តុលាការ​ភ្នំពេញ​បិទ​ការ​ស៊ើបសួរ​បទ​ចោទ​រួមគំនិត​ក្បត់ និង​ប្រមាថ​ព្រះមហាក្សត្រ​លើ​សកម្មជន​ចលនា​មាតា​ធម្មជាតិ

ដោយ ទីន ហ្សាការីយ៉ា
2022.09.07
តុលាការ​ភ្នំពេញ​បិទ​ការ​ស៊ើបសួរ​បទ​ចោទ​រួមគំនិត​ក្បត់ និង​ប្រមាថ​ព្រះមហាក្សត្រ​លើ​សកម្មជន​ចលនា​មាតា​ធម្មជាតិ សកម្មជន​ចលនា​មាតាធម្មជាតិ ដែល​រង​ការ​ចោទប្រកាន់​ពី​បទក្បត់ជាតិ និង​ប្រមាថព្រះមហាក្សត្រ។
Photo Courtesy

ចៅក្រម​ស៊ើបសួរ​នៃ​សាលាដំបូង​រាជធានី​ភ្នំពេញ លោក អ៊ឹម វណ្ណៈ បាន​ជូនដំណឹង​ដល់ ក្រុម​យុវជន​ចលនា​មាតា​ធម្មជាតិ​ទាំង​៦​នាក់ ថា ការ​ស៊ើបសួរ​ក្នុង​សំណុំរឿង រួមគំនិត​ក្បត់ និង​ប្រមាថ​ព្រះមហាក្សត្រ ត្រូវ​បាន​សួរ​ចប់​សព្វគ្រប់ តាម​នីតិវិធី​ហើយ​។ សកម្មជន​ចលនា​មាតា​ធម្មជាតិ​រីករាយ​ចំពោះ ការ​បិទ​បញ្ចប់​ការ​ស៊ើបសួរ​នេះ ហើយ​ពួកគេ​យល់ថា តុលា​ការគួរ​ទម្លាក់​ចោល​បទចោទប្រកាន់​ទៅលើ​ពួកគេ​ឱ្យ​បាន​ឆាប់ ដើម្បី​លើកកម្ពស់​ប្រព័ន្ធ​តុលាការ និង​មុខមាត់​រដ្ឋាភិបាល ក្នុង​នាម​ជា​ប្រធាន​ដែល​ដឹកនាំ​កិច្ចប្រជុំ​អាស៊ាន​ក្នុង​ពេល​ខាងមុខនេះ។

សកម្មជន​ចលនា​មាតា​ធម្មជាតិ​ទាំង ៦​នាក់ កាលពី​ថ្ងៃទី​៥ ខែកញ្ញា បាន​ទទួល​លិខិត​ជូនដំណឹង​មួយ​ពី​ចៅក្រម​ស៊ើបសួរ​សាលាដំបូង​រាជធានី​ភ្នំពេញ លោក អ៊ឹម វណ្ណៈ ដែល​បាន​បញ្ជាក់​ថា សំណុំរឿង រួមគំនិត​ក្បត់ និង​ប្រមាថ​ព្រះមហាក្សត្រ បាន​ធ្វើ​ការ​ស៊ើបសួរ​ចប់​សព្វគ្រប់ តាម​នីតិវិធី​រួចហើយ​។​

សកម្មជន​ចលនា​មាតា​ធម្មជាតិ លោក ថុន រដ្ឋា ប្រាប់​វិទ្យុ​អាស៊ីសេរី​ថា លោក​រីករាយ​នៅពេល​ទទួល​ដំណឹង​ថា សំណុំរឿង​ក្រុម​ចលនា​មាតា​ធម្មជាតិ​ត្រូវ​បាន​បិទ​បញ្ចប់​ការ​ស៊ើបសួរ​។ លោក ថុ​ន រដ្ឋា បន្ថែម​ថា ដោយសារតែ​តុលាការ​មិន​ទាន់​ទម្លាក់​បទ​ចោទ រួមគំនិត​ក្បត់ និង​ប្រមាថ​ព្រះមហាក្សត្រ សមាជិក​ចលនា​មាតា​ធម្មជាតិ​ខ្លះ ជួប​ការ​លំបាក​ខ្លាំង​ក្នុង​ការ​ស្វែងរក​ការងារ​ថ្មី ឬក៏​ចូលរួម​សហការ​ជាមួយ​ស្ថាប័ន​ដៃគូ​ផ្សេងៗ ហើយ​មាន​អ្នកខ្លះ​ពិបាក​ទទួល​បាន​ប្រាក់កម្ចី​ពី​ស្ថាប័ន​ផ្ដល់​ប្រាក់​កម្ចី​ដើម្បី​ធ្វើ​អាជីវកម្ម​ផ្ទាល់ខ្លួន​។ ជាមួយ​គ្នា​នេះ លោក ថុន រដ្ឋា យល់​ថា រដ្ឋាភិបាល​គួរ​ទម្លាក់​បទចោទប្រកាន់​ទាំងអស់​មក​លើ​សកម្មជន​ចលនា​មាតា​ធម្មជាតិ ដើម្បី​ស្ដារ​មុខមាត់​រដ្ឋាភិបាល​ឡើងវិញ​មុន​ដឹកនាំ​កិច្ចប្រជុំ​ថ្នាក់ដឹកនាំ​កំពូល​របស់​អាស៊ាន (ASEAN) នា​ចុងឆ្នាំ​២០២២​នេះ៖ «ការចោទប្រកាន់​មកដល់​សកម្មជន​ចលនា​មាតា​ធម្មជាតិ​នេះ មិន​មាន​ចំណេញ​អ្វី​ដល់​រដ្ឋាភិបាល​ទេ ផ្ទុយទៅវិញ​ហ្នឹង​វា​ធ្វើ​ឱ្យ​មហាជន កាន់តែ​ខឹង​ស្អប់ កាន់តែ​មិន​ពេញចិត្ត កាន់តែ​យល់​ច្បាស់​ពី​ប្រព័ន្ធ​តុលាការ​នៅ​ស្រុក​ខ្មែរ​ថា មិន​មាន​ភាព​យុត្តិធម៌​សម្រាប់​អ្នក​ដែល​ហ៊ាន​បញ្ចេញមតិ ហ៊ាន​និយាយ​ការពិត​ពី​បញ្ហា​បរិស្ថាន​នៅក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា»

