ស្ថានទូតអាមេរិកខកចិត្តនឹងមន្ត្រីនាំពាក្យអគ្គបញ្ជាការកងយោធពលខេមរភូមិន្ទ ដែលនិយាយមិនពិតប្រាប់សារព័ត៌មានក្នុងស្រុក និងផ្សាយលើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់អគ្គបញ្ជាការដ្ឋាននៃកងយោធពលខេមរភូមិន្ទ ជុំវិញជំហរឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហរដ្ឋអាមេរិក រឿងមូលដ្ឋានទ័ពចិន នៅឆ្នេរសមុទ្ររាម។
ស្ថានទូតអាមេរិក នៅក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍របស់ខ្លួន ដែលផ្សាយតាមទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់ស្ថានទូតសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំនៅកម្ពុជា កាលពីថ្ងៃទី៥ ខែធ្នូថា សេចក្ដីថ្លែងទៅកាន់អ្នកសារព័ត៌មាន របស់អ្នកនាំពាក្យអគ្គបញ្ជាការកងយោធពលខេមរភូមិន្ទលោក ថោង សូលីម៉ូ ទាក់ទងនឹងកិច្ចប្រជុំនាពេលថ្មីៗនេះ រវាងឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំនៅកម្ពុជាលោក ផាទ្រីក ម័រហ្វី (Patrick Murphy) ជាមួយអគ្គមេបញ្ជាការ នៃកងយោធពលខេមរភូមិន្ទ លោក វង្ស ពិសេន គឺមិនឆ្លុះបញ្ចាំងត្រឹមត្រូវ តាមប្រសាសន៍ពិត របស់ឯកអគ្គរដ្ឋទូតអាមេរិកនោះទេ។
ស្ថានទូតអាមេរិកបន្ថែមថា ថ្វីបើលោកឯកអគ្គរដ្ឋទូត មានការផ្លាស់ប្ដូរយោបល់គ្នាល្អ ជាមួយអគ្គមេបញ្ជាការ នៃកងយោធពលខេមរភូមិន្ទលោក វង្ស ពិសេន ក្តី តែអ្នកនាំពាក្យអគ្គបញ្ជាការកងយោធពលខេមរភូមិន្ទលោក ថោង សូលីម៉ូ មិនបាននិយាយត្រឹមត្រូវ នៅក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ អំពីមូលដ្ឋានយោធាបរទេសនោះទេ។ ស្ថានទូតបញ្ជាក់ខ្លឹមសារពិតនៃជំនួបនោះ ថាលោកឯកអគ្គរដ្ឋទូត និងសហរដ្ឋអាមេរិក នៅតែព្រួយបារម្ភ ចំពោះព័ត៌មានចុះផ្សាយនៅក្នុងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ ស្ដីពីលទ្ធភាពដែលអាចមានមូលដ្ឋានយោធាបរទេសនៅកម្ពុជា ព្រោះបើមានដូច្នេះមែន គឺអាចគំរាមកំហែងដល់អធិបតេយ្យរបស់កម្ពុជា និងស្ថិរភាពក្នុងតំបន់។
ជាងនេះទៅទៀត ស្ថានទូតអាមេរិក ថា ការនិយាយខុសពីខ្លឹមសារពិត នៃជំហររបស់មន្ត្រីការទូតអាមេរិក គឺធ្វើឱ្យខូចដល់ការប្ដេជ្ញាចិត្ត ក្នុងការស្ដារទំនាក់ទំនងល្អឡើងវិញ រវាងសហរដ្ឋអាមេរិក និងកម្ពុជា ដែលស្ថានទូតនេះ បញ្ជាក់ថា ខ្លួនមានបំណងមុតមាំក្នុងការចៀសវាងការនិយាយខុសនេះ។
ឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហរដ្ឋអាមេរិក ប្រចាំនៅកម្ពុជាលោក ផាទ្រីក ម័រហ្វី បានជួបជាមួយអគ្គមេបញ្ជាការ នៃកងយោធពលខេមរភូមិន្ទ លោក វង្ស ពិសេន នៅអគ្គបញ្ជាការដ្ឋានកងយោធពលខេមរភូមិន្ទ កាលពីថ្ងៃទី៣ ខែធ្នូ ដែលពិភាក្សាគ្នា អំពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទ្វេភាគី និងភាពជឿនលឿនចាំបាច់សម្រាប់ពង្រីកកិច្ចសហការផ្នែកសន្តិសុខ ដែលរួមមានការលើកកម្ពស់សិទ្ធិមនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងការពារអធិបតេយ្យភាពរបស់កម្ពុជា ពីការតាំងមូលដ្ឋានយោធាបរទេស។
