អ្នកសារព័ត៌មានស្នើឱ្យតុលាការទម្លាក់ចោលបទចោទប្រកាន់ប្រឆាំងអតីតបុគ្គលិកអាស៊ីសេរី
អតីតបុគ្គលិកអាស៊ីសេរី លោក អ៊ួន ឈិន (ស្ដាំ) និងលោក យាង សុធារិន្ទ (ឆ្វេង) ផ្ដល់បទសម្ភាសន៍ដល់អ្នកសារព័ត៌មាន ក្រោយពីចេញពីសវនាការ នៅតុលាការក្រុងភ្នំពេញ នៅថ្ងៃទី២៦ កក្កដា ២០១៩។
ក្រុមអ្នកសារព័ត៌មានវិជ្ជាជីវៈទទូចឱ្យតុលាការទម្លាក់ចោលបទចោទប្រកាន់ទាំងឡាយប្រឆាំងអតីតបុគ្គលិកអាស៊ីសេរី។ ការអំពាវនាវនេះ ធ្វើឡើងស្របពេលតុលាការក្រុងភ្នំពេញ គ្រោងប្រកាសសាលក្រមសំណុំរឿងបុគ្គលិកអាស៊ីសេរីពីររូប នៅថ្ងៃសុក្រស្អែកនេះ។
អ្នកសារព័ត៌មានមួយចំនួនរំពឹងថា សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញនឹងសម្រេចឱ្យអតីតបុគ្គលិកអាស៊ីសេរី លោក អ៊ួន ឈិន និងលោក យាង សុធារិន្ទ បានរួចផុតពីបទចោទប្រកាន់។
និពន្ធនាយកកាសែតខ្មែរថាមស៍ (Khmer Times) លោក ម៉ៃ ទិត្យថារ៉ា កត់សម្គាល់ថា ការចាប់ខ្លួន និងចោទប្រកាន់អតីតបុគ្គលិកអាស៊ីសេរីទាំងពីររូប បានបង្កការភ័យខ្លាចដល់អ្នកសារព័ត៌មានដទៃទៀតដែលកំពុងប្រកបវិជ្ជាជីវៈដោយឯករាជ្យនៅកម្ពុជា។ លោកថា ប្រសិនបើតុលាការសម្រេចឱ្យអ្នកទាំងពីរមានទោសមែន នោះមានន័យស្មើនឹងការត្រួសត្រាយផ្លូវឱ្យអាជ្ញាធរប្រើប្រាស់បទចោទធ្វើចារកម្មប្រឆាំងនឹងអ្នកសារព័ត៌មានឯករាជ្យ ឬអ្នកកាសែតហ្វ្រីលែន (freelance journalist) ដទៃទៀត។ លោកទទូចឱ្យតុលាការលើកលែងការចោទប្រកាន់លើអតីតបុគ្គលិកអាស៊ីសេរីទាំងពីររូបនេះវិញ៖ «សម្រាប់ពួកយើងជាអ្នកសារព័ត៌មាន យើងនៅតែទទូច ហើយសង្ឃឹមថា តុលាការនឹងផ្ដល់យុត្តិធម៌ដល់អតីតវិទ្យុអាស៊ីសេរីពីរនាក់ហ្នឹង គឺទម្លាក់បទចោទលើពួកគាត់ ហើយនិងឱ្យពួកគាត់មានសេរីភាព ដើម្បីអាចប្រព្រឹត្តរបរចិញ្ចឹមជីវិតបានវិញ»។
តុលាការក្រុងភ្នំពេញនឹងប្រកាសសាលក្រមសំណុំរឿងអតីតបុគ្គលិកអាស៊ីសេរីនៅថ្ងៃទី៣០ សីហា បន្ទាប់ពីបើកសវនាការចំនួន ២លើក កាលពីចុងខែកក្កដា និងដើមខែសីហាកន្លងទៅ។ តុលាការបានចោទប្រកាន់លោក អ៊ួន ឈិន និងលោក យាង សុធារិន្ទ ហៅ យាង សុជាមេត្តា ចំនួនពីរបទចោទ គឺទីមួយបទ “ផ្តល់ឱ្យរដ្ឋបរទេសនូវព័ត៌មានជាអាទិ៍ដែលនាំឱ្យអន្តរាយការការពារជាតិ” និងទីពីរបទ “ផលិតវីដេអូអាសអាភាស”។
