ប្រជាពលរដ្ឋជាង២រយ (២៥០) គ្រួសាររស់នៅក្បែរបឹងតាមោកស្ថិតនៅភូមិសំរោងត្បូង សង្កាត់សំរោង ខណ្ឌព្រែកព្នៅ បន្តប្រមូលផ្តុំជួបជុំគ្នាតវ៉ា និងធ្វើយុទ្ធនាការជិះទូករារាំងក្រុមឈ្មួញអ្នកមានអំណាចឱ្យបញ្ឈប់ការបឹងតាមោក ក៏ប៉ុន្តែត្រូវកងកម្លាំងប្រដាប់ដោយអាវុធស្រែកគំរាមពួកគាត់នៅថ្ងៃទី០៥ កក្កដា។ មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិល ចាត់ទុកទង្វើរបស់កម្លាំងអាជ្ញាធរបែបនេះថា ជាការអនុវត្តតួនាទីផ្ទុយពីច្បាប់ និងជាអំពើរំលោភសិទ្ធិមនុស្សធ្ងន់ធ្ងរ។
ក្រុមប្រជាពលរដ្ឋប្រមាណជាង១រយ (១០០) នាក់ ដែលតំណាងឱ្យពលរដ្ឋជាង២រយ (២៥០) គ្រួសារ រស់នៅក្បែរបឹងតាមោក នៅថ្ងៃទី៥ កក្កដា ពួកគាត់បានវេចខ្ចប់បាយតាំងពីព្រឹក ដើម្បីលើកគ្នាទៅតវ៉ាឱ្យក្រុមហ៊ុនឯកជនមួយចំនួនបញ្ឈប់ការចាក់ដីលុបផ្ទៃបឹង។ ពួកគាត់ឱ្យដឹងថា ផ្ទៃបឹងតាមោកស្ថិតនៅតំបន់ភូមិសំរោងត្បូង កំពុងប្រែក្លាយជាដីគោកជាបន្តបន្ទាប់ និងនៅតែប្រមាណជាង២រយ (២០០) ហិកតារទៀតតែប៉ុណ្ណោះ ការចាក់ដីបំពានផ្ទៃបឹងនេះ នឹងទៅដល់ផ្ទះសម្បែងពលរដ្ឋ ១០៨ ខ្នងដែលបានតាំងទីលំនៅឋានតាំងពីឆ្នាំ១៩៩០។
ក្រៅពីនេះ ពលរដ្ឋឱ្យដឹងទៀតថា សកម្មជនដីធ្លីមួយចំនួន ក៏កំពុងព្រួយបារម្ភពីការចាប់ចង និងបញ្ហាសុវត្ថិភាពផ្ទាល់ខ្លួន ដោយសារតែកងកម្លាំងប្រដាប់ដោយអាវុធ ចុះមកស្រែកសម្លុតគំរាមកំហែងប្រជាសហគមន៍សំរោងត្បូង ឱ្យបញ្ឈប់ការរារាំងអាជ្ញាធរក្នុងការលុបបឹងតាមោកនេះតទៅទៀត។
តំណាងប្រជាសហគមន៍ភូមិសំរោងត្បូង លោកស្រី ប្រាក់ សុភា ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីនៅថ្ងៃទី០៥ កក្កដា ថាការជួបជុំប្រមូលផ្តុំរបស់ពលរដ្ឋជាង១រយនាក់ តាំងពីព្រឹកមកនេះ ក្នុងគោលបំណង ទាមទារដល់អាជ្ញាធរបញ្ឈប់ការលុបបឹងតាមោក ដើម្បីជៀសវាងការបំផ្លិចបំផ្លាញអួនដាក់ត្រី ដែលពលរដ្ឋរស់នៅក្បែរបឹងទាំងអស់បានខ្ចីបុលធនាគារយកមកប្រកបមុខរបរនេសាទ។ ប៉ុន្តែ លោកស្រីថា ក្រុមហ៊ុន និងអាជ្ញាធរដែលកំពុងបន្តសកម្មភាពចាក់ដីលុបបឹង មិនបានខ្វាយខ្វល់ពីក្ដីអាណិតពលរដ្ឋនោះឡើយ។
