គណបក្ស​ភ្លើងទៀន​ប្ដឹង​តវ៉ា​ទៅ​គ.ជ.ប ឲ្យ​ពិនិត្យ​ដំណើរ​ការ​នៃ​ការ​បោះឆ្នោត​ឡើង​វិញ

ដោយ ទីន ហ្សាការីយ៉ា
2022.06.06
គណបក្ស​ភ្លើងទៀន​ប្ដឹង​តវ៉ា​ទៅ​គ.ជ.ប ឲ្យ​ពិនិត្យ​ដំណើរ​ការ​នៃ​ការ​បោះឆ្នោត​ឡើង​វិញ អង្គការ​​លី​កា​ដូ ​បាន​​ទទួល​ការ​​រាយការណ៍​​​ពី​​រាជធានី​-​ខេត្ត​ចំនួន​​១​៦​​ផ្សេង​គ្នា​ ​អំពី​​វត្តមាន​​របស់​​អាជ្ញាធរ​​មូលដ្ឋាន​ ​អង្គុយ​​ចាំ​​នៅ​ក្នុង​ ​ឬ​​ក្រៅ​ទី​តាំង​​បោះឆ្នោត​ ​ឬ​​ជួយ​​សម្របសម្រួល​​ឱ្យ​​ពលរដ្ឋ​​បាន​​ចូល​​ទៅ​​កាន់​​​ការិយាល័យ​​បោះឆ្នោត​ ​ក្នុង​​នោះ​​មាន​​មេភូមិ​ ​មេឃុំ​​ឬ​​ចៅសង្កាត់​ ​ឬ​​ចៅហ្វាយស្រុក​ ​ក៏ដូចជា​​អាជ្ញាធរ​​ផ្សេងទៀត​​នៅក្នុងការ​បោះឆ្នោត​កាល​ពី​ថ្ងៃអាទិត្យ ទី៥ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២២​។​
រូប៖ លីកាដូ

មន្ត្រី​គណបក្ស​ភ្លើងទៀន​​ដាក់​​ពាក្យ​​បណ្ដឹង​​ប្ដឹង​តវ៉ា​ទៅ​គ.ជ.ប ដើម្បី​ឲ្យ​ស្ថាប័ន​នេះ​ត្រួត​ពិនិត្យ​ឡើងវិញ​នូវ​ភាព​មិន​ប្រក្រតី​ក្នុង​អំឡុង​ពេល​នៃ​ការ​បោះឆ្នោត​ក្រុម​ប្រឹក្សា​ឃុំ សង្កាត់។ ដោយ​ឡែក​ មន្ត្រី​បក្ស​កាន់​​អំណាច​​ថា ការ​បោះឆ្នោត​កាល​ពី​ថ្ងៃទី៥ មិថុនា គឺប្រព្រឹត្តទៅ​ដោយ​ភាព​យុត្តិធម៌​និង​គោរព​ទៅ​តាម​នីតិ​វិធី​របស់​គណៈកម្មាធិការជាតិ​រៀបចំ​ការ​បោះ​ឆ្នោត។

អនុប្រធាន​ស្ដីទី​គណបក្ស​ភ្លើងទៀន​ខេត្ត​បាត់ដំបង​លោក ភូ សុវណ្ណថា ប្រាប់​អាស៊ីសេរី​ឲ្យ​ដឹង​នៅ​ថ្ងៃទី៦ ខែមិថុនា​នេះថា នៅក្នុង​ខេត្តបាត់ដំបង​មាន​ឃុំ សង្កាត់​ចំនួន​បី​រួម​មាន សង្កាត់​ពាមឯក​ សង្កាត់​ក្ដុល​ដូន​ទាវ និង​ស្រុក​បាណន់​ បាន​ដាក់​ពាក្យ​បណ្ដឹង​ទៅ​គណៈកម្មការ​ឃុំ សង្កាត់​រៀបចំ​ការ​បោះឆ្នោត​រួច​រាល់​ហើយ។ លោកបន្តថា គណៈកម្មការ​ឃុំសង្កាត់​រៀបចំការ​បោះឆ្នោត​ ហាក់​មិន​ចង់​ទទួល​ពាក្យ​បណ្ដឹង​ទាំងអស់​នោះ​ទេ។