ជុំវិញ​រឿង​នេះ មេធាវី​ការពារ​ក្ដី​ឱ្យ​ក្រុម​សកម្មជន​ចលនា​មាតា​ធម្មជាតិ លោក សំ ចំរើន ប្រាប់​វិទ្យុ​អាស៊ីសេរី ថា បន្ទាប់ពី​បិទ​បញ្ចប់​ការ​ស៊ើបសួរ​នេះ ចៅក្រម​ស៊ើបសួរ​នឹង​ចេញ​ដីកាដំណោះស្រាយ​សំណុំរឿង​ក្ដី​នេះ ក្នុង​ពេល​ឆាប់ៗ​។ លោក សំ ចំរើន បន្ថែម​ថា កន្លងមក​លោក​មាន​កា​រលំបាក​ក្នុង​ការ​ស្នើសុំ​ថតចម្លង​ឯកសារ​សំណុំរឿង​របស់​កូនក្ដី​លោក ទាំងមូល ដែល​មូលហេតុ​នេះ​ហើយ​ទើប​ធ្វើ​ឱ្យ​លោក​លំបាក​ក្នុង​ការ​ដាក់​លិខិត​ស្នើសុំ​លើកលែង​បទចោទប្រកាន់​មក​លើ​កូនក្ដី​របស់​លោក​។ ទោះជា​យ៉ាងណា លោក សំ ចំរើន នៅតែ​អះអាង​ថា កូនក្ដី​របស់​លោក​ជា​មនុស្ស​ស្អាតស្អំ៖ «យើង​ជា​មេធាវី ទស្សនៈ​ផ្ទាល់ខ្លួន​យើង​យល់ថា ពួកគាត់​សុចរិត និង​ស្អាតស្អំ យើង​យល់​អ៊ីចឹង​ទេ​ណា»

វិទ្យុ​អាស៊ីសេរី​មិនអាច​ទាក់ទង​អ្នកនាំពាក្យ​សាលាដំបូង​រាជធានី​ភ្នំពេញ លោក អ៊ី រិន្ទ ដើម្បី​សុំ​អត្ថាធិប្បាយ​អំពី​ការ​បិទ​បញ្ចប់​ការ​ស៊ើបសួរ​នេះ​បានទេ នៅ​ថ្ងៃទី​៦ ខែកញ្ញា​នេះ។