ក្រៅពីនេះ លោកស្រីបញ្ជាក់ថា កម្លាំងកងរាជអាវុធហត្ថប្រដាប់ដោយកាំភ្លើងវែងខ្លីប្រមាណ ៥០នាក់ ក៏បន្តរារាំង និងគំរាមពលរដ្ឋមិនឱ្យជួបជុំប្រមូលផ្តុំគ្នាទាមទារ តវ៉ារកដោះស្រាយនោះដែរ៖ « ខ្ញុំកើតអត់ទាន់ប៉ុល ពត។ ប៉ុន្តែ ខ្ញុំមកឃើញ ប៉ុល ពត សម័យសន្តិភាព។ ខ្ញុំអត់កើតទាន់ប៉ុល ពត ទេ។ ប៉ុន្តែ ដល់តែពេលខ្ញុំឃើញខាងកម្លាំងសាលាខណ្ឌគាត់ធ្វើដាក់ពលរដ្ឋ អ៊ីចឹងដូចពាក្យចាស់គាត់ថា អា ពត ភ្ជង់ពលរដ្ឋអ៊ីចឹង។ ដល់ពេលខ្ញុំឃើញអ៊ីចឹង ខ្ញុំគិតថា សម័យប៉ុល ពត សម័យសន្តិភាព ព្រោះអីរាល់ថ្ងៃពួកខ្ញុំមានការព្រួយបារម្ភពីសុវត្ថិភាពអ្នកតស៊ូមតិគឺពួកខ្ញុំមានការព្រួយបារម្ភ។ សាលាខណ្ឌគាត់ប្រាប់ថា ពលរដ្ឋហ៊ានតស៊ូជាមួយអាជ្ញាធរ គឺគាត់ដាក់កម្លាំងដីកាចាប់ខ្លួនពលរដ្ឋ។ វាជាអយុត្តិធម៌មួយ ហើយវាពិបាកភ្នែកមើលណាស់។ ខ្ញុំសុំឱ្យសារព័ត៌មានជួយធ្វើសាក្សី ថា តើពលរដ្ឋចោទសាលាខណ្ឌ ឬក៏ខាងសាលាខណ្ឌប្រើសិទ្ធគំរាមប៉ុនប៉ងធ្វើមនុស្សឃាតលើពលរដ្ឋ ?»។
ចំណែកឯ ពលរដ្ឋម្នាក់ទៀតរស់នៅជាប់ផ្ទៃបឹងតាមោកស្ថិតក្នុងភូមិសំរោងត្បូង សង្កាត់សំរោង ខណ្ឌព្រែកព្នៅ លោកស្រី សឿន ស្រីសុទ្ធ ថ្លែងថា លោកស្រីរន្ធត់ចិត្តចំពោះកងកម្លាំងអាជ្ញាធរប្រដាប់ដោយអាវុធដែលចុះមកគំរាមកំហែងពលរដ្ឋជាបន្តបន្ទាប់។ ទោះជាយ៉ាងណា លោកស្រីថា ពលរដ្ឋទាំងអស់ដែលរស់នៅជាប់ផ្ទៃបឹងតាមោកបានប្ដេជ្ញាថា នឹងនៅតែបន្តធ្វើការទាមទារយុត្តិធម៌ បើទោះបីជាមានការគំរាមកំហែងពលរដ្ឋយ៉ាងណាក្ដី ដោយសារតែ ផ្ទៃបឹងតាមោកនេះ គឺជាអាយុជីវិតរបស់ពួកគាត់៖ «មើលទៅដូចជាឈឺចាប់ណាស់។ ពលរដ្ឋខ្មែររស់នៅលើដីរដ្ឋខ្លួនឯងតែមានកងកម្លាំងចម្រុះសព្វគ្រប់ មានទាំងប៉េអិម ប៉ូលិស មន្ត្រីខណ្ឌអីគាត់ចុះមក។ មើលទៅដូចពួកខ្ញុំហ្នឹង ជាជនអន្តោប្រវេសន៍ហ្មង។ មើលទៅខ្លួនឯងវាដូចឈឺចាប់មែនទែនហ្មង រកអ្វីប្រៀបផ្ទឹម មិនបានលើសជំនាន់ ប៉ុល ពត ទៀត»។
