ចៅក្រមស៊ើបសួរតុលាការក្រុងភ្នំពេញ សាកសួរសកម្មជនបក្សប្រឆាំងពីររូបដែលកំពុងជាប់ឃុំ នៅថ្ងៃទី១៥ ខែកក្កដា ជុំវិញសំណុំរឿងរួមគំនិតក្បត់។ មេធាវីការពារក្តី និងគ្រួសារ ស្នើសុំឲ្យតុលាការ ពិចារណាដោះលែងសកម្មជនទាំងពីររូបឲ្យមានសេរីភាពវិញ ព្រោះពួកគាត់ គ្រាន់តែអនុវត្តសិទ្ធិនយោបាយស្របតាមច្បាប់ ដើម្បីការពារផលប្រយោជន៍សង្គមជាតិ ដូច្នេះគ្មានគំនិតក្បត់ជាតិនោះទេ។
ចៅក្រមស៊ើបសួរសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ លោក ស៊ិន សុវណ្ណរ័ត្ន សម្រេចបញ្ជូនសកម្មជនបក្សប្រឆាំងពីររូបគឺលោក គង់ ម៉ាស់ និងលោក ខាន់ ប៊ុនផេង ទៅឃុំខ្លួននៅពន្ធនាគារព្រៃសវិញ នៅល្ងាចថ្ងៃទី១៥ ខែកក្កដា បន្ទាប់ពីបញ្ចប់ការសាកសួរបន្ថែមពាក់ព័ន្ធនឹងបទចោទ'' រួមគំនិតក្បត់'។
មេធាវីការពារក្តីឲ្យសកម្មជនបក្សប្រឆាំងទាំងពីររូប គឺលោក សំ សុគង់ ថ្លែងថា ចៅក្រមស៊ើបសួរសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ បានសាកសួរកូនក្តីរបស់លោកពាក់ព័ន្ធនឹងអង្គហេតុចាប់ពីថ្ងៃទី២៧ដល់ថ្ងៃទី៣១ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២០ ដោយចោទថា ពួកគាត់គ្រោងប្រមូលផ្តុំគ្នាតវ៉ានៅមុខសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ និងពាក់ព័ន្ធជាមួយផែនការវិលចូលស្រុករបស់អនុប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ អ្នកស្រី មូរ សុខហួរ កាលពីដើមខែមករា ឆ្នាំ២០២១។ លោក បន្តថា កូនក្តីរបស់លោកម្នាក់ គឺលោក ខាន់ ប៊ុនផេង ឆ្លើយតបថា គាត់មិនបានពាក់ព័ន្ធនឹងអង្គហេតុទាំងនេះទេ ព្រោះគាត់នៅតែផ្ទះស្ថិតនៅខេត្តបាត់ដំបង។ ចំណែក លោក គង់ ម៉ាស់ វិញ គាត់គ្រាន់តែប្រើប្រាស់សិទ្ធិក្នុងនាមជាពលរដ្ឋដើម្បីទៅឃ្លាំមើលមើលសវនាការសំណុំរឿងរួមគំនិតក្បត់ និងញុះញង់របស់ថ្នាក់ដឹកនាំ និងសកម្មជនបក្សសង្គ្រោះជាតិ កាលពីថ្ងៃទី២៩ និងថ្ងៃទី៣០ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២០។ លោក សំ សុគង់ បញ្ជាក់ថា ក្រោយបញ្ចប់ការសាកសួរនោះ កូនក្តីរបស់លោកទាំងពីរនាក់ ស្នើសុំឲ្យតុលាការ ទមា្លក់ចោលបទចោទប្រកាន់និងដោះលែងពួកគាត់វិញ ព្រោះពួកគាត់ មិនបានប្រព្រឹត្តអំពើល្មើសច្បាប់ដូចការចោទប្រកាន់ឡើយ៖ « ខ្ញុំយល់ថា ចៅក្រមស៊ើបសួរ គួរតែសម្រេចឲ្យកូនក្តីខ្ញុំទាំងពីរនាក់ បាននៅក្រៅឃុំបណ្ដោះអាសន្នដើម្បីឲ្យគាត់មានសេរីភាពដូចកូនក្តីខ្ញុំឈ្មោះ ខាន់ ប៊ុនផេង គាត់មានវ័យចំណាស់ជិត៧០ឆ្នាំ និងបញ្ហាសុខភាព ហើយទាក់ទងនឹងបញ្ហាអង្គហេតុនេះ គឺយើងមើលមិនឃើញថា គាត់ជាអ្នកពាក់ព័ន្ធក្នុងបទចោទ ប្រកាន់នោះទេ ។ ចំណែកលោក គង់ ម៉ាស់ វិញ គាត់ធ្លាប់មានជំងឺប្រចាំកាយ និងចង់ជួបជុំគ្រួសារ និងរកស៊ីផ្គត់ផ្គង់គ្រួសារ ហើយខ្ញុំគិតថា សកម្មភាពគាត់ធ្វើកន្លងមកនេះ គឺប្រើសិទ្ធិក្នុងនាមពលរដ្ឋជាពិសេសសិទ្ធិទទួលបានព័ត៌មាននិងបញ្ចេញមតិតែប៉ុណ្ណោះ»។
