អ្នកច្បាប់ថា "បទញុះញង់"បានក្លាយជាបទចោទដ៏ពេញនិយម ដែលតុលាការបកស្រាយឲ្យយឺតដូចកៅស៊ូ ដើម្បីធ្វើទុក្ខបុកម្នេញលើសកម្មជន ដែលហ៊ានរិះគន់បញ្ហាសង្គម និងនយោបាយ។ ពួកគាត់ស្នើឲ្យកែប្រែស្ថានភាពអនុវត្តច្បាប់ដូចបច្ចុប្បន្ន ឲ្យប្រសើរជាងនេះ បើមិនដូច្នេះទេ វាចំណេញតែប្រយោជន៍នយោបាយ ខាតប្រយោជន៍យុត្តិធម៌ព្រហ្មទណ្ឌ និងសង្គម។
អ្នកច្បាប់បារម្ភថា ចៅក្រម និងព្រះរាជអាជ្ញា ហាក់ដូចជាបំពានក្រម ដែលហាមការបកស្រាយ តាមសទិសភាព ឬភាពប្រហាក់ប្រហែល។ លោកមេធាវី ផែង ហេង ថាច្បាប់ ហាមការបកស្រាយច្បាប់ ដូចទាញឲ្យយឺតដូចកៅស៊ូ ព្រោះបើធ្វើដូច្នេះបង្ហាញឲ្យឃើញថាចៅក្រម និងព្រះរាជអាជ្ញាលម្អៀងខាងនយោបាយ ក្នុងបកស្រាយច្បាប់ ដើម្បីចោទប្រកាន់មនុស្ស៖ «ក្នុងករណីបកស្រាយបែបហ្នឹង វាទាល់តែប្រភេទបទល្មើសឧក្រិដ្ឋក្បត់ជាតិធំៗ។ ប៉ុន្តែបើត្រឹមតែបទមជ្ឈិមបទអ្វី គេមិនខំប្រឹងពង្រីកនោះទេ។ វាមិនខុសអ្វីពីអាពត ( ប៉ុល ពត ) ដែលថា សុខចិត្តសម្លាប់ខុស មិនឲ្យដោះលែងខុសនោះ !»។
ជាទូទៅ រាល់ច្បាប់នីមួយសុទ្ធតែមានកំណត់ហេតុ នៃការជជែកដេញដោលគ្នា ពេលបង្កើតច្បាប់។ ដូច្នេះលោក ផែង ហេង ថា ការបកស្រាយច្បាប់ គឺត្រូវធ្វើយ៉ាងណា ឲ្យនៅត្រឹមកម្រិតនៃខ្លឹមសារនៃការជជែកតាក់តែងមាត្រាច្បាប់ហ្នឹងតែប៉ុណ្ណោះ។
កម្ពុជាឆ្លងកាត់របបដឹកនាំបែបកុម្មុយនីស្តផ្ដាច់ការជាហូរហែ។ ហេតុដូច្នេះហើយ ទើបច្បាប់របស់តុលាការកម្ពុជាភាគច្រើនកើតចេញពីប្រព័ន្ធច្បាប់កុម្មុយនីស្ត និងចាស់គម្រិល។
ប្រធានក្រុមអ្នកច្បាប់អមរិន្ទ្រលោកមេធាវី សុក សំអឿន ថា លោកសង្កេតឃើញថា តុលាការបកស្រាយច្បាប់ ហាក់ដូចជាដើម្បីចាប់សកម្មជនដាក់ពន្ធនាគារ ជាងជាងបកស្រាយវា ដើម្បីជាប្រយោជន៍យុត្តិធម៌ និងសេរីភាព៖ «ប្រទេសខ្លះគេឈប់ប្រើពាក្យញុះញង់ហ្នឹងហើយ។ គេឈប់ប្រើពាក្យញុះញង់ហ្នឹងហើយ។ គេប្រើពាក្យផ្សេងវិញ ដូចជាលើកទឹកចិត្ត ឬជំរុញវិញ។ យើងនៅប្រើច្បាប់ចាស់ដដែល។ តុលាការយើងវាចេញពីប្រព័ន្ធច្បាប់កុម្មុយនីស្ត ព្រោះអតីតរបស់យើង យើងនៅក្នុងរដ្ឋកម្ពុជា យើងប្រព័ន្ធច្បាប់សង្គមនិយមកុម្មុយនីស្ត។ ដូច្នេះទស្សនៈមានភាពចង្អៀត ហើយតុលាការបកស្រាយ មិនមែនផ្អៀងទៅរកសិទ្ធិសេរីភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋទេ គឺផ្អៀងទៅរកការចោទប្រកាន់»។
អាចដោយសារ តែការបកស្រាយច្បាប់ ផ្អៀងទៅរកការចោទប្រកាន់ ដើម្បីចាប់មនុស្សដាក់ពន្ធនាគារនេះ ទើបធ្វើឲ្យសកម្មជនសង្គម និងនយោបាយជាច្រើន តែងតែជាប់ទោសពីបទញុះញង់នេះ។
