មន្ត្រីបក្ស​ភ្លើង​ទៀន​៖ អាជ្ញាធរ​បង្ក​ភាពភ័យខ្លាច​ដល់​ពលរដ្ឋ​នៅ​មណ្ឌល​បោះឆ្នោត​មួយ​ចំនួន

ដោយ យន់ សាមៀន
2022.06.05
មន្ត្រីបក្ស​ភ្លើង​ទៀន​៖ អាជ្ញាធរ​បង្ក​ភាពភ័យខ្លាច​ដល់​ពលរដ្ឋ​នៅ​មណ្ឌល​បោះឆ្នោត​មួយ​ចំនួន កងកម្លាំង​នគរបាល ដែល​អាជ្ញាធរ​ដាក់​ពង្រាយ​ការពារ​សន្តិសុខ​នៅ​មណ្ឌល​បោះឆ្នោត ក្នុង​ខ័ណ្ឌ​ដង្កោ រាជធានី​ភ្នំពេញ នៅ​ថ្ងៃ​ទី៥ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២២។
រូបភាពពីពលរដ្ឋ

អាជ្ញាធរ​មូលដ្ឋាន​មក​ពី​គណបក្ស​ប្រជា​ជន​កម្ពុជា​បង្ក​ការ​ភ័យ​ខ្លាច​ដល់​ប្រជាពលរដ្ឋ​នៅ​តាម​មណ្ឌល​បោះ​ឆ្នោត​មួយ​ចំនួន​នៅ​ថ្ងៃ​ឆ្នោត​ឃុំ​សង្កាត់​ថ្ងៃ​ទី៥ ខែ​មិថុនា។ មន្ត្រី​គណបក្ស​ភ្លើង​ទៀន និង​ប្រជា​ពលរដ្ឋ​ចាត់​ទុក​ទង្វើ​ទាំង​នោះ គឺ​ជា​ការ​រំលោភ​បំពាន​ច្បាប់​យ៉ាង​ធ្ងន់ធ្ងរ និង​គំរាម​កំហែង​ដល់​ឆន្ទៈ​របស់​ប្រជា​ពល​រដ្ឋ ដែល​មិន​អាច​ទទួល​យក​បាន​ឡើយ។ ប៉ុន្តែ​គណៈកម្មាធិការ​ជាតិ​រៀបចំ​ការ​បោះ​ឆ្នោត ជំរុញ​ឱ្យ​ភាគី​ពាក់​ព័ន្ធ​ដាក់​ពាក្យ​បណ្ដឹង​តាម​នីតិ​វិធី​ច្បាប់ ដើម្បី គ..ប ស៊ើប​អង្កេត​និង​ចាត់​វិធានការ។

ការ​បោះឆ្នោត​ជ្រើស​រើស​ក្រុម​ប្រឹក្សា​ឃុំ សង្កាត់ អាណត្តិ៥ នៅ​ថ្ងៃ​ទី៥ ខែ​មិថុនា មន្ត្រី​​គណបក្ស​ភ្លើង​ទៀន ប្រជាពលរដ្ឋ និង​អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល​រក​ឃើញ​ភាព​មិន​ប្រក្រតី​ស្ទើរ​គ្រប់​ឃុំ សង្កាត់ ដែល​បង្ក​ឡើង​ដោយ​អាជ្ញាធរ​មូលដ្ឋាន​របស់​គណបក្ស​ប្រជា​កម្ពុជា។ ករណី​ទាំង​នោះ​រួម​មាន​វត្ត​មាន​អាជ្ញាធរ​នៅ​ក្នុង​បរិវេណ​នៃ​ការិយាល័យ​បោះ​ឆ្នោត​ដោយ​ឈរ​ក្បែរ​អ្នក​បោះ​ឆ្នោត និង​ធ្វើ​សកម្មភាព​ផ្សេង​ទៀត។ រីឯ​ទីតាំង​នៅ​ក្បែរ​មណ្ឌល​បោះ​ឆ្នោត​វិញ អាជ្ញាធរ​ទាំង​នោះ​បាន​ប្រមូល​ផ្ដុំ​ជា​ក្រុម​តូចៗ អម​ដោយ​សៀវភៅ ប៊ិច ជា​ពិសេស​បញ្ជី​ឈ្មោះ​អ្នក​បោះ​ឆ្នោត​ថត​ចម្លង​រង់ចាំ​កត់​ឈ្មោះ ឬ​ហៅ​ពលរដ្ឋ​មក​ណែនាំ​មុន​ទៅ​អ្នក​បោះ​ឆ្នោត និង​ក្រោយ​បោះ​ឆ្នោត​រួច។ ពួក​គេ​អះអាង​ទង្វើ​ល្មើស​ច្បាប់​ទាំង​នោះ មិន​ត្រូវ​បាន គ..ប ទប់​ស្កាត់​ឱ្យ​ទាន់​ពេល​វេលា​ឡើយ។

