គណបក្សភ្លើងទៀនប្រកាសមិនទទួលស្គាល់លទ្ធផលបោះឆ្នោតឃុំ-សង្កាត់ អាណត្តិទី៥
2022.06.06
(ពីឆ្វេងទៅស្តាំ) លោក ថាច់ សេដ្ឋា អ្នកនាំពាក្យគណបក្ស, លោក សុន ឆ័យ អនុប្រធានគណបក្ស និងលោក លី សុធារ៉ាយុត្តិ អគ្គលេខាធិការគណបក្សភ្លើងទៀន។
រូប៖ គណបក្សភ្លើងទៀន
គណបក្សភ្លើងទៀនប្រកាសមិនទទួលស្គាល់លទ្ធផលបោះឆ្នោតជ្រើសរើសឃុំ សង្កាត់អាណត្តិទី៥ ដោយសារលទ្ធផលដែលចេញពីការបោះឆ្នោតនោះមិនឆ្លុះបញ្ចាំងពីឆន្ទៈពិតប្រាកដរបស់ពលរដ្ឋ និងរំលោភបំពានច្បាប់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរដែលបង្ហាញពីសកម្មភាពនៃការលួចបន្លំសន្លឹកឆ្នោត។ ប៉ុន្តែគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតអះអាងថា ដំណើរការនៃការបោះឆ្នោតបានប្រព្រឹត្តទៅជាប្រក្រតី ត្រឹមត្រូវ មានសន្តិសុខ សុវត្ថិភាព និងសណ្តាប់ធ្នាប់ល្អ។
គណបក្សភ្លើងទៀនបានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍នៅថ្ងៃទី៦ ខែមិថុនា ថាការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់មានបរិយាកាសមិនស្មើភាពដោយសារពលរដ្ឋពុំមានសេរីភាពក្នុងការចូលរួមផ្នែកនយោបាយ និងការបញ្ចេញមតិ។ គណបក្សភ្លើងទៀនមើលឃើញថា មន្រ្តីស្ថាប័នបោះឆ្នោតពីថ្នាក់លើរហូតដល់ថ្នាក់ក្រោមសុទ្ធសឹងជាមន្រ្តីមកពីគណបក្សប្រជាជាកម្ពុជា។ បេក្ខជន និងអ្នកសង្កេតការណ៍របស់គណបក្សភ្លើងទៀនត្រូវទទួលរងការគាបសង្កត់ និងការបំភិតបំភ័យ។ ទន្ទឹមនឹងនេះ ក៏មានសកម្មភាពគៀងគរពលរដ្ឋតាមរយៈការទិញសន្លឹកឆ្នោត ការតាមដាន ការសំឡុត ការគំរាមកំហែងជាហូរហែរដោយមិនមានការអង្កេត និងទប់ស្កាត់ពី គ.ជ.ប ឡើយ។
គណបក្សភ្លើងទៀនលើកឡើងថា នៅថ្ងៃបោះឆ្នោតស្ទើរគ្រប់មណ្ឌលបោះឆ្នោតទូទាំងប្រទេសបានបិទទ្វារចាក់សោរបង ចាប់ពីម៉ោង៣រសៀលដោយបណ្តេញពលរដ្ឋចេញ មិនឱ្យតាមដានការរាប់សន្លឹកឆ្នោត និងបណ្តេញភ្នាក់ងារមកពីគណបក្សនយោបាយក្រៅរដ្ឋាភិបាលចេញពីការិយាល័យបោះឆ្នោតជាដើម ហើយករណីខ្លះគណៈកម្មការឃុំសង្កាត់រៀបចំការបោះឆ្នោត មិនអនុញ្ញាតឱ្យថតលទ្ធផលបោះឆ្នោត ដែលបិទនៅការិយាល័យបោះឆ្នោតទៀតផង។ ផ្ទុយទៅវិញអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន និងតំណាងអង្គការសង្កេតការណ៍ របស់បក្សកាន់អំណាចមានសិទ្ធិនៅក្នុងបរិវេនទីតាំងទាំងនោះដោយសេរី។ គណបក្សភ្លើងទៀន ចាត់ទុកការរំលោភបំពានទាំងនេះ រួមទាំងករណីរំលោភបំពានជាច្រើនទៀតថា បង្ហាញពីសកម្មភាពនៃការលួចសន្លឹកឆ្នោត។
