អ្នកឃ្លាំមើលជំរុញ​រដ្ឋាភិបាល​ឱ្យ​លុបបំបាត់​អំពើពុករលួយ ដើម្បី​កែទម្រង់​ប្រព័ន្ធ​យុត្តិធម៌​មាន​ប្រសិទ្ធភាព

ដោយ ម៉ៅ សុធានី
2024.01.19
អ្នកឃ្លាំមើលជំរុញ​រដ្ឋាភិបាល​ឱ្យ​លុបបំបាត់​អំពើពុករលួយ ដើម្បី​កែទម្រង់​ប្រព័ន្ធ​យុត្តិធម៌​មាន​ប្រសិទ្ធភាព សាលាដំបូង និង​សាលាឧទ្ធរណ៍ភ្នំពេញ
រូបពីពលរដ្ឋ

អ្នកឃ្លាំមើល យល់ឃើញ​ថា ការកែទម្រង់ និង​លើកកម្ពស់​ប្រព័ន្ធ​យុត្តិធម៌ អាច​មាន​ប្រសិទ្ធភាព​ទៅ​បាន លុះត្រាតែ​មាន​ការ​បោសសម្អាត​អំពើពុករលួយ​គ្រប់ជាន់ថ្នាក់ ជាពិសេស​នៅ​ក្នុង​ប្រព័ន្ធ​តុលាការ។

អ្នក​ឃ្លាំមើល លើកឡើង​ថា ការ​ដាក់​ចេញ​នូវ​យុត្តិសាស្ត្រ​របស់​ក្រសួង​ស្ថាប័ន​ពាក់ព័ន្ធ ក្នុង​គោល​បំណង​លើក​ស្ទួយ និង​កែទម្រង់​ប្រព័ន្ធ​យុត្តិធម៌​នៅ​កម្ពុជា នៅតែ​មាន​ចន្លោះ​ប្រហោង ដោយសារ​ស្ថាប័ន​តុលាការ​ខ្វះ​ភាព​ឯករាជ្យ និង​ស្ថិត​ក្រោម​ឥទ្ធិពល​របស់​គណបក្ស​កាន់អំណាច។

អ្នក​ប្រឹក្សា​យោបល់​ផ្នែក​អភិវឌ្ឍន៍​ផ្នត់​គំនិត និង​ការ​ស្រាវជ្រាវ លោក សេក សុជាតិ ប្រាប់​វិទ្យុ​អាស៊ី​សេរី នៅ​ថ្ងៃ​ទី១៩ មករា ថា ស្ថាប័ន​តុលាការ នៅ​មិនទាន់​ឯករាជ្យ​ពេញលេញ ក្នុង​ការអនុវត្ត​ច្បាប់​ប្រកប​ដោយ​យុត្តិធម៌​នោះ​ទេ។ លោក​សង្កេតឃើញ​ថា មាន​ករណី​មួយ​ចំនួន ទាល់តែ​ប្រមុខ​ថ្នាក់​ដឹក​នាំ ចេញ​មុខ​ដោះ​ស្រាយ​ទើប​មាន​លទ្ធផល ដែល​ករណី​នេះ​ធ្វើ​ឱ្យ​មាន​ភាព​ច្របូកច្របល់​រវាង​អំណាច​នីតិប្រតិបត្តិ និង​អំណាច​តុលាការ។

លោក សេក សុជាតិ៖ «យើង​ឃើញ​ហើយ អំណាច​តុលាការ​នេះ​មាន​ជំពាក់​ជាមួយ​នឹង​គណបក្ស​នយោបាយ ជាពិសេស ជាមួយ​គណបក្ស​កាន់អំណាច។ ហើយ​ក៏​មាន​ការរៀបចំ​ឱ្យ​មាន​យន្តការ​ដែល​គ្រប់គ្រង​តាមរយៈ​ក្រសួង​យុត្តិធម៌​ទៅ​លើ​ស្ថាប័ន​តុលាការ​នេះ​ទៀត​សោត។ ដូច្នេះ​ស្ថាប័ន​តុលាការ អ្វី​ដែល​ខ្ញុំ​មើល​ឃើញ គឺ​មិនទាន់​មាន​ឯករាជ​ភាព​ទេ ហើយ​ហាក់បីដូចជា​ស្ថិតនៅ​ក្រោម​ឥទ្ធិពល​ទាំងស្រុង​របស់​អង្គ​នីតិប្រតិបត្តិ​តែម្ដង»