ក្រុម​ការ​ងារ​បណ្ដោះអាសន្ន​នៃ​គណបក្ស​ភ្លើង​ទៀន ស្រុក​ឯកភ្នំ ខេត្ត​បាត់​ដំបង លោក ឡី សុខុន ប្រាប់​វិទ្យុ​អាស៊ី​សេរី នៅ​ព្រឹក​​ថ្ងៃ​ទី៥ ខែ​មិថុនា​ថា មេភូមិ មេឃុំ និង​បក្ខពួក​ជា​ច្រើន​នាក់​មក​ពី​គណបក្ស​ប្រជា​ជន​កម្ពុជា​បាន​ដើរ​កៀរ​គរ និង​ឈរ​ចាំស្ទាក់​កត់​ឈ្មោះ​ពលរដ្ឋ​នៅ​ក្បែរ​ការិយាល័យ​បោះ​ឆ្នោត​ដូច​ជា​ឃុំ​ពាម​ឯក ឃុំព្រែក​នរិន្ទ និង​ឃុំ​សំរោង​ក្នុង​ជា​ដើម។ មន្ត្រី​បក្ស​ភ្លើង​ទៀន​រូប​នេះ​ឱ្យ​ដឹង​ថា​លោក​បាន​ស្នើ​ទៅ​គណៈកម្មការ​ឃុំ​រៀបចំ​ការ​បោះ​ឆ្នោត​ និង​ប៉ូលិស​ប្រចាំ​ការ​នៅ​ទី​នោះ​ឱ្យ​ចាត់​វិធាន​ការ​ទប់​ស្កាត់​ដែរ ប៉ុន្តែ​ពួកគេ​មិន​អើពើ​នោះ​ទេ។ លោក​ថា ផ្ទុយ​ទៅវិញ​មន្ត្រី​បក្ស​ប្រជាជន​បែរ​ជា​ដាក់​ពាក្យ​ប្ដឹង​គំរាម​កំហែង​រូប​លោក​ឱ្យ​លុប​វីដេអូ​ទាក់ទង​សកម្មភាព​មិន​ប្រក្រតី​ទាំង​នោះ​ទៅ​វិញ។ លោក ឡី សុខុន លោក​ចាត់​ទុក​ទង្វើ​ទាំង​នេះ គឺ​ការ​រំលោភ​បំពាន​ច្បាប់ និង​គំរាម​កំហែង​ដល់​អ្នក​បោះ​ឆ្នោត​យ៉ាង​ធ្ងន់ធ្ងរ​ដោយ​មិន​អាច​ទទួល​យក​បាន​ឡើយ៖ «ថ្ងៃ​នេះ​ថ្ងៃ​បោះ​ឆ្នោត​សកម្ម​សម្បើម​ម្ល៉េះ ក្នុង​ការ​ហៅ​ប្រជាពលរដ្ឋ​ដោយ​មាន​ក្រដាស​ស្នាម​គរៗ មាន​ក្រុម​ការងារ​ឈរ​ហៅ​ប្រជា​ពលរដ្ឋ​ឱ្យ​ចូល​កន្លែង​គេ និង​ធីក (tick) លើ​ឈ្មោះ​នីមួយៗ អាក្រក់​មិន​អាច​ទទួល​យក​បាន​ទេ»

