បក្សប្រឆាំងអំពាវនាវឱ្យអន្តរជាតិដាក់សម្ពាធបន្ថែមដើម្បីឱ្យមានការដោះលែងលោក កឹម សុខា
2019.03.03
លោក កឹម សុខា (ដើរមុខ) ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ នាស្នាក់ការកណ្ដាលគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បន្ទាប់ពីប្រជុំផ្ទៃក្នុងគណបក្ស កាលពីថ្ងៃទី៣ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១៦។
Photo: RFA
គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ អំពាវនាវដល់សហគមន៍អន្តរជាតិ ដាក់សម្ពាធបន្ថែមលើរបបលោក ហ៊ុន សែន ឱ្យដោះលែងលោក កឹម សុខា ស្ដារប្រជាធិបតេយ្យ និងគោរពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជាឡើងវិញ។
នៅក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ ថ្ងៃទី៣ ខែ មីនានេះ គណបក្សនេះ រម្លឹករបបលោក ហ៊ុន សែន ថាគិតមកត្រឹមថ្ងៃនេះ គឺមានរយៈពេល ១៨ ខែហើយ ដែលលោក កឹម សុខា ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ត្រូវអាជ្ញាធរនៃរបបក្រុងភ្នំពេញចាប់ និងឃុំខ្លួននៅពន្ធនាគារត្រពាំងផ្លុង និងនៅគេហដ្ឋាន របស់លោក ដោយអយុត្តិធម៌។ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បន្ថែមថា ចំណាត់ការលើលោក កឹម សុខា នេះធ្វើទាំងបំពាន និងកម្រោល ដែលរំលោភច្បាប់ និងរដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជា និងមានចេតនានយោបាយសុទ្ធសាធ ក្នុងការកម្ចាត់គូប្រកួតប្រជែងនយោបាយ ដ៏មានសក្ដានុពល និងជាការបំបាក់ស្មារតីអ្នកប្រជាធិបតេយ្យ ដែលស្រលាញ់សិទ្ធិសេរីភាព ការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងយុត្តិធម៌។
សេចក្ដីថ្លែងការណ៍ដដែល លើកឡើងទៀតថា លោក កឹម សុខា គឺជានិមិត្តរូបនៃការផ្លាស់ប្ដូរវិជ្ជមាន និងការតស៊ូដោយអហិង្សា ដើម្បីសិទ្ធិសេរីភាព ការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា។
គណបក្សសង្គ្រោះជាតិទាមទារ ឱ្យរបបក្រុងភ្នំពេញ ដោះលែងលោក កឹម សុខា ជាបន្ទាន់ និង ដោយឥតលក្ខខណ្ឌ។
សមត្ថកិច្ចក្រោមការបញ្ជារបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃរបបឯកបក្ស លោក ហ៊ុន សែន បានចូលទៅចាប់ខ្លួនលោក កឹម សុខា ទាំងកម្រោល ដល់គេហដ្ឋាន ទាំងរំលងអធ្រាត្រ កាលពីថ្ងៃទី៣ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៧។ សមត្ថកិច្ចបានឃុំខ្លួនលោក កឹម សុខា នៅពន្ធនាគារត្រពាំងផ្លុង នៅខេត្តកំពង់ចាម ក្បែរព្រំដែនវៀតណាម តាំងពីពេលនោះមក រហូតដល់ខែតុលា ឆ្នាំ២០១៨ ទើបបញ្ជូនលោក មកឃុំខ្លួនក្នុងផ្ទះ នៅឯទីក្រុងភ្នំពេញវិញ។