លោកឲ្យដឹង​បន្ថែម​ថា គណបក្ស​ភ្លើងទៀន​ដាក់​ពាក្យ​បណ្ដឹង​ស្នើសុំ​ឲ្យមាន​ការ​ត្រួត​ពិនិត្យ​និង​រាប់​សន្លឹក​ឆ្នោត​ឡើង​វិញ​ ព្រោះដំណើរការ​នៃការ​បោះឆ្នោត​មិន​មាន​ភាព​ប្រក្រតី​រាប់​ទាំង​ពី​អំឡុង​ពេល​នៃការ​បោះឆ្នោត​រហូត​ដល់​ការ​រាប់​សន្លឹក​ឆ្នោត៖ «យើង​នឹង​ឲ្យ​គេធ្វើ​ដើម្បី​យើង​បាន​មើល​បាន​ឃើញ​ទាំង​អស់​គ្នា ព្រោះ​ពីអង្កាល់​រាប់​សន្លឹក​ឆ្នោត​ហ្នឹង​ឃើញ​ហើយ គ្រប់មណ្ឌល​គ្រប់​ការិយាល័យ​បោះឆ្នោត​មាន​ភាព​មិន​ប្រក្រតី​ច្រើន​ទាក់ទង​ការ​រាប់​សន្លឹក​ឆ្នោត​ អ៊ីចឹង​ទើប​យើង​ប្ដឹង​ឲ្យ​មាន​ការ​រាប់​សន្លឹក​ឆ្នោត​សាថ្មី​ទូទាំង​ឃុំ ទូទាំង​សង្កាត់»

ស្រដៀង​គ្នា​នេះ​ដែរ លេខា​គណបក្ស​ភ្លើងទៀន​ខេត្តសៀមរាប​លោក សោម សូរិយា​ មាន​ប្រសាសន៍ ថា​មក​ទល់​ពេល​នេះ គណបក្ស​ភ្លើងទៀន​ខេត្តសៀមរាប​បាន​ដាក់​ពាក្យ​បណ្ដឹង​ចំនួន​១២​ករណី​ទៅកាន់​គ.. បន្ទាប់ពី​មិន​មាន​ការ​សម្របសម្រួល​គ្នា​នៅ​ថ្នាក់​ឃុំ សង្កាត់។

លោកបន្តថា បណ្ដឹង​ទាំង​១២​ករណី​នេះបាន​កើត​ឡើង​នៅ​ក្នុង​ស្រុក ក្រុង​ចំនួន​៤ រួមមាន​ស្រុក​បន្ទាយស្រី ស្រុកបាគង ស្រុកជីក្រែង និងក្រុងសៀមរាប ភាគច្រើន​សុទ្ធ​សឹង​ជា​ករណី​ដែល​មេភូមិ ​និង​មេឃុំ​បក្ស​កាន់​អំណាច​ចាំកត់​ឈ្មោះ​ប្រជាពលរដ្ឋ​នៅតាម​មណ្ឌល​និង​ករណី​មន្ត្រី​បក្ស​កាន់​អំណាច​ជា​មួយ​មន្ត្រី​គណៈកម្មការ​ឃុំ​សង្កាត់​រៀបចំ​ការ​បោះឆ្នោត​ ចេញ​ឯកសារ​បោះឆ្នោត​ទៅ​ឲ្យ​ប្រជាជន​នៅ​ថ្ងៃ​បោះ​ឆ្នោត។

លោកចាត់​ទុកទង្វើទាំងអស់​នេះ​ថា ជាការ​រំលោភទៅ​លើ​សិទ្ធិ​ប្រជាពលរដ្ឋ​ និង​ច្បាប់​បោះ​ឆ្នោត​ធ្ងន់ធ្ងរ។ ជាមួយ​គ្នា​នេះ លោកមាន​ការ​សង្ឃឹម​ខ្ពស់​ក្នុង​ការ​ដែល​គ.. នឹង​ដោះស្រាយ​បញ្ហា ​និង​កាត់​ក្ដី​ឲ្យ​បក្ស​ភ្លើង​ទៀន​ដោយ​យុត្តិធម៌​ ត្បិតថា បក្ស​របស់​លោក​មាន​ភស្តុតាង​គ្រប់គ្រាន់​នៅក្នុង​ពាក្យ​បណ្ដឹង៖ «នៅក្នុង​ពាក្យ​បណ្ដឹង​ហ្នឹង​គឺ​ខ្ញុំ​មាន​ភស្តុតាង​គ្រាប់គ្រាន់ ​ហើយ​តាម​ច្បាប់​ដែលបាន​ចែង​ហ្នឹង​ប្រសិន​បើ​គ.. គេ​អនុវត្ត​ទៅតាម​លក្ខខណ្ឌ​និង​ស្មារតី​ស្ដីពី​ច្បាប់​នៃ​ការ​បោះឆ្នោត​ទាំង​នោះ ​នោះ​ខ្ញុំនឹង​ឈ្នះ​ក្ដី​ពួក​គាត់ (បក្សប្រជាជន) គ្រប់​កាលៈទេសៈទាំង​អស់»

