ក្រុមមេដឹកនាំអាស៊ានផ្ដោតលើការស្វែងរកដំណោះស្រាយភូមា និងបញ្ហាជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូង
2024.10.09
ក្រុមមេដឹកនាំអាស៊ានបានពិភាក្សាលើប្រធានបទពីរសំខាន់គឺ បញ្ហាវិបត្តិនយោបាយនៅភូមា ឬ មីយ៉ាន់ម៉ា (Myanmar) និងបញ្ហាជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូង នៅថ្ងៃពុធ ទី៩ តុលា នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានលើកទី៤៤ និង ៤៥ នៅទីក្រុងវៀងចន្ទន៍ ប្រទេសឡាវ ដែលមានតំណាងរបបសឹកភូមាចូលរួមដែរ។
ការលើកឡើងអំពីវិបត្តិនយោបាយភូមានេះ នៅស្របពេលរបបយោធាឃុំខ្លួនអតីតមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់រដ្ឋាភិបាលស្របច្បាប់រហូតដល់ស្លាប់ ក្រោយពីដោះលែងបញ្ជូនទៅដល់មន្ទីរពេទ្យប៉ុន្មានម៉ោង កាលពីថ្ងៃទី៧ តុលា។
អ្នកជំនាញវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយ លោក ឯម សុវណ្ណារ៉ា មិនរំពឹងថា អាស៊ានមិនអាចដោះស្រាយវិបត្តិនយោបាយនៅភូមា និងដោះស្រាយបញ្ហាជម្លោះសមុទ្រខាងត្បូងបានឡើយ។
លោក ឯម សុវណ្ណារ៉ា បន្ថែមថា បញ្ហាចម្បងគឺ ប្រទេសជាសមាជិកមួយចំនួន ក៏មានបញ្ហានយោបាយប្រហាក់ប្រហែលនៅមីយ៉ាន់ម៉ាដែរ។
ការលើកឡើងរបស់លោក ឯម សុវណ្ណារ៉ា នេះ នៅស្របពេលក្រុមមេដឹកនាំអាស៊ាន កំពុងបើកកិច្ចប្រជុំនៅទីក្រុងវៀងចន្ទន៍ (Vientiane, Lao) ដោយផ្ដោតខ្លាំងលើបញ្ហាប្រឈមពីរសំខាន់ ក្នុងចំណោមប្រធានបទផ្សេងៗ ជាច្រើនទៀតគឺ សង្គ្រាមស៊ីវិលរ៉ាំរ៉ៃនៅភូមា និងបញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូង (South China Sea)។
នាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃ ដែលជានាយករដ្ឋមន្ត្រីវ័យក្មេងជាងគេ (៣៨ឆ្នាំ) និងជាកូនស្រីរបស់លោក ថាក់ ស៊ីន បានជំរុញឱ្យក្រុមមេដឹកនាំអាស៊ានយកចិត្តទុកដាក់លើវិបត្តិនយោបាយនៅភូមានេះឱ្យបានខ្លាំងក្លា។ អ្នកស្រី ផែថងថាន ស៊ីណាវ៉ាត្រា (Paethongtarn Shinawatra) បញ្ជាក់ថា ថៃនឹងជួយស្វែងរកដំណោះស្រាយនៅភូមានេះ ហើយអ្នកស្រីស្នើឱ្យមេដឹកនាំអាស៊ាន រៀបចំការពិគ្រោះយោបល់ក្រៅផ្លូវការ ដើម្បីព្យាយាមស្វែងរកដំណោះស្រាយនយោបាយនៅភូមានេះ។ អ្នកស្រីបានប្រាប់មេដឹកនាំអាស៊ានថា អាស៊ានគួរតែផ្ញើសារបង្រួបបង្រួមទៅកាន់មេដឹកនាំភូមាទាំងអស់ ដើម្បីឈានទៅមានដំណោះស្រាយនៅមុនពេលរបបសឹកចង់រៀបចំការបោះឆ្នោតនៅឆ្នាំ២០២៥ ខាងមុខនេះ។
ប្រធានអាស៊ានប្ដូរវេន និងជានាយករដ្ឋមន្ត្រីឡាវ លោក សនសៃ ស៊ីផាន់ដន (Sonexay Siphandone) ថ្លែងថា អាស៊ានមានបញ្ហាជាច្រើន។ លោកបន្ថែមថា ជោគជ័យរបស់អាស៊ានកន្លងមក ក៏ដោយសារការយល់ចិត្តគ្នា ហើយអាស៊ានជួយគ្នាទៅវិញទៅមក និងដំណើរការទៅតាមរបៀបរបបនៃគោលការណ៍អាស៊ាន។
នេះមិនមែនជាលើកទី១ ទេ ដែលក្រុមមេដឹកនាំអាស៊ានចង់ដោះស្រាយនយោបាយនៅភូមានេះ។ លោក ហ៊ុន សែន អតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រី បានបរាជ័យមុនគេ ក្នុងការស្វែងរកដំណោះស្រាយនយោបាយនៅភូមានេះ។ បន្ទាប់មកឥណ្ឌូនេស៊ី ក្នុងនាមជាប្រធានបណ្ដូរវេនអាស៊ាន កាលពីឆ្នាំ២០២៣ ឥណ្ឌូនេស៊ី ក៏មិនទទួលបានជោគជ័យដែរ ដោយសារតែមេដឹកនាំរបបយោធាភូមាមិនគោរពតាមគោលការណ៍ទាំង ៥ចំណុច ដែលបានព្រមព្រៀងគ្នា។
កិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានលើកទី៤៤ និង ៤៥ បានចាប់ផ្ដើមពីថ្ងៃទី៨ ដល់ថ្ងៃទី១១ តុលា។ ក្រុមមេដឹកនាំអាស៊ានទាំង១០ រួមទាំងកម្ពុជាផង និងចូលរួមកិច្ចប្រជុំជាមួយមេដឹកនាំមហាអំណាចមួយចំនួនទៀត ដូចជា ជប៉ុន កូរ៉េខាងត្បូង ឥណ្ឌា អូស្ត្រាលី ដែលនឹងពិភាក្សាអំពីបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ច ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ និងថាមពលជាដើម៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។