ស្ថានទូតសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំកម្ពុជា និងក្រុមសមាជិកសភាអាស៊ាន ដើម្បីសិទ្ធិមនុស្ស APHR នៅថ្ងៃទី៩ មិថុនា ជំរុញឲ្យអាជ្ញាធរកម្ពុជាបើកការស៊ើបអង្កេតជាបន្ទាន់ ករណីចាប់ពង្រត់សកម្មជននយោបាយក្រុមអាវក្រហមថៃ លោក វ៉ាន់ឆាឡឺម សាតស័ក្តិសិទ្ធិ (Wanchalerm Satsaksit) នៅក្រុងភ្នំពេញ។ ការជំរុញនេះ កើតមានឡើង ស្របពេលដែលអាជ្ញាធរកម្ពុជា និងថៃ នៅតែបង្ហាញភាពស្ងៀមស្ងាត់មិនអើពើករណីមួយនេះ។
ស្ថានទូតសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំកម្ពុជា ជំរុញឲ្យអាជ្ញាធរកម្ពុជា បើកការស៊ើបអង្កេតភ្លាមៗ ករណីចាប់ពង្រត់ លោក វ៉ាន់ឆាឡឺម នេះ។ មន្ត្រីនាំពាក្យស្ថានទូតសហរដ្ឋអាមេរិក ប្រចាំកម្ពុជា អ្នកស្រី អេមីលី ហ្សីប៊ឺក (Emily Zeeberg) ប្រាប់អាស៊ីសេរី តាមសារអេឡិចត្រូនិក នៅថ្ងៃទី៩ មិថុនា ថា ស្ថានទូតសហរដ្ឋអាមេរិក ដឹងអំពីសេចក្ដីរាយការណ៍នានា ជុំវិញការចាប់ពង្រត់សកម្មជននយោបាយក្រុមអាវក្រហមថៃម្នាក់ គឺលោក វ៉ាន់ឆាតឡឺម សាតស័ក្ខិសិទ្ធិ កាលពីថ្ងៃទី៤ ខែមិថុនា នៅក្រុងភ្នំពេញ។ អ្នកស្រីថា សហរដ្ឋអាមេរិក ជាទៀងទាត់ តែងលើកទឹកចិត្តឲ្យរដ្ឋាភិបាលបរទេស រួមទាំងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងរដ្ឋាភិបាលថៃផង ធានាឲ្យបាន ចំពោះសេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិ និងការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស ព្រមទាំងសេរីភាពជាមូលដ្ឋានដទៃទៀត ស្របតាមកាតព្វកិច្ច អន្តរជាតិ និងការប្ដេជ្ញាចិត្តរបស់រដ្ឋាភិបាលទាំងនេះ។
ដោយឡែក ក្រុមសមាជិកសភាអាស៊ានដើម្បីសិទ្ធិមនុស្ស ហៅកាត់ថា APHR នៅថ្ងៃទី៩ មិថុនា ក៏អំពាវនាវឲ្យអាជ្ញាធរកម្ពុជា និងថៃ បើកការស៊ើបអង្កេតករណីមួយនេះដែរ និងត្រូវធានាសុវត្ថិភាពរបស់សកម្មជនថៃរូបនេះជាបន្ទាន់។
ប្រធាន APHR និងជាតំណាងរាស្ត្រម៉ាឡេស៊ី លោក ឆាល សាន់ធីយ៉ាហ្គោ (Charles Santiago) ថ្លែងក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍ផ្សាយថ្ងៃទី៩ មិថុនាថា ការណ៍ដែលសកម្មជននយោបាយថៃម្នាក់ ត្រូវបានគេចាប់ពង្រត់ដោយឥតញញើត នៅតាមផ្លូវក្នុងរាជធានីនៃប្រទេសកម្ពុជា គឺជារឿងរ៉ាវដ៏គួរឲ្យព្រួយបារម្ភបំផុត។ លោកថា រដ្ឋាភិបាលអាស៊ានដែលបណ្ដែតបណ្ដោយឲ្យមានការប្រព្រឹត្តិរឿងរ៉ាវបែបនេះឡើង នៅក្នុងដែនដីរបស់ពួកគេ កំពុងតែប្រែក្លាយតំបន់អាស៊ានទាំងមូល ឲ្យក្លាយជាឋានសួគ៌ របស់ពួកមេដឹកនាំផ្ដាច់ការ ដែលតែងធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ មកលើសំឡេងប្រឆាំង ហួសពីព្រំដែននៃប្រទេសរបស់ពួកគេ។