ការ​លើកឡើង​នេះ បន្ទាប់ពី កិច្ចប្រជុំ​រវាង​រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួងយុត្តិធម៌ លោក កើត រិទ្ធ ជាមួយ​ប្រធាន​អង្គភាព​ប្រឆាំង​អំពើពុករលួយ (ACU) លោក ឱម យិនទៀង កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី១៨ ខែ​មករា លើ​ការ​ស្នើសុំ​កិច្ចសហការ​ពី​អង្គភាព​ប្រឆាំង​អំពើ​ពុករលួយ ក្នុង​យុទ្ធនាការ​លើក​កម្ពស់​គុណភាព និង​ប្រសិទ្ធភាព​នៃ​ប្រព័ន្ធ​យុត្តិធម៌។ ក្នុង​កិច្ចប្រជុំ​នេះ ស្ថាប័ន​ទាំងពីរ បាន​ប្ដេជ្ញា​ត្រូវ​អនុវត្ត​ឱ្យ​បាន​ដាច់ខាត ចំពោះ​សំណុំរឿង ៣ប្រភេទ គឺ គ្រឿងញៀន គ្រោះថ្នាក់​ចរាចរណ៍ និង​អត្រានុកូលដ្ឋាន និង​ដោះស្រាយ​ដោយ​តម្លាភាព ត្រឹមត្រូវ​តាមច្បាប់ និង​ភាព​ម៉ឺងម៉ាត់ ដើម្បី​ទទួល​ខុសត្រូវ​លើ​វិស័យ​យុត្តិធម៌​ចំពោះ​មុខ​ប្រជាជន និង​សង្គមជាតិ។

ការ​ដាក់​ចេញ​នូវ​យន្តការ​នេះ គឺ​ស្រប​ពេល​ដែល​ប្រជាពលរដ្ឋ រិះគន់​ពី​បញ្ហា ចែកចាយ និង​ការ​ជួញដូរ​គ្រឿងញៀន​ជា​លក្ខណៈ​ទ្រង់ទ្រាយ​ធំ នៅ​តែ​បន្ត​កើតមាន ជាពិសេស​លើ​បញ្ហា​គ្រោះថ្នាក់​ចរាចរណ៍ ដែល​បង្គាប់​នូវ​ភាព​អយុត្តិធម៌ ចំពោះ​ជនរងគ្រោះ នៅ​ពេល​ជន​បង្ក គេច​ផុត​ពី​ការ​ទទួលខុសត្រូវ​ចំពោះ​មុខ​ច្បាប់ និង​តុលាការ។

វិទ្យុ​អាស៊ី​សេរី មិន​អាច​ទាក់ទង អ្នកនាំពាក្យ​ក្រសួងយុត្តិធម៌ លោក ជិន ម៉ាលីន ដើម្បី​សុំ​ការ​បកស្រាយ​រឿង​នេះ​បាន​ទេ នៅ​ថ្ងៃ​ទី១៩ ខែ​មករា។

ជុំវិញ​រឿង​នេះ អ្នកស្រាវជ្រាវ​ការអភិវឌ្ឍន៍​សង្គម លោក មាស នី លើកឡើង​ថា បញ្ហា​គ្រឿងញៀន និង​គ្រោះថ្នាក់​ចរាចរណ៍ នៅតែ​ជា​វិបត្តិ​សង្គម​ដ៏​រ៉ាំរ៉ៃ​ បើ​ទោះបី​កន្លងមក​រដ្ឋាភិបាល តែងតែ​បង្ហាញ​ពី​ការ​ប្ដេជ្ញា ក្នុង​ការ​ដោះស្រាយ​ជាច្រើនលើក​ទៅ​ហើយ​ក្ដី។

