អាមេរិក-កម្ពុជារក្សាជំហរចាប់បញ្ជូនពលរដ្ឋខ្មែរធ្វើខុសច្បាប់មកកម្ពុជាវិញ
2016.12.30

សហរដ្ឋអាមេរិក និងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានចុះកិច្ចព្រមព្រៀងអនុស្សរណៈយោគយល់គ្នា (MOU) កាលពីឆ្នាំ២០០២ ក្នុងការបញ្ជូនពលរដ្ឋខ្មែរពីសហរដ្ឋអាមេរិក មកកម្ពុជាវិញ ពេលដែលបានប្រព្រឹត្តបទល្មើសនៅអាមេរិក។
ស្ថានទូតអាមេរិកប្រចាំកម្ពុជា បញ្ជាក់ថា ខ្លួននៅតែរក្សាជំហរធ្វើមាតុភូមិនិវត្តន៍ដូចដែលភាគីទាំងពីរបានឯកភាពគ្នារួចហើយ។ អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលផ្នែកសិទ្ធិមនុស្ស បង្ហាញការសោកស្ដាយចំពោះគោលនយោបាយនេះ និងថា វានឹងអាចប៉ះពាល់សិទ្ធិដែលត្រូវធ្វើមាតុភូមិនិវត្តន៍ជនទាំងនោះ ប្រសិនបើពួកគេចង់វិលចូលប្រទេសអាមេរិកវិញ។
ក្រសួងមហាផ្ទៃ បញ្ជាក់ថា នៅពេលនេះ ទាំងស្ថានទូតអាមេរិក និងរដ្ឋាភិបាល កំពុងបន្តពិនិត្យមើលឡើងវិញទៅលើកិច្ចព្រមព្រៀងដែលបានអនុវត្តរួចហើយ កាលពីជាង ១០ឆ្នាំមុនថា តើមានប្រការណាខ្លះដែលត្រូវកែសម្រួល ឬអាចបន្ថែមចំណុចខ្វះខាតទៀត។
ការបញ្ជាក់ជំហរដូចនេះរបស់លោក ខៀវ សុភ័គ មន្រ្តីនាំពាក្យក្រសួងមហាផ្ទៃ ស្របពេលកាសែតក្នុងស្រុកចុះផ្សាយថា ស្ថានទូតអាមេរិកប្រចាំកម្ពុជា បដិសេធសំណើរបស់រដ្ឋាភិបាលដែលសុំឲ្យអាមេរិកឈប់បញ្ជូនខ្មែរប្រព្រឹត្តកំហុសលើទឹកដីអាមេរិក មកកម្ពុជាវិញ។ មន្ត្រីនាំពាក្យរូបនេះ ឲ្យដឹងថា ស្ថិតក្នុងកាលៈទេសៈនេះ ទាំងរដ្ឋាភិបាល និងសហរដ្ឋអាមេរិក មិនទាន់ឈានដល់ការបិទច្រករៀងរៀងៗខ្លួនបែបនេះនៅឡើយទេ ពោលភាគីទាំងពីរកំពុងតែសើរើឡើងវិញ ទៅលើកិច្ចព្រមព្រៀងដែលបានអនុវត្តរួចហើយ កាលពីឆ្នាំ២០០២ នៅឡើយប៉ុណ្ណោះ។ លោកបន្តថា ប៉ុន្តែជាគំនិតរដ្ឋាភិបាល ពិតជាមិនចង់ឲ្យអាមេរិក បញ្ជូនពលរដ្ឋខ្មែរដែលជាន់ដីអាមេរិកហើយ ត្រូវវិលត្រឡប់មកកម្ពុជា វិញនោះពិតមែន។
បើទោះជាបែបណាលោក ខៀវ សុភ័គ បញ្ជាក់ថា រឿងនេះកំពុងស្ថិតក្នុងដំណាក់កាលពិគ្រោះយោបល់ និងលើសំណើដាក់លើតុចរចានៅឡើយទេ៖ «MOU ហ្នឹងយើងកំពុងតែជជែកគ្នាទេ។ ជាគោលការណ៍រាជរដ្ឋាភិបាលឲ្យពិភាក្សាគ្នាឡើងវិញ។ យើងមិនចេះតែយកៗមកទេ។ កន្លងមកធ្លាប់មានបញ្ហានៅត្រង់ថា យកមកហ្នឹងអាមេរិក គាត់បោះបង់ចោល»។
លោក ខៀវ សុភ័គ ក៏បដិសេធដែរថា រដ្ឋាភិបាលពុំទាន់បានផ្ញើលិខិតជាផ្លូវការណាមួយទៅស្ថានទូតអាមេរិក ស្នើសុំឲ្យប្រទេសមហាអំណាចនេះ ពិចារណាក្នុងការមិនបញ្ជូនពលរដ្ឋដែលបានប្រព្រឹត្តបទល្មើសនៅលើទឹកដីអាមេរិក ហើយត្រូវបង្ខំធ្វើមាតុភូមិនិវត្តន៍វិលមកកម្ពុជា វិញនោះដែរ។ មន្ត្រីនាំពាក្យរូបនេះ ឲ្យដឹងថា គិតចាប់ពីថ្ងៃចុះកិច្ចព្រមព្រៀង កាលពីឆ្នាំ២០០២ មានពលរដ្ឋខ្មែរចន្លោះពី ៥០០ ទៅ ៦០០នាក់ បានបញ្ជូនពីសហរដ្ឋអាមេរិក ឲ្យមករស់នៅលើទឹកដីកម្ពុជាវិញ។