អាជ្ញាធររបបក្រុងភ្នំពេញ បានចាប់ខ្លួនលោក គង់ ម៉ាស់ នៅភ្នំពេញ និងចាប់ខ្លួនលោក ខាន់ ប៊ុនផេង នៅខេត្តបាត់ដំបង ក្នុងថ្ងៃតែមួយ កាលពីថ្ងៃទី៣១ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២០ហើយ បញ្ជូនទៅឃុំខ្លួននៅពន្ធនាគារព្រៃស ក្រោមបទចោទ '' រួមគំនិតក្បត់''។ លោក គង់ ម៉ាស់ ដែលកំពុងជាប់ពន្ធនាគារពីរដងទាំងលើកនេះ គឺជាសមាជិកក្រុមការងារគណបក្សសង្គ្រោះជាតិប្រឆាំងខេត្តស្វាយរៀង ចំណែកលោក ខាន់ ប៊ុនផេង គឺជាចៅសង្កាត់ជាប់ឆ្នោតរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិនៅសង្កាត់ព្រែកព្រះស្តេច ខេត្តបាត់ដំបង។ ការចាប់ខ្លួនសកម្មជនទាំងពីរនេះ ធ្វើឡើងនៅមុនប៉ុន្មានថ្ងៃនៃការប៉ុនប៉ងវិលចូលប្រទេសកម្ពុជាមិនបានជោគជ័យរបស់អនុប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះអ្នកស្រី មូរ សុខហួរ។ គិតត្រឹមថ្ងៃទី១៥ ខែកក្កដា លោក គង់ ម៉ាស់ និងលោក ខាន់ ប៊ុនផេង កំពុងជាប់ក្នុងពន្ធនាគាររយៈពេលជិត៧ខែហើយ ប៉ុន្តែតុលាការ ទើបតែចាប់ផ្តើមស៊ើបសួរ ។ លោក សំ សុគង់ យល់ថា ការពន្យាពេលឃុំខ្លួនដោយយឺតយ៉ាវក្នុងការស៊ើបសួរ និងបើកសវនាការកាត់ក្តីនេះ គឺនាំឲ្យប៉ះពាល់ដល់សិទ្ធិរបស់កូនក្តីលោកទាំងពីរនាក់។
កូនស្រីរបស់លោក ខាន់ ប៊ុនផេង គឺលោកស្រី នីម សុកញ្ញា រៀបរាប់ថា លោកស្រី ស្លុតចិត្តដែលឃើញឪពុកស្គមស្គាំង ហើយគាត់ប្រាប់ថា គាត់បានឆ្លងជំងឺកូវីដ១៩ ក្នុងពន្ធនាគារ និងមានកម្លាំងកាយទន់ខ្សោយរហូតមកទល់ពេលនេះ ព្រមទាំងត្រូវការថ្នាំពេទ្យជាប្រចាំ។ លោកស្រីទាមទារឲ្យតុលាការ ដោះលែងឪពុកនិងសកម្មជននយោបាយផ្សេងទៀតឲ្យមានសេរីភាពឡើងវិញ ព្រោះពួកគាត់ គ្រាន់តែមិនព្រមចុះចូលជាមួយគណបក្សកាន់អំណាច ប៉ុន្តែគ្មានគំនិតក្បត់ជាតិដូចការចោទប្រកាន់នោះទេ៖ «ទង្វើគាត់ធ្វើដើម្បីរួបរួមជាតិ និងធ្វើដើម្បីជាតិដូចគ្នា ប៉ុន្តែមិនដឹងយ៉ាងម៉េចបានគេចោទប្រកាន់គាត់អ៊ីចឹង ហើយគេចោទនេះ ខ្ញុំទទួល យកអត់បានទេ។ បុគ្គលខ្លះចុះចូលគាត់រួចខ្លួន ហើយចំណែកគាត់មិនព្រមចុះចូល ប៉ុន្តែទោះគាត់មិនបានចុះចូល ក៏គាត់មិនបានធ្វើសកម្មភាពអីនាំឲ្យប៉ះពាល់សង្គម ឬក្បត់ជាតិនោះទេ។ ការចោទនេះវា រឿងអយុត្តិធម៌សម្រាប់គាត់ណាស់ ហើយគាត់មានវ័យ ចំណាស់ទៀត»។