យុវជនបញ្ចប់ថ្នាក់បរិញ្ញាប័ត្រជាន់ខ្ពស់ផ្នែកច្បាប់ និងជាមន្ត្រីកម្មវិធីនៃមជ្ឈមណ្ឌលប្រជាពលរដ្ឋ ដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ និងសន្តិភាព លោក ហេង គឹមហុង មិនភ្ញាក់ផ្អើលក្នុងរឿងនេះទេ ព្រោះលោកថា កម្ពុជាមិនមែនជាប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យ ដូចអ្វីដែលមានចែងលើក្រដាសនោះទេ ព្រោះប្រព័ន្ធច្បាប់ជាតិនៅមានភាពទន់ខ្សោយ ដែលជាអំណោយផលដល់អ្នកនយោបាយ ក្នុងការប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធតុលាការ ដើម្បីវាយប្រហារ និងធ្វើបាបប្រជាពលរដ្ឋខ្លួនឯង៖ «ជាទូទៅនៅក្នុងសង្គមដែលពុំមានប្រជាធិបតេយ្យមាំទាំ ឬមានប្រជាធិបតេយ្យទន់ជ្រាយហ្នឹង ជាទូទៅអ្នកដឹកនាំនយោបាយ ដែលជាមនុស្សដែលស្រលាញ់អំណាចជាងស្រលាញ់តួនាទី និងភារកិច្ចបម្រើប្រជាពលរដ្ឋហ្នឹង តែងតែធ្វើការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញទៅលើក្រុមសកម្មជន ជាពិសេសក្រុមអ្នកដែលនិយាយការពិត ឥតការពារ។ ជាក្រុមមួយដែលជាផ្ទាំងស៊ីប សម្រាប់ការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ ពីសំណាក់ក្រុមអ្នក ដែលស្រលាញ់អំណាច ឬក្រុមអ្នកដែលមានការព្រួយបារម្ភខ្លាចសកម្មជនសង្គម បើកកកាយអំពីកំហុសខុសឆ្គងរបស់ខ្លួន ទៅកាន់សាធារណជន ឲ្យបានឃើញអំពីដំបៅ ឬរបួស ឬស្លាកស្នាមដែលខ្លួនខំលាក់យូរយារណាស់មកហើយ»។
ទោះបីជាយ៉ាងនេះក្ដី ប្រធានអង្គភាពអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាល គឺលោក ផៃ ស៊ីផាន ធ្លាប់មានប្រសាសន៍ថា បទញុះញង់នេះ មានសារសំខាន់ណាស់ ដើម្បីរក្សាស្ថិរភាពនយោបាយ សន្តិសុខ និងសណ្ដាប់ធ្នាប់នៅកម្ពុជា។
ក្នុងចំណោមសកម្មជនសង្គម នយោបាយ សិទ្ធិមនុស្ស ដីធ្លី បរិស្ថាន ធនធានធម្មជាតិ និងអ្នកប្រើប្រាស់បណ្ដាញសង្គមហ្វេសប៊ុក ដែលកំពុងជាប់ឃុំចំនួន ៨៦នាក់ គិតចាប់ពីចុងខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០២០ ដល់ចុងខែសីហា ឆ្នាំ ២០២១ មាន ៦៥ នាក់ ជាប់ចោទពីបទ "ញុះញង់" គ្រប់គ្នា។ ជាសង្ខេប ៧៥ភាគរឿងនេះរឿងក្តីទាំងនេះ គឺតុលាការប្រើបទចោទតែមួយ គឺញុះញង់។