ស្រដៀង​គ្នា​នេះ​ដែរ ប្រធាន​ក្រុម​ការងារ​បណ្ដោះអាសន្ន​ប្រចាំ​រាជធានី​ភ្នំពេញ​លោក សរ ឡង់ដេត រក​ឃើញ​ថា​ស្ទើរ​គ្រប់​សង្កាត់​នៅ​រាជធានី​ភ្នំពេញ​ដាក់​កម្លាំង​ប៉ូលិស​ច្រើន​លើស​លុប និង​ឈរ​កៀក​ការិយាល័យ​បោះ​ឆ្នោត ហើយ​អាជ្ញាធរ​មូលដ្ឋាន​ទៀត​សោត​ឈរ​ឃ្លាំ​មើល​អ្នក​បោះ​ឆ្នោត​នៅ​មុខ​ការិយាល័យ​បោះ​ឆ្នោត​ផង​ដែរ។ លោក​ឱ្យ​ដឹង​ថា​ភ្នាក់​ងារ​គណបក្ស​របស់​លោក​បាន​ស្នើ​ដល់​គណៈកម្មការ​សង្កាត់​រៀបចំ​ការ​បោះ​ឆ្នោត​ដែរ តែ​ពុំ​មាន​ប្រសិទ្ធិ​ភាព​នោះ​ទេ ហើយ​លោក​ចាត់​ទុក​សកម្ម​ភាព​នេះ គឺ​ដាក់​ការ​សម្ពាធ និង​បំភិត​បំភ័យ​ដល់​អ្នក​បោះ​ឆ្នោត៖ «គឺ​ជា​រឿង​គំរាម​កំហែង​ដល់​អង្គ​បោះ​ឆ្នោត ក៏​ដូច​ប្រជា​ពល​រដ្ឋ​ទូទៅ​ដែរ គឺ​ជា​រឿង​សំខាន់ ហើយ​វា​ខុស​នីតិ​វិធី​ច្បាប់»

ក្រៅ​ពី​ការ​គំរាម​កំហែង​នៅ​តាម​មណ្ឌល​​បោះ​ឆ្នោត​នៅ​ខេត្ត​បាត់​ដំបង និង​រាជ​ធានី​ភ្នំពេញ ករណី​បែប​នេះ ក៏​កើត​មាន​នៅ​ខេត្ត​កំពង់​ស្ពឺ សៀម​រាប ព្រះ​សីហនុ និង​ខេត្ត​មួយ​ចំនួន​ទៀត​ដែរ។ សកម្មភាព​ទាំង​នោះ​ភាគ​ច្រើន​ប្រព្រឹត្ត​ដោយ​អាជ្ញាធរ​មូលដ្ឋាន​ដែល​គាំទ្រ​គណបក្ស​កាន់​អំណាច។ មន្ត្រី​គណបក្ស​ភ្លើង​ទៀន​អះ​អាង​ថា ពួក​គេ​នឹង​​ដាក់​​ពាក្យ​​បណ្ដឹង​​ទៅ​​គណៈកម្មការ​ឃុំ សង្កាត់ រៀបចំ​ការ​បោះ​ឆ្នោត​តាម​នីតិ​វិធី​ច្បាប់ ទោះ​យ៉ាង​ពួកគេ​​ហាក់​​គ្មាន​​ជំនឿ ថា​ស្ថាប័ន​បោះ​ឆ្នោត​ផ្តល់​យុត្តិធម៌​ក៏​ដោយ។