ជុំវិញ​រឿង​នេះ​ដែរ អ្នកនាំពាក្យ​សមាគម​ការពារ​សិទ្ធិមនុស្ស និង​អភិវឌ្ឍន៍​នៅ​កម្ពុជា លោក សឹង សែន​ករុណា យល់ថា តុលា​ការគួរ​ទម្លាក់​រាល់​បទ​ចោទ​ទៅលើ​ក្រុម​យុវជន​ចលនា​មាតា​ធម្មជាតិ ព្រោះ​ពួកគេ គឺជា​ពលរដ្ឋ​សកម្ម​គំរូ ក្នុង​ការ​តស៊ូ​មតិ​ដើម្បី​លើកកម្ពស់​បរិស្ថាន​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា​។ លោក សឹង សែនករុណា បន្ថែម​ថា ការលើកលែង​បទចោទប្រកាន់​ទៅលើ​សកម្មជន​មាតា​ធម្មជាតិ មិន​ត្រឹមតែ​ជា​ការ​ផ្ដល់​បរិយាកាស​ងាយស្រួល​ដល់​ពួកគេ​បំពេញការងារ​នោះ​ទេ តែ​វា​ក៏​ជា​ការ​ស្ដារ​មុខមាត់​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា ក្នុង​ឆាក​អន្តរជាតិ​លើ​ការ​លើកកម្ពស់​សិទ្ធិមនុស្ស និង​ប្រជាធិបតេយ្យ​ដែរ៖ «ចំពោះ​ការចោទប្រកាន់​នេះ យើង​ក៏​មិន​យល់ថា តុលាការ​មាន​មូលដ្ឋាន​អ្វី​ដែល​ពាក់ព័ន្ធ​ទៅ​នឹង​រឿង​ប្រមាថ​ព្រះមហាក្សត្រ ហើយនឹង​ក្បត់ជាតិ​នេះ បើ​យើង​ឃើញ​កាយវិការ ការងារ​គាត់ ការ​លើកឡើង​បញ្ចេញមតិ ឬក៏​សកម្មភាព​អី​ទាំង​អស់ហ្នឹង វា​សុទ្ធសឹងតែ​រឿង​ការពារ​ធន​ធម្មជាតិ​ទាំងអស់»

ព្រះរាជអាជ្ញា​រង អយ្យការ​សាលាដំបូង​រាជធានី​ភ្នំពេញ លោក សេង ហៀង បាន​ចោទ​សកម្មជន​ចលនា​មាតា​ធម្មជាតិ កញ្ញា ភួន កែវ​រស្មី កញ្ញា ឡុង គន្ធា លោក ថុន រដ្ឋា និង​លោក លី ចាន់ដារ៉ាវុត ពី​បទ​រួមគំនិត​ក្បត់​។ ដោយឡែក​សកម្មជន​ចលនា​មាតា​ធម្មជាតិ កញ្ញា ស៊ុន រដ្ឋា និង​លោក យីម លាង​ហ៊ី ត្រូវ​បាន​ព្រះរាជអាជ្ញា​រង​រូប​នេះ​ចោទ​ពី​បទ​រួមគំនិត​ក្បត់ និង​ប្រមាថ​ព្រះមហាក្សត្រ ទាក់ទង​នឹង​ការ​ធ្វើ​ការងារ​បរិស្ថាន​។ បន្ទាប់ពី​ត្រូវ​បាន​ដោះលែង កាលពី​ថ្ងៃទី​១២ ខែវិច្ឆិកា ២០២១ បច្ចុប្បន្ន សកម្មជន​ចលនា​មាតា​ធម្មជាតិ ដែល​ជា​ម្ចាស់​ពានរង្វាន់ អ្នកការពារ​ជួរមុខ (Frontline Defender) និង​បាន​រង្វាន់​សកម្មជន​ការពារ​សិទ្ធិមនុស្ស​ឆ្នើម​ប្រចាំឆ្នាំ​២០២១ កំពុង​សកម្ម​ក្នុង​ការ​ដឹកនាំ​យុវជន​តស៊ូ​មតិ​លើ​រឿង​បរិស្ថាន ដោយ​ថ្មីៗ​នេះ​ពួកគេ​ទាមទារ​ឱ្យ​រដ្ឋាភិបាល​ដាក់​កោះកុង​ក្រៅ មក​ជា​ទ្រព្យសម្បត្តិ​រដ្ឋ​វិញ និង​ជិះ​ស៊ីក្លូ​ដើម្បី​សង្គ្រោះ​ភ្នំ​តាម៉ៅ​ជាដើម៕

កំណត់​ចំណាំ​ចំពោះ​អ្នក​បញ្ចូល​មតិ​នៅ​ក្នុង​អត្ថបទ​នេះ៖ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។

អត្ថបទពេញនិយម
RFA
សាលាដំបូង​រាជធានី​ភ្នំពេញ តម្កល់​សាលក្រម​កំបាំង​មុខ​ទៅ​លើ​ប្រធាន​សហជីព លោក ម៉ម រិទ្ធី ឱ្យ​ជាប់​ពន្ធនាគារ ១៨ខែ
បញ្ចេញ​មតិយោបល់៖

បញ្ចូលមតិរបស់អ្នកដោយបំពេញទម្រង់ខាងក្រោមជាអក្សរសុទ្ធ។ មតិនឹងត្រូវសម្រេចដោយអ្នកសម្របសម្រួល និងអាចពិនិត្យកែប្រែឲ្យស្របតាម លក្ខខណ្ឌនៃការប្រើប្រាស់ របស់វិទ្យុអាស៊ីសេរី។ មតិនឹងមិនអាចមើលឃើញភ្លាមៗទេ។ វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនទទួលខុសត្រូវចំពោះខ្លឹមសារនៃមតិដែលបានចុះផ្សាយឡើយ។ សូមគោរពមតិរបស់អ្នកដទៃ ហើយប្រកាន់ខ្ជាប់នូវការពិត។