លោក ងួន លី យុវជនដាំតាង៉ែន នៅស្រុកកំរៀង ខេត្ត បាត់ដំបង ត្រូវជាប់គុក ១០ខែ ក្រោយពីបង្ហោះសាររិះគន់អាជ្ញាធរខេត្តនេះ ថាមិនបានជួយទិញផ្លែតាង៉ែន ឬផ្លែមៀនរបស់កសិករនៅស្រុកគាត់។ តុលាការចោទប្រកាន់គាត់ ពីបទញុះញង់ឱ្យប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋជាអាទិ៍។
លោក នី ណាក់ អ្នកប្រើប្រាស់បណ្ដាញសង្គមហ្វេសប៊ុក ជាប់គុក ១៦ខែ ក្រោយបង្ហោះសាររិះគន់រដ្ឋាភិបាល ដោយប្រើពាក្យទិញម៉ាស់ពាក់ឲ្យកូនមាន់។ បទចោទនៅក្នុងរឿងនេះ គឺញុះញង់ឱ្យប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋជាអាទិ៍ដែរ។
លោក ធន ច័ន្ទថា ជាប់ឃុំតាំងពីខែកុម្ភៈ ក្រោយបង្ហោះសាររិះគន់រឿងវ៉ាក់សាំងចិនគ្មានគុណភាព។ លោកជាប់ចោទពីបទញុះញង់ឱ្យប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋជាអាទិ៍ដែរ។
សកម្មជនសិទ្ធិការងារ និងជាអ្នកឃ្លាំមើលបញ្ហាព្រំដែនលោក រ៉ុង ឈុន ជាប់ពន្ធនាគារ ២ឆ្នាំ ដោយសារសេចក្តីថ្លែងការណ៍អំពីបញ្ហាព្រំដែនកម្ពុជា-វៀតណាម។ បទចោទគឺ «ញុះញង់ ឱ្យប្រព្រឹត្តអំពើបង្កឱ្យមានភាពវឹកវរធ្ងន់ធ្ងរដល់សន្តិសុខសង្គម»។
យុវតីមាតាធម្មជាតិកញ្ញា ឡុង គន្ធា និង ភួន កែវរស្មី និងលោក ថុន រដ្ឋា ជាប់ឃុំមួយឆ្នាំហើយ ដោយសារតែយុទ្ធនាការសុំកុំឲ្យអាជ្ញាធរលុបបឹងតាមោក។ បទចោទគឺញុះញង់។
នេះគ្រាន់តែការរៀបរាប់ត្រួសៗ អំពីករណីចោទប្រកាន់ ដោយប្រើបទចោទញុះញង់ ក្នុងចំណោម ៦៥ ករណីនោះតែប៉ុណ្ណោះ។
ទាំងអ្នកច្បាប់ និងមន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលស្នើឲ្យចៅក្រម និងព្រះរាជអាជ្ញា បកស្រាយច្បាប់យ៉ាងណា ឲ្យលម្អៀងទៅខាងប្រយោជន៍សេរីភាព ការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងភាពយុត្តិធម៌សង្គម។
ជាងនេះទៅទៀត ក្នុងករណីដែលមន្ត្រីតុលាការ នៅតែបកស្រាយច្បាប់ឲ្យយឺតដូចកៅស៊ូបែបនេះ ពួកគាត់ស្នើឲ្យធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ ត្រង់មាត្រាអំពីការញុះញង់ទាំងនេះ ឬក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញបកស្រាយឲ្យលម្អិត ដើម្បីបញ្ចៀសការយកមាត្រាច្បាប់នេះ មកធ្វើទុក្ខបុកម្នេញសកម្មជន និងប្រជាពលរដ្ឋ។
សំខាន់ជាងនេះ ពួកគាត់ស្នើថា ដើម្បីពង្រឹងស្ថាប័នតុលាការឲ្យឯករាជ្យ គឺទាល់តែមន្ត្រីតុលាការ ត្រូវឈរលើគោលការណ៍ឯករាជ្យ ចៀសវាងអគតិ (ភាពលម្អៀង) ទាំងបួន ដើម្បីកុំឲ្យប៉ះពាល់ដល់ខ្លឹមសារច្បាប់ផង និងដើម្បីប្រយោជន៍យុត្តិធម៌ និងប្រព័ន្ធតុលាការរឹងមាំផង៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។