អនុប្រធានគណបក្សភ្លើងទៀនលោក សុន ឆ័យ ថ្លែងក្នុងសន្និសីទនៅរសៀលថ្ងៃ០៦ ខែមិថុនា ដោយចាត់ទុកការបោះឆ្នោតថ្នាក់ឃុំ សង្កាត់នេះថា មិនប្រព្រឹត្តដោយសេរីត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌នោះទេ ដោយសារគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតមិនឯករាជ្យ និងហាក់លម្អៀងទៅរកគណបក្សកាន់អំណាច ខណៈ អាជ្ញាធរមិនអព្យាក្រិត្យ។ លោកបញ្ជាក់ថា គណបក្សភ្លើងទៀន មិនទទួលស្គាល់លទ្ធផលបោះឆ្នោតឃុំសង្កាត់ដែលមិនឆ្លុះបញ្ចាំងអំពីឆន្ទៈរបស់ពលរដ្ឋឡើយ។ ប៉ុន្តែលោកថា ជំហររបស់គណបក្សមិនធ្វើបាតុកម្មប្រឆាំងលទ្ធផលបោះឆ្នោតដូចលើកមុនៗនោះទេ។
ទោះយ៉ាងណា លោករំពឹងថា លទ្ធបោះឆ្នោតនេះនឹងបើកផ្លូវចរចាជាមួយគណបក្សកាន់អំណាច ដើម្បីឈានដោះស្រាយបញ្ហានយោបាយ និងកែលម្អស្ថានប័នបោះឆ្នោតឱ្យល្អប្រសើរឡើងវិញ៖ «យើងប្រកាសនៅថ្ងៃនេះថាយើងអត់មានផែនការធ្វើបាតុកម្មទេ ប៉ុន្តែយើងត្រូវលើកឡើងនូវបញ្ហា កង្វល់របស់យើង ឬកង្វល់របស់ពលរដ្ឋម្ចាស់ឆ្នោតដែរ ពីភាពមិនប្រកតីដែលប៉ះពាល់ដល់ឆន្ទៈរបស់លោក ហើយយើងសូមឱ្យមានការកែលម្អ ដូច្នេះគណបក្សភ្លើងមានជំហរចង់ដោះស្រាយ និងជជែកគ្នា»។
ឆ្លើយតបរឿងនេះ អ្នកនាំពាក្យគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត(គ.ជ.ប)លោក ហង្ស ពុទ្ធា អះអាងថា ដំណើរការនៃការបោះឆ្នោតនេះបានប្រព្រឹត្តទៅរលូន មានសន្តិសុខ សុវត្ថិភាព និងសណ្តាប់ធ្នាប់ល្អ ដែលធ្វើឱ្យអ្នកសង្កេតការណ៍ជាតិ និងអន្តរជាតិបានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ទទួលស្គាល់ មិនដូចការចោទប្រកាន់របស់គណបក្សភ្លើងទៀននោះទេ។ ប៉ុន្តែលោកថា គ.ជ.ប នឹងទទួលយកអនុសាសន៍ទាំងអស់ ដើម្បីឱ្យការបោះឆ្នោតល្អប្រសើរ៖ «ការទទួលយកបាន ឬទទួលយកមិនបានមិនអាស្រ័យលើភាសានយោបាយរបស់គណបក្សនយោបាយណាមួយនោះទេ ផ្ទុយទៅវិញមានគណបក្ស និងអ្នកសង្កេតការណ៍ជាតិ និងអន្តរជាតិជាច្រើនបានបង្ហាញការអបអរចំពោះការរៀបចំឱ្យមានដំណើរការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សានេះ»។
