អតីតអ្នកជាប់ឃុំរិះគន់អាជ្ញាធរពន្ធនាគារ និងតុលាការនៅតែអនុវត្តស្តង់ដារពីរចំពោះអ្នកជាប់ឃុំ ដោយសារពួកគេមើលឃើញថា អ្នកជាប់ឃុំខ្លះដែលជាឧក្រិដ្ឋជនមានលុយអាចទទួលបានការសម្រាកព្យាបាលនៅមន្ទីរពេទ្យខាងក្រៅពន្ធនាគារ ស្របពេលអ្នកទោសមនសិការដែលមានជំងឺធ្ងន់ធ្ងរមិនទទួលបានការអនុញ្ញាតឱ្យសម្រាកព្យាបាលនៅមន្ទីរពេទ្យខាងក្រៅ។ មន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្សយល់ថា ការអនុវត្តមិនស្មើភាពគឺជាទង្វើគ្មានមនុស្សធម៌ដែលបំពានច្បាប់ និងសិទ្ធិរបស់ជនជាប់ឃុំទាំងនោះ។
យុវជនដែលរិះគន់អាជ្ញាធរចំពោះការបញ្ជូនអ្នកជាប់ឃុំទៅព្យាបាលនៅមន្ទីរពេទ្យក្រៅពន្ធនាគារអនុវត្តមិនស្មើភាពគ្នាលើអ្នកជាប់ឃុំដោយសារមូលហេតុនយោបាយ និងឧក្រិដ្ឋជនមានលុយមានអំណាច។
អតីតអ្នកទោសមនសិការ និងជាអតីតសកម្មជនគណបក្សភ្លើងទៀនលោក គង់ រៃយ៉ា ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីថា លោកបារម្ភពីជីវិតអ្នកជាប់ឃុំដោយសារមូលហេតុនយោបាយ និងអ្នកទោសតូចតាចក្នុងពន្ធនាគារ នៅតែជួបបញ្ហាបន្ទប់ចង្អៀតណែន និងគ្មានអនាម័យ គ្មានថ្នាំព្យាបាល ជាពិសេសគ្មានឱកាសទទួល បានការព្យាបាលជំងឺជាដើម។ លោករំឮកថា ករណីយឺតយ៉ាវក្នុងការព្យាបាលជំងឺដល់អ្នកជាប់ឃុំបានធ្វើឱ្យសកម្មជនគណបក្សសង្គ្រោះជាតិម្នាក់ឈ្មោះ យា ថុង បានស្លាប់បន្ទាប់ពីចេញពីពន្ធនាគារប្រមាណតែបីខែក្នុងអំឡុងឆ្នាំ២០១៩ ដោយសារកាលនោះសកម្មជនរូបនេះនៅជាប់ឃុំដោយមន្ត្រីពន្ធនាគារមិនព្រមអនុញ្ញាតទៅព្យាបាលខាងក្រៅ។ ប៉ុន្តែលោកថា ឧក្រិដ្ឋជនមានលុយ និងអ្នកទោសបរទេសពិសេសជនជាតិចិនវិញ ពួកគេ អាចទទួលបានព្យាបាលជំងឺខាងក្រៅរហូតដល់ថ្ងៃចេញ ឬទទួលបានសិទ្ធិសេរីភាពច្រើនលើសលុបនៅក្នុងពន្ធនាគារ។ លោកចាត់ទុកការដែលមន្ត្រីពន្ធនាគារអនុវត្តលម្អៀងបែបនេះ គឺជាចេតនាធ្វើទុក្ខបុកម្នេញផ្នែកនយោបាយ។
លោក គង់ រៃយ៉ា៖ «ការអនុវត្តហ្នឹងមិនស្មើភាពគ្នាចំពោះជនជាប់ឃុំទូទៅទេ ចំពោះជនជាប់ឃុំនយោបាយដែលមានជំងឺមិនអាចចេញមកពិនិត្យជំងឺនៅខាងក្រៅបាន គឺខ្ញុំបារម្ភមែនទែន ជាទូទៅបើសិនយើងសួរមន្ត្រីពន្ធនាគារ គឺគេតែងតែលើកហេតុផលនេះ ហេតុផលនោះដើម្បីរាំងស្ទះសកម្មជនក៏ដូចមន្ត្រីបក្សប្រឆាំងមិនឱ្យព្យាបាលទេ ខ្ញុំយល់ថា នេះជាចេតនាមួយធ្វើទុក្ខបុកម្នេញលើអាយុជីវិតរបស់មន្ត្រីបក្សប្រឆាំងទាំងអស់ហ្នឹង»។