នារយៈពេលចុងក្រោយនេះ តំណាងសហគមន៍សំរោងត្បូងជាង១រយនាក់ (១០០) ដែលរស់នៅជាប់ផ្ទៃបឹងតាមោកបានរួមគ្នាដាក់ញតិ្តទៅកាន់ខុទ្ទកាល័យលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ស្ថាប័នរដ្ឋសភា និងនៅទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រីជាបន្តបន្ទាប់ ដើម្បីស្នើដល់រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន កាត់ឆ្វៀលដីចំនួន ៥ហិកតារ និងផ្តល់ប្លង់កម្មសិទ្ធដីធ្លីស្របច្បាប់ជូនប្រជាពលរដ្ឋជាង២រយ (២៥០) គ្រួសារ ដោយធានាថា គ្មានការបណ្តេញពួកគាត់ចេញពីលំនៅឋានទាំងបង្ខំតទៅទៀត។ ទោះយ៉ាងណា មកដល់ពេលនេះ អ្នកភូមិថា រដ្ឋាភិបាល និងអាជ្ញាធរខណ្ឌព្រែកព្នៅមិនមានការដោះស្រាយជាវិជ្ជមានណាមួយជូនពួកគាត់នៅឡើយទេ ប៉ុន្តែបែរជាមានកងអាវុធហត្ថដាក់កម្លាំងគំរាមកំហែងពលរដ្ឋបន្ថែមទៀត។
វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនអាចទាក់ទងអភិបាលរាជធានីភ្នំពេញលោក ឃួង ស្រេង និងអភិបាលខណ្ឌព្រែកព្នៅ គឺលោក សុខ សម្បត្តិ ដើម្បីសុំអត្ថាធិប្បាយបំភ្លឺបញ្ហានេះបានទេ នៅថ្ងៃទី០៥ ខែកក្កដា។
ប៉ុន្តែ តំណាងពលរដ្ឋ លោកស្រី ប្រាក់ សុភា ថា ពេលអ្នកភូមិបានលើកគ្នាតវ៉ាជាថ្មីទៀតនេះ អភិបាលរងខណ្ឌព្រែកព្នៅ លោក ឈឹម សុផង់ ប្រាប់ពលរដ្ឋនៅចំពោះមុខថា ការបន្តចាក់ដីលុបបឹងតាមោកនេះ ធ្វើឡើងតាមការបញ្ជាពី លោក ហ៊ុន សែន៖ «ខាងសាលាខណ្ឌគាត់ថា គាត់សុំនិយាយជាមួយពលរដ្ឋ គាត់ថាគាត់ចាក់នេះមិនមែនតាមទំនើងរបស់អាជ្ញាធរទេ គឺអភិវឌ្ឍន៍ទៅតាមគោលការណ៍នាយករដ្ឋមន្ត្រី។ សម្តេចមានអនុសាសន៍ ហើយថា អភិវឌ្ឍន៍ ប៉ះកន្លែងណា គឺដោះស្រាយ ឱ្យពលរដ្ឋទៅតាមកន្លែងហ្នឹងទៅ។ ប៉ុន្តែតាមសាលាខណ្ឌគាត់អត់ធ្វើទៅតាមគោលការណ៍នាយករដ្ឋមន្ត្រី គាត់ប្រើអំណាចការអភិវឌ្ឍរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីហ្នឹង គាត់ប្រើសិទ្ធចាក់លុបរបស់ប្រជាពលរដ្ឋដោយអត់មានដោះស្រាយអត់ផ្តល់សំណងឱ្យពលរដ្ឋអ៊ីចឹងហា៎»។
ជុំវិញរឿងនេះ អ្នកសម្របសម្រួលគម្រោងធុរកិច្ច និងសិទ្ធិមនុស្ស នៃមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា (CCHR) លោក វណ្ណ សូផាត សង្កេតឃើញថា ផ្ទៃបឹងតាមោកបានប្រែក្លាយតំបន់ដីគោកយ៉ាងឆាប់រហ័សក្រោយពីលោក ហ៊ុន សែន សម្រេចកាត់ឆ្វៀលទៅឱ្យក្រុមហ៊ុនឯកជនសម្រាប់អភិវឌ្ឍ។ ក្រៅពីនេះ លោកថា បើពលរដ្ឋនៅតំបន់នោះនៅតែគ្មានដំណោះស្រាយ និងមានការបាត់បង់ដីធ្លីពីការបណ្តេញចេញពីលំនៅឋានទាំងបង្ខំ ពលរដ្ឋក៏បាត់បង់ក្ដីសង្ឃឹមសម្រាប់ការរស់នៅប្រចាំថ្ងៃដែរ។បន្ថែមនេះ លោកចាត់ទុកករណីរបស់កងកម្លាំងប្រដាប់ដោយអាវុធ បន្តគំរាមកំហែង ដើម្បីរារាំងមិនឱ្យពលរដ្ឋទាមទារសិទ្ធិដីធ្លីនេះ ថា ការអនុវត្តតួនាទីផ្ទុយពីច្បាប់ និងជាការរំលោភបំពានសិទ្ធិមនុស្សធ្ងន់ធ្ងរ៖ «ទាក់ទងទៅនឹងការប្រើប្រាស់ អាវុធសម្លុត គំរាមកំហែង ហាក់បីដូចជាពុំមាន អ្នកគ្រប់គ្រង ពុំមានថ្នាក់ដឹកនាំណា ឬក៏អ្នកគ្រប់គ្រងខាងកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ ហាក់បីដូចជាព្រងើយកន្តើយ ហាក់បីដូចជាមិនមានការគ្រប់គ្រងឱ្យកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធហ្នឹង ទៅជាប្រើកម្លាំងអាវុធហ្នឹង អនាធិបតេយ្យ។ ដូចជាជំនាន់យើងដឹងស្រាប់ហើយ ថាជំនាន់ ប៉ុល ពត របៀបគ្នាអ៊ីចឹង គឺថាមានការប្រើកម្លាំងផ្ដាច់ការ ដើម្បីគំរាមកំហែងប្រជាពលរដ្ឋ បំបាក់ប្រជាពលរដ្ឋកុំឱ្យមានការតវ៉ា»។
ផ្ទៃបឹងតាមោក មានទំហំជាង ៣ពាន់ហិកតារ (៣.២៣៩) តាមអនុក្រឹត្យចុះថ្ងៃទី៣ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៦។ ប៉ុន្តែផ្ទៃបឹងដែលអ្នកភូមិចាត់ទុកជាអាងស្តុកទឹកធំជាងគេនៅរាជធានីភ្នំពេញនេះ បានប្រែក្លាយជាតំបន់ដីគោកបន្តិចម្ដងៗ បន្ទាប់ពីរដ្ឋាភិបាល លោក ហ៊ុន សែន សម្រេចកាត់ឆ្វៀលផ្ទៃបឹងទៅឱ្យក្រុមឧកញ៉ាឈ្មួញមន្ត្រីគ្រាកៗ ព្រមទាំងក្រុមគ្រួសារសាច់ញាតិរបស់លោក ដើម្បីអនុញ្ញាតឱ្យពួកគេចាក់ដីលុបបឹងអស់រាប់រយហិកតារក្រោមហេតុផលអភិវឌ្ឍន៍។
គិតត្រឹមឆ្នាំ២០១៨ ដល់ឆ្នាំ២០២១ ទំហំដីបឹងតាមោកមានចំនួនជាងពីរពាន់ (២.០០០) ហិកតារ ដែលរដ្ឋាភិបាលបានកាត់ និងដោះដូរ ទៅស្ថាប័នរដ្ឋ ក្រុមហ៊ុនឯកជន និងមនុស្សមួយក្រុម ដែលពលរដ្ឋដឹងថា ជាអ្នកមានលុយមានអំណាច ដើម្បីឱ្យពួកគេកសាងអគារ បុរី វីឡា ខុនដូ និងធ្វើជាកម្មសិទ្ធិឯកជនជាដើម៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។