ជាមួយ​គ្នានេះ មាន​មន្ត្រីបក្សភ្លើងទៀន​នៅតាម​ស្រុកមួយ​ចំនួន​មិន​បាន​ដាក់​ពាក្យ​បណ្ដឹង​ទៅ​កាន់​គ.. នោះ​ឡើយ ព្រោះពួកគេ​គ្មាន​ជំនឿចិត្ត​ទៅ​លើ​ស្ថាប័ន​មួយ​នេះ

ប្រធាន​ក្រុម​ការងារ​គណបក្ស​ភ្លើង​ទៀន ស្រុកឯកភ្នំ ខេត្តបាត់ដំបងលោក ឡី សុខុន ឲ្យដឹងថា លោក​គ្មាន​ជំនឿទៅ​លើ​គ..ប នោះ​ទេ ព្រោះលោក​មើល​ឃើញ​ថា ការ​អនុវត្ត​ច្បាប់​របស់​ស្ថាប័ន​មួយ​នេះ​មិន​មាន​តម្លាភាព ត្រឹមត្រូវ និងយុត្តធម៌ឡើយ៖ «ខ្ញុំមិន​បាច់​ប្ដឹង​ទេទុក​ឲ្យ​ប្រជាពលរដ្ឋ​វិនិច្ឆ័យ​ទៅ​ចុះ ពីព្រោះ​ប្ដឹង​គ្មាន​ប្រយោជន៍​ទេ។ យើង​ឃើញ​លើ​គោក​ទាំង​អស់​គ្នា​ហើយ ថា​វា​គ្មាន​ភាព​សុចរិត យុត្តិធម៌ ភាពត្រឹមត្រូវ​ទៅលើ​ផ្លូវ​ច្បាប់​នោះ​ទេខ្សែ​គេ (បក្សប្រជាជន)គេ​ជា​អ្នក​គ្រប់គ្រង​ច្បាប់ អនុវត្តច្បាប់ គេអ្នក​រៀបចំ​គេធ្វើ​អីក៏​បាន​ដែរ»

ទាក់ទង​នឹង​បញ្ហា​នេះ អ្នក​នាំពាក្យ​គណៈកម្មាធិការ​ជាតិ​រៀបចំ​ការ​បោះឆ្នោត គ.ជ.ប លោក ហង្ស ពុទ្ធា ប្រាប់​វិទ្យុ​អាស៊ីសេរី​ថា គ.ជ.បានទទួល​ពាក្យ​បណ្ដឹង​ពី​គណបក្ស​នយោបាយ​ចំនួន​៩​ពាក្យ​បណ្ដឹង​ត្រឹម​មួយ​ថ្ងៃ​ក្រោយ​ពេល​បោះ​ឆ្នោត

លោកអះអាង​ថា គ.ជ.បានបំពេញ​តួនាទីរបស់ខ្លួន​ទៅតាម​ច្បាប់​និង​នីតិវិធី​នៃ​ការ​បោះឆ្នោត​កាល​ពី​ថ្ងៃទី៥ ខែមិថុនា ហើយ​លោក​ស្នើ​ទៅកាន់​គណបក្ស​ភ្លើង​ទៀន ដែល​មិន​ពេញ​ចិត្ត​អាច​ ដាក់​ពាក្យ​បណ្ដឹង​ជា​ជាង​ការ​ប្រើពាក្យ​សម្ដី​វាយ​ប្រហារ​ទៅ​លើ​គ..ប៖ «សម្រាប់​គ.. គឺ​បាន​បំពេញ​តួនាទី​របស់​ខ្លួន​ស្រប​ទៅ​តាម​ច្បាប់ការ​ប្រើ​វោហារសាស្ត្រ​នៅ​ក្នុង​ន័យ​កេង​ចំណេញ​ផ្នែក​នយោបាយ​ណា​មួយ..សុំ​បដិសេធ ហើយ​បើ​សិន​ជា​យល់​ថា​មាន​ភាព​មិន​ប្រក្រតី​ណាមួយ​គឺ​សុំស្នើ​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​ដោយ​ការ​ដាក់​ពាក្យ​បណ្ដឹង»