អ្នកនាំពាក្យអគ្គស្នងការដ្ឋាននគរបាលជាតិកម្ពុជា លោក ឆាយ គឹមឃឿន ពុំមានប្រតិកម្មទៅនឹងការជំរុញឲ្យអាជ្ញាធរកម្ពុជាបើកការស៊ើបអង្កេតករណីនេះទេ តែលោកថា កម្ពុជាមានអធិបតេយ្យច្បាស់លាស់។ លោកថា អាជ្ញាធរកម្ពុជាបដិសេធ ការចោទប្រកាន់ដែលថា អាជ្ញាធរកម្ពុជាជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងករណីចាប់ពង្រត់សកម្មជន នយោបាយថៃរូបនេះ៖ « ពាក់ព័ន្ធករណីនេះ មានព័ត៌មានប៉ុន្មានថ្ងៃមកនេះ ដែលពីព្រឹកខ្ញុំបានបដិសេធ ដោយមានការចោទប្រកាន់ថា អាជ្ញាធរកម្ពុជាចាប់លោក ឆាឡឺមស័ក្តិ។ ទីពីរ សមត្ថកិច្ចកម្ពុជានឹងបើកការស៊ើបអង្កេតពាក់ព័ន្ធនឹងព័ត៌មានទាំងនោះ។ តែល្ងាចម៉ិញនេះ បន្ទាប់ពីធ្វើការជាមួយប្រធាន យើងបានឃើញថា លោក ឆាឡឺមស័ក្តិ នេះបានបាត់ខ្លួនពីកម្ពុជាតាំងពីឆ្នាំ២០១៧។ នេះផ្អែកតាមឯកសារស្រាវជ្រាវ។ អ៊ីចឹង យើងអត់មានព័ត៌មានអីលើសពីនេះទេ ហើយអាជ្ញាធរកម្ពុជាក៏កំពុងតែខិតខំរកសាក្សី រកភស្តុតាងពាក់ព័ន្ធនឹងព័ត៌មានទាំងនេះ។ យើងក៏សំណូមពរដែរ សាក្សី និងអ្នកមានព័ត៌មាន ទាំងឡាយណា ដែលមានភស្តុតាងហើយអាចធ្វើសាក្សីបាន បញ្ជាក់អំពីការបាត់ខ្លួនលោក ឆាឡឺមស័ក្តិ នេះ ក៏សូមសហការជាមួយសមត្ថកិច្ច » ។
សកម្មជនក្រុមអាវក្រហមថៃ លោក វ៉ាន់ឆាឡឺម សាតស័ក្ខិសិទ្ធិ អាយុ ៣៧ ឆ្នាំ ត្រូវបានជនប្រដាប់អាវុធមួយក្រុមចាប់ពង្រត់ពីកន្លែងស្នាក់នៅរបស់លោក ចូលទៅក្នុងរថយន្តពណ៌ខ្មៅមួយ រួចបើកទៅបាត់ កាលពីថ្ងៃទី៤ មិថុនា។ សហការីរបស់លោកមួយរូប ដែលកំពុងនិយាយទូរស័ព្ទជាមួយលោក ក្នុងពេលកើតហេតុនោះ បានឮលោក វ៉ាន់ឆាឡឺម ស្រែកថា លោកមិនអាចដកដង្ហើមបានទេ ហើយទូរស័ព្ទក៏ត្រូវកាត់ផ្ដាច់ទៅ។