ក្នុងថ្ងៃដដែលនោះ ទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់អគ្គបញ្ជាការដ្ឋាននៃកងយោធពលខេមរភូមិន្ទ បានចុះផ្សាយ ដោយអះអាងជំនួសលោក ផាទ្រីក ម័រហ្វី ថា ឯកអគ្គរដ្ឋទូតអាមេរិករូបនេះ បានចាត់ទុកការផ្សាយព័ត៌មានកន្លងទៅ ដែលថា កម្ពុជាបានអនុញ្ញាត ឱ្យមានមូលដ្ឋានយោធាចិន នៅលើទឹកដីកម្ពុជានោះ ថាជាការមិនពិតនោះទេ ហើយអះអាងបន្ថែមថា ឯកអគ្គរដ្ឋទូតរូបនេះ យល់ស្របថា ការចុះផ្សាយព័ត៌មានបែបនោះ គឺចង់ធ្វើឱ្យបាត់បង់ស្ថិរភាពតែប៉ុណ្ណោះ។
ក្រោយការចុះផ្សាយតាមទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់អគ្គបញ្ជាការដ្ឋាន នៃកងយោធពលខេមរភូមិន្ទនេះរួច កាលពីថ្ងៃទី៥ ខែធ្នូ អ្នកនាំពាក្យអគ្គបញ្ជាការកងយោធពលខេមរភូមិន្ទលោក ថោង សូលីម៉ូ ក៏បានផ្ដល់សម្ភាសន៍ដល់សារព័ត៌មានក្នុងស្រុក the Khmer Times ដោយបញ្ចេញយោបល់ជំនួសឯកអគ្គរដ្ឋទូតអាមេរិក ជុំវិញជំហរសហរដ្ឋអាមេរិក រឿងមូលដ្ឋានទ័ពចិននៅលើដីខ្មែរនេះដែរ។ លោក ថោង សូលីម៉ូ អះអាងថា លោក ផាទ្រីក ម័រហ្វ៊ី យល់ស្របថា ព័ត៌មាន ដែលចុះផ្សាយអំពីមូលដ្ឋានទ័ពចិននៅកម្ពុជានោះ ជាព័ត៌មានប្រឌិត។
ស្ថានទូតអាមេរិក ក៏រម្លឹកដល់ផ្នែកសារព័ត៌មាន ថាស្ថានទូតមានផ្នែកទទួលបន្ទុកលើផ្នែកសារព័ត៌មាន សម្រាប់ផ្ដល់ព័ត៌មានត្រឹមត្រូវ ស្ដីពីគោលនយោបាយ សេចក្ដីថ្លែងការណ៍ និងកិច្ចការងារទំនាក់ទំនងរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក។
អាស៊ីសេរី នៅមិនទាន់អាចសុំការបំភ្លឺពីអ្នកនាំពាក្យអគ្គបញ្ជាការកងយោធពលខេមរភូមិន្ទលោក ថោង សូលីម៉ូ បាននៅឡើយទេ គិតត្រឹមម៉ោងផ្សាយនេះ ដោយសារទូរស័ព្ទចូលជាច្រើនដង តែគ្មានអ្នកទទួល។
ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី សហរដ្ឋអាមេរិក បានបង្ហាញជំហររបស់ខ្លួនជាប្រចាំថា ខ្លួនព្រួយបារម្ភអំពីលទ្ធភាព នៃការដាក់មូលដ្ឋានទ័ពរបស់ចិន នៅលើទឹកដីកម្ពុជា។ នៅក្នុងលិខិតរបស់ប្រធានាធិបតីអាមេរិកលោក ដណាល់ ត្រាំ ទៅលោក ហ៊ុន សែន នាពេលថ្មីៗនេះ ក៏លោក ដូណាល់ ត្រាំ បញ្ជាក់ជំហរនេះជាថ្មី ដោយរម្លឹកឱ្យប្រទេសកម្ពុជា រក្សារបបប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្សរបស់ខ្លួន និងរក្សាអធិបតេយ្យជាតិរបស់ខ្លួន។
ក្រោយការបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០១៨ ដែលផាត់ចោលគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលមានអាសនៈក្នុងរដ្ឋសភា របបលោក ហ៊ុន សែន រងការថ្កោលទោសជុំទិស ពីសហគមន៍អន្តរជាតិ ដែលចាត់ទុកការបោះឆ្នោតនោះ ថា ជាការបោះឆ្នោតក្លែងក្លាយ។