ទោះជាយ៉ាងណា ក្រុមអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សពិនិត្យឃើញថា តុលាការគ្មានភស្តុតាងគ្រប់គ្រាន់ ដើម្បីដាក់បន្ទុកលើអតីតបុគ្គលិកអាស៊ីសេរីទាំងពីររូបនេះឡើយ។
អ្នកសារព័ត៌មានសំឡេងសហរដ្ឋអាមេរិក (VOA) លោក ស៊ុន ណារិន ស្នើឱ្យតុលាការលើកលែងការចោទប្រកាន់លើអតីតបុគ្គលិកអាស៊ីសេរី ដោយកុំប្រើវិធីកាត់តម្រឹមទោសដូចអ្វីដែលធ្លាប់ធ្វើកន្លងមក។ លោកថា ការផ្ដន្ទាទោសអតីតបុគ្គលិកអាស៊ីសេរី នឹងក្លាយជាគំរូអាក្រក់នៃការអនុវត្តច្បាប់ ហើយលោកជឿថា ករណីស្រដៀងគ្នានេះនឹងកើតឡើងជាបន្តបន្ទាប់ទៀតទៅថ្ងៃមុខ។ បន្ថែមពីលើការទម្លាក់ចោលបទចោទ លោកក៏ជំរុញឱ្យអាជ្ញាធរផ្ដល់សំណងជំងឺចិត្តដល់អ្នកទាំងពីរវិញដែរ ចំពោះការឃុំខ្លួនពួកគាត់រយៈពេលជាង៩ ខែដោយគ្មានទោសកំហុស៖ «យើងអត់ចង់ឱ្យមានការកាត់ទោសអ្នកកាសែតដោយចោទប្រកាន់ថា បញ្ជូនព័ត៌មានឱ្យបរទេស អ៊ីចឹងវាអាចជាចំណុចមួយដែលថ្ងៃក្រោយទៅ អាជ្ញាធរចង់ធ្វើទុក្ខបុកម្នេញលើអ្នកកាសែតអី គាត់យកចំណុចហ្នឹងមកចោទប្រកាន់ទៀត។ ទោះបីជាយើងធ្វើការឱ្យបរទេស យើងធ្វើការជាមួយបរទេស មិនមែនមានន័យថា យើងបញ្ជូនព័ត៌មានសម្ងាត់អីឱ្យបរទេសទេ»។
អតីតបុគ្គលិកអាស៊ីសេរី លោក យាង សុធារិន្ទ មានជំនឿយ៉ាងមុតមាំថា តុលាការនឹងផ្ដល់យុត្តិធម៌ពេញលេញដល់រូបលោក ពីព្រោះលោកមិនបានប្រព្រឹត្តកំហុសដូចការចោទប្រកាន់ឡើយ៖ «បើការសម្រេចសេចក្តីហ្នឹង ធ្វើទៅប្រកបដោយយុត្តិធម៌ ដោយមិនមានភាពលម្អៀងណាមួយនោះទេ ខ្ញុំនៅតែមានក្តីសង្ឃឹមថា យុត្តិធម៌នឹងកើតមានឡើងចំពោះពួកខ្ញុំទាំងពីរនាក់ ដោយសារយើងជាមនុស្សស្អាតស្អំ។ យើងអត់បានប្រព្រឹត្តបទល្មើសដូចការចោទប្រកាន់របស់សមត្ថកិច្ច និងរបស់តុលាការកន្លងមកនោះទេ»។
