ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរនៅជប៉ុនធ្វើបាតុកម្មប្រឆាំងវត្តមានមេដឹកនាំរបបក្រុងភ្នំពេញ ដែលកំពុងបំពេញដំណើរទស្សនកិច្ចនៅទីក្រុងតូក្យូ នៅថ្ងៃទី៣០ ខែឧសភា ដោយសារតែពួកគេមើលឃើញថា លោកហ៊ុន សែន ជាមេដឹកនាំផ្ដាច់ការ និងអសមត្ថភាពដឹកនាំប្រទេស។ ចំណែកលោក ហ៊ុន សែន វិញ មិនញញើតចំពោះការធ្វើបាតុកម្មនេះទេ ហើយថែមទាំងប្រកាសរង់ចាំធ្វើសង្គ្រាមជាមួយអ្នកណា ដែលប្រឆាំងលោក នៅឯប្រទេសកម្ពុជាថែមទៀត។ អ្នកវិភាគយល់ថា ពលរដ្ឋខ្មែរមិនចង់ឃើញទំនាស់នយោបាយបន្តទៅទៀតទេ ព្រោះនាំឱ្យខាតបង់ផលប្រយោជន៍ជាតិ។
ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរដែលរស់នៅប្រទេសជប៉ុនប្រមាណ ៣០នាក់បាននាំគ្នាឈរលើកបដានិងស្រែកតវ៉ាប្រឆាំងវត្តមានលោក ហ៊ុន សែន ចំនួន ៤ទីតាំង នៅទីក្រុងតូក្យូ ខណៈ ដែលលោកហ៊ុនសែន និងមន្ត្រីរបស់លោកជាច្រើនរូបទៀត កំពុងចូលរួមសន្និសីទអន្តរជាតិលើកទី២៥ ស្ដីពីអនាគតរបស់អាស៊ីនៅទីក្រុងតូក្យូ។
ដំបូងឡើយបាតុករលើកបដា និងស្រែកតវ៉ានៅមុខសណ្ឋាគារដែលរៀបចំសន្និសីទនោះ។ បន្ទាប់មកពួកគេនាំគ្នាហែក្បួនទៅតវ៉ានៅមុខក្រសួងការបរទេសជប៉ុន និងបន្តសកម្មភាពតវ៉ានៅមុខផ្ទះលោក ស៊ិនហ្សូ អាបេ ហើយចុងក្រោយពួកគេក៏បានប្រមូលផ្ដុំគ្នាតវ៉ាប្រឆាំងលោក ហ៊ុន សែន នៅ មុខរដ្ឋសភាជប៉ុន។ ក្រុមអ្នកតវ៉ា លើកឡើងថាលោក ហ៊ុន សែន មិនមែនជានាយករដ្ឋមន្ត្រីខ្មែរនោះទេព្រោះលោក ហ៊ុន សែន រៀបចំការបោះឆ្នោតក្លែងក្លាយ និងថា លោក ហ៊ុន សែន គឺជាប៉ុល ពត ទី២។ ទន្ទឹមគ្នានេះពួកគេក៏ទាមទារឱ្យប្រទេសចិន និងវៀតណាម ឈប់គាំទ្រលោក ហ៊ុន សែន តទៅទៀត និងទាមទារឱ្យលោកលោក ហ៊ុន សែន ចុះចេញពីអំណាច ព្រោះពលរដ្ឋខ្មែរត្រូវការប្រជាធិបតេយ្យ និងការគោរពសិទ្ធិមនុស្សពិតប្រាកដ។ ពួកគេ ក៏ទាមទារឱ្យដោះលែងលោក កឹម សុខា ផងដែរ។
ពលករនៅមួយរូប គឺលោក អៀង អ៊ូ រៀបរាប់ថា លោកបានសុំច្បាប់ឈប់សម្រាកពីការងារមួយថ្ងៃ និងបានធ្វើដំណើរប្រមាណ ៣រយគីឡូម៉ែត្រ ដើម្បីចូលរួមបាតុកម្មប្រឆាំងវត្តមានលោក ហ៊ុន សែន។ យុវជនរូបនេះបន្តថា មូលហេតុដែលលោក តវ៉ាប្រឆាំងលោក ហ៊ុន សែន ព្រោះលោក ហ៊ុន សែន ជាមេដឹកនាំផ្ដាច់ការ និងជាមេដឹកនាំ ដែលអសមត្ថភាពក្នុងដឹកនាំប្រទេស។ លោកចង់ឱ្យលោក ហ៊ុន សែន ចុះចេញពីអំណាចដោយសន្តិវិធី៖ «បំផ្លិចបំផ្លាញព្រៃឈើរ៉ែធនធានធម្មជាតិ ហើយប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅវេទនាលំបាក ព្រោះគ្មានសិទ្ធិសេរីភាពគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការតវ៉ានូវអ្វីមួយដែលចង់បាន។ ពលរដ្ឋមានជម្លោះដីធ្លីតែគ្មានដំណោះស្រាយ។ ដូចពួកខ្ញុំរាល់ថ្ងៃនេះអ៊ីចឹង គឺលំបាកវេទនាមែនទែន ទើបព្យាយាមធ្វើម៉េចឱ្យបានមករស់នៅប្រទេសគេ ដើម្បីរកចំណូល»។
ពលរដ្ឋខ្មែរមួយរូបទៀត ដែលរៀបការរស់នៅប្រទេសជប៉ុនជាង ២០ឆ្នាំ គឺអ្នកស្រី នេប បូរ៉ា រៀបរាប់ថា បាតុកម្មនេះ គឺបង្ហាញថា ពលរដ្ឋខ្មែរជុំវិញពិភពលោកមិនគាំទ្រលោក ហ៊ុន សែន ជានាយករដ្ឋ មន្ត្រីនោះទេ ដូច្នេះទាមទារឱ្យរដ្ឋាភិបាលជប៉ុនឈប់គាំទ្ររបបលោក ហ៊ុន សែន តទៅទៀត ដើម្បីស្ដារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងការគោរពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា៖ «ខ្ញុំរស់នៅប្រទេសជប៉ុនឃើញរដ្ឋាភិបាលគេស្រឡាញ់ និងមើលការខុសត្រូវថែរក្សាប្រជាជន និងស្រុកទេសគេដោយវិធីណាដោយបែបណា ប៉ុន្តែលោក ហ៊ុន សែន វិញ គឺអត់ផងហ្នឹង។ លោក ហ៊ុន សែន មុខក្រាសរាល់ការងារទាំងអស់។ គាត់បោះឆ្នោតអត់ត្រឹមត្រូវហើយបន្លំសន្លឹកឆ្នោត។ រំលាយគណបក្សប្រឆាំង និងធ្វើបាបប្រជារាស្ត្រថ្ងៃគាត់យំគាត់ស្រែករឿងដីធ្លី។ លោក ហ៊ុន សែន ដឹកនាំ ៤០ឆ្នាំតើឃើញអីសូម្បីតែទឹក និងភ្លើងក៏ប្រើមិនគ្រប់ដែរ។ អ៊ីចឹង គឺគ្រប់វិស័យដែលយើងឃើញនឹងភ្នែក។ យើងលែងចង់ឃើញទិដ្ឋភាពបែបនេះទៀតហើយ យើងចង់ផ្លាស់ប្តូរ»។
រីឯប្រធានចលនាយុវជន សង្គ្រោះជាតិ នៅប្រទេសជប៉ុនលោក ហៃ វណ្ណា ប្រាប់អាស៊ីសេរីថា ដោយសារបាតុកម្មប្រឆាំងលោកហ៊ុន សែន ធ្វើឡើងចំថ្ងៃធ្វើការដូច្នេះមិនសូវមានអ្នកចូលរួមច្រើននោះទេ ប៉ុន្តែលោកនៅតែប្រកាសពីភាពជោគជ័យដដែល។ លោកបន្តថា បាតុកម្មនេះគឺបង្ហាញថា ពលរដ្ឋខ្មែរគ្រប់ទីកន្លែងមិនគាំទ្រលោក ហ៊ុន សែន ជានាយករដ្ឋមន្ត្រីនោះទេដូច្នេះសូមឱ្យប្រទេសជប៉ុន និងប្រទេសដទៃទៀត ឈប់អញ្ជើញលោក ហ៊ុន សែន ទៅចូលរួមប្រជុំ៖ «ខ្ញុំគិតថា ប្រទេសខ្មែរសព្វថ្ងៃកំពុងទទួលរងទង្វើអសីលធម៌របស់លោក ហ៊ុន សែន។ ប្រសិនបើយើងបណ្ដោយឱ្យស្ថានការបែបនេះទៀតគឺវាអាចក្លាយជារបប ប៉ុល ពត ទី២។ សូមឱ្យប្រជាពលរដ្ឋទូទាំងពិភពលោក ត្រូវតែសហការគ្នា