អ្នកនយោបាយអូស្ត្រាលីដើមកំណើតកំណើតខ្មែរ និងអ្នកនយោបាយអូស្ត្រាលីផ្សេងទៀត ដែលមកពីគណបក្សពលករ អះអាងថា បើគណបក្សពួកគាត់ឈ្នះឆ្នោតដឹកនាំរដ្ឋាភិបាល នឹងទាមទារឲ្យមានការពិនិត្យមើលកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាព ២៣ តុលាឡើងវិញ ដើម្បីដោះស្រាយវិបត្តិនយោបាយនៅកម្ពុជា។
អ្នកវិភាគថា អូស្ត្រាលីជាប្រទេសហត្ថលេខីសំខាន់មួយនៃកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ ដូច្នេះប្រទេសនេះ អាចមានឥទ្ធិពលក្នុងការទាមទារពិនិត្យមើលរឿងនេះឡើងវិញ។
អ្នកនយោបាយអូស្ត្រាលីដើមកំណើតកំណើតខ្មែរថា កិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពក្រុងប៉ារីស មិនអាចសាបសូន្យដូចរបបក្រុងភ្នំពេញតែងតែលើកឡើងនោះទេ និងថា កិច្ចព្រមព្រៀងនេះគឺជាកូនសោសំខាន់មួយ ដែលអាចជួយដោះស្រាយបញ្ចប់វិបត្តិនយោបាយនៅកម្ពុជាបាន។
តំណាងរាស្ត្រអូស្ត្រាលីដើមកំណើតខ្មែរមកពីគណបក្សពលករ លោក តាក់ ម៉េងហ៊ាង ប្រាប់សារព័ត៌មានអនឡាន អេសខេ មីឌា(SK Media) ថា ប្រជាធិបតេយ្យប្រទេសកម្ពុជាកំពុងធ្លាក់ចុះខ្លាំង។ លោកបន្តថា ហេតុដូច្នេះហើយ ទើបគណបក្សលោក មានឆន្ទៈខ្ពស់ក្នុងការនាំយកប្រជាធិបតេយ្យដល់ប្រទេសកម្ពុជា និងការកោះហៅប្រទេសជាហត្ថលេខីនៃកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាព ២៣ តុលា ក្រុងប៉ារីសប្រជុំឡើងវិញ៖ «គណបក្សពលករនៅក្នុងសមាជជាតិ ឆ្នាំ២០១៨ នេះ គឺមានឆន្ទៈខ្ពស់នៅក្នុងការនាំប្រជាធិបតេយ្យដល់ប្រទេសកម្ពុជា រួមទាំងការកោះហៅប្រទេសហត្ថលេខីនៅក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀង ២៣តុលាឲ្យជួបប្រជុំឡើងវិញ អំពីការធ្លាក់ចំប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា»។
អ្នកនយោបាយអូស្ត្រាលីដើមកំណើតកំណើតខ្មែរ និងអ្នកនយោបាយផ្សេងនៃគណបក្សពលករ លើកឡើងថា របបក្រុងភ្នំពេញសព្វថ្ងៃដែលដឹកនាំ ដោយលោក ហ៊ុន សែន ផ្ដាច់មុខនោះ កំពុងគាបសង្កត់សិទ្ធិសេរីភាពប្រើអំពើហិង្សា និងរំលាយបក្សប្រឆាំង ដែលផ្ទុយពីគោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យ និងផ្ទុយពីកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពក្រុងប៉ារីស។
អ្នកនយោបាយអូស្ត្រាលីដើមកំណើតខ្មែរម្នាក់ទៀត លោក ជា យូហន អតីតអភិបាលក្រុងស្ព្រីងវែល (Springvale) រដ្ឋវីកតូរីយ៉ា ដែលសព្វថ្ងៃលោកជា មេឃុំប្រចាំនៅតំបន់ ស្ព្រីងវែល ឲ្យអាស៊ីសេរីដឹងថា ទោះការទាមទារពិនិត្យកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាព ២៣ តុលាឡើងវិញ មិនមែនជាគោលនយោបាយរបស់គណបក្សពលកររបស់លោកក្តី។ ប៉ុន្តែលោកថា អ្នកនយោបាយនៃគណបក្សនេះច្រើនរូបទៀតមានគំនិតដូច្នេះដែរ។ លោកបន្តថា បើគណបក្សពលករឈ្នះឆ្នោតក្នុងការបោះសកលខាងមុខនេះ ដែលឈានដល់គណបក្សដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលពួកគេនឹងទាមទារឲ្យរដ្ឋាភិបាលមើលកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាព ២៣ តុលាឡើងវិញ៖ «គណបក្សពលករគេចង់ធ្វើម៉េចកោះហៅប្រទេសទាំង ១៩ហ្នឹង មកនិយាយគ្នាឡើងវិញ ដើម្បីរកលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យជូនកម្ពុជាធ្វើម៉េចឲ្យមានការដោះលែងលោក កឹម សុខា ហើយឲ្យមានការបោះឆ្នោតដោយសុចរិតយុត្តិធម៌ » ។