ចំណែក លោក អ៊ួន ឈិន វិញ ក៏សង្ឃឹមដែរថា តុលាការនឹងទម្លាក់ចោលបទចោទប្រកាន់ទាំងឡាយប្រឆាំងនឹងរូបលោក។ ក្រៅពីនេះ លោកស្នើឱ្យតុលាការប្រគល់វត្ថុចាប់យក និងលិខិតសម្គាល់ខ្លួនឱ្យលោកវិញ ដើម្បីលោកមានសេរីភាពដើរហើរគ្រប់គ្រាន់ និងអាចប្រកបមុខរបរចិញ្ចឹមជីវិតបាន។ លោកបញ្ជាក់ថា លោកនៅតែចង់ធ្វើជាអ្នកសារព័ត៌មានដដែល បើទោះជារងការចោទប្រកាន់ដោយអយុត្តិធម៌ដូចពេលនេះក្ដី៖ «ខ្ញុំសុំឱ្យតុលាការហ្នឹងផ្ដល់សេរីភាពឱ្យខ្ញុំ ដើម្បីឱ្យខ្ញុំមានសិទ្ធិ មានលទ្ធភាពពេញលេញក្នុងការធ្វើដំណើរ ដើរហើរ រកស៊ីប្រកបរបរចិញ្ចឹមជីវិត ចិញ្ចឹមគ្រួសារដូចគេដូចឯង កុំឱ្យរស់នៅដូចសព្វថ្ងៃនេះ គឺយើងពិបាកណាស់»។
អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ យូមែន រ៉ៃត៍ វ៉ច្ឆ (Human Rights Watch) ចាត់ទុកលោក លោក អ៊ួន ឈិន និងលោក យាង សុធារិន្ទ ថា ជាជនរងគ្រោះនៃការវាយប្រហារដោយឥតស្រាកស្រាន្តរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ទៅលើស្ថាប័នព័ត៌មាន ដែលហ៊ានផ្សាយរិះគន់រដ្ឋាភិបាល។ យូមែន រ៉ៃត៍ វ៉ច្ឆ និងអង្គការអន្តរជាតិមួយចំនួនទៀត រួមទាំងអង្គការសហប្រជាជាតិផង ទាមទារឱ្យតុលាការរបបក្រុងភ្នំពេញទម្លាក់បទចោទប្រកាន់ទាំងឡាយលើអតីតបុគ្គលិកអាស៊ីសេរីទាំងពីររូប និងផ្ដល់សំណងជំងឺចិត្តដល់អ្នកទាំងពីរដែលរងការចោទប្រកាន់ និងឃុំខ្លួនដោយអយុត្តិធម៌៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
- ស្ដាប់ផ្ទាល់ (ព្រឹក ៥:៣០-៦:៣០ ល្ងាច ៧:៣០-៨:៣០)
- សំឡេង
- បណ្ដាញយុវជនកម្ពុជា (CYN) រកឃើញបទល្មើសព្រៃឈើ ១០០ករណីក្នុងព្រៃព្រះរកា
- លោក ហ៊ុន សែន ព្រមានបណ្ដេញអ្នកណាដែលមិនព្រមស្ម័គ្រចិត្តចាក់វ៉ាក់សាំងការពារជំងឺកូវីដ-១៩ ចេញពីក្របខ័ណ្ឌមន្រ្តីរាជការ
- លោក សម រង្ស៊ី ថា លោក ហ៊ុន សែន និងលោក ហ៊ីង ប៊ុនហៀង អាចនឹងត្រូវចាប់ខ្លួន ប្រសិនបើអ្នកទាំង២ ទៅជាន់ទឹកដីបារាំង
- អ្នកឃ្លាំមើលសិទ្ធិការងារថា ការព្រមានបញ្ឈប់កម្មករដោយសារមិនព្រមចាក់វ៉ាក់សាំង គឺខុសនឹងគោលការណ៍ស្ម័គ្រចិត្ត
- អ្នកឧបត្ថម្ភថវិកាឱ្យមន្ទីរពេទ្យស្ត្រីនគរទេពមិនពេញចិត្តការទិញលក់មន្ទីរពេទ្យនេះ