អាស៊ីសេរី​មិន​អាច​ទាក់ទង​អនុប្រធាន​គណបក្ស​ភ្លើងទៀន​លោក សុន ឆ័យ ដើម្បី​អត្ថាធិប្បាយ​ជុំវិញ​ការ​លើក​នេះ​បាន​ទេ​នៅ​ថ្ងៃទី៦ ខែមិថុនាប៉ុន្តែ​គណបក្ស​ភ្លើងទៀន​បាន​ធ្វើ​សន្និសីទ​សារព័ត៌មាន​មួយ​ស្តីអំពី​បរិយាកាស​ក្នុងថ្ងៃ​បោះឆ្នោត​និង​លទ្ធផល​បឋម​នៃ​ការ​បោះឆ្នោត​ជ្រើស​រើស​ក្រុម​ប្រឹក្សា​ឃុំសង្កាត់​ អាណត្តិទី៥ នៅថ្ងៃទី៦ ខែមិថុនានេះ។

លោក សុន ឆ័យ នៅក្នុង​សន្និសីទ​សារព័ត៌មាន​បាន​ឲ្យ​ដឹង​ថា លោកកំពុង​ណែនាំឲ្យ​មន្ត្រីបក្ស​នៅតាម​មូលដ្ឋាន​ដាក់​ពាក្យ​បណ្ដឹង​ពី​ភាព​មិន​ប្រក្រតី រួមទាំង​ការ​រំលោភ​ច្បាប់​មួយ​ចំនួន​របស់​បក្ស​កាន់អំណាច​ ទោះបី​លោក​ដឹង​ថាគ.. នឹងមិន​អាច​រក​យុត្តិធម៌​ឲ្យ​គណបក្ស​របស់​លោក​បាន​យ៉ាង​ណា​ក៏​ដោយ។

លោកក៏បាន​លើកឡើង​ពី​ការ​សង្កេត​ឃើញ​កន្ល​ង​ទៅ​ថា ការបោះឆ្នោត​នៅក្នុង​ឆ្នាំ២០២២នេះ គឺជា​ការ​រៀប​ចំ​ឡើង​ដោយ​ឯកតោ​ភាគី​របស់​គណបក្ស​ប្រជាជន​ មិនមាន​សមាសភាព​គណបក្ស​ផ្សេង​ចូល​រួម​ឡើយ។ លោកបន្តថា ដោយសារ​មូលហេតុ​នេះ ទើប​មន្ត្រី​បក្សកាន់​អំណាច​នៅតាម​មូលដ្ឋាន​ធ្វើ​សកម្មភាព​ផ្សេងៗ​ដែល​រំលោភ​លើ​ច្បាប់​នៃ​ការ​បោះឆ្នោត​ហាក់​គ្មាន​ភាព​ញញើត​នោះ​ឡើយ។

ទាក់ទង​នឹង​បញ្ហា​នេះ អ្នកនាំពាក្យ​គណបក្ស​ប្រជាជនកម្ពុជា​លោក សុខ ឥសាន អះអាងថា គណបក្ស​កាន់​អំណាច​បាន​អនុវត្ត​ទៅ​តាម​នីតិវិធី​និង​គោលការណ៍​របស់​គ..ប​ដោយ​ភាព​ត្រឹមត្រូវ និង​យុត្តិធម៌។ លោកបន្តថា ករណី​មន្ត្រីបក្ស​ប្រជាជន​ចែក​លុយ​ដល់​ប្រជាពលរដ្ឋ​នៅ​មុន​ថ្ងៃ​បោះឆ្នោត​គឺ​ធ្វើ​ដូច សកម្មភាព​របស់​បក្សភ្លើងទៀន​ ដែល​ចែក​លុយ​ឲ្យ​សមាជិក​បក្ស​សម្រាប់​បម្រើ​ឲ្យ​ការងារ​បក្ស​តែ​ប៉ុណ្ណោះ៖ « ត្រង់​បក្ស​ប្រឆាំងគេ​និយាយ​យ៉ាង​ម៉េច​ គឺគេនិយាយ​តាំង​តែ​ពី​មុន​ពេល​នៃ​ការ​បោះឆ្នោត​មក​ម្ល៉េះអាហ្នឹង​គេ​ចែក​សមាជិក​គេ​អត់​មាន​ការ​ទិញ​ទឹក​ចិត្ត​ទេ ដូច​តែ​គង់ រ៉ៃយ៉ា ដើរចែក​លុយ​មួយ​រយៗ​ដុល្លារ ទៅសមាជិក​នៅតាម​ឃុំដែល​គាត់​គ្រប់គ្រង​ជា​ក្រុម​ការងារ​របស់​គាត់​ហ្នឹង»