ធ្វើអ្វីដែលអាចធ្វើបានជំនួសបងប្អូនខ្មែរដែលនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ហើយចុងក្រោយសូមឱ្យបងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋត្រៀមខ្លួនរងចាំលោក សម រង្ស៊ី ធ្វើមាតុភូមិនិវត្តន៍។ ប្រជាធិបតេយ្យ គឺមិនមែនធ្លាក់មកពីលើមេឃទេ គឺត្រូវការការចូលរួមពីប្រជាពលរដ្ឋក្នុងសង្គមនោះ»។
ការតវ៉ារបស់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរនេះ ក៏មានការជួយសម្រួល និងការពារសុវត្ថិភាពពីមន្ត្រីប៉ូលិសជប៉ុនផងដែរ។
មេដឹកនាំរបបក្រុងភ្នំពេញលោក ហ៊ុន សែន មិនបានចេញមុខទៅជួបក្រុមបាតុករ ដែលប្រឆាំងនឹងលោកនោះទេ ប៉ុន្តែលោកបានថ្លែងនៅក្នុងសន្និសីទអន្តរជាតិលើកទី២៥ ស្ដីពីអនាគតរបស់អាស៊ីនៅទីក្រុងតូក្យូថា លោកមិនខ្លាចញញើត ចំពោះបាតុកម្ម ឬការប៉ះបោរប្រឆាំងលោកនៅក្រៅប្រទេសនោះទេ។ លោក ហ៊ុន សែន ថែមទាំងប្រកាសពីវិធានការបន្តធ្វើទុក្ខបុកម្នេញលើមន្ត្រីគណបក្សប្រឆាំង និងប្រកាសរង់ចាំធ្វើសង្គ្រាមប្រឆាំងជាមួយបុគ្គលដែលបះបោរពីក្រៅប្រទេស ដើម្បីទម្លាក់លោកពីអំណាចនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាទៀតផង៖ «ខ្ញុំសូមប្រកាសថ្ងៃនេះថា វិធានការច្បាប់នឹងត្រូវតែបន្តចំពោះជនដែលត្រូវបានចោទប្រកាន់។ ទន្ទឹមនេះ ខ្ញុំក៏កំពុងរង់ចាំការធ្វើសង្គ្រាមមួយដែលគេបានប្រកាសថា នឹងចលនាឱ្យពលរដ្ឋខ្មែរខ្លះនៅជប៉ុន ខ្មែរខ្លះនៅកូរ៉េខាងត្បូង ខ្មែរខ្លះនៅថៃ ខ្មែរខ្លះនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ធ្វើសង្គ្រាមដើម្បីមកចាប់ខ្ញុំ។ ដរាបគេមិនទាន់ធ្វើចប់ទេ ខ្ញុំក៏មិនទាន់ធ្វើអ្វីដែរ។ អ៊ីចឹងខ្ញុំសូមប្រកាសដោយចំហពីទីនេះឱ្យពិភពលោកបានដឹងថា ខ្ញុំកំពុងរង់ចាំសង្គ្រាមមួយ ដែលវានឹងកើតឡើង តាមរយៈការប្រកាសរបស់ជនក្បត់ជាតិ គេហៅថា ឆ្កែមួយក្បាលដែលស្រែកពីក្រៅប្រទេស។ ប្រកាសឱ្យប្រជាពលរដ្ឋចាប់ ហ៊ុន សែន។ អ៊ីចឹងខ្ញុំមិនធ្វើអ្វីផ្សេងទៀតក្រៅតែពីដំណើរការផ្លូវច្បាប់ ហើយទុកលទ្ធភាពឱ្យឆ្កែមួយក្បាល ដែលស្រែកពីបរទេសឱ្យកងទ័ពបះបោរ ឱ្យប្រជាពលរដ្ឋបះបោរ ហើយចាប់ ហ៊ុន សែន យកទៅផ្ដន្ទាទោសខ្ញុំទុកពេលឱ្យគេធ្វើ។ ដរាបណាគេមិនទាន់ប្រកាសចុះចាញ់សង្គ្រាមនេះទេ ខ្ញុំក៏មិនទាន់ធ្វើអ្វីផ្សេងទៀតដែរ»។