វិទ្យុអាស៊ីសេរីមិនអាចទាក់ទងអ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាលោក សុខ ឥសាន ដើម្បីបញ្ជាក់ជុំវិញរឿងនេះបាននៅឡើយនៅថ្ងៃទី៦ ខែមិថុនា។ ប៉ុន្តែលោក សុខ ឥសាន អះអាងនៅក្នុងកម្មវិធីផ្សាយផ្ទាល់របស់វិទ្យុអាស៊ីសេរីកាលពីយប់ថ្ងៃទី៥ ខែមិថុនា ថាការបោះឆ្នោតនេះ គឺជាការបោះឆ្នោត «ដ៏ល្អបំផុត»។
ទោះយ៉ាងណា នៅមុនការបោះឆ្នោតនេះ ការិយាល័យឧត្ដមស្នងការសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិសម្តែងការព្រួយបារម្ភ ដោយសារតែឃើញមានលំនាំនៃការគំរាមកំហែង ការបំភិតបំភ័យ និងការចាប់ខ្លួនបេក្ខជនមួយចំនួនដាក់ពន្ធនាគារ។ យ៉ាងហោចណាស់ មានបេក្ខជន និងសកម្មជនគណបក្សភ្លើងទៀនចំនួន ៦នាក់ត្រូវអាជ្ញាធរចាប់ខ្លួននៅមុន និងក្នុងអំឡុងពេលយុទ្ធនាការឃោសនាបោះឆ្នោត។
ចំណែកអង្គការសមាជិកសភាអាស៊ានដើម្បីសិទ្ធិមនុស្ស (APHR) ក៏បានថ្កោលទោសចំពោះយុទ្ធនាការយាយី និងបំភិតបំភ័យលើសមាជិកគណបក្សប្រឆាំងអំឡុងពេលឃោសនាបោះឆ្នោត ជាពិសេសការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញលើបេក្ខជនគណបក្សភ្លើងទៀន។ សមាជិកសភាម៉ាឡេស៊ី និងជាសមាជិកនៃអង្គការ APHR អ្នកស្រី ម៉ារៀ ជិន អាប់ឌុលឡា (Maria Chin Abdullah) លើកឡើងថា វាជារឿងដែលមិនអាចទៅរួចនោះទេ ក្នុងការរៀបចំការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងយុត្តិធម៌ ក្នុងបរិយាកាសមួយដែលពោរពេញទៅដោយការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញលើអ្នកនយោបាយប្រឆាំង។ អ្នកស្រីបន្តថា ថ្វីបើគណបក្សចំនួន១៧ ត្រូវបានគេអនុញ្ញាតឱ្យឈរឈ្មោះបោះឆ្នោតក្ដី ដំណើរការទាំងមូលមិនអាចចាត់ទុកថា ជាការអនុវត្តលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងពហុបក្សបានឡើយ នៅពេលដែលគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជារបស់លោក ហ៊ុន សែន មិនព្រមឱ្យអ្នកដែលចូលរួមប្រកួតប្រជែង ធ្វើយុទ្ធនាការឃោសនាបានដោយសេរី និងមានសុវត្ថិភាពនោះ។
គ.ជ.ប អះអាងថា តួលេខចុងក្រោយបង្ហាញថា មានពលរដ្ឋជាង ៨០% ឬស្មើនឹងជាង ៧លាន៣សែននាក់បានចេញទៅបោះឆ្នោត ក្នុងចំណោមពលរដ្ឋមានឈ្មោះក្នុងបញ្ជីបោះឆ្នោតសរុបជាង ៩លាន២សែននាក់។ ផ្អែកតាមតួលេខនេះ ចំនួនពលរដ្ឋចេញទៅបោះឆ្នោតឃុំ-សង្កាត់នៅអាណត្តិនេះ បានធ្លាក់ចុះប្រមាណជាង ១០% បើធៀបនឹងចំនួនពលរដ្ឋចេញទៅបោះឆ្នោតនៅមុនពេលរម្លាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិកាលពីអាណត្តិទី៤ ដែលមានរហូតដល់ជាង ៩០%។