ស្រដៀងគ្នានេះដែរ អតីតអ្នកទោសមនសិការម្នាក់ទៀតកញ្ញា អេង ម៉ាឡៃ ឬហៅ សូ មេត្តា ដែលធ្លាប់រងគ្រោះនៅក្នុងពន្ធនាគារថ្លែងថា កញ្ញាសោកស្តាយចំពោះមន្ត្រីពន្ធនាគារ និងតុលាការដែលបានអនុញ្ញាតឱ្យឧក្រិដ្ឋជនជួញដូរគ្រឿងញៀនទទួលការព្យាបាលជំងឺនៅខាងក្រៅបានដោយសេរី ខណៈអ្នកជាប់ឃុំដោយសាររឿងនយោបាយដែលកំពុងធ្លាក់ខ្លួនឈឺធ្ងន់ពុំទទួលបានការព្យាបាលជំងឺត្រឹមត្រូវពីគ្រូពេទ្យជំនាញនោះឡើយ។ កញ្ញាមើលឃើញថា ពន្ធនាគារបច្ចុប្បន្នជាកន្លែងធ្វើបាបផ្លូវកាយនិងចិត្តសកម្មជនដែលមានទស្សនៈមិនស្របនឹងរដ្ឋាភិបាល ស្របពេលឆ្មាំគុកវិញមិនបានផ្ដល់តម្លៃជីវិតអ្នកជាប់ឃុំនោះទេ។
កញ្ញា អេង ម៉ាឡៃ៖ «រដ្ឋាភិបាល និងមន្ត្រីពន្ធនាគារពាក់ព័ន្ធទាំងអស់បើកចិត្តឱ្យទូលាយចំពោះសកម្មជនដោយមិនត្រូវគិតថាពួកគាត់នៅខាងណា បើសិនគាត់ឈឺនាំគាត់ទៅពេទ្យព្យាបាលគាត់ទៅ បើធំបំផុតនោះគឺគួរដោះលែងពួកគាត់ ដោយអនុវត្តច្បាប់ឱ្យស្មើភាពគ្នា កុំអនុវត្តច្បាប់មានស្តង់ដារពីរ អ្នកមានលុយបញ្ជូនទៅព្យាបាល ចំណែកអ្នកទោសមនសិការអត់នាំចេញទៅព្យាបាល វាជារឿងអយុត្តិធម៌ណាស់សម្រាប់រាស្ត្រ ហើយកុំបង្ហាញរូបភាពឱ្យរាស្ត្រកាន់តែឈឺចាប់ យើងគួរកែលម្អចំណុចខ្វះខាត»។
ការរិះគន់របស់អតីតអ្នកជាប់ឃុំទាំងនេះធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីពួកគេមើលឃើញថា អាជ្ញាធររបស់លោក ហ៊ុន សែន អនុវត្តស្តង់ដារពីរចំពោះអ្នកជាប់ឃុំដែលក្រីក្រ និងអ្នកមានលុយមានអំណាច។ អ្នកជាប់ឃុំក្រីក្រ និងអ្នកទោសមនសិការ មិនងាយទទួលបានការអនុញ្ញាតឱ្យសម្រាកព្យាបាលនៅមន្ទីរពេទ្យខាងក្រៅឡើយ ទោះជាពួកគេមានជំងឺធ្ងន់ធ្ងរ ឬក៏ស្នើសុំច្រើនដងបែបណាក្ដី។ ផ្ទុយទៅវិញ អ្នកជាប់ឃុំខ្លះដែលជាឧក្រិដ្ឋជន តែមានលុយ ឬមានអំណាច អាចទទួលបានការអនុញ្ញាតឱ្យសម្រាកព្យាបាលនៅមន្ទីរពេទ្យខាងក្រៅពន្ធនាគារ។
ជាឧទាហរណ៍ ឧកញ៉ា ថោង សារ៉ាត់ ដែលត្រូវបានតុលាការក្រុងភ្នំពេញផ្ដន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារអស់មួយជីវិតក្នុងរឿងក្តីបាញ់សម្លាប់ឧកញ៉ា អ៊ឹង ម៉េងជឺ កាលពីឆ្នាំ២០១៥ នោះ បានជាប់ឃុំក្នុងពន្ធនាគារមិនដល់មួយសប្តាហ៍ផង រួចក៏ត្រូវបានគេបញ្ជូនមកស្នាក់នៅបន្ទប់វីអាយភី (VIP) ក្នុងមន្ទីរពេទ្យខាងក្រៅពន្ធនាគារវិញ រហូតទាល់តែសាលាឧទ្ធរណ៍សម្រេចដោះលែងឱ្យនៅក្រៅឃុំនៅខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៩។ រីឯបងប្រុសបង្កើតរបស់ឧកញ៉ា គិត ម៉េង គឺឧកញ៉ា គិត ធាង វិញ តុលាការក្រុងភ្នំពេញបានកាត់ទោសឱ្យជាប់ពន្ធនាគារ ៤ឆ្នាំ ក្នុងករណីជួញដូរគ្រឿងញៀនជិត ៥០គីឡូក្រាម ប៉ុន្តែលោកជាប់ឃុំប្រមាណកន្លះខែ ក៏ត្រូវបានគេបញ្ជូនឱ្យទៅស្នាក់នៅក្នុងបន្ទប់វីអាយភី (VIP) នៅមន្ទីរពេទ្យខាងក្រៅពន្ធនាគារដែរ រហូតទាល់តែសាលាឧទ្ធរណ៍កាត់តម្រឹមទោសត្រឹម ២ឆ្នាំ ហើយដោះលែងលោកនៅឆ្នាំ២០២១។ ឧកញ៉ាទាំងពីររូបអាចរស់នៅក្រៅពន្ធនាគារបានយូរតាមចិត្តចង់ ដោយសារតែហេតុផលសុខភាព។ លើសពីនេះ ករណីថ្មីៗនេះមន្ត្រីពន្ធនាគារអនុញ្ញាតឱ្យអ្នកទោសគ្រឿងញៀនជនជាតិតៃវ៉ាន់ (Taiwanese) ម្នាក់ទទួលបានការព្យាបាលធ្មេញនៅគ្លីនិកធ្មេញឯកជនរហូតត្រូវបានខ្មាន់កាំភ្លើង ចូលទៅរំដោះហើយរត់គេចខ្លួនបាត់។
ជុំវិញរឿងប្រពន្ធសកម្មជនគណបក្សប្រឆាំងដែលកំពុងជាប់ឃុំពន្ធនាគារព្រៃសលោក វឿង សំណាង គឺលោកស្រី ទៀង ចិន្តា ឱ្យដឹងថា ជំងឺប្តីលោកស្រីនៅតែធ្វើទុក្ខត្រង់ស្នាមរបួសចាស់ដែលអាជ្ញាធរវាយកាលពី១០ឆ្នាំមុន។ លោកស្រីព្រួយបារម្ភពីសុខភាពប្ដីលោកស្រីនៅពេលនេះ ពីព្រោះមន្ត្រីពន្ធនាគារមិនព្រមឱ្យប្ដីលោកស្រីចេញទៅព្យាបាលជំងឺនៅខាងក្រៅនោះទេ។
លោក វឿង សំណាង៖ «អ្នកទោសគ្រឿងញៀនមានលុយអីបានចេញព្យាបាលជំងឺ ដល់ពេលខាងប្តីរបស់ខ្ញុំសុទ្ធអ្នកឈឺច្រើន ហើយធ្ងន់ៗទៀត គឺអាជ្ញាធរអត់ឱ្យពួកគាត់ទៅពេទ្យដើម្បីមើលជំងឺទេ ខ្ញុំសុំពន្ធនាគារធ្វើអ្វីក៏ដោយឱ្យស្មើភាពគ្នា កុំទាល់តែអ្នកទោសនោះមានលុយបានទៅពេទ្យព្យាបាលជំងឺ ដល់ពេលអ្នកទោសមនសិការអត់លុយអត់ឱ្យទៅពេទ្យ»។
វិទ្យុអាស៊ីសេរីមិនអាចទាក់ទងអ្នកនាំពាក្យអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធនាគារនៃក្រសួងមហាផ្ទៃលោក នុត សវនា ដើម្បីបញ្ជាក់ជុំវិញរឿងនេះបាននៅថ្ងៃទី១៩ ខែសីហា ដោយទូរស័ព្ទចូលតែពុំមានអ្នកទទួល។