ការឃុំខ្លួនក្នុងផ្ទះនេះ គឺជាផ្នែកមួយ នៃការដាក់ឱ្យស្ថិតក្រោមការត្រួតពិនិត្យតាមផ្លូវតុលាការ។ របបលោក ហ៊ុន សែន អះអាងថា នេះមិនមែនជាការឃុំខ្លួនក្នុងផ្ទះទេ និងថា លោក កឹម សុខា ត្រូវបានដោះលែងឱ្យនៅក្រៅឃុំតាំងពីផ្ទេរពីពន្ធនាគារត្រពាំងផ្លុងនោះមកម្ល៉េះ។
ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី រូបភាពនៃការដាក់លោក កឹម សុខា ឱ្យនៅតែក្នុងផ្ទះ និងមិនអនុញ្ញាតឱ្យដើរទៅណារួច ហើយហាមឃាត់សិទ្ធិនយោបាយគ្រប់បែបយ៉ាង និងមិនឱ្យជួបប្រាស្រ័យទាក់ទង មនុស្សដទៃក្រៅតែពីសមាជិកគ្រួសារ និងក្រុមមេធាវីដូច្នេះ គឺជាការបន្តឃុំខ្លួនលោក កឹម សុខា គ្រាន់តែប្តូរទីកន្លែងឃុំខ្លួនប៉ុណ្ណោះ។
ស្ថានទូតសហរដ្ឋអាមេរិក ប្រចាំកម្ពុជា កាលពីពាក់កណ្ដាល ខែកុម្ភៈ រម្លឹកអំពីភាពអយុត្តិធម៌ នៃការឃុំខ្លួន លោក កឹម សុខា ដែលអូសបន្លាយអស់ជិត ១៨ខែហើយ នៅតែគ្មានការជំនុំជម្រះក្តីនៅឡើយ បែបនេះ។
សាររបស់ស្ថានទូតអាមេរិក ដែលបង្ហោះនៅលើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់ខ្លួន កាលណោះ ផ្ដើមដោយសំណួរថា “តើអ្នកដឹងទេថា លោក កឹម សុខា ជាប់ក្នុងការឃុំឃាំងជិត ១៨ខែ ឬមានរយៈពេល ៥៣០ថ្ងៃហើយ? គាត់ជាមនុស្សស្អាតស្អំ ត្រូវបានឃុំខ្លួនដោយអយុត្តិធម៌ ក្រោមការចោទប្រកាន់មិនពិត”។ សារដដែលបន្តថា “គ្មានភស្តុតាងណាមួយប្រឆាំងនឹងលោក កឹម សុខា ឡើយ ហើយក៏មិនទាន់ការកំណត់បើកសវនាការកាត់ទោសគាត់ដែរ” ។ ចុងបញ្ចប់នៃសារនោះ បន្ថែមថា "គ្មានភស្តុតាង គ្មានសវនាការកាត់ទោស គ្មានយុត្តិធម៌។ តើអ្នកកំពុងមើលឃើញរូបភាពរួមក្នុងករណីលោក កឹម សុខានេះ ឬទេ?”
មេធាវីការពារក្តីរបស់លោក កឹម សុខា អ្នកស្រី ម៉េង សុភារី ធ្លាប់ប្រាប់អាស៊ីសេរីថា ទោះបីជាលោក កឹម សុខា មិនស្ថិតក្នុងពន្ធនាគារដូចមុនក្តី ក៏លោក កឹម សុខា នៅតែរងការរឹតត្បិតសិទ្ធិសេរីភាពហួសប្រមាណ មិនខុសគ្នាពីកាលលោកជាប់ពន្ធនាគារ ត្រពាំងផ្លុង នោះដែរ៖ «កន្លងមកនេះ លោក កឹម សុខា ក៏មិនជាបានជួបសាធារណជនទូទៅដែរ ដោយសារលោកគោរពកាតព្វកិច្ចតុលាការ។ លោកយល់ឃើញថា ខ្លាចជួយអ្នកនេះ ឬអ្នកនោះ ចំតុលាការហាមឃាត់។ ដូច្នេះគាត់មិនបានជួបសាធារណជនទេ។ ជាទូទៅគាត់ជួបតែមេធាវីទេ។ គាត់ជួបតែក្រុមគ្រួសារ សាច់ញាតិ និងមេធាវីរបស់គាត់ប៉ុណ្ណោះ»។
បន្ថែមទៅលើការរឹតត្បិតនៃសេរីភាពក្នុងការដើរហើរនេះ អ្នកស្រី ម៉េង សុភារី បន្ថែមថា លោក កឹម សុខា ក៏រងការរឹតត្បិតខ្លាំង ចំពោះសេរីភាពក្នុងការជួបប្រាស្រ័យទាក់ទងជាមួយមនុស្សផងទាំងពួង ក្នុងនោះមានទាំងរឹតត្បិតមិនឱ្យជួបជនបរទេសផង។
អ្នកស្រីបន្តទៀតថា ស្ថានភាពនេះ ធ្វើឱ្យមានការលំបាកខ្លាំង និងប៉ះពាល់ដល់សិទ្ធិសេរីភាពផ្នែកនយោបាយរបស់កូនក្តីអ្នកស្រី ព្រោះតុលាការរហូតមកដល់ពេលនេះ ក៏មិនបានពន្យល់ឱ្យច្បាស់ថា តើបុគ្គលណាខ្លះ ដែលលោក កឹម សុខា មិនអាចទាក់ទងបាន៖ «សព្វថ្ងៃនេះ យើងឃើញថា គាត់នៅក្នុងផ្ទះ អត់អាចចេញទៅណាបាន។ ដូចនៅក្នុងការឃុំខ្លួនដែរ។ ជាការពិតឃើញដូច្នេះមែន។ តុលាការបានកម្រិតសេរីភាពគាត់ រឹតត្បិតហួសហេតុពេក ជាពិសេសសិទ្ធិក្នុងការដើរហើរ ដែលកំណត់ព្រំដែនដើរហើររបស់គាត់ មានទំហំតួចចង្អៀត។ ដូច្នេះ គាត់អត់អាចទៅណាឆ្ងាយហួសពីបរិវេណផ្ទះគាត់ហ្នឹងទេ»។
តាមនីតិវិធីច្បាប់ កាលណាជនត្រូវចោទ ស្ថិតក្នុងការឃុំខ្លួនគ្រប់កំណត់ ១៨ខែ តុលាការត្រូវដោះលែងជននោះឱ្យនៅក្រៅឃុំ ឬ ត្រូវបញ្ជូនរឿងទៅជំនុំជម្រះ។
ប៉ុន្តែ ដោយសារក្រសួងយុត្តិធម៌ អះអាងថា លោក កឹម សុខា មិនស្ថិតក្រោមនីតិវិធីឃុំខ្លួន ក្នុងករណីនេះ ចៅក្រមស៊ើបសួរ អាចអូសបន្លាយពេលបង្ខាំងលោក កឹម សុខា ឱ្យនៅក្នុងផ្ទះ រហូតយូរប៉ុនណា ក៏បានដែរ។
ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី សហគមន៍អន្តរជាតិ ទាំងសហភាពអឺរ៉ុប និងសហរដ្ឋអាមេរិក សុទ្ធតែទាមទារឱ្យរបបលោក ហ៊ុន សែន ដោះលែងលោក កឹម សុខា ជាបន្ទាន់ និងដោយឥតលក្ខខណ្ឌ ព្រោះពួកគេយល់ថា ការចាប់ខ្លួនលោក កឹម សុខា គឺជាផ្នែកមួយនៃការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស និងបំផ្លាញប្រជាធិបតេយ្យធ្ងន់ធ្ងរនៅកម្ពុជា៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- ពលករខ្មែរមួយចំនួនធ្វើការនៅប្រទេសថៃប្រកាសស្វាគមន៍អមដំណើរលោក សម រង្ស៊ី វិលចូលស្រុកវិញ
- លោក ហ៊ុន សែន អះអាងថា សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាលែងត្រូវការប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធEBA ពីអឺរ៉ុបហើយ
- ពលរដ្ឋបង្ខំចិត្តចាកចេញពីតំបន់អង្គរ ប្រឈមនឹងជីវភាពខ្វះខាត និងបាត់បង់មុខរបរ
- ម្ចាស់អាជីវកម្មទាំងខ្នាតតូច និងខ្នាតធំកំពុងជួបវិបត្តិបង្វិលសាច់ប្រាក់មិនទាន់
- ពលរដ្ឋខ្មែរកម្ពុជាក្រោមនៅវៀតណាមរងការហាមឃាត់ និងប្រើហិង្សាពេលប្រារព្ធពិធីរំឭកការបាត់បង់ទឹកដី
អត្ថបទពេញនិយម
នយោបាយ
- អ្នកវិភាគថា លោក ហ៊ុន សែន នឹងក្លាយជាបងធំផ្ដាច់ការនៅតំបន់អាស៊ាន
- លោក ហ៊ុន សែន ស្នើចៅហ្វាយចាស់វៀតណាមឱ្យចាប់លោក សម រង្ស៊ី បើមេបក្សប្រឆាំងរូបនេះប្រើទឹកដីវៀតណាមចូលមកកម្ពុជា
- បក្សកាន់អំណាចច្រានចោលការលើកឡើងរបស់ប្រមុខអ.ស.បអំពីការបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជា
- លោក ហ៊ុន សែន បញ្ជាឲ្យរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងយុត្តិធម៌កុំដោះលែងសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សកញ្ញា សេង ធារី
- ពលរដ្ឋមួយចំនួន នឹងមិនទៅបោះឆ្នោត ដោយសារគ្មានគណបក្ស ដែលខ្លួនគាំទ្រ