ទាក់ទង​រឿង​នេះ គណៈ​គណៈកម្មាធិការ​រៀបចំ​ការ​បោះ​ឆ្នោត (..) លោក ហង្ស ពុទ្ធា ថា តាម​ច្បាប់​ចម្ងាយ ១៥ម៉ែត្រ​ពី​ការិយាល័យ​បោះ​ឆ្នោត​ដាក់​សមត្ថកិច្ច​ម្នាក់ និង​ចម្ងាយ ១០០ម៉ែត្រ​ដាក់​សមត្ថកិច្ច​ពីរ​នាក់។ លោក​បន្ថែម​ថា​ថ្ងៃ​បោះ​ឆ្នោត​នេះ​ច្បាប់​ក៏​មិន​អនុញ្ញាត​ឱ្យ​អាជ្ញាធរ​ដើរ​ប្រមូល​ពលរដ្ឋ​ឱ្យ​ទៅ​បោះ​ឆ្នោត​នោះ​ទេ។ ទោះ​យ៉ាង​ណា​ក្ដី លោក​ថា​បើ​គណបក្ស​នយោបាយ​យល់​អាជ្ញាធរ​អនុវត្ត​ផ្ទុយ​ពី​ច្បាប់​លោក​លើក​ទឹក​ចិត្ត​ឱ្យ​ដាក់​ពាក្យ​បណ្ដឹង​មក គ..ប តាម​នីតិវិធី​ច្បាប់ ដើម្បី​ស្រាវជ្រាវ និង​ចាត់​វិធាន​ការ​តាម​ផ្លូវ​ច្បាប់៖ «បើ​សិន​មាន​អ្នក​ប្រមូល​ដឹក​ជញ្ជូន ហើយ​ថ្ងៃ​ហ្នឹង​ហើយ​នៅ​តែ​ប្រាប់​ថា អ្នក​ឯង​ត្រូវ​ទៅ​ជា​មួយ​ខ្ញុំ ត្រូវ​បោះ​ឆ្នោត​ឱ្យ​ខ្ញុំ នោះ​ជា​ការ​ខុស​ឆ្គង​ហើយ អ៊ីចឹង​កម្រិត​ទោស​ទណ្ឌ​ទាំង​ឡាយ​ត្រូវ​ផ្នែក​ទៅ​លើ​អ្វី​ដែល​រក​ឃើញ ប៉ុន្តែ​បញ្ហា​សំខាន់​សូម​ឱ្យ​មាន​ការ​ប្ដឹង​ជា​លាយ​លក្ខណ៍​អក្សរ​ដោយ​បញ្ជាក់​ទី​​កន្លែង​ពិតប្រាកដ»

ទោះ​បី​ច្បាប់​ចែង​ថា ពលរដ្ឋ​​​មាន​​​សិទ្ធិ​​​​គូស​​​លើ​​​សន្លឹក​​ឆ្នោត​ដោយ​សម្ងាត់ ដើម្បី​​ជ្រើស​​រើស​​​តំណាង​មក​ពី​គណបក្ស​នយោបាយ​​​ដែល​​​ខ្លួន​​​ពេញ​​​ចិត្ត ដោយ​​​គ្មាន​​ការ​​​បំភិត​​បំភ័យ និង​​​គំរាម​​​កំហែង​​​ក៏​ដោយ។ ផ្ទុយ​ទៅ​វិញ​ប្រជា​ពលរដ្ឋ​ដែល​បាន​បោះ​ឆ្នោត​នៅ​ឃុំ​ត្រពាំង​ជោរ ស្រុក​ឱរ៉ាល់ ខេត្តកំពង់ស្ពឺ សុំ​មិន​បញ្ចេញ​ឈ្មោះ​អះអាង​ថា​ប្រជា​ការ​ពារ អនុ​ភូមិ មេភូមិ​ជា​ច្រើន​នាក់​ចាំ​អង្គុយ​កត់​ឈ្មោះ និង​ណែនាំ​ប្រជា​ពលរដ្ឋ​មុន​ចូល​ទៅ​ក្នុង​មណ្ឌល​បោះ​ឆ្នោត។ លោក​បន្ត​ថា សកម្មភាព​របស់​អាជ្ញាធរ​បាន​ធ្វើ​ឱ្យ​អ្នក​បោះ​ឆ្នោត​ខ្លះ​ភ័យ​តក់​ស្លុត ហើយ គ..ប មិន​ចេញ​មុខ​ដោះ​ស្រាយ​ឡើយ។ ដូច្នេះ​លោក​យល់​ថា​ការ​បោះ​ឆ្នោត​ឃុំ សង្កាត់​អាណត្តិ​ទី៥ នេះ​នឹង​មិន​យុត្តិធម៌ និង​មិន​ឆ្លុះ​បញ្ចាំង​ឆន្ទៈ​ពិត​ប្រាកដ​​របស់​ពលរដ្ឋ​នោះ​ទេ៖ «ខ្ញុំ​ចង់​សួរ​ទៅ​ គ..ប ទាល់​តែ​ប្ដឹង​ទៅ​ទើប​មាន​ចំណាត់​ការ ឃើញ​នៅ​មុខ​ធ្វើ​អត់​ឮ​អត់​ដឹង ឬ​យ៉ាង​ណា។ ធ្វើ​ឱ្យ​ល្អ​ទៅ​ប្រជា​ពលរដ្ឋ​ស្រឡាញ់​ហើយ បោះ​ឆ្នោត​ឱ្យ​ហើយ ដោយ​មិន​បាច់​ធ្វើ​អំពើ​មិន​ថ្លៃថ្នូរ ដែល​ខុស​ពី​ច្បាប់​អ៊ីចឹង​ទេ»