ជុំវិញរឿងនេះ អ្នកនាំពាក្យសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក(Adhoc) លោក ស៊ឹង សែនករុណា មានប្រសាសន៍ថា មតិរិះគន់របស់អតីតអ្នកជាប់ឃុំ និងគ្រួសាររបស់អ្នកជាប់ឃុំជារឿងត្រឹមត្រូវដែលបានកើតឡើងពិតប្រាកដ ពីព្រោះអង្គការសិទ្ធិមនុស្សតែងតែផ្តល់អនុសាសន៍ដល់មន្ត្រីពាក់ព័ន្ធកែលម្អចំណុចខ្វះខាតនេះដែរ ប៉ុន្តែបញ្ហានេះមិនបានដោះស្រាយនោះទេ។ លោកស្នើដល់មន្ត្រីពន្ធនាគារអនុវត្តឲ្យបានស្មើគ្នាចំពោះអ្នកជាប់ឃុំ ឬអ្នកទោសទាំងអស់ ដោយមិនត្រូវរឹតត្បិតលើអ្នកទោសនយោបាយ ហើយផ្តល់សិទ្ធិសេរីភាពឲ្យឧក្រិដ្ឋជនដែលមានលុយរស់នៅយ៉ាងស្រួល ខុសពីអ្នកជាប់ឃុំធម្មតានោះទេ។
លោក ស៊ឹង សែនករុណា៖ «ការលើកឡើងរបស់គ្រួសារជនរងគ្រោះ ឬយុវជនដែលធ្លាប់ជាប់ឃុំនៅក្នុងពន្ធនាគារទាំងអស់នេះ វាសុទ្ធសឹងជាតឹកតាងបញ្ជាក់ច្បាស់ថា ករណីដែលធ្វើទុក្ខបុកម្នេញលើសកម្មជននយោបាយ គឺផ្ទុយវិញពួកឧក្រិដ្ឋជនដែលបំផ្លាញមនុស្សជាតិ បំផ្លាញសង្គមទាំងអស់នេះ នេះវាជារឿងបង្ហាញអំពើអគុណធម៌សម្រាប់ការបំពេញតួនាទី និងការងាររបស់មន្ត្រីទាំងហ្នឹង»។
មកដល់ពេលនេះអ្នកជាប់ឃុំក្រោមហេតុផលនយោបាយយ៉ាងតិច៣នាក់កំពុងធ្លាក់ខ្លួនធ្ងន់ និងមានសកម្មជនផ្សេងទៀតមានជំងឺច្រើនមុខ ដោយសារបរិយាកាសរស់នៅក្នុងពន្ធនាគារគ្មានអនាម័យ និងមិនបានយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះសុខភាពអ្នកជាប់ឃុំ។ ក្នុងនោះអនុប្រធានគណបក្សភ្លើងទៀនលោក ថាច់ សេដ្ឋា កំពុងមានជំងឺបេះដូង ឡើងជាតិអាស៊ីដ និងលើសជាតិស្ករ។ ចំណែកសកម្មជនបក្សប្រឆាំងពីរនាក់ទៀតរួមមានលោក តូច ថឹង មានជំងឺភ្នែកទាំងសងខាង រីឯលោក វឿង សំណាង វិញ ឈឺចុកចាប់ក្បាលត្រង់ស្នាមចាស់ដែលត្រូវកងទ័ពឆ័ត្រយោងវាយបង្ក្រាបកាលពី១០ឆ្នាំមុន។ ករណីទាំងនោះទោះបីក្រុមគ្រួសារ និងអ្នកជាប់ឃុំស្នើសុំយ៉ាងទទូចណាក្តី ក៏អាជ្ញាធរពន្ធនាគារមិនអនុញ្ញាតឱ្យពួកគាត់បានទៅសម្រាកព្យាបាលជំងឺនៅមន្ទីរខាងក្រៅពន្ធនាគារឡើយ។
មន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្ស និងអតីតអ្នកទោសមនសិការអំពាវនាវដល់រដ្ឋាភិបាល ពិសេសរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃត្រូវគិតគូរកែប្រែ យកចិត្តទុកដាក់លើស្ថានភាពពន្ធនាគារ និងយកចិត្តទុកដាក់ផ្តល់សេវាសុខភាពដល់ជនជាប់ឃុំទាំងអស់ដោយស្មើភាព ដោយគ្មានការរើសអើងនិន្នាការនយោបាយ ស្របតាមបទដ្ឋានរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ដើម្បីកុំឲ្យគុកក្លាយជាទីកន្លែងធ្វើទារុណកម្មអ្នកទោសនយោបាយ អ្នកទោសមនសិការបន្តទៀត៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។