លទ្ធផលបឋមចេញផ្សាយដោយគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត ហៅកាត់ថា គ.ជ.ប គិតត្រឹមល្ងាចថ្ងៃទី៦ ខែមិថុនា ឱ្យដឹងថា គណបក្សភ្លើងទៀនកំពុងមានប្រៀបជាងបក្សកាន់អំណាចតែ៤ឃុំប៉ុណ្ណោះ ក្នុងចំណោមឃុំសង្កាត់ទាំង ១.៦៥២ ដែលគណបក្សនេះអាចឈ្នះតំណែងមេឃុំ រួមមាន ៣ឃុំនៅខេត្តកំពង់ធំ គឺឃុំចំណាលើនៅស្រុកស្ទោង ឃុំដូង និងឃុំក្រយានៅស្រុកប្រាសាទបល្ល័ង្គ និង១ឃុំនៅខេត្តកំពង់ចាម គឺឃុំផ្តៅជុំក្នុងស្រុកជើងព្រៃ។ ក្រៅពីនោះ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាកំពុងនាំមុខទាំងស្រុង ហើយពុំមានគណបក្សដទៃទៀតណាមួយទទួលបានសំឡេងឆ្នោតនាំមុខបក្សកាន់អំណាចនៅតាមឃុំ-សង្កាត់ដទៃទៀតនៅទូទាំងប្រទេសឡើយ។ មន្រ្តីគណបក្សភ្លើងទៀនបញ្ជាក់ថា គណបក្សភ្លើងទៀនអាចទទួលបានអាសនៈក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ ជាង២ពាន់អាសនៈក្នុងចំណោមអាសនៈសរុបចំនួនជាង១ម៉ឺន (១១៦២២)។ ដូច្នេះ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាអាចទទួលបានអាសនៈឃុំ សង្កាត់ជាង៩ពាន់៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- រដ្ឋាភិបាលកាត់ដីគម្របព្រៃឈើនៅខេត្តព្រះសីហនុជិត៣០ហិកតារឲ្យប្រពន្ធលោក នេត សាវឿន
- អាជីវករនៅភ្នំពេញខ្លះត្អូញត្អែរលក់ដូរមិនសូវដាច់ក្នុងថ្ងៃបុណ្យអុំទូក
- សម្ព័ន្ធភាពចាក់ស្រេះរវាងគ្រួសារអ្នកកាន់អំណាច និងគ្រួសារអ្នកជំនួញ «អាចបង្កផលប៉ះពាល់ប្រយោជន៍ជាតិធ្ងន់ធ្ងរ»
- គ្រួសារថា អាជ្ញាធរបង្ខំឱ្យលោក កង សារ៉ន សុំទោសជាថ្នូរទទួលបានសេរីភាពឡើងវិញ
- សង្គមស៊ីវិលបារម្ភពីករណីបង្ខាំងមនុស្ស និងចាប់ជំរិតផ្ទុះឡើងវិញនៅកម្ពុជា
អត្ថបទពេញនិយម
នយោបាយ
- ពលរដ្ឋនៅសង្កាត់ព្រែកជ្រៃ ព្រំដែនកម្ពុជា-វៀតណាមព្រួយបារម្ភពីការបាត់បង់ទឹកដីទៅវៀតណាម
- ក្រុមស្ត្រីភៀសខ្លួនតស៊ូមតិតាមបណ្ដាញសង្គម
- សកម្មជនភៀសខ្លួននៅម៉ាឡេស៊ី ថា ប៉ូលិសប៉ុនប៉ងចាប់ខ្លួនពួកគាត់ តាមសំណើរបស់អាជ្ញាធរខ្មែរ
- តើការដឹកនាំរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា និងថៃ ដូចឬខុសដូចម្ដេចខ្លះ ក្នុងរយៈពេល៣ខែនេះ?
- រដ្ឋសភាកម្ពុជា «គ្មានអំណាចត្រួតពិនិត្យអ្វីទាំងអស់» លើរដ្ឋាភិបាល ក្រោយអវត្តមានបក្សប្រឆាំង