ជុំវិញ​រឿង​នេះ ក្រុម​សង្គម​ស៊ីវិល​ក៏​សង្កេត​ឃើញ​ស្រដៀង​នឹង​ការ​លើក​ឡើង​របស់​មន្ត្រី​បក្ស​ភ្លើង​ទៀន និង​ប្រជា​ពលរដ្ឋ​ដែរ។ មន្ត្រី​ជាន់​ខ្ពស់​ផ្នែក​អង្កេត និង​តស៊ូ​មតិ​នៃ​អង្គការ​ខុមហ្រ្វែល (Comfrel) លោក កន សាវាង្ស មើល​ឃើញ​ថា​មេ​ភូមិ មេឃុំ​មួយ​ចំនួន​បាន​ធ្វើ​សកម្ម​ភាព​ដោយ​សេរី​នៅ​ក្នុង​បរិវេណ​ការិយាល័យ​បោះ​ឆ្នោត ដែល​ផ្ទុយ​ទៅ​នឹង​ច្បាប់​បោះ​ឆ្នោត។ លោក​បន្ត​ថា បញ្ហា​នេះ ពុំ​ឃើញ​គណៈកម្មការ​ឃុំ សង្កាត់​រៀបចំ​ការ​បោះ​ឆ្នោត​ចុះ​ត្រួត​ពិនិត្យ ឬ​មាន​ចំណាត់​ការ​ណា​មួយ​ណា​នោះ​ទេ៖ «នីតិ​វិធី​មាន​តែ​ប្ដឹង​ទេ ប៉ុន្តែ​ប្ដឹង​ហើយ​គេ​មិន​ដោះ​ស្រាយ​វា​ជា​រឿង​មួយ​យើង​មាន​អំណះអំណាង​គ្រប់​គ្រាន់​ថា គ..ប ឬ​គណៈ​កម្ម​ការ​ឃុំ សង្កាត់ រៀបចំ​ការ​បោះ​ឆ្នោត ឬ​ក៏​គណៈកម្មការ​ការិយាល័យ​រៀបចំ​ការ​បោះ​ឆ្នោត​ហ្នឹង​អត់​យក​ចិត្ត​ទុក​ដាក់ ហើយ​បើ​សិន​ជា​ប្ដឹង​ហើយ​គាត់​អត់​ចាត់​ការ។ អ៊ីចឹង​ខ្ញុំ​ថា យន្តការ ដែល​ដោះ​ស្រាយ​ធ្វើ​តាម​រយៈ​បណ្ដឹង ឬ​ត្រូវ​តែ​ប្ដឹង​បើ​សិន​មើល​ឃើញ​ភាព​មិន​ប្រក្រតី​ណា​មួយ​កើត​ឡើង ដែល​យល់​ឃើញ​ថា មិន​ត្រឹម​ត្រូវ»