ជុំវិញ​នេះ នាយកប្រតិបត្តិ​របស់​អង្គការ​ឃ្លាំមើល​ការ​បោះឆ្នោត​ហៅកាត់ថា និកហ្វិក លោក សំ គន្ធាមី យល់​ឃើញ​ថា ក្នុង​ករណី​បក្ស​ភ្លើងទៀន​ដាក់​ពាក្យ​បណ្ដឹង​ គឺអាច​មក​ពី​មាន​ករណី​ណាមួយ​មិន​ប្រក្រតី​ដូចជាកា​រ​លើកឡើង​នៅ​ក្នុង​ពាក្យ​បណ្ដឹង​ទាំង​នោះ៖ «បើគាត់​លើកឡើង​គាត់​មាន​ករណី​កន្លែង​ណា​មួយ​ដែល​លម្អៀង មិន​មាន​អព្យាក្រឹត្យ ខុសច្បាប់​នីតិវិធី​ បទ​បញ្ជា​យ៉ាង​ម៉េច​អាស្រ័យ​គាត់​លើក​ឡើង»

ត្បិតថា​ការ​បោះឆ្នោត​បាន​បញ្ចប់​ទៅ​ក៏​ពិតមែន ប៉ុន្តែមន្ត្រី​របស់​គណបក្ស​ភ្លើងទៀន​ហាក់​មិន​ពេញ​ចិត្ត ការ​បោះឆ្នោត​ក្រុម​ប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់អាណត្តិទី៥​នេះ​ទេ ដោយ​ពួកគាត់​អះអាងថា មាន​ភាព​មិន​ប្រក្រតី​ជាច្រើន​ដែល​បង្ក​ឡើង​ដោយ​បក្ស​កាន់​អំណាច

ជាមួយគ្នានេះ អង្គការ​លីកាដូក៏​ទទួល​បាន​ការ​រាយការណ៍​ពីភាព​មិន​ប្រក្រតី​រួម​មាន​វត្តមាន​មេភូមិ​ ​មេឃុំ​ឬ​ចៅសង្កាត់​ ​អាជ្ញាធរ​ ដែលភាគច្រើន​ត្រូវ​បានគេ​មើលឃើញ​ថា​ ​បាន​កត់ត្រា​ឈ្មោះ​ ​ឬ​ចំនួន​ប្រជាពលរដ្ឋ​ដែល​បាន​ទៅ​បោះឆ្នោត​​ និង​អង្គុយ​នៅក្រៅ​ច្រកចូល​នៃទីតាំង​បោះឆ្នោត​ និង​តម្រូវ​ឱ្យពលរដ្ឋ​ប្រាប់ឈ្មោះ​ពួកគាត់ ​ក្រោយពី​ការបោះឆ្នោត។

ចំណែក​ការ​រាប់​សន្លឹក​ឆ្នោត​ហាក់​មាន​ភាព​លាក់​បាំង​ដោយ​ការិយាល័យ​បោះឆ្នោត​បាន​បិទ​ទ្វារ​ បង្អួច និង​ខ្លះ​ចាក់​ទ្វារ​របង​មិន​ឲ្យ​ប្រជាពលរដ្ឋ​បាន​មើល​ឃើញ​ពី​ការ​រាប់​នោះ​ឡើយ

កំណត់​ចំណាំ​ចំពោះ​អ្នក​បញ្ចូល​មតិ​នៅ​ក្នុង​អត្ថបទ​នេះ៖ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។

អត្ថបទពេញនិយម
RFA
មន្ត្រី​បក្ស​ប្រឆាំង​ថា លោក ហ៊ុន សែន បញ្ចេញ​សារ​រឿង​បដិសេធ​យុវជន​ម្នាក់​នៅ​ជប៉ុន​ស្នើ​សុំ​ធ្វើជា​ទីប្រឹក្សា​ជា​នយោបាយ​ប្រជាភិថុតិ
បញ្ចេញ​មតិយោបល់៖

បញ្ចូលមតិរបស់អ្នកដោយបំពេញទម្រង់ខាងក្រោមជាអក្សរសុទ្ធ។ មតិនឹងត្រូវសម្រេចដោយអ្នកសម្របសម្រួល និងអាចពិនិត្យកែប្រែឲ្យស្របតាម លក្ខខណ្ឌនៃការប្រើប្រាស់ របស់វិទ្យុអាស៊ីសេរី។ មតិនឹងមិនអាចមើលឃើញភ្លាមៗទេ។ វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនទទួលខុសត្រូវចំពោះខ្លឹមសារនៃមតិដែលបានចុះផ្សាយឡើយ។ សូមគោរពមតិរបស់អ្នកដទៃ ហើយប្រកាន់ខ្ជាប់នូវការពិត។