ទាក់ទងករណីនេះ នាយករងទទួលបន្ទុកផ្នែកឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សនៃអង្គការលីកាដូ (Licadho) លោក អំ សំអាត មានប្រសាសន៍ថា ការឃុំឃាំងសកម្មជនបក្សប្រឆាំងក្នុងគុករយៈពេលយូរដោយមិនមានការកាត់ទោស គឺប៉ះពាល់ដល់សិទ្ធិរបស់ពួកគាត់ និងរំលោភសន្ធិសញ្ញាអន្តរជាតិស្ដីពីសិទ្ធិមនុស្ស។ លោកយល់ថា ករណីសកម្មជនបក្សប្រឆាំងនេះ តុលាការគួរតែពន្លឿននីតិវិធីជំនុំជម្រះឲ្យបានឆាប់ ដើម្បីកុំឲ្យប៉ះពាល់សិទ្ធិរបស់ពួកគាត់។ ទោះជាយ៉ាងណា លោកនៅតែយល់ថា ករណីចោទប្រកាន់ដែលមានចរិតនយោបាយបែបនេះ គឺទាល់តែមានដំណោះស្រាយនយោបាយរវាងគណបក្សកាន់អំណាច និងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ទើបមានការដោះលែងសកម្មជនដែលកំពុងជាប់ឃុំឡើងវិញ៖ «អង្គការសិទ្ធិមនុស្សក្នុងស្រុក អង្គការសិទ្ធិមនុស្ស អន្តរជាតិ រួមទាំងក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិ តែងសម្ដែងការព្រួយ បារម្ភ ហើយគេតែងយល់ថា ការចាប់និងការឃុំខ្លួនអតីតសកម្មជនគណបក្សសង្គ្រោះ ជាតិនេះ វាជាការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញផ្នែកនយោបាយចំពោះសកម្មជនទាំងអស់នេះ ក៏ដូចជាសេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិ»។
គិតមកដល់ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២១ នេះ តុលាការរបបលោក ហ៊ុន សែន បានផ្តន្ទាទោសសមាជិកគណបក្សសង្គ្រោះជាតិយ៉ាងហោចណាស់ ២០នាក់ហើយ ពីបទរួមគំនិតក្បត់ ខណៈសកម្មជនជាង១រយនាក់ផ្សេងទៀត កំពុងរង់ចាំសវនាការក្នុងនោះអ្នកខ្លះកំពុងជាប់ពន្ធនាគារ។ ក្រៅពីនេះ អាជ្ញាធររបបក្រុងភ្នំពេញក៏បានចាប់អ្នកនយោបាយ សកម្មជនសង្គម សកម្មជនបរិស្ថាន និងអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សរាប់សិបនាក់ផ្សេងទៀតដាក់ពន្ធនាគារផងដែរ ដោយសារតែពួកគេអនុវត្តសិទ្ធិជាមូលដ្ឋានរបស់ខ្លួន។ ក្រុមអង្គការជាតិ-អន្តរជាតិ រួមទាំងក្រុមប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យធំៗ និងទីភ្នាក់ងារអង្គការសហប្រជាជាតិផង បានទាមទារជារឿយៗឲ្យរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន ដោះលែងអ្នកជាប់ឃុំទាំងនោះឱ្យមានសេរីភាពវិញ ជាពិសេសស្តារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ នៅមុនការបោះឆ្នោតឃុំ-សង្កាត់ ឆ្នាំ២០២២ និងការបោះឆ្នោតជាតិឆ្នាំ២០២៣ខាងមុខ។ ស្ថាប័នទាំងនោះ ពិនិត្យឃើញថា ក្ដីក្ដាំប្រឆាំងនឹងពួកគេនេះ ធ្វើឡើងក្រោមហេតុផលនយោបាយ មិនមែនជាការអនុវត្តច្បាប់ដោយត្រឹមត្រូវនោះឡើយ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។