះ៖ «អាជ្ញាធរមូលដ្ឋានហ្នឹងជាអ្នកផ្ដើមគំនិតនៃអំពើពុករលួយហ្នឹង គាត់ជាអ្នកចុះហត្ថលេខាទទួលស្គាល់ថា ដីហ្នឹង ជារបស់បុគ្គលនេះនោះ ហើយបុគ្គលនេះនោះ គឺជាអ្នកដែលដើរលក់ទ្រព្យសម្បត្តិរបស់រដ្ឋ។ អាជ្ញាធរភូមិ/ឃុំ/ស្រុក ស៊ីញេជាអ្នកចូលដៃជើងនឹងអំពើពុករលួយ»។
មន្ត្រីពង្រឹងសិទ្ធិអំណាចសហគមន៍មូលដ្ឋាននៃសមាគមអាដហុក លោក ប៉ែន ប៊ុណ្ណារ៍ ពន្យល់ថា ដីភ្នំជាទ្រព្យសាធារណៈរបស់រដ្ឋ មិនអាចទិញលក់ដូរ និងធ្វើប្លង់កម្មសិទ្ធិបានទេ។ លោកថា ការធ្វើប្លង់រឹងមិនប្រក្រតីរំលោភយកភ្នំនេះ ជាសម្បត្តិបុគ្គល គឺជារឿងមិនស្របច្បាប់នោះឡើយ ហេតុនេះ តុលាការត្រូវតែស៊ើបអង្កេតរឿងនេះឱ្យគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ ដើម្បីផ្តល់យុត្តិធម៌ ជូនពលរដ្ឋ៖ «យកដីទ្រព្យសម្បត្តិសាធារណៈរបស់រដ្ឋមកលក់ដូរ ហើយធ្វើឱ្យក្លាយជាកម្មសិទ្ធិប្លង់រឹងទៀត។ អាហ្នឹងបញ្ហាហើយ ពីព្រោះវាមានអំពើពុករលួយក្នុងហ្នឹងហើយ ពីព្រោះមន្ត្រីជំនាញមិនមែនថា មិនចេះច្បាប់ទេ ព្រោះមន្ត្រីជំនាញយកលក់ទិញធ្វើជាប្លង់កម្មសិទ្ធិហើយ មន្ត្រីជំនាញហ្នឹងប្រាកដជាមានទទួលសំណូកពីភាគីហ្នឹងហើយ។ បងប្អូនជនជាតិដើមភាគតិច ត្រូវសង្ឃឹមថាភ្នំហ្នឹង គឺជាទ្រព្យសម្បត្តិរបស់រដ្ឋ»។
ប្រជាសហគមន៍អះអាងថា លើខ្នងភ្នំនេះមានខ្ទមអ្នកតាពីរកន្លែងផ្នូរកប់សព ថ្ម ទឹកអូរធម្មជាតិ ដើមឈើ និងអណ្ដូងទឹកបុរាណ គឺជាភស្តុតាងបង្ហាញថា តំបន់នោះ ជាទីសក្ការបូជារបស់ជនជាតិដើមភាគតិចព្នងមិនអាចទិញលក់ដូរបាននោះទេ។ ជាងនេះទៀត ភ្នំនេះជាប្រភពទឹកអូរដ៏សំខាន់ និងជាអណ្ដូងបូរាណ ដែលសហគមន៍ប្រើប្រាស់ប្រចាំថ្ងៃហូរឆ្ពោះទៅស្រុកកោះញែកមិនចេះរីងស្ងួត មានពលរដ្ឋរាប់ពាន់គ្រួសារអាស្រ័យផល។ ពួកគេព្រមានថា ប្រសិនបើអាជ្ញាធរ និងតុលាការមិនដោះស្រាយករណីនេះដោយយុត្តិធម៌ទេ អ្នកភូមិរាប់រយនាក់នឹងលើកគ្នាតវ៉ាដល់ថ្នាក់ជាតិ។
រដ្ឋធម្មនុញ្ញមាត្រា ៥៨ ចែងថា ទ្រព្យសម្បត្តិរបស់រដ្ឋមានជាអាទិ៍ ដីធ្លី ក្រោមដី ភ្នំ សមុទ្ទ បាតសមុទ្ទ ក្រោមបាតសមុទ្ទ ឆ្នេរសមុទ្ទ អាកាស កោះ ទន្លេ ព្រែក ស្ទឹង បឹង ព្រៃឈើ ធនធានធម្មជាតិ និងមជ្ឈមណ្ឌលសេដ្ឋកិច្ចវប្បធម៌មូលដ្ឋានការពារប្រទេស សំណង់ផ្សេងៗ ទៀត ដែលបានកំណត់ថា ជារបស់រដ្ឋ។ ការគ្រប់គ្រងការប្រើប្រាស់ និងការចាត់ចែងលើទ្រព្យសម្បត្តិរដ្ឋនឹងត្រូវកំណត់ក្នុងច្បាប់៕