ក្នុងរយៈពេលជាងមួយឆ្នាំចុងក្រោយនេះ របបក្រុងភ្នំពេញព្យាយាមបង្ហាញភាពស្របច្បាប់របស់ខ្លួន តាមរូបភាពនៃជំនួបជាមួយមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលបរទេស។ ជំនួបជាច្រើន ធ្វើឡើងញឹកញាប់ជាមួយមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសកុម្មុយនិស្ត ដូចជាប្រទេសចិន និងវៀតណាម និងប្រទេសអឺរ៉ុបខាងកើត ដែលជាអតីតប្លុកកុម្មុយនិស្ត។
ដោយឡែក ជំនួបជាមួយតំណាងប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យសេរីវិញ ជាញឹកញយ នៅក្រោយជំនួបទាំងនោះ ខ្លឹមសារពិតនៃជំនួប ច្រើនតែត្រូវបានមន្ត្រីរបបក្រុងភ្នំពេញ និងប្រព័ន្ធឃោសនារបស់លោក ហ៊ុន សែន និយាយ ឬផ្សាយលើស ឬផ្ទុយពីការពិតទាំងស្រុង។
ឧទាហរណ៍ ដូចកាលពីខែតុលា ឆ្នាំ២០១៨ មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់នៃសហភាពអន្តរសភា (IPU) ហួសចិត្តនឹងការបន្លំសាររបស់ប្រធានស្ថាប័នអន្តរជាតិមួយនេះ ដោយមន្ត្រីរដ្ឋសភាឯកបក្ស នៃរបបលោក ហ៊ុន សែន ដែលកាលណោះ អ្នកស្រី ឃួន សុដារី អនុប្រធានទី២រដ្ឋសភា បានប្រាប់ប្រព័ន្ធឃោសនារបស់របបលោក ហ៊ុន សែន ជាពិសេសសារព័ត៌មាន the Fresh News ថា ប្រធានសហភាពអន្តរសភា អ្នកស្រី ហ្កាប្រ៊ីឡា គូអេវ៉ាស បារ៉ុន (Gabriela Cuevas Barron) អបអរសាទរយ៉ាងពេញទំហឹង ហើយវាយតម្លៃខ្ពស់ ជាពិសេសលទ្ធផលដ៏ជោគជ័យ នៃការបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០១៨ នៅកម្ពុជា ដែលបានបង្ហាញអំពីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យយ៉ាងពិតប្រាកដ។
ភ្លាមៗនោះ អ្នកស្រីប្រធានសហភាពអន្តរសភា បានសរសេរសារបដិសេធយ៉ាងដាច់អហង្កា នៅលើបណ្ដាញសង្គម ធ្វីតទ័រ (Twitter) របស់អ្នកស្រី ដោយអ្នកស្រី បញ្ជាក់ថា អ្នកស្រីពិតជាមិនបានអបអរសាទរលទ្ធផលបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជានោះទាល់តែសោះ។ ផ្ទុយទៅវិញ អ្នកស្រីថែមទាំងបានចោទជាសំណួរ ទៅកាន់គណៈប្រតិភូរដ្ឋសភាឯកបក្សនៃរបបលោក ហ៊ុន សែន អំពីករណីរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស ដែលសហភាពអន្តរសភាបានកត់ត្រាទុកថែមទៀតផង។
ក្នុងជំនួបមួយទៀតកាលពីខែកញ្ញា រវាងមន្ត្រីការទូតជាន់ខ្ពស់អង់គ្លេសអ្នកស្រី ហិតឌ័រ វីល័រ (Heather Wheeler) ដែលជា រដ្ឋមន្ត្រីទទួលបន្ទុកកិច្ចការអាស៊ី និងប៉ាស៊ីហ្វិក នៃក្រសួងការបរទេសអង់គ្លេស ជាមួយនឹងលោក ប្រាក់ សុខុន ត្រូវបានមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសរបបលោក ហ៊ុន សែន គឺលោក មាស គឹមសេង យកមកបកស្រាយប្រាប់ប្រព័ន្ធឃោសនារបបនេះ ថា អ្នកស្រី ហិតឌ័រ វីល័រ សន្យាថា ប្រទេសអង់គ្លេស នឹងនៅតែផ្ដល់ការអនុគ្រោះពន្ធ EBA ដល់កម្ពុជា និងប្រទេសក្រីក្រដទៃទៀត ពេលអង់គ្លេសដកខ្លួនចេញពីសហភាពអឺរ៉ុប។