ការប្រកាសរបស់លោក ហ៊ុន សែន នេះស្របពេលដែលមានបាតុកម្មតវ៉ាប្រឆាំងនឹងលោកនៅក្រៅប្រទេសជាញឹកញាប់ ហើយប្រធានស្ដីទីគណបក្ស សង្គ្រោះជាតិ លោក សម រង្ស៊ី បានប្រកាសជាបន្តបន្ទាប់ពីផែនការវិលចូលកម្ពុជាវិញ ដើម្បីចាប់លោក ហ៊ុន សែន ឱ្យទទួលទោសចំពោះមុខច្បាប់។
លោក ហៃ វណ្ណា ចាត់ទុកថា សម្ដីរបស់លោក ហ៊ុន សែន ថា ជាសម្ដីល្ងង់ខ្លៅ និងជាមនុស្សមិនយល់ពីច្បាប់៖ «និយាយបែបនេះគឺជាមតិឆោតល្ងង់ខ្វះសតិ។ អ៊ីចឹងហើយខ្ញុំគិតឃើញថា ក្នុងនាមជារដ្ឋាភិបាលស្របច្បាប់គេមិននិយាយបែបនេះទេ តែនេះ គឺជារដ្ឋាភិបាលខុសច្បាប់ ទើបនិយាយបែបនេះ»។
អ្នកវិភាគនយោបាយ និងសង្គមលោកបណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ មានប្រសាសន៍ថា ការតវ៉ាប្រឆាំងវត្ត មានលោក ហ៊ុន សែន នៅជប៉ុន គឺជាការប្រើប្រាស់សិទ្ធិសេរីភាពបុគ្គលទាំងឡាយ ដែលរស់នៅប្រទេសជប៉ុន ដែលកាន់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យសេរី និងធានាសិទ្ធិមនុស្ស។ អាជ្ញាធម៌ខ្មែរមិនមានសមត្ថកិច្ច និងអំណាចហាមឃាត់បានឡើយ ហើយមុននេះ ក៏មានការតវ៉ាប្រឆាំងលោក ហ៊ុន សែន នៅកូរ៉េខាងត្បូងដែរ។ ចំពោះសារព្រមានធ្ងន់ៗ របស់លោក ហ៊ុន សែន នោះ ប្រហែលជាក្នុងគោលបំណងរាំងមិនឱ្យ សម រង្ស៊ី វិលចូលស្រុក។ លោកយល់ថា ទំនាស់ពាក្យសម្ដីរបស់មេដឹកនាំនយោបាយកម្ពុជានេះ គឺធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់កិត្តិយសជាតិដោយសារតែមិនចេះរស់នៅសុខដុមជាមួយគ្នា និងមិនចេះដោះស្រាយទំនាស់រវាងខ្មែរ និងខ្មែរនៅក្នុងស្រុក។
ចំណែកនាយកប្រតិបត្តិអង្គការតម្លាភាពកម្ពុជាលោក ព្រាប កុល លោកឡើងដែរថា បាតុកម្មពលរដ្ឋខ្មែរនៅជប៉ុន គឺស្របតាមច្បាប់ជាតិ និងអន្តរជាតិ។ លោកបន្តថា សារនយោបាយរបស់លោក ហ៊ុន សែន នេះ គឺផ្ទុយពីឆន្ទៈចង់បានរបស់ពលរដ្ឋខ្មែរ ព្រោះពលរដ្ឋខ្មែរមិនចង់ឃើញទំនាស់នយោបាយកម្ពុជាបន្តទៅទៀត ដែលនាំឱ្យខាតបង់ផលប្រយោជន៍ជាតិ។ សង្គ្រាមពាក្យសម្ដីរវាងមេដឹកនាំនយោបាយល្មមដល់ពេលបញ្ចប់។ លោកផ្ដល់មតិថា កម្ពុជាត្រូវការវប្បធម៌នយោបាយថ្មីមួយ ដែលបង្កលក្ខណ:ឱ្យមានការធ្វើនយោបាយប្រកបដោយវិជ្ជាជីវៈ និងដោយគ្មានការភ័យខ្លាចដោយផ្ដោតលើគោលនយោបាយអភិវឌ្ឍន៍ជាតិជាជាងគំនុំ ឬអរិភាពផ្ទាល់ខ្លួនរវាងអ្នកនយោបាយ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។