ករណីចាប់ពង្រត់សកម្មជនអាវក្រហមថៃរូបនេះ កើតមានឡើងពីរថ្ងៃ ក្រោយពេលដែលលោកបានបង្ហោះវីដេអូរិះគន់រដ្ឋាភិបាលថៃ នៅលើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់លោក។ អាជ្ញាធរថៃកាលពីខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៨ បានចេញដីកា តាមចាប់ខ្លួនលោក វ៉ាន់ឆាឡឺម ពីបទល្មើសព័ត៌មានវិទ្យា ដោយសារតែលោកបានប្រើ ទំព័រហ្វេសប៊ុក ធ្វើជាមធ្យោបាយរិះគន់រដ្ឋាភិបាលថៃ។ ក្រោយករណីចាប់ពង្រត់នេះ ទាំងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងស្ថានទូតថៃប្រចាំក្រុងភ្នំពេញ និយាយថា ពួកគេពុំមានព័ត៌មានអំពីលោក វ៉ាន់ឆាឡឺម នោះទេ។ ទន្ទឹមគ្នានេះ ពលរដ្ឋថៃប្រមាណ ១០០នាក់ បាននាំគ្នាធ្វើបាតុកម្មនៅមុខស្ថានទូតកម្ពុជាប្រចាំប្រទេសថៃ នៅទីក្រុងបាងកក កាលពីថ្ងៃទី៨ មិថុនា ទាមទារឲ្យអាជ្ញាធរកម្ពុជាស៊ើបអង្កេតករណីបាត់ខ្លួននេះ ដោយ តាមចាប់ខ្លួនជនល្មើស និងធានាសុវត្ថិភាពដល់លោក វ៉ាន់ឆាតឡឺម។ ក្រុមអ្នកតវ៉ាជនជាតិថៃទាំងនោះ ក៏បានចោទប្រកាន់រដ្ឋអំណាចថៃថា ជាអ្នកនៅពីក្រោយការរៀបចំ ករណីចាប់ពង្រត់នេះ។
ក្រុមសមាជិកសភាអាស៊ាន APHR កត់សម្គាល់ថា ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំថ្មីៗ នេះ អាជ្ញាធរនៅកម្ពុជា ថៃ វៀតណាម និងម៉ាឡេស៊ី សុទ្ធតែរងការចោទប្រកាន់ថា បានចាប់ខ្លួន និងបញ្ជូនក្រុមអ្នករិះគន់ខ្លួន ដែលបានរត់ភៀសខ្លួនទៅប្រទេសជិតខាង មកប្រទេសកំណើតរបស់ពួកគេវិញ។ លោក ឆាល សាន់ធីយ៉ាហ្គោ គូសបញ្ជាក់ថា និន្នាការកើនឡើងក្នុងចំណោមរដ្ឋាភិបាលអាស៊ាន នៃការចាប់បញ្ជូនអ្នកនយោបាយប្រឆាំង ដែលបានរត់ភៀសខ្លួនទៅប្រទេសជិតខាង ឲ្យមកទទួលទោសក្នុងស្រុកវិញនេះ គឺជារឿងរ៉ាវដ៏គ្រោះថ្នាក់បំផុត។ លោកស្នើថា ក្រុមមេដឹកនាំអាស៊ាន គួរតែនាំគ្នាការពារប្រជាធិបតេយ្យ ហើយមិនត្រូវការពាររបបផ្ដាច់ការនោះទេ។ លោកថា ក្រុមមេដឹកនាំអាស៊ានអាចធ្វើដូច្នេះទៅបាន ដោយចាប់ផ្តើមពីការគោរពកាតព្វកិច្ចរបស់ពួកគេ ក្នុងការផ្ដល់សិទ្ធិជ្រកកោន និងការពារជនទាំងឡាយណា ដែលរត់គេចខ្លួនចេញ ពីការតាមធ្វើទុក្ខបុកម្នេញផ្នែកនយោបាយនៅក្នុងប្រទេសរបស់ពួកគេ។
ទន្ទឹមគ្នានេះដែរ ក្រុមសមាជិកសភាអាស៊ាន APHR ក៏អំពាវនាវឲ្យតំណាងរាស្ត្រកម្ពុជា និងថៃ ត្រូវទាមទារឲ្យរដ្ឋាភិបាលរបស់ពួកគេទទួលខុសត្រូវ ដោយស្នើសុំឲ្យមានការរាយការណ៍ ជាទៀងទាត់អំពីកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែង និងដំណើរវិវត្តន៍ នៃការស្វែងរកសកម្មជនថៃរូបនេះ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។