ទាក់ទិនរឿងនេះ អ្នកនាំពាក្យស្ថានទូតសហរដ្ឋអាមេរិក ប្រចាំកម្ពុជា លោក ជេ រ៉ាម៉េន (Jay Raman) បញ្ជាក់ប្រាប់អាស៊ីសេរី តាមសារអេឡិចត្រូនិចនៅរសៀលថ្ងៃទី៣០ ខែធ្នូ ថា ការពិតពលរដ្ឋខ្មែរដែលសហរដ្ឋអាមេរិក ត្រូវបញ្ជូនត្រឡប់មកវិញនេះ គឺពុំមែនជាពលរដ្ឋខ្មែរដែលទទួលបានសញ្ជាតិជាអាមេរិកាំងនោះទេ។ ម្យ៉ាងវិញទៀត សហរដ្ឋអាមេរិក នៅតែគោរពកិច្ចព្រមព្រៀង ដែលភាគីទាំងពីរធ្លាប់បានអនុវត្តរួមគ្នារួចមកហើយ។
លោកបន្តថា៖ «យើងបន្តធ្វើការងារជាមួយរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ពីការធ្វើមាតុនិវត្តន៍ពលរដ្ឋកម្ពុជា។ យើងជឿជាក់ថា កម្ពុជាគួរចេញឯកសារធ្វើដំណើរជូនពលរដ្ឋខ្លួន នឹងទទួលការវិលត្រឡប់មកវិញនូវជនដែលទទួលបានការសម្រេចចុងក្រោយថា នឹងបញ្ជូនមកវិញ។អនុស្សរណៈនៃការយោគយល់គ្នានៅតែមានប្រសិទ្ធភាព និងមិនមានការប្រែប្រួលឡើយ។ អ្នកដែលត្រូវបានបញ្ជូនមកកម្ពុជាវិញ មិនមែនជាជនជាតិខ្មែរ ដែលមានសញ្ជាតិអាមេរិក នោះឡើយ។ អ្នកទាំងអស់នោះ មិនមែនជាពលរដ្ឋអាមេរិកនោះទេ។ ពលរដ្ឋអាមេរិក មិនអាចត្រូវបាននិរទេសខ្លួននោះទេ»។
អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលផ្នែកសិទ្ធិមនុស្សបង្ហាញកង្វល់ចំពោះគោលនយោបាយនេះ ដោយចាត់ទុកថា វានឹងអាចមានផលពិបាកចំពោះអ្នកដែលត្រូវធ្វើបត្យាប័នត្រឡប់មកវិញ ហើយថ្ងៃក្រោយអ្នកទាំងនោះ គ្មានសិទ្ធិចូលទឹកដីអាមេរិក បានទៀត។
លោក អំ សំអាត ប្រធានគ្រប់គ្រងផ្នែកអង្កេតអង្គការលីកាដូ (Licadho) បង្ហាញការសោកស្ដាយចំពោះសេចក្ដីសម្រេចនេះថា ការវិធីសាស្ត្រក្នុងការបិទផ្លូវចំពោះពួកគេ នៅថ្ងៃក្រោយទៀត។ លើសពីនេះទៀត លោកចង់ឃើញគោលនយោបាយសហរដ្ឋអាមេរិក ផ្ដល់សិទ្ធិឲ្យបានទូលាយជាងនេះ សម្រាប់ពលរដ្ឋកម្ពុជា ដូចពលរដ្ឋនៅលើពិភពលោកដទៃទៀតដែរ៖ «ឃើញថាការបដិសេធមិនមែនជារឿងល្អទេសម្រាប់ពលរដ្ឋកម្ពុជា ដែលត្រូវបញ្ជូនត្រឡប់មកពីសហរដ្ឋអាមេរិក មកកម្ពុជាវិញ។ យើងនៅតែមានការបារម្ភក្នុងការបញ្ជូនពួកគេទាំងអស់ហ្នឹងមកកម្ពុជាវិញ»។
បើទោះជាបែបណា លោក ខៀវ សុភ័គ រំពឹងថា កិច្ចព្រមព្រៀងដែលភាគីទាំងពីរកំពុងពិនិត្យ និងពិគ្រោះយោបល់នេះ អាចជាមធ្យោបាយប្រសើរជាងកិច្ចព្រមព្រៀងដែលមានស្រាប់រឿងការបញ្ជូនពលរដ្ឋខ្មែរដែលមានកំហុស ហើយត្រូវបញ្ជូនត្រឡប់មកកម្ពុជា វិញនេះ៕