សារនេះធ្វើឱ្យមានប្រតិកម្មតបពីអង្គការយុទ្ធនាការសិទ្ធិកម្មកររោងចក្រកាត់ដេរពិភពលោក នៅអង់គ្លេស (Labour Behind the Label) និងសភាសហជីពពាណិជ្ជកម្ម (Trade Union Congress) ដែលសរសេរញត្តិកាលពីដើមខែតុលា អំពាវនាវឱ្យរដ្ឋាភិបាលអង់គ្លេស បញ្ឈប់ធ្វើសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ណាមួយ ដែលត្រូវផ្សព្វផ្សាយជាសាធារណៈ នាំឱ្យប៉ះពាល់ដល់ការសម្រេចចិត្តព្យួរការអនុគ្រោះពន្ធ EBA របស់សហភាពអឺរ៉ុប ព្រោះសហភាពអឺរ៉ុបកំពុងពិចារណាព្យួរការអនុគ្រោះពន្ធពីកម្ពុជា ដោយសារបញ្ហារំលោភសិទ្ធិមនុស្ស និងបំផ្លាញប្រជាធិបតេយ្យធ្ងន់ធ្ងរ។
បើទោះបីជាមន្ត្រីរបបលោក ហ៊ុន សែន អះអាងថា អង់គ្លេសបញ្ជាក់ថា នឹងនៅតែបន្តផ្ដល់ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA ដល់កម្ពុជា ក្រោយអង់គ្លេសចាកចេញពីសហភាពអឺរ៉ុបយ៉ាងណាក្តី ក៏មន្ត្រីការបរទេសអង់គ្លេស បង្ហើបប្រាប់អាស៊ីសេរី ថា មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់រូបនេះ មិនបានសន្យាដូច្នេះនោះឡើយ ព្រោះការបន្តផ្ដល់ការអនុគ្រោះពន្ធ EBA ឬមិនផ្ដល់ឱ្យកម្ពុជា គឺអាស្រ័យលើសេចក្ដីសម្រេចរបស់គណៈកម្មការអឺរ៉ុប ដែលកំពុងពិនិត្យ និងវាយតម្លៃស្ថានភាពរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស និងបំផ្លាញប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា ដែលនៅពេលនេះ ប្រទេសអង់គ្លេស ក៏កំពុងនៅជាសមាជិកមួយក្នុងគណៈកម្មការនេះដែរ។
មន្ត្រីដដែលរូបនេះ បញ្ជាក់បន្ថែមថា ប្រទេសកម្ពុជា ស្ថិតក្នុងស្ថានភាពពិសេស ខុសគ្នាពីស្ថានភាពប្រទេសក្រីក្រដទៃទៀត។ ពិសេសត្រង់ថា កម្ពុជាកំពុងរងការត្រួតពិនិត្យ ជុំវិញស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យនេះ។ ដូច្នេះ ការសម្រេច បើទោះបីក្រោយចាកចេញពីសហភាពអឺរ៉ុប ចក្រភពអង់គ្លេសមានសិទ្ធិស្វ័យសម្រេច ដោយឯករាជ្យខ្លួនឯងយ៉ាងក្ដី ក៏ការសម្រេចនេះ គឺចៀសមិនផុតពីស្របតាមអ្វីដែលគណៈកម្មការអឺរ៉ុប នឹងសម្រេចរឿងសិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យនេះដែរ។
មន្ត្រីអង្គការសង្គមស៊ីវិល និងអ្នកឃ្លាំមើលសង្គម តែងតែលើកឡើងអំពីក្ដីព្រួយបារម្ភ ចំពោះការខ្វះប្រភពព័ត៌មានឯករាជ្យ ក្រោយរបបក្រុងភ្នំពេញ បិទប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យនៅកម្ពុជា។ ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយក្នុងស្រុក ភាគច្រើនរងការរិះគន់ ថា ជាឧបករណ៍ឃោសនាឱ្យបក្សកាន់អំណាច និងផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានប្រជាភិថុតិ ជាជាងព័ត៌មានពិត៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។