លោក មាស នី៖ «មិន​ចាំបាច់​ត្រូវ​ការ​ធ្វើ​កំណែទម្រង់​អ្វី​ទេ។ ប៉ុន្តែ គ្រាន់តែ​អនុវត្ត​ច្បាប់ ដែល​មាន​ស្រាប់ ដូចជា ច្បាប់​ចរាចរណ៍​យើង​ហ្នឹង ឃើញ​ថា វា​តឹងតែង​ល្មម​គ្រប់គ្រាន់​ហើយ សំខាន់​អនុវត្ត​ច្បាប់​ហ្នឹង​ឱ្យ​ដើរ​ទៅ កុំ​ឱ្យ​មាន​ការ​រំលោភ​អំណាច ហើយ​នរណា​ខុស អ្នក​នោះ​ទទួល​អ៊ីចឹង​ទៅ ទៅ​តាម​អ្វី ដែល​ជា​នីតិវិធី​អ៊ីចឹង​ទៅ បាន​ហើយ»

កាលពី​ថ្ងៃ​ទី ៨ ខែ​មករា រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួងយុត្តិធម៌ លោក កើត រិទ្ធ បាន​ចេញ​សេចក្ដី​សម្រេច ស្ដីពី​ការ​បង្កើត​ក្រុមការងារ​នៃ​គណៈកម្មការ​ដឹកនាំ និង​អនុវត្ត​យុទ្ធនាការ​ត្រួតពិនិត្យ និង​ដោះស្រាយ​ភាព​មិន​ប្រក្រតី​នៅ​តាម​តុលាការ ដោយ​ក្រុម​ការងារ​នេះ នឹង​ស៊ើបអង្កេត​ចម្រាញ់​យក​មន្ត្រី​ស្អាតស្អំ និង​ចាត់វិធានការ​លើ​មន្ត្រី​ខិលខូច។

ទោះជា​យ៉ាងណា មកដល់​ពេលនេះ ក្រសួងយុត្តិធម៌ និង​អង្គភាព​ប្រឆាំង​អំពើពុករលួយ មិន​ទាន់​បង្ហាញ​ពី​លទ្ធផល នៃ​ការ​ស៊ើបអង្កេត ឬ​ចាត់វិធានការ ចំពោះ​ចៅក្រម និង​ព្រះរាជអាជ្ញា ណា​មួយ នៅ​ក្នុង​ស្ថាប័ន​តុលាការ ដែល​មហាជន​តែងតែ​រិះគន់ ប្រព្រឹត្ត​អំពើពុករលួយ និង​អនុវត្ត​ច្បាប់​មាន​ស្ដង់ដា២ នោះ​ឡើយ៕

កំណត់​ចំណាំ​ចំពោះ​អ្នក​បញ្ចូល​មតិ​នៅ​ក្នុង​អត្ថបទ​នេះ៖ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។

អត្ថបទពេញនិយម
RFA
មន្ត្រី​បក្ស​ប្រឆាំង​ថា លោក ហ៊ុន សែន បញ្ចេញ​សារ​រឿង​បដិសេធ​យុវជន​ម្នាក់​នៅ​ជប៉ុន​ស្នើ​សុំ​ធ្វើជា​ទីប្រឹក្សា​ជា​នយោបាយ​ប្រជាភិថុតិ
បញ្ចេញ​មតិយោបល់៖

បញ្ចូលមតិរបស់អ្នកដោយបំពេញទម្រង់ខាងក្រោមជាអក្សរសុទ្ធ។ មតិនឹងត្រូវសម្រេចដោយអ្នកសម្របសម្រួល និងអាចពិនិត្យកែប្រែឲ្យស្របតាម លក្ខខណ្ឌនៃការប្រើប្រាស់ របស់វិទ្យុអាស៊ីសេរី។ មតិនឹងមិនអាចមើលឃើញភ្លាមៗទេ។ វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនទទួលខុសត្រូវចំពោះខ្លឹមសារនៃមតិដែលបានចុះផ្សាយឡើយ។ សូមគោរពមតិរបស់អ្នកដទៃ ហើយប្រកាន់ខ្ជាប់នូវការពិត។