សព្វថ្ងៃគណបក្សពលករជាគណបក្សប្រឆាំងនៅក្នុងឆាកនយោបាយប្រទេសអូស្ត្រាលី។ ថ្ងៃទី១៨ ខែឧសភា ខាងមុខនេះ ប្រទេសអូស្ត្រាលីនឹងរៀបចំការបោះឆ្នោតសកល។
ប្រធានគណបក្ស នេះធ្លាប់បានចាត់ទុកការបោះឆ្នោតដែលរៀបចំដោយគណបក្សកាន់អំណាច ធ្វើនៅថ្ងៃទី២៩ ខែកក្កដាកន្លងទៅ គ្រាន់តែជាការបោះឆ្នោតបែបកំប្លុកកំប្លែង ដែលសហគមន៍អន្តរជាតិ មិនត្រូវទទួលស្គាល់ភាពស្របច្បាប់ នៃការបោះឆ្នោតនេះឡើយ។
អ្នកវិភាគនយោបាយបណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ មានប្រសាសន៍ថា ប្រទេសហត្ថលេខីនៃកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាព ក្រុងប៉ារីសទាំងអាចលើកឡើងពីកិច្ចព្រមព្រៀងនេះឡើងវិញនៅពេលសង្កេតឃើញថា មិនមានការអនុវត្តបានត្រឹមត្រូវ។ លោកបន្តថា ប្រទេសអូស្ត្រាលីដែលជាអ្នកផ្ដួចផ្ដើមឲ្យមានកិច្ចព្រមព្រៀងនេះរឹតតែមានឥទ្ធិពលក្នុងការទាមទារពិនិត្យឡើងវិញ៖ «អូស្ត្រាលីជាអ្នកផ្ដួចផ្ដើមគំនិតនៃអង្គសេចក្ដីកិច្ចព្រមព្រៀងដែលគេចុះហត្ថលេខានៅទីក្រុងប៉ារីស ថ្ងៃទី២៣ ខែតុលា ឆ្នាំ១៩៩១ ដូច្នេះអូស្ត្រាលីមានឥទ្ធិពលជាងប្រទេសហត្ថលេខីធម្មតាលើកលែងតែមហាអំណាច»។
អតីតរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអូស្ត្រាលី លោក ហ្គារ៉េត អេវ៉ាន ធ្លាប់ដើរតួនាទីសំខាន់ក្នុងដំណើរបញ្ចប់សង្គ្រាមស៊ីវិលកម្ពុជា និងជាអ្នកសម្របសម្រួលកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស ២៣ តុលា ឆ្នាំ១៩៩១។
កិច្ចព្រមព្រៀងនេះ មាន ៥ចំណុចសំខាន់ ក៏ប៉ុន្តែ ទីប្រឹក្សាការទូតរបស់រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិបារាំង លោក រ៉ាអ៊ូល ម៉ាក់ហ្សេនណា (Raoul-Marc Jennar) ធ្លាប់លើកឡើងថា ខ្លឹមសារនៅក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីសក្នុងចំណោម ៥ចំណុចនេះ គឺរបបក្រុងភ្នំពេញបានបរាជ័យ ៣ចំណុច គឺទី១ ដំណើរការសន្តិភាព។ ទី២ គឺការស្ដារ និងកសាងកម្ពុជាឡើងវិញ ដែលបានត្រឹមតែប្រមាណ ១០ភាគរយទេ នៅពេលដែលអាជ្ញាធរ អ៊ុនតាក់ (UNTAC) ដកចេញពីកម្ពុជា និងទី៣ គឺការការពារបូរណភាពទឹកដី។
ដំណោះស្រាយនយោបាយរួមនៃជម្លោះកម្ពុជា ឬហៅថា កិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពក្រុងប៉ារីស ធានាអំពី “អធិបតេយ្យ ឯករាជភាព បូរណភាព និងភាពមិនអាចរំលោភបាននៃដែនដី អព្យាក្រឹតភាព ឯកភាពជាតិកម្ពុជា” និង “ការធានាការបោះឆ្នោតដោយសេរី ត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌"៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។