អង្គការ​លីកាដូ​បាន​ទទួល​ការ​រាយការណ៍​ពី​រាជ​ធានី​-ខេត្ត​ចំនួន១៦ ដោយ​មើល​ឃើញ​ពី​វត្ត​មាន​របស់​អាជ្ញាធរ​មូលដ្ឋាន​ អង្គុយ​ចាំ​នៅ​ក្នុង ឬ​ក្រៅ​ទីតាំង​បោះ​ឆ្នោត ឬ​ជួយ​សម្រប​សម្រួល​ឱ្យ​ពលរដ្ឋ​បាន​​ចូល​ទៅ​កាន់​ការិយាល័យ​បោះ​ឆ្នោត​ដូច​ជា​មេភូមិ​ មេឃុំ ​ឬ​ចៅ​សង្កាត់ ឬ​អភិបាល​ស្រុក​ និង​អាជ្ញាធរ​ផ្សេង​ទៀត។ អង្គការ​ដដែល​ឱ្យ​ដឹង​ថា ភាគ​ច្រើន​ករណី​ទាំង​នេះ អាជ្ញាធរ​​បាន​កត់​ត្រា​ឈ្មោះ ឬ​ចំនួន​ប្រជា​ពលរដ្ឋ​ដែល​បាន​ទៅ​បោះ​ឆ្នោត។ ម្យ៉ាង​ទៀត​មេ​ភូមិ និង​អនុ​ប្រធាន​ភូមិ​ បាន​អង្គុយ​នៅ​ក្រៅ​ច្រក​ចូល​នៃ​ទីតាំង​បោះ​ឆ្នោត និង​តម្រូវ​ឱ្យ​ពលរដ្ឋ​​ប្រាប់​ឈ្មោះ​ពួក​គាត់​ក្រោយ​ពី​ការ​បោះ​ឆ្នោត​រួច។ ក្រៅ​ពី​នេះ ក៏​មាន​ករណី​ដែល​អាជ្ញាធរ​មូលដ្ឋាន​ចុះ​តាម​ផ្ទះ​ប្រជា​ពលរដ្ឋ​​នីមួយៗ ដើម្បី​សួរ​នាំ​ប្រជា​ពលរដ្ឋ​​អំពី​អ្នក​ដែល​ពួក​គេ​បោះ​ឆ្នោត​ឱ្យ និង​ការ​បង្ហាញ​វត្ត​មាន​នៃ​ទាហាន​ប្រដាប់​ដោយ​អាវុធ​នៅ​ក្បែរ​ទីតាំង​បោះ​ឆ្នោត​ទៀត​ផង៕

សូមចុចតំណភ្ជាប់​នេះ ប្រសីនបើ​លោកអ្នកចង់អាន​ព័ត៌មាននេះ ជាភាសា​អង់គ្លេស៖ Cambodia opposition decries intimidation as ruling party claims local election sweep…

កំណត់​ចំណាំ​ចំពោះ​អ្នក​បញ្ចូល​មតិ​នៅ​ក្នុង​អត្ថបទ​នេះ៖ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។

បញ្ចេញ​មតិយោបល់៖

បញ្ចូលមតិរបស់អ្នកដោយបំពេញទម្រង់ខាងក្រោមជាអក្សរសុទ្ធ។ មតិនឹងត្រូវសម្រេចដោយអ្នកសម្របសម្រួល និងអាចពិនិត្យកែប្រែឲ្យស្របតាម លក្ខខណ្ឌនៃការប្រើប្រាស់ របស់វិទ្យុអាស៊ីសេរី។ មតិនឹងមិនអាចមើលឃើញភ្លាមៗទេ។ វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនទទួលខុសត្រូវចំពោះខ្លឹមសារនៃមតិដែលបានចុះផ្សាយឡើយ។ សូមគោរពមតិរបស់អ្នកដទៃ ហើយប្រកាន់ខ្ជាប់នូវការពិត។